In dit bericht valt te lezen dat OCW meer geld geeft aan vijf hogescholen (in totaal 17 miljoen euro) om extra hulp voor allochtone studenten te organiseren, zodat die sneller afstuderen.
Allochtone studenten blijken namelijk vaker uit te vallen en tot lagere studieprestaties te komen dan vergelijkbare autochtone studenten.
Van die 17 miljoen euro mogen de hogescholen speciaal voor allochtone studenten taalcursussen, individuele begeleiding (mentoring en tutoring) en ‘Summer Courses’ organiseren. De komende twee jaar krijgen de hogescholen het geld zonder dat hun prestaties op dit vlak meetellen, daarna tellen verbeteringen in studiesucces van allochtone studenten mee bij de verdeling van het geld.
Wat mij aan dit bericht opvalt, is dat het een 90 graden draai betekent t.o.v. de enige beleidsmaatregel van Maria v.d. Hoeven die ik qua intentie nog te pruimen vond. Te weten de maatregel dat scholen geen extra geld meer kregen naar gelang de proportie allochtonen aan boord, maar naar gelang de proportie leerlingen met een feitelijke achterstand. Omdat over feitelijke achterstanden niks objectiefs bekend is, werd als maatstaf het opleidingsniveau van ouders genomen. Daardoor discrimineert de subsidiëring niet meer naar allochtoon vs. autochtoon, en kregen ook scholen met veel leerlingen uit sociaal zwakke autochtone groepen er geld bij. Daarmee kunnen ze bijvoorbeeld klassen kleiner maken, het onderwijsprogramma aanpassen en/of een onderwijsassistent in dienst nemen.
Niet alleen voor allochtone leerlingen, maar voor álle leerlingen die extra steun kunnen gebruiken om tot goede leerprestaties te komen. Omdat hun ouders bijvoorbeeld minder kunnen helpen bij het leren.
Nu zien we dat Plasterk met dat ingezette beleid breekt, althans in het Hoger Onderwijs. In deze tijd van bezuinigingen (wacht Prinsjesdag maar eens af!) legt hij vele miljoenen klaar speciaal voor allochtone studenten. Maar de autochtone student van lager opgeleide ouders – de ‘sociale stijger’ in Plasterks termen – die als eerste van zijn familie gaat studeren, voor hem of haar geldt de maatregel niet. De zomercursussen en individuele begeleiding, de extra cursussen academisch schrijven, daar kunnen alleen allochtone studenten een beroep op doen. Bordje op de deur “alleen voor allochtonen”.
Precies weet ik het niet, maar ik heb het vermoeden dat er ergens een antidiscriminatiebeugel is waar dit beleid niet door kan. Zwakkere studenten een handje helpen, mooi. Maar waarom alleen als die ouders heeft uit een ander land?
gedeprivilegeerd, dom of lui?
Uit je verhaal blijkt dat je met “zwakke student” waarschijnlijk geen HBO-leerling bedoelt die door gebrek aan intelligentie of inzet slechte studieresultaten heeft of dreigt te krijgen maar een leerling die door zijn afkomst lacunes heeft op het gebied van taal en algemene kennis en in zijn studie door zijn ouders niet geholpen of gestimuleerd kan worden, dus wat men gewoonlijk de “gedepriviligeerde leerling” noemt. Maar hoe moet de hogeschool nu bepalen waarvan een laag studieresultaat het gevolg is?
Seger Weehuizen
Voor bovenmatige dom- of luiheid ontbreken de bewijzen
Segher, vervang ‘zwakkere student’ gerust door ‘gedeprivilegieerde student’ (met nog een extra i erbij, dus). Al vind ik dat een taalkundig monstrum: alsof iemand privileges heeft ‘verwijderd’. Je begrijpt me goed: de bedoeling van OCW is allochtone studenten een extra handje te helpen omdat hun relatief matige studiesucces (als groep) voor een deel wordt verklaard uit hun sociale afkomst. Aangenomen wordt dat door die afkomst óók na twaalf jaar onderwijs hun taalachterstand nog steeds een handicap is (vandaar de taalcursussen), alsmede hun studiehouding en zelfstandigheid (vandaar de mentoring en tutoring) en hun… tja, wat eigenlijk? (vandaar die ‘Summer Courses’).
Je hebt gelijk dat hun relatief matige studiesucces (als groep) ook verklaard kan worden uit een hogere mate van domheid of luiheid (als groep) maar daarvoor ontbreken de bewijzen. Dat lijkt me een belangrijk punt. We mogen niet op voorhand aannemen dat deze groep het matige studiesucces aan zichzelf te wijten heeft; maar in een sociale en culturele achterstand geloven we direct.
