nolite tangĕre liberos nostros!

Een eindejaarsbeschouwing.

 

Toen Nederland kort na de capitulatie van Japan partij werd in de onafhankelijkheidssoorlog van de Maleise inwoners van Nederlandsch Indië wilden in Nederland de PvdA-ers in Nederland de AOW invoeren. De KVP moest daarom ook ergens haar zin krijgen en mocht ver weg in het huidige Indonesië een bloedige oorlog voeren om de onafhankelijkheid van dat land op de lange baan te schuiven. Een spiegelbeeldige situatie deed zich voor toen ter emancipatie van de Nederlandse arbeider het onderwijs op de schop genomen werd. het CDA wilde de gezondheidszorg hervormen en om daarvoor de medewerking van de PvdA te verkrijgen mocht de PvdA met het succesvolle Nederlandse onderwijs een vernietigende oorlog starten. Een parlementaire commissie van Dijsselbloem probeerde later lering te trekken uit de mislukte onderwijshervormingen om in de toekomst dergelijke blunders te voorkomen. Als de commissieleden in hun analyse tot 1945 zouden zijn terug gegaan zouden ze tot de conclusie hebben moeten komen dat parlementariërs onverbeterlijk zijn. Zij kijken niet verder dan de uitslag van de eerstkomende verkiezingen voor de tweede kamer. Ook als politici over wijde vergezichten spreken beperkt hun scope en hun skepsis zich tot maximaal 4 jaar. Waarom zouden ze anders onder een bedrieglijke naam passend onderwijs invoeren zonder voorafgaand degelijk onderzoek met overtuigende resultaten?

Als ouder kun je alleen maar tot de conclusie komen dat onderwijs veel te belangrijk is om aan de grillen van de politici over te laten. De grote overwinnaars in de strijd om beter onderwijs zijn de schoolbesturen met hun managers en de oprichters van advies- en begeleidings-diensten. Hun rijke kost is verzekerd en ze zijn vaak al vóór hun veertigste financieel binnen. Politici kunnen haast niet verliezen. In de eerste plaats zijn de kiezers vergeetachtig en meestal dom. Ten tweede heeft een politicicus die zijn zetel in het parlement verliest of zijn ministerspost kwijt raakt genoeg naamsbekendheid en vriendjes en vriendinnetjes om elders weer aan de slag te komen. De verliezers zijn de geknechte leraren en de ontrechte ouders. Ouders zullen zich moeten realiseren dat de enige kans op beter onderwijs buitenparlementaire oppositie is. Stelletjes zien meestal niet af van kinderen omdat het onderwijs zo slecht geworden is. Je kunt daarom hopen genoeg tot actie bereide ouders te vinden. Maar in het onderwijs zijn de mensen die bij de vroegere arbeidsomstandigheden voor het leraarschap als beroep kozen bijna allemaal al uit het  onderwijs verdwenen. De jongere leraren weten bijna niet meer hoe het vroeger was. Ze zijn gewend aan een klerkenbestaan. Gelukkig zij er nog moedige leraren die ondanks het toenemend gebruik van Newspeak in hun beroep weten dat het ook anders kan en zich verenigd hebben in de LIA, Leraren In Aktie. Ouders hoeven helemaal niet zo veel moed op te brengen om in actie te komen. Hun hypotheek loopt geen gevaar. Als ze dat massaal doen staan de politici machteloos. Als ouders massaal hun kinderen van school houden omdat die daar te weinig leren zullen de politici en hun inspecteurs niet kunnen terugslaan. En op het Malieveld moeten zij schreeuwen zoals Maggie Tatcher dat in Brussel verwoordde: I want my money back! (ϵ 9000 per anno per kind). En nolite tangĕre liberos nostros! Blijft van onze kinderen af!

9 Reacties

  1. Laten we eerlijk zijn: voor

    Laten we eerlijk zijn: voor de meeste ouders is de enige maatstaf ter beoordeling van het onderwijs, hun eigen schooltijd. En van die schooltijd zijn zij meestal veel stof intussen vergeten. Zulke ouders hebben over 't algemeen geen duidelijke notie van wat het onderwijs moet bereiken; de horizon gaat niet verder dan het diploma dat verkregen moet worden. En als zo'n diploma tamelijk gemakkelijk behaald blijkt te kunnen worden, zijn de meeste ouders dik tevreden.

