Amsterdam, 24 oktober 2008
persbericht Beter Onderwijs Nederand
BON: Van Bijsterveldt spant met voorstel paard achter wagen
Staatssecretaris Marja van Bijsterveldt wil met ingang van 2011 de exameneisen voor middelbare scholieren aanscherpen. Zij wil af van de huidige praktijk dat scholieren onvoldoendes voor het centraal examen mogen compenseren met voldoendes van het schoolexamen. Daarnaast mogen scholieren voor het eindexamen nog maar één vijf halen voor de vakken Nederlands, Engels en wiskunde. Volgens BON hanteert de staatssecretaris met haar voornemen de verkeerde volgorde al is het een stap in de goede richting. BON pleit voor het éérst centraal vaststellen van wat leerlingen inhoudelijk concreet moeten kennen en kunnen; pas daarna hebben cijfers zin. Het zijn juist de inhoudelijke eisen die opgehoogd moeten worden.
De vereniging Beter Onderwijs Nederland (BON) onderschrijft de door de staatssecretaris erkende noodzaak, los van de kwaliteit, om de normen om te slagen te verhogen. Er zijn te veel mogelijkheden om onvoldoendes op het centraal eindexamen met cijfers van schoolexamens te compenseren. Daardoor is het tamelijk eenvoudig om een diploma te halen.
Met haar voorstel denkt Van Bijsterveldt tegemoet te komen aan klachten van het hoger onderwijs over het niveau van aankomende studenten: al jaren komen middelbare scholieren kennis en vaardigheden tekort. Maar zolang niet vaststaat waar een 6 precies aan kennis of kunde voor staat, schiet het hoger onderwijs er niets mee op. De maatregel draagt daarom helaas niet bij aan een inhoudelijke verbetering van het onderwijs.
Universiteiten en hogescholen mogen zo studenten blijven ontvangen die nog steeds slecht schrijven, slecht rekenen en te laag algemeen ontwikkeld zijn, maar nu een labeltje ‘voldoende’ op het centraal schriftelijk hebben verworven.
De centrale examens toetsen kennis van een te laag niveau, de cijfers zeggen niet alles, en de beoordeling van de examens wordt te vaak aan eigen docenten overgelaten. Kwaliteit en niveau van de schoolexamens blijven daarnaast in het voorstel van de staatssecretaris als voorheen de grote onbekende.
Wijze woorden
Ik dank BON voor deze wijze woorden. Eerst de inhoud vastleggen dan een voldoende scoren voor die inhoud. Zonder de inhoud goed vast te leggen wordt die inhoud straks weer naar beneden bijgesteld indien er “teveel” onvoldoendes blijken.
Op korte termijn ben ik echter wel blij met de maatregel o.a. omdat de meeste scholen en leerlingen toch eerst een voldoende zullen willen halen voor het cs. Dat bijstellen is iets wat achteraf gebeurt en dan is het voor het individu te laat, die is gezakt en een jaar kwijt. Het zal tevens de leerling als vrager van onderwijs assertiever maken want er zakt er maar een en dat is de leerling. Kortom een goede eerste stap naar het terugnemen van de verantwoordelijkheid voor goed onderwijs door de overheid.
Dit persbericht weerspiegelt niet automatisch….
‘Dit persbericht is de mening van het bestuur van BON en weerspiegelt niet automatisch de standpunten van de BON-forumbezoeker’, om maar eens een variant op de ondertekst bij onze commentarten te citeren.
Er is veel voor te zeggen de exameneisen, op de manier zoals onze staatssecretaris dat gedaan heeft, aan te scherpen. Daarmee geeft ze een voorzet tot het verbeteren van het onderwijs in het algemeen. De volgende stap zou zijn ook de exameneisen inhoudelijk aan te scherpen.
Maar met de haar actie heeft de staatssecretaris een prima begin gemaakt.
Zo had het ook in het persbericht kunnen staan.
In vele gevallen leidt het hoger leggen van de lat, zoals Van Bijsterveldt in feite gedaan heeft, tot het behalen van betere prestaties.
M.i. heeft ze wel degelijk de goede volgorde gehanteerd.
In ben het als BONner van het eerste uur, zoals Seger het zo mooi uitdrukt, dan ook oneens met bovenstaand persbericht.
Als BONner van het elfde uur
Als BONner van het elfde uur kan ik mij goed vinden in bovenstaand persbericht. Het niveau van het V.O. moet echt omhoog weet ik uit ervaring met eigen kroost (Gymnasium). Overigens hoor je mij niet zeggen dat ze daar niets leren. Ze zijn eerder zelfstandig en vaardig in allerlei zaken dan vroeger. Dat is gewoon een feit. Laten we deze maatregel van de staatssecretaris verder maar positief benaderen als een eerste stap.