Mijn punt is dat ik ook direct geloof in een sociale en culturele achterstand van autochtone leerlingen uit sociaal zwakkere milieus. En dat ik me om die reden afvraag of de OCW-regeling niet discriminatoir is.
bruikbare criteria ontbreken
Ik wilde helemaal niet stellen dat de niet westerse allochthonen als groep al dan niet lui of dom zijn. Maar zowel in de groep van autochthone als allochthone zijn leerlingen bij wie domheid en/of gebrek aan ijver de (hoofd)oorzaak is van hun slechte prestaties. Sommigen uit bovengenoemde groepen hebben misschien kansen om goed Nederlands te leren laten verlopen. Een leerling met goedopgeleide α-of β-ouders heeft minder voordeel van zijn ouders als hij een β- resp. α-studie doet dan wanneer ouders en leerling beide α of β zijn. Welke criteria moet een HBO-instelling gebruiken om te bepalen dat een leerling van de gratis extra les gebruik mag maken en hoe verzamel en weeg je betrouwbare informatie over een leerling? Je kunt ook een inschatting maken over de mate waarin de extra lessen de kans dat de leerling zijn examen haalt vergroot. Maar praktischer lijkt mij om te verordonneren dat iedereen van de extra les gebruik MAG maken.
Aan “onbevoorrecht” kleeft niet het door jou genoemde bezwaar bij “gedeprivilegieerd” Daarom is dat een beter woord.
Seger Weehuizen
Inzake stigmatiseren
Aan de andere kant: als we nu toch de kosten van de allochtoon gaan uitrekenen, dan is dit wel weer lekker overzichtelijk. Oh nee, dat is waar, van der Laan wilde het maar liever helemaal niet weten. Bovendien komt het natuurlijk ook helemaal niet bij welke allochtoon dan ook terecht. Nee, het gaat gewoon weer in de peilloos diepe put van de bureaucratische hulpverleningsmallemolen waar veel geld ingaat maar waarvan we evenmin willen weten of het ook nog wat oplevert.
Maar DAN komt deze maatregel mij voor als buitengewoon stigmatiserend. Bah! Wil dat OCW soms bevolkingsgroepen tegenover elkaar opzetten of zelfs haat zaaien?
Ja, OCW wil weten wat dat geld oplevert (verkorte studieduur)
Bernard, als we kunnen bewijzen dat de OCW-maatregel leidt tot haatzaaien, dan kunnen we OCW korten op hun budget (zoals OCW de As Siddieq-school kort). Dat gekorte deel van de OCW-begroting kunnen we dan besteden aan het hoofddoel van die begroting: goed onderwijs.
Zo komen zelfs slechte maatregelen het onderwijs nog ten goede… 🙂
Even zonder dollen: OCW heeft met de vijf HBO’s afspraken gemaakt over een concrete verkorting van de studieduur van allochtonen (zie de hyperlink in mijn bericht). Dus ergo: de instellingen krijgen geld als ze ervoor zorgen dat allochtonen korter over hun studie doen.
Nou, dan weet ik wel wat er gaat gebeuren, want ik ben nog van vóór de outputfinanciering. Als OCW per se een kortere studieduur van allochtonen wil, dan kan OCW dat krijgen. Dan worden docenten namelijk ‘gestimuleerd’ om het werk van allochtone studenten wat ‘flexibeler’ te beoordelen… Want dat geld, dat gaat natuurlijk vóór alles.
We halen er wat getallen bij
Als er dit jaar zo’n 120.000 eerstejaars hbo-studenten zijn, en 10% daarvan is allochtoon (12.000 dus) en Plasterk legt jaarlijks 17 miljoen euro voor deze groep klaar, dan mag een speciaal klasje met 10 allochtone studenten jaarlijks zo’n 15.000 euro stukslaan aan taalcursussen, individuele begeleiding en Summer Courses.
Dat is toch een leuk extraatje voor de jongelui. In fte’s omgerekend zijn het zo’n 600 extra contacturen voor de groep.
En dan te bedenken dat de studenten in de reguliere lestijd in het hbo ook slechts zo’n 600 contacturen hebben (in het wo niet meer dan 450 contacturen).
N.B. autochtone studenten die evenveel collegegeld betalen hebben geen recht op dit extra onderwijs.