De gierigheid bedriegt de wijsheid

De gierigheid bedriegt de wijsheid

Na het rapport van het Centraal planbureau over de deplorabele staat van het onderwijs in Nederland wordt het nu al voor een klein stukje duidelijk hoe een en ander zo is gekomen. Vandaag liet het CPS weten dat er in het afgelopen jaar, een ook in de jaren daarvoor, door de overgrote meerderheid van de basisscholen en de scholen voor voortgezet onderwijs vooral bezuinigd is op het onderwijsgevend personeel. Anders gezegd bestuurderen bezuinigen op het primaire proces.

Vraag is, waarom ze al jaren na elkaar bezuinigen op de man of vrouw voor de klas. Het ‘hoe’ weten we al. Reorganisaties waarbij de dure docent vervangen wordt door een goedkope instructeur, de invoering van de goedkope coach, leerlingbegeleider, leerregisseur en ander soortgelijk onbekwamen. Dat een groot deel van de lessen in Nederland verzorgd worden door onbevoegden, onderbevoegden, onbewust bekwamen, veredelde leesmoeders en overblijfvaders of volstrekte nitwitten, wisten we al. Ook het vergroten van de groepen met een aantal leerlingen is een vorm van bezuinigen. Verder hebben we nog het ongebreidelde invoeren van ‘ophokuren’, samenvoegen van vakken zoals natuurkunde, biologie en scheikunde tot het vak Sciences natuurlijk met het inleveren van een aantal lesuren. Sjoemelen met lesuren zoals 2 lesuren van 60 minuten wiskunde in plaats van 3 lesuren van 50 minuten. Blijft nog over het ‘vercomputeren’ van de scholen omdat de profeten van ‘het nieuwe leren’ al jaren en jaren de bestuurderen in de oren fluisteren dat de wereld verandert en dat we binnen enkele jaren geen docenten meer nodig hebben maar computerschermen, die verbonden met ‘the clouth’ de jeugd dat zal bijbrengen wat nodig is om een arm en doelloos arbeidzaam leven te leiden. Het Centraal Planbureau heeft echter zoals de welbekende olifant het sprookje uitgeblazen.

Blijft dus over een antwoord te verzinnen op het waarom. Waarom wordt er door de raden van bestuur, zoveel bezuinigd op het primaire proces? Een vraag met de wetenschap dat in de afgelopen vijf jaar het budget voor onderwijs, vooral voortgezet onderwijs, hoger is geworden.
Is het misschien omdat de schuldenlast van al die nieuwe schoolgebouwen de begroting van de scholen een beetje uit onbalans brengt? Of is het omdat de ‘ICT val’ waarin al die bestuurderen en managers met open ogen zijn ingelopen is dichtgeklapt? ICT val? Vraagt u. Laat ik het even uitleggen. In mijn school stond op de begroting van 1997, dat was een jaar voor de totale vercomputerisering van de school en een drietal jaren voor de gekte van het nieuwe leren toesloeg, zeggen schrijven 50.000 gulden ‘bibliotheek’. Er was dus voor de hele school, om en nabij de 12000 leerlingen, zeven schoolgebouwen en evenzoveel bibliotheken een budget van 50.000 gulden. Amper 5 jaar later zelfde school, zelfde aantal gebouwen, iets minder leerlingen en twee reorganisaties verder stond op de begroting een bedrag van 1.500.000 euro onder het kopje aanschaf en onderhoud ICT. Hierin was niet inbegrepen de lonen van de 18 ‘medewerkers ICT’ of te wel toezichthouders bij de ELO de Electronische Leer Omgevingen. De post ‘Bibliotheek’ is op deze begroting niet meer terug te vinden, zoals de bibliotheek in de scholen ook niet meer is terug te vinden.

Over de groeiende bureaucratie, de uitwassen van het smaldeel bestuurderen, managers en andersoortige leiders moeten we het niet meer hebben, daar is al genoeg papier aan vuil gemaakt en is zoals onkruid toch niet uit te roeien. Evenals de enorme groei van de externe adviseurs weinig bieden voor heel veel geld en alsmaar een groter deel van het onderwijsbudget weghapt, zoals nu blijkt ten koste van het primair proces.

Blijft nog over het lidmaatschap van scholen aan de PO- raad en de VO- raad, het lidmaatschap aan het Samenwerkingsverband, lidmaatschap aan de besturenraad en dan hebben we nog de peanuts die nodig is voor de auto’s met chauffeur, de creditcard, de representatiekosten, OV jaarkaart, de bussinesseats bij FC Knolleveld, maar zoals gezegd dat is peanuts.

Conclusie bij dit alles, van het budget van de scholen lekt door heel wat kieren en gaten het geld weg, soms voor duidelijke doelen, soms voor onduidelijke doelen en om al die doelen in stand te houden vertikken de bestuurderen om de gaten en kieren te dichten. Nee, de heren bestuurderen gedragen zich zoals Scrooge uit het Dickensverhaal, gierig en vooral gierig naar het primaire proces daarbij vergetende de aloude wijsheid ‘de gierigheid bedriegt de wijsheid’.

Sla er het CPB rapport maar op na.

Jesse Jeronimoon