Op weg naar de verkiezingen

Op weg naar de verkiezingen

De komende tijd zal er, in verband met de verkiezingen, weer veel over onderwijs gepraat worden. De politieke situatie is onstabiel, de verschillende partijen weten vaak niet hoe ze in concreto de problemen moeten aanpakken, maar uitspraken doen over het ‘het belang van goed onderwijs’ is altijd goed. Bovendien, maatschappelijke problemen kunnen vaak prima doorgesluisd worden naar het onderwijs. Normen en waarden: laat het onderwijs die maar overdragen, milieubewustzijn is uitstekend te propageren door middel van het onderwijs, evenals gezond eten en drinken, er moet beslist aandacht zijn voor sexuele voorlichting, voor ontwikkelingssamenwerking, voor sociale integratie en tolerantie – maar ook voor het gevaar van de Islam – gooi het maar in de grote kookpot van het onderwijs.

Dat de maatschappij verandert is ondertussen een soort dogma geworden en omdat dit zo is moet het onderwijs zich ook steeds aanpassen en veranderen en dat als een welkome uitdaging zien.
Helaas, de leraren hebben zich de afgelopen decennia niet voldoende teweer gesteld tegen al die boodschappen, die opdrachten, die van buitenaf en eigenlijk uit onmacht en onverstand zijn verstrekt.
De enige opdracht die leraren hebben te aanvaarden is het overdragen van kennis en vaardigheden vanuit hun vakgebied en hun deskundigheid. De rest is extra, niet in plaats van.
Als de politieke partijen iets willen doen voor het onderwijs moeten ze zich ten zeerste beperken in de ‘boodschappen’ die ze willen geven en daarentegen meewerken aan de vrijmaking en bescherming van het leraarsberoep. De leraren moet vrijgemaakt worden van de bureaucratie, van de bazen en de baasjes, van willekeur en schaalvergroting, ze moeten beschermd worden tegen manipulatie en valse voorlichting, tegen niveaudaling en uitholling van hun beroep.
En zelf, wat moeten ze zelf doen? Voor velen van hen geldt dat ze moeten opstaan uit passiviteit en defaitisme, dat ze de ambitie moeten hebben om hun vakkennis en hun ontwikkeling te vergroten en te verbreden, dat ze alert moeten zijn om kletspraat over het onderwijs tegen te spreken, dat ze moeten proberen solidair te zijn met hun collega’s. Met wantrouwen ten opzichte van ‘uitdagingen’ die door politici en onderwijskundigen worden voorgesteld, met enthousiasme voor verbeteringen vanuit de praktijk.

Cornelis Verhage