    Daarnaast volgen ouders graag de modes, want in geen geval willen zij allerlei nieuwerwetse boten missen; hun kind moet opgroeien in een bij-de-tijdse omgeving. Dus als bv overal projecten in de mode raken, gaan ouders aan de school vragen om projecten.

    De enige groep ouders die werkelijk principieel was in de keuze van het onderwijs, was het christelijk deel van de natie. Maar aangezien de kerken leeglopen, heeft ook op bijzondere scholen de heersende mode toegeslagen.Alleen in reformatorische hoek vinden we nu nog ouders die zich welbewust (in verenigingsverband) willen inzetten voor het behoud van het eigen schoolkarakter.

    BON heeft alszodanig geen duidelijke filosofie waarop onderwijs gebaseerd zou moeten kunnen worden. Mede daarom, en vanwege bovenstaande constateringen, denk ik dat ouders niet gemobiliseerd kunnen worden zoals Malmaison dat graag zou zien.

     

    Overigens was de geschiedenis van na-oorlogs Nederlands Indie genuanceerder dan in bovenstaande zinnen wordt gesuggereerd. Er was geen sprake van een totaal Indonesisch volk dat eensgezind onafhankelijkheid wilde. Er was sprake van vele facties in dat opzicht.

  2. @moby, hierboven

    @moby, hierboven

     

    In zeer algemene, in de meest oppervlakkige zin mag je inderdaad zeggen dat "de meeste" ouders  – –  enzovoort".

    Popi Jopi : gaat altijd op, op verjaardagfeestjes zowel als, naar mijn bevinding,  helaas en kennelijk ook op dit forum.

     

    Dit dus (citaat) :  De enige groep ouders die werkelijk principieel was in de keuze van het onderwijs, was het christelijk deel van de natie. Maar aangezien de kerken leeglopen, heeft ook op bijzondere scholen de heersende mode toegeslagen.Alleen in reformatorische hoek vinden we nu nog ouders die zich welbewust (in verenigingsverband) willen inzetten voor het behoud van het eigen schoolkarakter. (einde citaat)

     

    Maar dat statement is gewoon onjuist  – -,  zo simpel is het niet :  "alleen in reformatorische hoek – – ".

     

    Er zijn, bijvoorbeeld, zowat 100 Vrije scholen in NL, met zowat 20,000 leerlingen, en zeker de ouders van kinderen op die scholen kiezen heel welbewust, en zijn geen deel van de gristelijke natie.

    Idem voor de Montessori-scholen ; waar het leerlingenaantal dat van de Vrije Scholen ruim tweemaal overtreft.
    Jenaplan en vergelijkbare scholen hebben nog eens twee tot driemaal zoveel leerlingen, en maken, althans in hun didactische opvattingen, evenmin deel uit van de reformatorische meute.  

     

    En al deze soorten scholen opereren ook nog duidelijk in associatief- en verenigingsverband. De kerkelijke neergang, populair onderwerp, heeft geen verband met de staat van onderwijs, anders dan Popi met Jopi. 

     

    Sterker nog,  de  Montessorischolen en Vrije Scholoen zitten momenteel in de lift, juist omdat ouders vnden dat "normale scholen" het steeds slechter doen. Dit jaar, bijvoorbeeld, zijn er 4 nieuwe Vrije Scholen gestart (waarvan drie voor vo). Voor Montessorischolen geldt iets dergelijks.  Er zijn zelfs leerlingen die hun ouders vragen, naar deze soort scholen te mogen.

     

    Maar het is bon ton om in dit bon forum af te geven op alles wat niet in het onmiddelijke straatje van negatieve anti-stemming past.

    Welnu, met die ton komt BON geen stap verder, en het forum evenmin. Ouders zullen zich wel drie keer beraden om zich, hier, met BON te associeren : zeker de soort ouders die goed tot > 3 kunnen tellen.

     

    Wel  ben ik het dan weer met je eens dat BON  als zodanig geen duidelijke filosofie heeft waarop onderwijs gebaseerd zou moeten kunnen worden.Die tien punten van BON zijn allang gefundenes Fressen bij Montessori, Jenaplan, Vrije Scholen  –  de BON'se reken-onderwijs-soort is daar van ouds routine geweest, en is het grotendeels nog steeds. Vreemde talen-onderwijs is terra incognita voor BON.

