Holle derivaten
Een aantal ROC’s verkeren in opperste staat van paraatheid. De aanschaf van derivaten om tegelijkertijd verzekerd te zijn van een mooie winstuitkering én de zekerheid van een vaste rente op de lening voor het megalomane schoolgebouw, blijkt op dit moment de onzekerheid te bieden voor het behoud van honderden, misschien wel duizenden werkplekken. Duizenden docenten mét hypotheek, gezin en schoolgaande jeugd worden straks geslachtofferd op het altaar van de van God los gezongen bestuurder die vrijelijk jaar in jaar uit over tientallen miljoenen mocht beschikken. Tientallen miljoenen ter beschikking gesteld door de belastingbetaler en in principe ten goede van goed onderwijs. Dank zij de lump sum ( bekijk maar wat je met al dat geld doet) hebben de raden van bestuur, de raden van toezicht en de MBO raad, de toekomst van duizenden gezinnen op het spel mogen zetten. De gevolgen van hun graaizucht en hebberigheid zijn afschuwwekkend.
Zowat alle bestuurderen in het hele onderwijs, van universiteiten tot basisonderwijs hebben zich massaal gestort op de derivatenhandel. Voor de onwetenden onder ons in het kort ‘derivaten voor dummy’s’. De waarde van derivaten ( ‘swaps’, ‘opties’, ‘futures’) is afgeleid van aandelen, grondstoffen, rente en meer van dat soort ‘beursspul’ met dit verschil dat derivaten niet verhandeld worden op de beurs maar ‘over the counter’ het is een directe handel tussen een school en een bank. Derivaten worden gebruikt om risico’s af te dekken, waardoor de misvatting zou kunnen ontstaan dat het een soort ‘verzekering’ is. Het tegendeel is waar. Scholen zetten een nieuw gebouw, stappen voor de hypotheek naar de bank en spreken daar een variabele rent e af. De bank ‘verzekert’ een vaste rente door voor ongeveer hetzelfde bedrag van de hypotheek een derivatencontract af te sluiten. Het meest voorkomende derivatencontract is dan ook de ‘renteswap’. Hierbij spreekt de bank af met de school dat in geval de marktrente hoger is dan de vaste rente de bank de hogere rente uitkeert aan de school. Echter, in geval de marktrente lager is dan de vaste rente legt de school het verschil bij. Hierdoor zouden de schommelingen wat betreft de afgesloten variabele rente op de hypotheek ongedaan worden gemaakt. De gevolgen laten zich raden. Schoolbestuurderen volledig verblindt door hun hebberigheid gokten op een stijgende rente, te mooi om waar te zijn. Een hypotheek afsluiten en geld verdienen. Zoals mijn grootvader al zei, als het te mooi is om waar te zijn dan is het meestal ook te mooi om waar te zijn. De rente daalde, onder andere door de crisis waarin we met zijn allen in verzeild zijn geraakt en de bank kwam langs om te incasseren. Het sprookje eindigt voor vele schoolbestuurderen in een nachtmerrie. De hypotheek ophoesten én het geld voor het derivatencontract inleveren bij de bank.
Amarantis, Zadkine, BOOR, de Vrije Universiteit, en nog een aantal onderwijsinstellingen hebben dank zij hun derivatenhandel tekorten die soms wel tientallen miljoenen bedragen en blijkbaar is er maar één oplossing meer mogelijk, reorganiseren en honderden, misschien wel duizenden docenten en ondersteunend personeel ontslaan want de balans moet weer in evenwicht. Dat het niet de docent is, en ook niet de conciërge of de secretaresse die gezorgd heeft voor een onevenwichtige balans doet er niet toe. De bestuurder redt zijn aangezicht over het vege lijf van zijn horige. Schande, schande, schande.
Uiteindelijk is er maar één oplossing om dit soort van derivatenstrapatsen in de toekomst te vermijden. Onmiddellijk stoppen met de lump sum, alle bedragen weer netjes oormerken dat elke cent op de bedoelde plek terechtkomt. Ik kan u verzekeren dat het niet lang duurt voor al die sjaggerende bestuurderdertjes verdwenen zijn uit het onderwijs immers er valt niets meer ‘af te romen’, dan is het niet leuk meer om bestuurdertje te zijn van een school.
J. Jeronimoon
PS. Is de vakbond ook met vakantie, of bestaan die niet meer? Ik hoor ze niet.