Het sprookje van het bèta-tekort

Tekort aan bèta's ???

"Tekort aan bèta's", al 20 jaar horen we niets anders, Nederland kent een groot probleem en als we er niet snel iets aan doen worden we een ontwikkelingsland. Tijdens voorlichtingsdagen werd op de KUN (Radboud Universiteit) verteld dat we ons in ieder geval geen zorgen hoeven te maken over het krijgen van werk. Eerlijke voorlichting was wenselijk geweest. Er heeft nooit een bedrijf aan de poort van de KUN gestaan. Met mijn laatste baan (R&D/programmeur) verdiende ik 7 jaar lang het minimumloon, daarna volgde ontslag vanwege de slechte conjunctuur. Ik ben nu geruime tijd werkloos; ook eerder was ik lange tijd werkloos. Van mijn mede-studenten zijn er opvallend veel die ruim één jaar na afstuderen nog geen baan hadden. Ik ken verder best wel wat beta's/ingenieurs die het nog slechter gedaan hebben dan ik; ze zijn niet te spreken over de constante propaganda voor bèta-studies. Ook is het een fabel dat je met een bèta-studie gemakkelijk andere banen kunt krijgen. Er is/komt geen tekort aan bèta/technisch geschoolde mensen. Ook aan wis- en natuurkundeleraren is al heel lang geen tekort (tientallen reacties op iedere vacature), vorige week had ik pas mijn eerste sollicitatiegesprek voor natuurkundedocent (afgewezen, geen ervaring met vernieuwd practicum). Bestaande rapporten zijn vaak niet onafhankelijk, suggestief (men laat belangrijke informatie weg) en/of gemanipuleerd. Een minderheid van de afgestudeerde natuurkundigen krijgt werk als natuurkundige; deze worden dan ook nog eens slecht betaald. Het bedrijfsleven wil alleen maar vissen uit een grote vijver: de beste en de goedkoopste.

Prof. Lemstra: "De voorspelde tekorten kloppen van geen kant. Bedrijven weten dat, maar gebruiken de cijfers om het aanbod van afgestudeerden zo groot mogelijk te houden. Ze sturen bewust aan op een overschot".

Philips beweert dat op hun laboratoria veel buitenlanders werken omdat er niet genoeg Nederlanders te krijgen zijn; nee, een top-instituut (zoals Philips NatLab) zoekt altijd de beste mensen over de hele wereld. Opvallend is ook dat veel onderzoekers bij grote bedrijven na een aantal jaren overstappen naar andere en beter betaalde functies. Groot tekort aan ict-ers, tegelijkertijd zijn er massa's ict-ers afgedankt, nergens meer nodig.

In een kritisch artikel in intermediair, zie *hier*, zien we o.a. een inzending van een in 1997 afgestudeerd scheikundige: "In mijn tijd (1992) werd gesproken over een weelde van werkaanbod voor chemici. Aan het einde (1997) was hier nog weinig van over. Met betrekking tot het salaris: helaas is het nog steeds zo dat (vaak onnodige) managers meer moeten verdienen dan de specialisten binnen zijn team/afdeling. Als je als bèta de specialist blijft zijn salarisverhogingen nihil. Ik heb mijn bèta studie als zonde van mijn tijd, geld en overheidsgeld gevonden omdat er gewoonweg te weinig werkaanbod is."

Duitsland

In het artikel 'Tekort aan jonge goedekope ingenieurs' (2004), zie *hier*, lezen we: "Tekort aan 15.000 jonge goedkope ingenieurs" en "Daar staat tegenover dat 65.000 Duitse ingenieurs zonder werk zitten, tien procent van het totale aantal. Van de ingenieurs ouder dan 45 jaar is zelfs de helft werkloos".

België

In *Een kritische reflectie op de invoering van ICT in het onderwijs* lezen we: “Begin januari 2000 lanceerden topmensen van een twintigtal grote bedrijven hun 'ICT-schokverklaring'. Het onderwijs levert veel te weinig ICT-afgestudeerden af. Daarom werd een roadshow opgezet langs honderd Vlaamse gemeenten om vooral scholen, jongeren en hun ouders te overtuigen om voor ICT-opleidingen te kiezen. We zouden toen 3000 ICT-ers meer nodig gehad hebben per jaar om de noodzakelijke 'inhaalbeweging' te maken op het vlak van de e-commerce. Goed anderhalf jaar na de schokverklaring konden we in de krant lezen: 'Informatici moeten weer leren solliciteren.' Weg met de grote tekorten. Zonder 3000 extra ICT-ers per jaar.

