valstrik! De wet van het afnemend grensnut

In navolging van de USA en England wil ook van Bijsterveldt pas afgestudeerden twee jaar aan het onderwijs koppelen. David Ehrhardt heeft daar vandaag in de NRC een artikel over geschreven. Hij wijst er op dat als de tijdelijk leraren zoals in genoemde voorbeeldlanden niet vooral in het belang van de kansarme leerlingen worden ingezet de motivatie van deze leraren wel eens een stuk minder zou kunnen zijn. Ik wil daar toch een aantekening bij aanbrengen. Het lijkt mij best leuk om als speciale leraar er voor te zorgen dat intelligente kinderen uit achterstandsmilieu’s in het secundair onderwijs direct op het passende onderwijstype terecht komen. Proberen om ongeínteresseerde domme VMBO-ers voor je vak te interesseren lijkt mij juist helemaal niet leuk voor een verse academicus. Daarbij is er een schreeuwend tekort aan universitair in hun vak opgeleide eerstegraders in het VWO aan het ontstaan. Voor ons land is het het beste dat ze daar worden ingezet. Als ik lees dat de tijdelijke leraren ´de modernisering van het lerarenberoep [moeten] bevorderen” krijg ik koude rillingen. De tijdelijke leraren moeten om goed te functioneren dezelfde vrijheid krijgen als de vroegere leraren dus ze moeten juist archaïseren. De bedoeling is ook nog eens dat een groot aantal tijdelijke leraren er voor kiest om permanent te worden. Als van Bijsterveldt daarin een kwantitatief succes wil hebben zal ze die leraren bij die stap een goed salaris en veel vrijheid moeten aanbieden.
Nog een opmerking: Als twee jongeren even intelligent zijn, hetzelfde karakter hebben en van eenzelfde schoonheid zijn maar de ene komt uit “goed” milieu en de andere uit “laag” milieu dan is de eerstgenoemde kansrijker en zal hij het op school meestal verder brengen dan de kansarme uit het “lage” milieu. Stel dat je de oorspronkelijk kansarme jongere in zo’n situatie door betere leraren en meer begeleiding net zo ver kunt brengen als de rijke dan geldt nog steeds niet dat als 10.000 willekeurige kansrijke en 10.000 willekeurige kansarme jongeren volgens bovengenoemd uitgangspunt opleidt beide groepen even succesvol zullen zijn. Dat veronderstelt namelijk voor beide groepen eenzelde intelligentie- en karakterverdeling. Omdat intelligentie in sterke mate erfelijk is zal dat niet het geval zijn. Als je dat toch wil berijken is er heel veel geld nodig dat dan dus aangewend wordt in een zeer onrendabel proces.