     

    Feitelijk kan BON leren van onderwijsroutines in die sector, didactiek i.h.a., ook v.w.b. talen, collegiale omgang, bestuursstructuren, kleine scholen, relatie met ouders. In plaats daarvan criticasteren zet geen zoden aan de dijk, en het is wel hoog water !  BON is  blijkbaar, afgaande op dit forum,  niet de geschikte plek om ouders te enthousiasmeren.

     

    Inderdaad : tegenwoordig is het moeilijk om ouders voor onderwijs-zaken te interesseren, en nog moeilijker om ze daartoe te activeren. Dat geldt zeer algemeen, BON niet uitgezonderd.
     

  3. sassoc, hierboven ; moby,

    sassoc, hierboven ; moby, hierboven

    (geciteerd) : Vreemde talen-onderwijs is terra incognita voor BON.

     

    Sterker  nog : er zijn Montessori-scholen waar met vreemde talen-onderwijs een serieus begin (dus geen flauwekul uurtje, of game- of televisie-filmpje) wordt gemaakt in klassen (pardon, groepen) in het primair onderwijs. En Vrije Scholen waar les in spaans of chinees heel gewoon is in het primair onderwijs. Waar staat zoiets in het BON programma ?

    Over lessen biologie, natuurkunde, geografie, ook in het primair onderwijs, maar niks te zeggen : veelal routine in deze soort scholen. En dat alles naast lessen in basis vakken, het verplicht pakket. Waarom ? Omdat het eigenlijk op die leeftijd moet beginnen. Waar staat dat in het BON programma ?

     

    Begin je nu te begrijpen dat er, naast alle terechte klachten over de stand van onderwijs, nog zo veel is wat  buiten het zichtveld van dit forum en van BON gebeurt ? Tegen de weerstand in van de minister, van den Haag, de politiek, de giga-bestuurders en de mee-loop-profiteurs ?

  4. BON legt het accent bij het

    BON legt het accent bij het onderwijs sterk op het vergaren van kennis en inzicht. De creativiteit haalt daar haar bouwstenen vandaan. Als je niet veel weet kun je kun je niet een een middagje qoeqelen om daarna een avondje indrukwekkend creatief te zijn. Met veel verworven kennis kun je vast roesten maar ook vruchtbare verbindingen leggen waarvan je anders geen flauw vermoeden van zou hebben.

    De woede over het gezakte niveau van de leerstof en de leraren is om preciezer te zijn hoofdzakelijk aanwezig bij de intelligentere ouders, vooral als die nog het vroegere onderwijs hebben meegemaakt of daar voldoend weet van hebben. Over het quantitatieve aspect van een ouderopstand moeten we daarom niet te hoge verwachtingen koesteren.

    Ik heb al eerder mijn opvatting uitgesproken dat BON zijn aanhang moet verbreden door te strijden voor vrijheid van onderwijs in zijn algemeenheid. Het is beter zo een waaier van onderwijsvormen mogelijk te maken waarbij (ook) de BONse verwezenlijkt wordt dan dat het BONse onderwijs geen poot aan de grond krijgt. Zoals de Roomsch-katholieken en de Gereformeerden die vonden dat hun opvattingen hemelsbreed verschilden samen vochten voor hun eigen scholen zo zouden BON-aanhangers en voorstanders van vrije en montessori-scholen en nog anderen kunnen samenwerken om vrije scholen nog vrijer te maken en naast hen bevrijde scholen mogelijk te maken. Dan zijn er al meteen ouders die meedoen. Na voldoende verbreding is misschien ook binnenparlementaire oppositie mogelijk via een PvdT, een Partij van de Tolerantie.

    Een Coalitie voor tolerantie in het onderwijs zou de oppervlakkerigere ouders moeten confronteren met vragen als En wat als het diploma van uw kind niet meer waard is dan het papier waarop het gedrukt wordt? en Projectonderwijs maakt meer kapot dan u lief is!  in de hoop dat ze dan mee gaan doen.