Op de site *Geen tekort aan ingenieurs* staan heel wat voorbeelden over enerzijds het geschreeuw van bedrijven omtrent een tekort aan ingenieurs en de werkelijkheid: veel ingenieurs die niet aan de bak kunnen komen.

Verenigde Staten

*Het verkeerde ‘bètaprobleem* Ook daar hetzelfde riedeltje over een vermeende beta-tekort, de regering wil maatregelen. Uit het onderzoek *Three Generations of Students through the Science and Engineering Pipeline* bleek echter, na het analyseren van zes longitudinal surveys van de overheid tussen 1972 en 2005, dat ook daar de feiten anders liggen. Vegeleken met 1972 is er in 2005 slechts sprake van een lichte daling bij de keuze voor bèta; het aanbod is gelijk gebleven. Minder dan de helft van de bèta-afgestudeerden gaat na het behalen van het diploma werken in de bèta-sector, zowel in 1972 als in 2005. Volgens het rapport vormt het aanbod geen probleem, de vraag is juist het probleem: volgens de onderzoekers slagen er jaarlijks in de VS driemaal zo veel bèta-studenten dan het aantal banen dat in deze sector beschikbaar zijn. Het grote aanbod van studenten heeft hier de salarissen zelfs doen verlagen. Een carrière in science and technology is niet meer attractief. Volgens Michael Teitelbaum, betrokken bij het onderzoek, wordt de 'claim of shortage' vanuit belangenverenigingen om strategische redenen volgehouden. ScienceInsider doet hier nog een schepje bovenop door toe te voegen dat Amerikaanse ondernemingen het tekort-argument gebruiken om outsourcing door te voeren of om buitenlandse werknemers in dienst te nemen.

Adviesraad voor Wetenschaps- en Technologiebeleid

Voor hun rapport uit 1999: "Vitaliteit en kritische massa", zie *hier*. We zien hier steeds een somber beeld over de positie van natuurkundigen. Ik citeer slechts 3 punten:

• In 1993 was de werkloosheid bij fysici 6,1 %, de gemiddelde werkloosheid bij alle academici was 5,1 %.
• In 1999 was de situatie onder fysici relatief slecht; zowel bij het werkloosheidspercentage en -duur alsmede bij de hoogte van het salaris behoorden ze tot de 10 slechts bedeelde groepen.
• Afgaande op de arbeidsmarktstatistieken hebben fysici al geruime tijd een slechte arbeidsmarktpositie. Deze beneden-gemiddelde score is des te opmerkelijker gelet op het feit dat deze opleidingen gemiddeld goede VWO-scholieren trekken; afgestudeerde fysici blijken op het eindexamen VWO gemiddeld de hoogste cijfers gehaald te hebben, zowel voor de alfa- als voor de bèta-vakken.

 

We lezen er ook:

• De interesse voor bètaopleidingen is de afgelopen decennia niet gedaald, nog voor mannen nog voor vrouwen; een relatieve daling van bètastudenten wordt veroorzaakt door een toename van vrouwelijke studenten.
• In algemene zin blijkt er weinig grond te bestaan voor de stelling dat de vraag naar universitaire bèta-afgestudeerden wezenlijk groter is dan die naar afgestudeerden in andere disciplines. Het is niet zo in tijd van laag-conjunctuur, in tijd van hoog-conjunctuur en het zijn ook niet de verwachtingen voor de nabije toekomst.
• Ook gemeten naar inkomen en baantevredenheid scoren de afgestudeerde bèta's van de algemene universiteiten niet hoog.

 

Afgestudeerde fysici, 1995

In 1995 was de situatie voor afgestudeerde fysici dramatisch, zie *hier* .

Elsevier/SEO onderzoek (1998)

Hier lezen we: 'Voor een betere positie op de arbeidsmarkt hoeven studenten geen bèta te kiezen. De bèta's vinden niet sneller werk en ontvangen geen hoger salaris dan afgestudeerden in andere gebieden'.

