DIROO over Bildung

Dit krijg ik binnen van DIROO met de vraag het te verspreiden:

Onderwijshervorming en propaganda
Onder de titel ‘Bildungsreform und Propaganda’ schrijft Jochen Krautz een belangrijk artikel in Vierteljahrschrift für wissenschaftliche Pädagogik, Sonderheft 2013, p. 119-161. Met als sprekende ondertitel: Strategieën van het doorduwen van een economistisch mensbeeld in Bildung en onderwijssysteem.
Hij begint zijn  tekst met volgend citaat: “Het afwijzen van een oriëntering op het Bildungsbegrip voert over verscheidene generaties onvermijdelijk naar het verval van een democratische samenleving”(Volker BANK, Vom Wert der Bildung. Bildungsökonomie in wirtschaftspädagogischer Perspektive neu gedacht. Bern, Stuttgart, Wien, 2005, p. 209).

Hier volgt in letterlijke vertaling het begin van zijn betoog.

“Recent riep de rechter van het grondwettelijk Hof van Zwitserland, Johannes Masing, in herinnering dat ‘geen politieke orde zo eng verbonden is met het vertrouwen in Bildung als de democratie’. Deze voorstelling gaat ervan uit dat alle burgers substantieel gelijk zijn. Dat vertrouwen baseert zich op de oordeelsbekwaamheid die toelaat dat de echte zakelijke vragen naar voren kunnen gebracht worden. Bildung in een democratie heeft tot opdracht deze oordeelsbekwaamheid te ontwikkelen omwille van de democratische zelfbestemming van de samenleving. Bildung heeft derhalve tot taak het tot klaarheid brengen van de maatschappelijke problemen in  dienst van het algemeen belang van elkeen. Op deze wijze is de zin van het democratisch samenleven congruent met de zinhorizon van het individuele leven van de burgers. ‘In een democratie hebben publieke debatten plaats om tot de juiste beslissingen te komen en om gezamenlijk de zorg voor het algemeen welzijn te dragen; daardoor is de zinvraag van de individuele verantwoordelijke burger ook op het algemeen belang gericht’ (met nogmaals een verwijzing naar Masing). Gelijkheid, zelfbestemming, sociale verbondenheid en het samen tot klaarheid brengen van de fundamentele vragen zijn de wezenlijke kenmerken van de democratie en markeren tegelijk de opdracht van Bildung in zulke staatsordening. De vormgeving van het onderwijs kan zodoende enkel democratisch verantwoord worden.

Nu behoort het tot de meest merkwaardige gebeurtenissen in de onderwijshervorming van de laatste 15 jaar, dat zowel het begrip ‘Bildung’ als het begrip van democratie anders gedefinieerd wordt. Daardoor is deze hervorming niet in overeenstemming met wat de grondwet daaronder verstaat.  Door deze hervorming niet democratisch te willen doorzetten is het onderwijs op een dubbele wijze in een ‘post-democratie’ geraakt: zowel het begrip ‘Bildung’ als de hervorming van het onderwijs hebben zich steeds meer van een democratische basis vervreemdt.

Dit gebeurde niettegenstaande en tegen de talrijke, fundamentele en massieve kritieken uit wetenschap en pedagogiek, van leraren en professoren, van verenigingen, van studenten en leerlingen, en in toenemende mate ook van de economie zelf. Talrijke analysen hebben al lang duidelijk gemaakt dat het grondmotief van het grootste deel van deze recente  hervormingen Bildungsvreemd is, en met name dat de overdracht van een economistisch denken  op school en hogeschool de onderwijsopdracht in zijn kern miskent. Op deze wijze maken de bildungseconomische analysen van de werkelijkheid van Bildung, van opvoeding en van wetenschap een  karikatuur en wordt de complexiteit van deze begrippen miskend. Deze economische analysen kunnen ook niet de door hen vastgestelde tekorten verhelpen. Toch worden op vele plaatsen (in Europa) de premissen van een neoliberaal geïnspireerde Bildunsgeconomie omgezet”.
 
Tot daar deze vertaling van het inleidend woord van Jochen Krautz. Ik raad aan het artikel in zijn geheel te lezen.