    Het is opvallend dat op dit forum veel over rekenen en wiskunde geschreven wordt en weinig over talenonderwijs. Daar is dus nog veel in te vullen. Bedenk echter dat BON nog steeds in een voorstadium zit en nog strijd voert tegen de verachting van eruditie. En dat lijkt me een uitzichtloze strijd met een minister van onderweijs die zich als beschermvrouwe van de onderwijsraad beschouwt en meewerkt aan de versterking van de overige raden. BON moet de weg van de overtuiging verruilen voor die van de confrontatie.

  5. Het vrije school onderwijs

    Het vrije school onderwijs heeft mij nooit zo aangesproken en ik heb  het vooroordeel van mijn kant hiertegen lang gekoesterd zoals dat tegenover vooroordelen betaamt. Dat beeld is toch wel veranderd sinds mijn bezoek, samen met Huub Philippens dit voorjaar, aan de Vrije School Utrecht (zie laatste nummer van Vakwerk).Er werd hier vanuit een democratisch organisatiemodel en een bepaald pedagogisch gedachtengoed bijzonder serieus werk gemaakt van goed onderwijs. De primaire verantwoordelijkheid voor het onderwijs ligt daar, zoals het hoort bij, bij de leraren en men laat zich niet van de wijs brengen door geroeptoeter van lieden om het eigenlijke onderwijs heen, om smartphones in de klas en coachend leren. Het onderwijs is er niet van de 21ste eeuw maar van alle tijden. Zo ga ik toch nog met een goed gevoel richting 2014.   

     

  6. Ik ben het wel eens met de

    Ik ben het wel eens met de aanvulling van sassoc. Ik zag een klein hoekje van het spectrum.

  7. @ verkroost, hierboven

    @ verkroost, hierboven

     

    Datzelfde ("bepaald gedachtengoed") geldt, fundamenteel gezien, voor Montessori-onderwijs  –  met het verschil dat het Vrije School-onderwijs tot in details kan uitleggen waarom rekenonderwijs moet zijn zoals het in die scholen wordt gedaan (geen verschil met van der Craats)  ;  waarom vreemde talen een fundamentele plaats hebben al in de eerste klas (pardon, groep)  ;  waarom met geografie en natuurkunde en biologie in de derde klas (vijfde groep) wordt begonnen (en dan niet op zijn Popi Jopi).

     

    Montessori-onderwijs, diametraal verschillend met Vrije Scholen, gebeurt niettemin op dezelfde fundamdentele pedagogische basis : inzicht in de leerfases van kinderen, met leerstof die daarbij naadloos, jaar voor jaar, aansluit. Zelfs in het voortgezet onderwijs wordt dat principe bewust en nauwgezet gevolgd.  Het verschil is hoogstens een wat meer intuitieve benadering van leerstof en leerfasen, zoals ook typisch was voor Maria Montessori.

     

    Voor beide soorten scholen geldt : de school, de klassen, de lessen worden collegiaal gedragen door alle leraren, de directeur kan alleen beslissen met en na toestemming van hen, de directeur geeft zelf ook les. En (breek me de bek niet open) dat ondanks onenigheden en ruzies tussen mensen, die ook, in deze milieus, voorkomen.

     

    Het kan dus allemaal. Het kan zelfs tegen de zin en tegenwerking in van institutioneel en politiek den Haag, en hun goed bedoelde en klunizg uitgewerkte deraillerende plannen, en de horde van mee-loop-profiteurs. Maar, pas op  :  dit is de sleutel, het kan alleen als iedereen weet wat ie doet, en waarom.

     

    Grappig : ik kwam onlangs in een p.o. school, waar grote it-borden hingen naast het klassieke krijtjesbord ; een mega -it-projector achter in de klas, een kundige docent die van wanten wist met alle knopjes en muizen om de zaak te bedienen.

    Ik : "gebruik je dat ook in de lessen (groepn 3 tot 6) " ?

    De docent : "nee, natuurlijk niet, dat vreet aan het leer-vermogen van kinderen op die leeftijd"

    Ik : "waarom hangt dat spul er dan" ?

    Docent : "we kregen het kado van den Haag, er zijn ouders die het mooi vinden, en die leggen we dan uit waarom het op die leeftijd funest is ; en op latere leeftijd is het ok.