Het Platform Bèta Techniek

Het Platform Bèta Techniek is ingesteld door de overheid met als opdracht om meer jongeren te interesseren voor een studie in bèta/techniek. Voor hun rapport: Gedaanteverwisseling van een tekort (2004), zie *hier*. Ondanks alle mooie woorden over de 'geweldige prespectieven' blijkt bij zorgvuldig lezen dat er niet bepaald uit volgt dat we in de toekomst met tekorten te maken krijgen, al kan dat voor een enkele, vooral nieuwe, specialisme wel gebeuren. Zo kiezen studenten nu meer voor de zachte i.p.v. de harde bèta-vakken en voor brede studies (zoals life sciences). Dat is maar goed ook want aan de vraagzijde doet zich hetzelfde voor. We lezen o.a. "Er is nauwelijks perspectief op de arbeidsmarkt voor de harde bèta/techniek vakken". "Bij mannen is het aandeel van academische techniek studies nagenoeg constant: 17 % in 1947 en 1960; 20 % in 2000. Dat zet de jammerklachten over te weinig techniekstudenten wel in een speciaal daglicht".

De leugen gaat maar door: in 2006 beweerde het Platform: "Zeker van een baan met een bètastudie". In 2010 was van de 1,5 jaar daarvoor afgestudeerde hbo-technici 6,1 % werkloos. Alleen hbo-ers met een kunst-opleiding hebben het nog moeilijker aan werk te komen dan de technici.

Chemici, HLO-ers in 2004

In 2004 waren er vrijwel geen banen voor afgestudeerde chemici en HLO-ers.

Het Centraal Planbureau (CPB)

In 2005 publiceerde het CPB een rapport waarin gesteld werd dat Nederland geen bètatekort heeft. Schreuder (Platform Bèta Techniek) reageerde als door een wesp gestoken. Maar het CPB blijft bij zijn conclusies en herhaalde deze dit jaar nog eens in het rapport 'Kansrijk kennisbeleid'. In het artikel: "Eerst de banen dan de bèta's", zie *hier*, vertellen twee economen van het CPB over hun onderzoek naar vraag/aanbod bij R&D-functies. We lezen: "De ministeries van Economische Zaken en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap het Platform Bèta Techniek en werkgeversorganisaties als VNO-NCW en VNCI roepen om het hardst dat het CPB er naast zit. Maar de argumenten van de onderzoekers klinken redelijk plausibel. Als er echt veel te weinig bèta’s zijn, dan verwacht je een lage werkloosheid, talloze vacatures, hoge salarissen en leasebakken als lokkertje, en bérgen overwerk. In de praktijk blijken bèta’s echter op al deze punten beneden het gemiddelde voor de hoger opgeleide beroepsbevolking te scoren"……"Een bèta in een R&D-functie verdient minder dan het gemiddelde van de rest van de beroepsbevolking". Webbink, een van die 2 economen, zie *hier*: "Maar we kregen niet alleen kritiek. We hebben ook mailtjes gehad van bèta’s die bv. schreven: 'Er wordt altijd gesuggereerd dat je met een bètaopleiding een fantastische baan krijgt, maar ik ben al een half jaar werkloos en ik kom echt niet aan de bak.' Die mensen waren daar boos en gefrustreerd over". "Een ander verhaal is dat de bètamarkt heel internationaal is en dat de lonen dus internationaal worden bepaald. Als werkgevers zeggen dat er een tekort is, bedoelen ze mogelijk dat ze geen Nederlanders kunnen krijgen tegen de lonen die ze bieden. Buitenlandse werknemers zijn daar nog wel voor te vinden. Nu al gaat meer dan de helft van de afgestudeerde bèta’s in andere sectoren werken."

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), 2003

Voor een rapport van het ROA, zie *hier* :

"Eind 2003 was maar liefst zes procent van de nieuwe natuurwetenschappers al ruim een jaar thuis. Van de natuurkundigen onder hen trof zelfs zeven procent dat lot".

ROA (februari 2007), *hier*:

"Iets minder gunstig is het beeld voor bèta’s, de sector natuurwetenschappen in het ROA-onderzoek. Zij zitten met een werkloosheidspercentage van vijf minder gunstig dan de sectoren gezondheidszorg en economie."

