In de NRC-Next van 20mei11 stond een opinie-stuk van Ton van Haperen over het HBO.
Daarin pleit hij ervoor om het HBO “aan z’n lot over te laten en de marktwerking zijn werk te laten doen”. Een student heeft immers ook wel enige eigen verantwoording als het gaat over het kiezen van een juiste opleiding.
Zijn stuk is te lezen op de site van NRC-Next:
www.nrcnext.nl/blog/2011/05/20/je-kiest-toch-zelf-voor-die-flutstudie/#comment-78964
Mijn commentaar op die mening is:
Ton van Haperen heeft vast “een” punt, een goed punt zelfs. Hij gaat echter in zijn betoog geheel voorbij aan de BaMa-structuur. Deze BaMa-structuur zou duidelijkheid moeten verschaffen over het niveau van een opleiding.
Naar mijn mening is overigens al jaren een kloof tussen bepaalde “harde” opleidingen (exact?) en enkele flutstudies als genoemde “vrije tijdsmanagement”. Ook een HBO-opleiding.
Ik denk dat het een goede zaak is om duidelijk de kwaliteit en het niveau van erkende (!) opleidingen te handhaven.
Dan blijft er nog genoeg ruimte over voor flut-opleidingen én de bijbehorende marktwerking. Erkende opleidingen die flut presteren kunnen dan doorverwezen worden naar de niet-erkende opleidingen.
Wel stelt dit eisen aan instrumenten om opleidingsniveau van de uiteenlopende opleidingen te meten. Kwaliteit en niveau zijn bulk-begrippen.
Met Vriendeliijk Groet,
aeejnprt
Sinterjklaas komt alleen op 5 december
Ondanks het hoge collegegeld voor het HBO kost een studentenplaats op het HBO de overheid geld. Een student mag best een flutstudie kiezen maar de overheid moet er wel voor waken flutstudies te subsidiëren. En in hoeverre zijn de serieuze studies bij een monopolist als InHolland wel OK?
Seger Weehuizen
Markt werkt helemaal niet!
Wie denkt dat de markt werk in de non-profitsector denkt niet goed na. De enigen die er voordeel van hebben zijn degenen die een salaris/bonus kunnen voteren buiten de CAO om. Dat geldt voor onderwijs, dat geldt voor de zorg.
Je vergeet dat er een groot maatschappelijk belang zit aan goed onderwijs. Dat blijkt ook wel uit het feit dat scholen subsidie krijgen en dat studenten financieel worden gesteund tijdens hun opleiding.
Je investeert als samenleving en als student een flink aantal jaren, maar de oogst komt pas na verloop van tijd. We gaan als samenleving de investeringen niet betalen zonder garantie op een betrouwbare oogst.
Markt is effectief als je betaalt voor wat je direct ziet: een concreet product dat je direct na betaling kunt pakken. Markt is helemaal niet effectief voor andere doeleinden: de non-profitsector bijvoorbeeld. Ook voor het milieu en de ongelijkheid is marktwerking eerder een drama dan een nuttig mechanisme.
Eigenlijk is markt alleen handig in een tijd van echte schaarste: na een oorlog of een natuurramp bijvoorbeeld.
in tijden van schaarste?
¿¿“Eigenlijk is markt alleen handig in een tijd van echte schaarste: na een oorlog of een natuurramp bijvoorbeeld”?? Na de tweede wereldoorlog bleef de distributie nog een tijdlang bestaan (was o.a voedsel “op de bon” en mocht geen bouwmateriaal gebruikt worden om je huis ingrijpend te veranderen.
Seger Weehuizen
gesubsidieerde markt is geen marktwerking
Onder marktwerking verstaan we de situatie van kopen en verkopen waarbij de betrokken partijen (vragers en aanbieders) onderling tot een overeenkomst weten te komen in een vrije setting. Marktwerking komt in essentie neer op het ‘handjeklap’ van de partijen die elk hun wensen hebben.
Zolang HBO subsidie ontvangt is er helemaal geen sprake van marktwerking: de inkomsten zijn immers in belangrijke mate gegarandeerd door de wet.
Bij marktwerking zijn er geen garanties dan die, die door de partijen vrijwillig overeengekomen zijn. De tucht van de markt (de prijs die zowel vrager en aanbieder interessant vinden) ontbreekt bij het verlenen van subsidies. Als inkomsten (klanten) verloren dreigen te gaan, kan dat een belangrijke impuls zijn een beter product te leveren. Bij een gegarandeerde inkomstenbron vanuit de belastingen, ontbreekt zo’n impuls.
Dat lijkt mij inderdaad een
Dat lijkt mij inderdaad een van de belangrijke redenen waarom de markt in het publieke onderwijs niet werkt. Ik denk dat ook de volgende redenen belangrijk zijn:
Mijn broer werkt als middelmanager (vele honderden mensen onder zich, zo niet meer) voor een multinational, hij krijgt een salaris van minder dan €6000 bruto met een leasewagen en een tankkaart. Wie kan mij uitleggen waarom een directeur van een willekeurig bejaardentehuis of een willekeurige school minstens een twee keer zo’n hoog salaris moet krijgen terwijl mensen die een functie zoals die van mijn broer vervullen echt ook wel een school of een bejaardentehuis kunnen besturen.
Zolang we dergelijke organisaties, die ik liever als NUTS-voorzieningen beschouw, als een bedrijf willen zien.
En het openbaar vervoer dan?
Het openbaar vervoer is gesubsidieerd maar door de openbare aanbesteding is er wel degelijk marktwerking. Als je het slim aanpakt zou je ook bij het onderwijs elke school om de 10 jaar kunnen aanbesteden. Als je er maar voor zorgt dat je een goed systeem hebt om de resultaten van een concessionaris te meten. Mijn voorkeur is echter om het nieuwkomers gemakkelijker te maken om zich voor de markt aan te melden zonder de verplichting om de boedel van een falende school over te nemen. Laat de bestaande instellingen maar zo gauw mogelijk failliet gaan.
S. Weehuizen
Na het plaatsen van deze bijdrage heb ik gelezen dat het AVV (Alternatief voor Vakbond) en BON de ondernemingskamer van het gerechtshof in Amsterdam gevraagd hebben of de bouw van een campus van 300 megaeuro vanwege de grote risico’s onder wanbeleid valt. Vervoersmaatschappijen die een concessie overnemen moeten ook de boedel en het personeel van de vorige concessiehouder overnemen. Ik moet er niet aan denken dat zo iets ook bij het onderwijs het geval zou worden
re. openbaar vervoer
Ik zou het geven van concessies niet als marktwerking willen beschouwen. Er is sprake van een overheid die een monopolie in een regio te vergeven heeft. Op dat regionale monopolie kunnen bedrijven inschrijven waarna een kandidaat het monopolie op het openbaar vervoer gedurende een periode ontvangt.
De klant heeft niets te kiezen: in zijn regio heeft een openbaar-vervoer-bedrijf het monopolie van de overheid verkregen. Verder is er ook sprake van vastgestelde tarieven: ook dat is geen marktwerking.
Misschien is er sprake van marktwerking als we de overheid als klant beschouwen. Maar m.i. is de overheid niet de klant van het openbaar vervoer: de echte klant is de gebruikende burger. Die zou moeten kunnen kiezen bij echte marktwerking.
Hoe zit dat bij het onderwijs? Is de overheid de uiteindelijke klant, of zijn de ouders en hun kinderen de klanten van het onderwijs? Bepaalt de klant de inhoud van het aanbod, of doet de overheid dat?