Democratie

Indrukwekkend blog van hogeschool bestuurder Ron Bormans naar aanleiding van de late en lauwe reacties op het bericht van de moord op een Franse docent Maatschappijleer. Volgens sommigen was die verontwaardiging vanzelfsprekend maar dat was het uitblijven van  een duidelijke reactie beslist niet. Bormans voelt zich terecht persoonlijk aangesproken door deze misdaad. Als bestuurder is hij mede verantwoordelijk voor de veiligheid van de aan zijn instelling verbonden docenten. Maar ook voor de verdediging van het in vrijheid uitdragen van de funderende principes  van onze samenleving in het onderwijs,  dat hij de kraamkamer van onze democratie noemt. Terecht hecht hij hier zo veel waarde aan.  Als in het onderwijs de democratie niet meer geleerd en verdedigd wordt, waar dan wel? Tegelijkertijd werd weer duidelijk hoe kwetsbaar die positie is tegenover een deel van de buitenwereld, dat  de democratie minder goed gezind is. Zo zeer zelfs, dat leraren te kennen geven bepaalde onderwerpen maar liever niet meer te behandelen. Het beeld van het onderwijs als kraamkramer is dan ook enigszins misleidend. Het streven is prachtig en mag ook niet verloren gaan maar de echte kraamkamer is bet milieu van afkomst, de familie, het gezin.  Als daarin democratische waarden niet worden beleefd en soms  zelfs veracht staat het onderwijs voor een welhaast onmogelijke opdracht.

Volgens De Toqueville kan geen enkele samenleving tot bloei komen zonder algemeen aanvaarde opvattingen. In een democratische samenleving zijn dat dus de beginselen van de democratie. De paradox is, dat een goed functionerende democratie afhankelijk is van het draagvlak in de samenleving. Volgens de Duitse geschiedkundige Hedwig Richter*  is de ontwikkeling van democratische instellingen en waarden in de geschiedenis vooral een project van elites geweest. Bij het aan de macht komen van de nationaal socialisten in 1933 hebben we gezien wat er gebeurt als die steun en dat geloof wegvallen. De elites dragen een zware verantwoordelijkheid en wegkijken en zwijgen zijn niet meer aan de orde. De heer Bormans heeft dat heel goed begrepen.

*Hedwig Richter: Demokratie, Eine deutsche Affäre, Verlag C.H. Beck, 2020

 

 

1 Reactie

  1. Dat gevolgen van het wegvallen van steun aan de democratie zien we anno 2020 in de Verenigde Staten…… Maar het gebrek aan protesten i.v.m. de moord op een docent Maatschappijleer vindik begrijpelijk. Ik weet namelijk niet wat je er tegen zou kunnen doen behalve zelfcensuur. Tenzij je alle Islammieten het land uitzet. Maar dan vergeld je het ene onrecht met het andere en straf je collectief

Laat een reactie achter