Het riante inkomen van startende fysici

"Schreeuwend tekort aan natuurkundigen", dit moet zich wel vertalen in fikse salaris-claims. Ook daar biedt het ROA-rapport duidelijkheid over, U moet wel goed kijken, het betreft de tabel: "De tien laagste inkomens onder pas afgestudeerden". Natuurkunde staat op 2 na op de laagste plaats. Met gemiddeld € 1686,– bruto moeten de helden van de kenniseconomie het mee doen, hadden ze anders maar een vak moeten leren. Laten ze blij zijn dat ze met high-tech mogen spelen. We moeten dit bedrag nog even corrigeren: een aantal afgestudeerden zoekt hun toevlucht naar lucratieve banen buiten de natuurkunde, die trekken het gemiddelde omhoog. Zoals uit de tabel blijkt, met geschiedenis, kunstgeschiedenis, archeologie, cultuurstudies etc. verdient men meer. Waarom dit lage salaris? Laat ik eens vanuit mijn ervaring spreken. Onze managers (meestal niet-bèta's) zitten dichter bij de directeur, dus dichter bij het geld. Wij zijn maar een kostenpost. Wij doen ons werk toch wel want we houden van ons vak. Slecht betaalde tijdelijke banen worden door ons gezien als een opstap naar betere banen. Toch in de praktijk is het vaak 'end of the road'. Zin in een zwaar onderbetaalde 50 uur/week a.i.o. baan? Of een stressige nauwelijks betaalde part-time vervangingsbaan als natuurkundedocent? Of een minimumloon werkervaringsbaan zonder uitzicht op vast bij Philips Medical Systems ? Of toch maar iets buiten de natuurkunde?

Landelijk post-doc platform Lees *hier*:

“……wetenschappelijk onderzoek in Nederland in toenemende mate draait op wegwerp-, klapstoel- en vliegtuigstoelonderzoekers die worden geconfronteerd met veel slechtere belonings-, arbeidsvoorwaarden- en carrièreperspectieven dan docerend of administratief personeel, of dan posities elders bij de overheid en het bedrijfsleven.”

Salarissen technici wijzen niet op tekort (mei 2007),*hier*

"De carrièreperspectieven voor hbo-technici zijn ‘erg gunstig’, stellen het Platform Bèta Techniek en ingenieursvereniging KIVI NIRIA. Maar uit het bijbehorende onderzoek blijkt dat het hogere salaris voor rekening komt van hbo-technici die zijn doorgestroomd naar niet zuiver technische banen, ‘zoals managementfuncties’. In schril contrast hiermee staan de startsalarissen van academische bètatechnici. Die zijn wat lager dan gemiddeld, zelfs als je promovendi buiten beschouwing laat. ‘Met name bètatechnici die niet doorstromen naar managementfuncties hebben relatief lage lonen’, zeggen de loopbaanonderzoekers van het ROA. Bosgraaf heeft wel een verklaring voor die lagere salarissen. ‘De arbeidsmarkt voor technici is mondiaal. Als ze hier te duur zijn, komen ze wel uit het buitenland. Bovendien mogen de producten ook niet te prijzig worden. Afgestuurde natuurwetenschappers verdienen vijf jaar na de bul slechts 2652 euro bruto per maand" En *hier* (mei 2007) staat: Kraaijeveld (oud-voorzitter van de ondernemersorganisatie FME): "Correct is het beeld dat academische bèta’s gemiddeld minder verdienen dan economen, juristen en zelfs socio- en psychologen." *ROA*: Een technisch specialist moet niet vreemd opkijken, als hij na een jaar of vijf bedankt wordt voor bewezen diensten en vervangen wordt door iemand die op het meest recente technische kunstje inzetbaar is. Mogelijkheden tot scholing en carrière zijn er vaak niet, ook niet in de onderzoekswereld.

Een wetenschappelijke carrière

We horen het steeds weer: a.i.o.-plaatsen worden opgevuld door buitenlanders, omdat hier geen mensen te krijgen zijn. Hoe het Nederlanderse a.i.o.-ers en Postdoc's vergaat lezen we in Intermediair, Wegwerpwetenschappers: “Mensen worden warm gemaakt voor een promotieplek. Niemand vertelt erbij dat er over tien jaar nog maar een enkeling in de wetenschap werkt.' “ "Een chemicus woont in Londen met vrouw en jonge kinderen op een klein flatje ergens achteraf". "Na een opeenstapeling van contracten voor twee of drie jaar grijpt uiteindelijk zeventig procent naast een vaste aanstelling." "Postdocs kunnen geen carrière maken of wat van hun privéleven maken. Na een baan van drie jaar vol goede moed met je gezin naar de andere kant van Europa verhuizen. Met het risico dat je straks alsnog aan de kant staat." "Tweederde van de postdocs verlaat na twee of drie tijdelijke contracten de wetenschap. Verwacht als uitgerangeerde onderzoeker geen glanscarrière meer bij een grote werkgever als Shell."

