De onderwijsprofeten

De onderwijsprofeten

Op een druilerige zondagmiddag durf ik als afleiding wel eens surfend over het wereldwijde web op zoek te gaan naar wat er zoal te koop is op het vlak van onderwijs en onderwijsvernieling. Telkens weer valt het mij op dat de diehards, de onderwijsproleten van de vernieling, een aantal zaken met elkaar gemeen hebben.

Om te beginnen zijn ze allen, bijna zonder uitzondering, de leeftijd van zestig ruimschoots gepasseerd. Een deel hebben eigenlijk al de pensioengerechtigde leeftijd bereikt maar hun hebzucht en eigenwaan blijken toch enorme struikelblokken te zijn om het voortaan maar een beetje rustiger aan te doen. Een paar zijn er zo trots op dat ze op hun leeftijd nog een aardig mondje mogen meepraten aan de onderwijstafel dat ze zonder enige schroom hun overvolle agenda in de etalage van hun website hebben geplaatst. We mogen ons er met zijn allen in verheugen dat het lezingencircus, de onderzoeksruif en de onderwijsopleidingssector veelvuldig  gebruik maken van deze zelfbenoemde stokoude onderwijsdeskundologen die de onderwijsvernieling standvastig een ‘paradigmashift’ en ‘Nederland moet klaar zijn voor de toekomst’ blijven noemen. Onverminderd gaan ze door met  hun artikelen des onderwijsgeloof over het nederige gelovige onderwijsmanagersvolk  uit te gieten.

De mindere goden onder de proleten manifesteren zich met hun quasi intellectuele prietpraat op de verschillende onderwijsfora die het wereldwijde web rijk is. Ze wijzen daarbij de forumbezoeker op agressieve toon op het feit dat hij, de onderwijsproleet van dienst, beschikt over een oeverloos verstand van zaken, dit in de hoop vroeg of laat opgemerkt te worden door de bestuurdersmaffia waarna het grote adviesgraaien kan beginnen.

Allen hebben hun niet-onderwijs-opleiding genoten tijdens de jaren vijftig en zestig van vorige eeuw en hebben nooit ofte nimmer daarna nog een klaslokaal aan de binnenkant gezien, laat staan vóór een klas gestaan. Hun theorietjes over hoe het er in een klas aan toe gaat en hoe het Nederlandse onderwijsbestel er uit zou moeten zien, hebben ze uit boeken en citaten, of hebben zelf bedacht hoe het er een beetje aan toe gaat of aan toe zou moeten gaan. Bedenksels die volledig los staan van welke onderwijsrealiteit dan ook. Ze hebben nooit de geur van spanning geroken die er hangt in het tot examenlokaal  omgetoverde turnzaal. Ze hebben geen enkel idee wat de dagelijkse onderwijspraktijk voor docent, juf, meester of leerling inhoudt.

Nog erger, de meesten van dit soort geloofsverkondigers hebben een uitgesproken haat tegen alles wat onderwijs geeft. Is het een trauma opgelopen tijdens hun eigen schooltijd? Is het een aangeboren antipathie tegen de beroepsgroep van docenten? Of is het niet meer of minder dan hebzucht? Immers aan de docentengroep valt niet veel te verdienen. Het zijn de bestuurderen, de managers, de minister en de staatsecretaris die, eenmaal het geloof van de onderwijsvernieling is nedergedaald, de knip trekt om het paradigmashift en zijn apostelen te voorzien van  de nodige financiële middelen om het geloof verder te verkondigen. Docenten spelen daarin geen rol, integendeel, ze zijn met velen en het grootste obstakel bij de geloofsverkondiging, docenten mogen er alleen maar zijn om aan de artikelen des geloof en de geboden van het onderwijsvernieuwinggeloof uitvoering te geven, zonder vragen te stellen want de geloofsverkondiger ziet zichzelf als onfeilbaar.

Allen pleiten ze voor afschaffing van testen, toetsen, leerstofjaarklassensysteem, selectie aan de poort of tussentijds, toezicht, overheidsbemoeienis en pleiten voor nog veel meer autonomie. Begrijpelijk. Aangezien ze zelf tijdens hun studietijd de uitstekend werkende hobbels van testen, toetsen, selectie en toezicht hebben moeten doorstaan, en rekening houdende met het tijdskader ( zestiger jaren) is een test of een toetsje voor hen hét symbool van onderdrukking door ‘de gevestigde macht’ geworden. Nu ze zelf aan de macht zijn willen ze willekeur, totale willekeur zodat iedereen met een natte vinger kan bepalen op basis van hoegenaamd niets, wie wel en wie niet competent is. De gevolgen hiervan komen nu boven water, examenfraude, diplomafraude, dalende onderwijskwaliteit  en een ‘tien’ voor een politiek pamflet dat ‘scriptie’ genoemd wordt.  

Hun voornaamste bezigheid bestaat uit ‘citeren’ en ‘overschrijven’ natuurlijk met een verwijzing en dat is niet zozeer omdat ze geen auteursrecht willen schenden, dat zoen ze om de argeloze lezer er van te overtuigen hoe erudiet ze wel niet zijn. Een essaytje van een paginaatje of veertig over hun vernieuwend onderwijs heeft al snel een paginaatje of vijftien uitsluitend gewijd aan alle boekjes, boeken, geschriftjes, andere essaytjes, enzomeer,  waaruit ze hebben overgeschreven. Een eigen idee of mening hoe onderwijs eruit moet zien hebben ze eigenlijk niet. Het is meer een ‘geknipt en geplakt’ paradigmashift waar ze zo graag over roeptoeteren. En het mooiste is natuurlijk als er tussen als die titels van opstelletjes ook nog een paar keer verwezen kan worden naar een eigen opstelletje dat ze honderd jaar geleden als studieobject hebben mogen neerpennen. Het heeft in het huidige tijdsgewricht geen enkele waarde meer, maar het staat toch intelligent. Toch?

En dan hun zogenaamde ‘zoektocht’ naar ‘talenten’. Wat ze onder ‘talent’ verstaan wordt nergens duidelijk. Wel weten ze hoe talenten te ontdekken zijn. Dat kan, volgens de proleet, door selectie instrumenten zoals de Cito-toets, de IQ test en de instroomtoets af te schaffen om elk kind ‘de kans te bieden zijn talenten tot ontplooiing te laten komen. Iets in de zin van ‘geen gezeik, iedereen rijk’. Een grotere voorstelling van hun onderwijsonbenul is niet mogelijk en laat zien dat hun onderwijstheorie en de dagelijkse onderwijspraktijk met elkaar vloeken als een ketter in de kerk. Maar het zal hun worst wezen, zolang er bestuurdersonbenullen rondlopen die denken dat op deze manier er geld te verdienen valt aan het onderwijs kunnen de proleten hun gang gaan.

Jesse Jeronimoon