Die zelfstandigheid, klopt dat wel?
Ik aarzel wat om de verhoogde zelfstandigheid van de jongeren van tegenwoordig toe te schrijven aan de school en/of de veranderde manier van lesgeven. Ook ben ik nog niet zo zeker van die verhoogde zelfstandigheid, eerlijk gezegd.
Ik denk dat je sommige zaken beter op school kunt leren (wiskunde, lezen en schrijven, Frans etc), en andere zaken beter thuis/op het voetbalveld/op straat/in je bijbaantje (samenwerken bv). Dat onderscheid is feitelijk tamelijk automatisch. Samenwerken bijvoorbeeld, leer je niet door een cursus samenwerken, maar door het te doen, met vallen en opstaan, negeleid door een ouder, een voetbaltrainer oid. Je hoeft er geen curriculum en eindtermen voor te schrijven. Op school valt dat lastig aan te leren, en buiten school gaat dat juist gemakkelijk en vanzelfsprekend. Op sommige gebieden zijn kinderen tegenwoordig eerder zelfstandig, simpelweg omdat ze er mee worden geconfronteerd in de maatschappij. Sex is het duidelijkste voorbeeld, maar wellicht is er meer. Die zelfstandigheid is geen gevolg van veranderde inzichten van de school.
Verder merk ik niet zo heel erg veel van vroegere zelfstandigheid. Kinderen blijven bv langer thuis wonen dan vroeger. Studenten zijn wat hun studiehouding betreft beslist niet zelfstandiger dan vroeger. En dat terwijl er een veelvoud aan begeleiding is. mentoren, butoren, studieloopbaanbegeleiders, coaches, een leerbaar curriculum met hapklare tentamenbrokken. MBO studenten op stage zijn beslist minder zelfstandig/verantwoordelijk dan vroeger.
Verder herinner ik me van mijn eigen schooltijd (35 jaar geleden) dat we grote vrijheid hadden. Zelfs aanwezigheid was niet echt werkelijk verplicht, activiteiten organiseerde we zelf, zonder docent.
Volgens het persbericht de verkeerde volgorde…
Dat lijkt me onjuist.
Je kunt bij giraffen de nekken langer krijgen door de blaadjes van de bomen hoger te hangen. Dat is volgens Darwin de snelste methode.
En dat doet de staatssecretaris.
Ik heb in ieder geval in mijn klassen al verteld dat ze nog harder moeten werken, want het schoolexamen compenseert niet meer het centraal schriftelijk.
Piepen deden ze!
Begin beperking autonomie scholen?????
Ook ik kan me wel vinden in het hoger leggen v.d. lat voor het halen van diploma’s. En ik kan me helemaal vinden in de maatregel dat scholen strenger gecontroleerd gaan worden die al jaren lang grote verschillen laten zien tussen de Schoolexamens en de Centrale examens.
Ik maak me niet direct zorgen over de vastlegging van de einddoelen die gehaald moeten worden. Dit brengt waarschijnlijk weer oeverloos overleg en papierwerk met zich mee. Nee, laten we maar eens direct aan de slag gaan, want dit is zeker een eerste aanzet tot Beter Onderwijs in Nederland. En dat is wat we willen nietwaar?
Waar ik me eerder zorgen over maak is, of het niveau van docenten deze hogere lat nog wel aankan. Natuurlijk kan een groot aantal van hen dat wel, maar aangezien tegenwoordig iedereen voor de klas mag staan waarvan de directie heeft bepaald dat die bekwaam is, plaats ik hierbij toch mijn vraagtekens. Op mijn school staan al docenten “Nederlands” te geven in de eindexamenklassen Havo met slechts een pabo-opleiding als achtergrond. En op de lagere klassen en VMBO worden steeds meer stagaires geplaats. En verder zijn er nog de bekende voorbeelden van onbevoegde of onderbevoegde docenten. Dit moet afgelopen zijn, en daar vechten wij (BONners) toch voor. Op deze manier worden scholen dus ook (weer) gedwongen om te zoeken naar de beste doecnten met de hoogste opleidingen (voor hun type onderwijs). Niet altijd een garantie voor succes, maar wel een grotere kans op kwaliteitsverbetering v.h. onderwijs.
Nederlands geven in eindexamen klas HAVO met alleen Pabo?