Ronald Plasterk (bioloog): "In de exacte wetenschappen zijn jonge mensen (de echte knappe koppen, de besten van hun jaar; alles met hoge cijfers gedaan: school, studie, promotie) tot ver in hun dertigste niet zeker van een vaste baan".

Vincent Icke (sterrenkundige): "Ik zwierf na mijn promotie als een zigeuner twaalf jaar rond van postdoc naar postdoc. Zo'n leven beveel je niemand aan. Jonge mensen beginnen al met een studieschuld en op het ogenblik dat ze toe zijn aan een stabiele situatie, lopen ze op drijfzand".

Nederland 2011

‘Tegenlicht’ laat in het programma *Nederland buiten kennis* weer het bekende geblaat horen, nu uit de mond van Jan Kamminga, voorzitter van de ondernemersorganisatie FME/CWM. De gedane beweringen worden in de commentaren door vrijwel niemand onderschreven:

“De beloning en werkomstandigheden zijn niet concurrerend genoeg, wat dat betreft kunnen ze hand in eigen boezem steken. Ik ben als ingenieur 20 jaar werkzaam o.a. in de lucht/ruimtevaart industrie. Wanneer ik rondkijk naar vacatures ervaar ik die zogenaamde schaarste niet. De praktijk van de ingenieur is dat hij tussen de reorganisaties door moet surfen, waarvan ik er zelf vijf heb meegemaakt. Bedrijven als ASML Philips e.d. met honderden ontslagen elke keer.” GR

“Wanneer er niet wordt betaald, welke motivatie is er dan bij de scholier om techniek te kiezen? Mocht ik opnieuw moeten kiezen, dan leek tandarts me wel wat, toch net even iets meer aanzien en vooral salaris.” WimJan

“In Engeland heb je dit verschijnsel ook gehad. Inderdaad, als de managers echt een gebrek aan techneuten zouden ervaren, dan zouden de salarissen wel omhoog gaan en dat doen ze niet. Managers gaan ervan uit dat kennis een commodity is die je overal wel kunt kopen. "We trekken gewoon een blik techneuten open." Kortom, goed advies aan je kinderen: Advocaat, accountant, bankier of effectenmakelaar worden”. I.M.Nonsuch

“Vooralsnog is het zo dat zowel de startsalarissen als de salarissen 5 jaar na aanvang bij Beta-studies veel lager liggen dan studies als rechten, bedrijfseconomie of geneeskunde. Bedrijven en universiteiten roepen wel dat ze beta’s willen hebben, maar willen er niet voor betalen, vandaar dat ze goedkope krachten uit het buitenland halen. Ik zou u willen vragen om de proef op de som te nemen en eens navraag te doen naar de salarissen op de research afdelingen. Een groot deel van de beta’s gaat in Nederland na afstuderen werken als promovendus. Als promovendus werk men hard en worden vakantiedagen vrijwel niet opgenomen en is het loon met zo’n 2200 euro bruto voor een academicus laag. Eenmaal gepromoveerd is er maar voor een klein deel van de gepromoveerden werk op de universiteit. Het werk dat er is heeft betrekking op tijdelijke banen voor een wederom relatief laag salaris. Na 1 of 2 post-doc banen is het voor 70% van de gepromoveerden afgelopen op de universiteit en kunnen ze op zoek naar een baan in het bedrijfsleven, waar men omdat men geen ervaring heeft wordt weggezet met een salaris dat net iets hoger is dan dat van een starter. Vraag maar eens bij bedrijven als Medtronic of Janssen Biologics wat de salarissen zijn van net afgestudeerde biologen versus net gepromoveerde biologen. Om profijt te hebben van je opleiding moet je als beta niet het onderzoek in maar gaan werken bij een bank of consultancy bedrijf.” Dr. J.

