De geschiedenis herhaalt zich

JCTraasv2.jpg

Ik heb eigenlijk nooit geloofd in die uitspraak maar nu, met de bezetting van het Maagdenhuis, moet ik me gewonnen geven.

Die herhaling wordt denk ik mede mogelijk gemaakt doordat de bestuurders geen historisch besef hebben. Daarom denken ze dat ze ‘managers’ zijn zonder in te zien dat ze veel meer weg hebben van ouderwetse regenten, d.w.z. een groep mensen die de toegang tot de eigen klasse zoveel mogelijk beperkt houdt tot ‘ons soort mensen’, die elkaar ook al kennen uit andere ‘gremia’ en onderling de banen verdelen.

Dat zou niet zo erg zijn als de moderne regenten ook goed bestuur leverden, zoals de regenten in de 17e eeuw wèl deden. Maar nee, als er één ding duidelijk wordt uit de vele artikelen die er de laatste dagen over de Universiteit van Amsterdam zijn geschreven, is het wel dat de UvA tot de slechtst presterende onderwijsinstellingen van ons land behoort, terwijl, zo schrijft Bastiaan Bommeljé (NRC Handelsblad 28 februari) ‘de bestuurders van de UvA al decennia behoren tot de meest hoogmoedige van Nederland.’

Zeker, er is geen enkele reden om een hoge pet op te hebben van de protesterende studenten maar hun gemakzucht en egoïsme wegen lang niet op tegen het wanbestuur van de beleidsmakers. Er is sprake van een continue diploma-inflatie, een onaanvaardbaar laag studierendement en volkomen onverantwoorde investeringen. Het meest verbazingwekkend is wellicht dat 56 procent van het personeel in dienst staat van bestuur, beheer en organisatie.

Hoe de huidige problemen opgelost gaan worden is onduidelijk. Wie deze stallen wil schoonmaken moet beschikken over meer kracht en vernuft dan Hercules.

Maar ook op andere plaatsen in het onderwijs herhaalt de geschiedenis zich. Een frappant voorbeeld wordt geleverd door de toegangsregels voor de geneeskundeopleidingen. De vroegere ‘gewogen loting’ is afgeschaft en vervangen door decentrale selectie door de medische opleidingen zelf.

Over dit onderwerp – loting en-of selectie- zijn in de jaren zeventig van de vorige eeuw honderden artikelen geschreven en knappe studies maar die zijn blijkbaar niet meer geraadpleegd want de nieuwe ‘vrijheid’ heeft, zoals Prof Merckelbach schrijft ( NRC Handelsblad 28 februari) geleid tot ‘ een ratjetoe aan ronduit stupide toegangstests.’

Vrij veel opleidingen werken met ‘motivatievragen’. Dat is natuurlijk vragen om oneerlijkheid, het talent om te bluffen. Zoals Merckelbach zegt: ‘a total waste of time’. ‘Je kunt’, zegt hij, ‘toekomstige dokters beter op basis van eindexamencijfers selecteren: dat is snel, goedkoop en vooral eerlijk.’

Wat ook gebeurt, vertelt Merckelbach, is dat men scholieren bij wijze van toets een gesprek laat voeren met een simulatiepatiënt. Of men vraagt aan kandidaten wanneer ze in hun leven tot het inzicht kwamen dat ze dokter wilden worden.

Wat Merckelbach het meest irriteert is de houding die eruit spreekt: ‘al mag er overvloedig bewijs bestaan dat motivatievragen kul zijn, wij witte jassen eisen het privilege op om te selecteren op een wijze die niet evidence based is.’

Ja, er is wel een zekere overeenkomst tussen die regenten van onderwijsinstellingen en de selecteurs van de geneeskunde opleidingen.

 

J.C. Traas

 

 

2 Reacties

  1. In overeenstemming met het

    In overeenstemming met het ideaal van Bildung heeft een universiteit een groot aantal disciplines in huis. Een universiteit mag daarom nooit te klein worden. Maar het ideaal van Bildung en meerdere disciplines die elkaar bevruchten geldt in mindere mate voor HBOinstellingen. HBO-instellingen kunnen dus zowel goed als klein zijn. Het IVA is daar een voorbeeld van. Als het gaat om de sanering van het HBO-onderwijs kun je daarvan gebruik maken. In plaats van dat je een strijd aangaat tegen het management en de regenten van de van de immense hogescholen verklaar je de grote HBO-instellingen zelf de oorlog met als wapen het bevorderen van het ontstaan van kleine HBO-instellingen die je bij deze strijd inzet. De grote HBO-instellingen zullen dan alleen kunnen overleven als ze goed onderwijs weten te combineren met een stimulerende ambiance. Als ze het loodje leggen en failliet zijn staan er dan kleine HBO-instellingen klaar om hun taken over te nemen. (Bij het faillissement van het ROC in Leiden was dat mutatis mutandis helaas niet het mogelijk en ontstond uit 2 grote ROCscholen één die nog veel groter was). Hervorming door concurrentie in te voeren lijkt mij gemakkelijker dan de top van de HBO-scholen tot hervormingen te dwingen die een einde maken aan hun macht en pracht en praal en topinkomens. Ik hoop dat de kiezers voor verassingen zullen zorgen die tot gevolg hebben dat de politici die deel uitmaken van het educapolitieke complex  uit de tweede kamer verdwijnen en het old boys en girls netwerk van het onderwijsstelsel uit elkaar valt.

Reacties zijn gesloten.