Zo’n titel trekt de aandacht. D. P. Liston, Educational Theory, 2000, 50, 1, p. 81-102.
Liston.
Uit de introductie dit citaat:
“In many a teacher’s heart there is an enveloping darkness. It is a darkness that may not be as penetrating and pervasive as the clinical depression depicted by William Styron in Darkness Visible but nevertheless amounts to a devastating sense that the education, teaching, and life we have clung to with such hope and promise are losing their grip. The promises of education to transform, ennoble, and enable, to create the conditions for new understandings of our worlds and ourselves, have become tired and devalued promissory notes.
It is a darkness of the teaching soul, a soul that struggles to understand the enveloping cover’s effects on our teaching and personal lives, and one that despairs at piercing the pervasive world of only shadows. It is a darkness that obscures all that was so apparent and vibrant, becoming the only visible cover in a world that now lacks discernible features. It is a darkness that forgets the landscape and features of teaching.”
De rest van het artikel maakt helaas de hierdoor gewekte verwachting niet geheel waar maar is de moeite waard.
De VS is de bakermat van het nieuwe leren, althans grotendeels en als we ons beperken tot de idiotie en ellende die we de laatste 20 jaar beleven. Het werd daar groot na WO I en raakte na 1960 in de versukkeling zonder ooit helemaal de geest te geven. Ik verwijs voor de periode tot 1957 nog maar eens naar L.A. Cremin’s bestseller: The transformation of the school. (1961).
Er zijn in dat land in de 20ste eeuw ook veel autobiografische romans geschreven door leraren die bijna onder de vernieuwingen (net als hier onophoudelijk en permanent) bezweken. En anders wel in de grijze en zwarte scholen.
Omdat de werkelijkheid vele malen fantastischer is dan de gemiddelde roman ben ik met romans gestopt en lees ik uitsluitend non-fictie, waartoe ik poezie reken, dat dan nog wel. Maar als ik leraar was zou ik die romans lezen.
Liston’s artikel was een voorproefje van z’n boek met dezelfde titel (Routledge, 2002).
De belangrijkste door hem geraadpleegde romans zijn deze:
Parker Palmer, The Courage to Teach. 1998.
Samuel Freedman, Small Victories. 1990.
André Dubus, Dancing After Hours. 1996.
Jane Tompkins, A Life in School. What the teacher learned. 1996.
Daarnaast (non-fictie) van Iris Murdoch, The sovereignty of Good. 1971. Al deze schrijvers hebben het over een interessant begrip: extended love, een redeloze liefde die leraren voor hun leerlingen en het werk ontwikkelen zodat ze standhouden onder praktisch uitzichtloze omstandigheden.
Zijn er vergelijkbare boeken in Nederland? Bij mijn weten niet maar dat zegt niets.Ik las ooit Siebelink’s Laatste Schooldag (1994), Ter Braak’s Dr. Dumay verliest … en twee boeken van Theo Thijssen maar al deze boeken hebben als handicap dat ze het zonder onze vernieuwingen moeten doen.
Willem Smit