Nederland 2012

Ad Lagendijk, natuurkundige, werkzaam bij het FOM en deeltijdhoogleraar aan de TU Twente, in de NRC (17-9-2012):

“Het is in Nederland ondenkbaar voor de manager – van hoog tot laag – dat er technici in zijn afdeling zouden werken die meer verdienen dan hij. Om deze gevreesde oplossing te omzeilen, worden politiek, overheid en maatschappij, opgezadeld met het personeelstekort; wordt het technische personeel uit het goedkopere buitenland gehaald; lobbyt VNO-NCW zich in Den Haag en Brussel suf voor soepelere visa; laten politici van die ondoordachte ballonnen op als vermindering van collegegeld voor technische studies. Het doel is dat we met zijn allen het bedrijfsleven helpen aan goedkope technici.” “ In de vrije tijd een studie rechten in Leiden volgen, moet koste wat kost tot de best betaalde functies blijven leiden. Daar mag geen techneut – zelfs niet één met een negenjarige academische opleiding, zonder ooit een bijbaan te hebben gehad – tussenkomen”.  “De leiding van bedrijven wil wel marktwerking, maar niet als het haar eigen positie aantast”. “Dit land zit in de wurggreep van managers”.

Nederland 2014

Ondanks de telkens herhaalde bewering van Neelie Kroes dat er 77.000 vacatures zijn in de ict-sector lezen we in de Keuzegids HBO 2015:

“De helft van de HBO'ers heeft magere kansen op de arbeidsmarkt, wat met name geldt voor studenten die een opleiding informatica volgen.” "Informaticastudies zijn heel populair en het aanbod van afgestudeerden is hoger dan de vraag bij bedrijven."

Nederland 2015

Artikel in de Vokskrant van Marion van Voorst (Docente Taal aan de Techniek-afdeling van een ROC):

“Massa-ontslag bij IHC Merwede; was dat niet dat bedrijf dat al enkele jaren flink de ruimte krijgt in de media omdat er zo'n tekort aan goed opgeleid technisch personeel zou zijn? Hun boodschap was: kies voor Techniek en je zit gebeiteld! En dan nu 1600 mensen eruit, omdat ze elders goedkoper kunnen produceren. Wat een teleurstelling voor al diegenen die door dit soort publicaties voor de Techniek hebben gekozen. Schrijnend en beschamend!  Al vele jaren roep ik dat de schreeuw 'vanuit het bedrijfsleven' om meer technici wellicht ook andere gronden heeft:

– subsidie vragen of rechtvaardigen voor eigen bedrijfsscholen (waar moeten die zeer specifiek opgeleide metaalbewerkers nu naar toe?)

– een mooie smoes om goedkope medewerkers uit het buitenland te laten komen. 

Daarnaast heeft het (hopelijk ongewild) ook een effect op de gedachten over werklozen:

– Als ze maar techniek gekozen hadden waren ze nu niet werkloos.

– Hij heeft techniek gekozen en is toch werkloos. Dan zal er aan hem wel iets niet deugen.”  

Nederland 2016

Uit 'UT Nieuws':

"De pogingen van overheid en bedrijven om meer studenten naar de techniek te lokken, werpen hun vruchten af. Een beetje te veel, want de TU Delft, de Universiteit Twente, de TU Eindhoven en Wageningen University zeggen dat ze de toestroom nauwelijks nog aan kunnen. In tien jaar tijd groeide het aantal studenten van 32 duizend naar 53 duizend.

Of er werkelijk te weinig technici zijn, wordt wel eens betwijfeld. Ook de minister is kritisch. Zorg eerst maar eens dat de afgestudeerde technici in Nederland aan het werk kunnen, vindt ze. Nu kiest veertig procent voor een baan in een andere sector en wil de helft van de techniekstudenten na de studie in het buitenland gaan werken."

 

Why be a scientist if you can be his boss ?