  8. @ malmaison, hierboven

    @ malmaison, hierboven

     

    (citaat)  :  BON legt het accent bij het onderwijs sterk op het vergaren van kennis en inzicht. De creativiteit haalt daar haar bouwstenen vandaan.

    Commentaar : Daarmee redt BON het niet. Kennis is, fundamenteel gezien, niet de basis van creativiteit, maar de uitkomst daarvan, en snel vast roest. Inzicht, dito. Creativiteit komt ergens anders uit, uit ene ander ei. Vandaar ook dat (te vroeg gedoceerde) it-vaardigheden (die eigenlijk handigheidjes zijn) het doel missen. 

     

    (citaat) : kunnen samenwerken om vrije scholen nog vrijer te maken en naast hen bevrijde scholen mogelijk te maken

    Commentaar : Verkeerd begrepen. Er is niks "vrij" aan Vrije Scholen, en ook voor Montessorianen en Boeke-adepten (Bilthoven, waar Beatrix een tijdje op zat, en wat ze niet onverdeeld "leuk" vond) is onderwijs niet vrij, integendeel. Die referentie aan vrij  –  dass war einmal, toen den Haag nog een zekere vrijheid toeliet voor afwijkende school-soorten ; al lang historie.

     

    (citaat) :  (citaat) : opvallend dat op dit forum veel over rekenen en wiskunde geschreven wordt en weinig over talenonderwijs. Daar is dus nog veel in te vullen. Bedenk echter dat BON nog steeds in een voorstadium zit en nog strijd voert tegen de verachting van eruditie.

    Commentaar : het is hoog tijd  –  BON, "verblijvende in het voorstadium", zal de boot missen. De  boot is namelijk allang vertrokken (zie hierboven, ref. Montessori, Vrije Scholen, Jenplan en de rest). En het concept toelatingsexamens tot "de" universiteit is ook al de haven uit, richting volle zee. De focus van BON op rekenen en wiskunde (overigens veel waardering voor), is compleet onvoldoende (en tevens onvoldoende doordacht) voor behoorlijke BON voorstellen-van-leerplan, om daar mee de hort op te gaan en ouders te gaan sympatiseren.

    Trouwens, er is helemaal geen BON leerplan (tien punten is geen leerplan), daarentegen is er de eenstemmige kakofonie van terechte klachten en onterechte conclusies, op dit forum en (naar ik vrees) in de leden-geledingen. Dat is genoeg en leuk voor publieke tegen-argumenten af en toe, die doen het aardig in de media  –  maar de minister zal, ingefluisterd door de gremia, daar nooit serieus op in gaan. Zie als illustratie de desastrueze manier waarop "de minister" de Vrije Scholen (en eerder elders in de sector)  heeft gekort in de v.o. klassen.

    Het zou wat anders zijn als BON zijn (m/v) leerplannen, scholen, organisatie-schemas zou ontwikkelen zodanig dat ze, fundamenteel-pedagogisch gezien, iets essentieels zouden veranderen aan de huidige malaise in het onderwijs. Op al het andere zal de minister niet reageren  -, Blijft de mogelijkheid om aan de zijlijn te blijven kakelen dat het allemaal (in onderwijsland dus) niet deugt. Politiek-selectieve keuze (een nieuw partijtje PvdT ; of PVV- of VVD-, D66- of wat voor-vrijage dan ook) is de regelrechte weg in het marais scolaire en daar wil niemand gezien worden.

     

     

  9. Tegenover de vrije scholen

    Tegenover de vrije scholen heb ik altijd met welwillende twijfel gestaan. Ik haak bij Verkroost aan. Mijn voorkeur gaat uit naar intellectueel en abstract. Maar ik begrijp donders goed dat er nog meer dingen belangrijk zijn en ik zou nooit met stelligheid gezegd hebben dat ik nooit een kind zou kunnen hebben dat op een vrije school het best op zijn plaats was. Wanneer zowel de vrije scholen als BON zouden verklaren dat vrijheid van onderwijs een hogere prioriteit heeft dan eigen opvattingen over goed onderwijs zouden BON en de organisatie van vrije scholen een bondgenootschap voor tolerantie in het onderwijs kunnen sluiten.

Reacties zijn gesloten.