Studieadvies Mocht men een bèta/tech-studie overwegen, hou er dan rekening mee dat:

• het vinden van een aansluitende baan is vaak moeilijk/onmogelijk en heel sterk conjunctuur-gevoelig
• veel banen zijn tijdelijk
• veel banen worden slecht betaald
• voor veel banen is (slecht betaalde) promotie een eis
• men loopt een grotere kans om ontslagen te worden, groter dan bij andere academische beroepen
• men is al snel te oud (soms met 35 jaar al): techniek veroudert snel
• men moet steeds meer concurreren met ingenieurs uit Oost Europa, China etc.
• als ontwikkelaar staat men onder aan de ladder; men heeft vaak te maken met contra-productieve bemoeizucht van managers die het plezier in het ontwikkel-werk vergallen

 

Voor bèta’s geldt: Kennis en kunde mag niks kosten. En ook dit is een van de bedoelingen van de campagnes 'Kies Exact': houd het aanbod hoog, dan kunnen de salarissen laag blijven.

Eindconclusie:

Er is en er komt geen tekort aan bèta's. De overheid weet dat. Het bedrijfsleven weet dat. Hier is sprake van misleiding.

_______________________________________________________________________________________

 

---

Commentaren

---

Seger Weehuizen: Toen ik met mijn studie aan de TUE (toen THE) begon bestond deze pas een klein aantal jaren. Korte tijd later kwam er ook nog de een technische hogeschool in Twente bij. Techniek zou de molensteen van ons brood worden. Deze visie was toen juist en de meeste afgestudeerden gingen (met goede salarissen) in Nederland aan het werk. Uit bovenstaande discussie is wel het volgende duidelijk geworden: De schaarste of het overschot aan natuurwetenschappers en ingenieurs in of ten behoeve van Nederland wordt t.g.v. de mondialisering maar in beperkte mate bepaald door de produktie ervan op eigen bodem en de wereldproduktie is hoog. De Nederlandse regering vindt goed onderwijs in de exacte vakken overbodig waardoor in het onderwijs afgestudeerde natuurwetenschappers in de ogen van schoolbesturen meer weten dan waarvoor die besturen willen betalen. In de opkomende Aziatische tijgers is bij scholing het beste nog niet goed genoeg, vooral bij de exacte vakken. Niet alleen voor natuurwetenschappers ziet de toekomst er slecht uit. De laagopgeleiden hebben de gevolgen van de mondialisering al eerder ondervonden toen hun werk naar ongeschoolden uit ontwikkelingslanden verdween. Gisterenavond sprak ik met de nieuwe vriend van een dochter van mij. Hij studeert chemie aan de Fachhochschule in Krefeld. Hij vertelde mij dat hij niet van plan was zijn studie af te maken. Om dat te doen zou hij voortaan Studiengebuhr moeten betalen. Maar, vertelde hij mij, afstudeerders met bachalors-diploma krijgen op de arbeidsmarkt meestal alleen maar een Praktikum, een tijdelijke en slechtbetaalde aanstelling, en het was niet de moeite waard om voor het betalen van dit Gebuhr extra geld te lenen bij het uitvoerend orgaan van het Bundesausbildugsförderungsgesetz waarover rente betaald moest worden. Het lijkt er wel op of in West-Europa tegenwoordig iedereen die geen bedrijfskunde of economie gestudeerd heeft en dus zich niet voorbereid heeft op een managementfunctie zich tevreden moet stellen met een onzekere, slechtbetaalde job waarbij hij sterk afhankelijk is van de instelling van zijn werkgever. Niet alleen leraren moeten zich gaan organiseren, er moet blijkbaar een vakbond komen voor afgestudeerden in niet-management-vakken. Vanuit duitsland emigreren veel artsen wegens slechte arbidsomstandigheden en hun plaatsen worden ingenomen door artsen uit het Ostblok. Hierin lijkt Europa wel op Afrika. (toegang tot een Fachhochschule verkrijgt men wanneer men nog 'e'en jaar verwijderd is van het eingexamen Gymnasium (=VWO)) Mark79: Het centraal planbureau heeft een jaar of wat terug een onderzoek gedaan naar het tekort aan beta/technisch personeel. Volgens hen is dat tekort er niet. Op het onderzoek kwam veel kritiek van werkgevers, ministeries en universiteiten. Maar ik kan, waarschijnlijk met jou, hun conclusie wel onderschrijven. Bedrijven, maar ook de overheid, zeggen wel beta's te willen, maar willen er niet voor betalen. En dus willen zij ze niet echt. Het schandelijke is dat de overheid en bedrijven kinderen met valse verhaaltjes beta-land in proberen te lokken. Het zijn niet de eigen kinderen van de politici en bedrijfsmanagers die ze de beta-kant opsturen (ze kijken wel uit!), het zijn de kinderen van de zwakkeren in de samenleving die beta-land ingelokt worden. Voor natuurkunde is men het probleem van een tekort aan leraren al aan het oplossen. Het wordt geintegreerd in een vak 'science' dat gegeven wordt door een leraar biologie. Dat deze geen verstand van natuurkunde heeft doet er natuurlijk niet toe. Voor wiskunde zie ik de aanstaande oplossing ook al voor me. Wiskundeleraren geven alleen nog maar les in de bovenbouw HAVO/VWO, de onderbouw en VMBO worden dan gedaan door mensen met een PABO opleiding (het vak rekenen op de basisschool noemt men tegenwoordig rekenen-wiskunde, dus ze geven eigenlijk al wiskunde zegt men dan). Dat deze PABO'ers niet eens kunnen rekenen, laat staan wiskunde kunnen zal er ook niet toe doen. Ze kunnen namelijk wel heel goed POP'en.

---

Intermediair: Beta verdient beter

---

Dr. B. de Gans (15 april 2005): Leuke cijfers met betrekking tot de aantallen werkelozen onder afgestudeerde beta's. Vooral als je weet dat zeker in de natuur- en scheikunde een zeer groot percentage studenten kiest voor een promotie. Verborgen werkeloosheid heet dat. Het aantal mensen dat na hun studie direct als natuurwetenschapper aan de slag kan is vrijwel verwaarloosbaar: Een belangrijk nadeel van beta-studies, dat in dit artikel niet genoemd wordt. In heel wat vakgebieden kom je zonder promotie vrijwel niet aan de bak. Dat betekent geen opleiding van 4 jaar, maar minstens van 8 jaar. Op het moment dat je als gepromoveerd natuurwetenschapper of ingenieur eindelijk aan het werk kunt heb je al een salarisachterstand van 4 jaar. Laatste opmerking: Ondanks de daling van het aantal studenten is het aantal promovendi in de natuurwetenschappen gedurende de laatste 10 jaar niet waarneembaar gedaald, en elke insider weet hoe dit komt. Op de gemiddelde technische of natuurwetenschappelijke faculteit ligt het aantal buitenlandse promovendi intussen boven de 50%. Dit vormt een reusachtig reservoir aan technisch talent dat ik in het bovenstaande verhaal in het geheel niet tegenkom, terwijl een redelijk aantal van hen na hun promotie in dient treedt van diezelfde bedrijven die zo hard roepen dat er een tekort aan beta's dreigt. Die hoeven zich echter geen zorgen te maken. Dat tekort komt er nooit.

---

Elsevier

---

Marijn van Zon: De vraag is volgens mij: Als je slim genoeg bent om bèta aan te kunnen, waarom zou je dit dan willen? Ik geef toe, mijn ogen zijn ook pas achteraf geopend, maar laten we dit eens langs twee kanten bekijken: De zachte kant: sociaal-maatschappelijk aanzien. Met een advocaat, notaris, politicus, dokter of manager krijgt de gemiddelde Nederlander gedurende zijn leven weleens te maken. Dit is vrijwel altijd in een rol als 'ondergeschikte'. De taakinvulling en statusverschil zijn hiermee dus tastbaar gemaakt. Met een wetenschapper of ingenieur is dit niet het geval. Tel hierbij op dat mensen die niet gestudeerd hebben elke academische studie als gelijkwaardig zien en het verschil in sociaal-maatschappelijk aanzien is verklaard. Nu de harde kant: arbeidsvoorwaarden. Ik ben in juli afgestudeerd aan de TU Delft. Bij een willekeurig ingenieursbureau, of in een technische starterfunctie elders in het Nederlandse bedrijfsleven kan ik tussen de € 2000 – € 2250 bruto per maand verdienen. In een commerciële functie met betere doorgroeimogelijkheden in de telcombranche werd mij € 2750 per maand geboden en was studieachtergrond niet leidend. Dit is enkel nog gekeken naar de carrièreperspectieven die de starterkwalificatie 'bèta' oplevert. Hierin nog niet stilgestaan bij allerlei 'secundaire voorwaarden ' zoals bijvoorbeeld dat 90% van studiegenoten/collega's uit mannen bestaat of het gegeven dat de weg naar een afgeronde bètastudie langer en (veel) zwaarder is dan een alfastudie.