Dit is zelfs erger dan ik had verwacht. Ook al omdat Nederlands toch heen werkelijk tekort-vak is. Dit moet in de krant.
Te ridicuul voor woorden
Deze casus onderstreept nogmaals mijn punt: als we de opleiding van leraren werkelijk zo belangrijk vinden als dragers van de onderwijskwaliteit, moet BON inzetten op het publiek maken van de bevoegdheden van leraren.
Deze school komt alléén maar weg met het inzetten van een basisschooldocent in de bovenbouw havo-vwo doordat ze dit heel eenvoudig voor de buitenwacht – leerlingen, ouders, anderen – mogen verzwijgen.
Die mogelijkheid moet worden opgeheven. Net zoals je in het ziekenuis er op mag rekenen dat een arts een arts is en geen beunhaas, en co-assistenten zich verplicht voorstellen als co-assistent, zo moeten ouders er op kunnen rekenen dat hun kinderen worden onderwezen door bevoegde docenten. Net zoals in de horeca een cafébaas zijn diploma aan de muur hangt, zo horen ook scholen verplicht te zijn de vakspecifieke bevoegdheden van hun docenten in de schoolgids en/of op de website te vermelden.
BON kan deze casus aangrijpen om dit punt politiek in de wacht te slepen. Geen staatssecretaris, zelfs de huidige niet, zal willen vergoelijken dat basisschooldocenten in de bovenbouw lesgeven. Deze noodmaatregel is alleen te verdragen onder de voorwaarden dat deze persoon zich onmiddellijk laat bijscholen EN dat alle betrokkenen op de hoogte zijn van de onbevoegde status van deze docent. Geen enkel argument rechtvaardigt het verzwijgen van diens onbevoegde status.
Pure willekeur
Wat er nu gebeurt is dat er een begin gemaakt wordt om de outputeisen van scholen te verzwaren. Deze eisen trekken dan de overige eisen mee omhoog zoals o.a. die van de opleiding van de docenten. Hieraan zie je nog eens goed wat het persbericht van BON poogt duidelijk te maken. De output dient inhoudelijk vastgelegd te worden, alleen het cijfer is niet genoeg.
De besturen en raden hebben jaren kunnen roepen dat het goed ging met het onderwijs omdat het “goed” niet vastgelegd is. Zij vonden het daarom ook verantwoord om de leerkracht te downgraden en daarmee middelen vrij te spelen voor hobby en eigen inkomen. Een aantal van die bestuurders zijn nu zelfs zo aan het doorslaan dat zij het idee hebben gekregen dat zij nog maar de enigst mogelijke norm vertegenwoordigen, objectieve metingen bestaan toch niet, zij kiezen de norm. Jammer genoeg spelen eigenbelang, macht en geld hierbij dan een veel te belangrijke rol, een rol waar de leerlingen, de ouders etc. niet meer in voorkomen.
Het grappige is overigens dat het argument van de onderwijsvernieuwers in de jaren 90 was dat we naar projectonderwijs toe moesten om het onderwijs afgestemd te krijgen op de output. Het klassikale push-systeem zou te ver van de werkelijkheid staan, een gebrek aan integratie vertonen tussen de verschillende vakken en te vaak aangestuurd worden door persoonlijke voorkeuren of willekeur van docenten t.a.v. de inhoud van de vakken. Middels het multidisiplinaire project zou je dat alles kunnen ondervangen. Nu blijkt dus dat als je de toetscriteria van het project niet vastlegd dat het project zich dan veel meer dan de klassikale lesstructuur leent voor willekeur en onderlinge compensatie. Ga je dan ook nog de begeleiding van de leerling koppelen aan het leerproces i.p.v. aan de inhoud dan is het project het middel tot downgrading verworden De ultieme stap is dan om het project te koppelen aan competenties wat ook al weer een verzamelterm is. Waar een 6 dan voor staat weet feitelijk niemand meer. Er zijn dan misschien wel 100 presentaties denkbaar die allemaal naar een 6 leiden en dat wordt feitelijk veel te afnankelijk van de tijd en capaciteit en loyaliteit aan de organisatie van de beoordeelaar.
Inzake kleine stapjes
Ik betwijfel of scholen door de iets strengere eisen voor het examen tot wat dan ook gedwongen worden. Er zal misschien een iets betere werkhouding onder de leerlingen ontstaan. Voor substantiële veranderingen moet je substantiële maatregelen nemen.
Lamarckisme
Hals, je draait de zaken om: wat je hier verdedigt is Lamarckisme. Volgens Darwin kunnen we de blaadjes hoger hangen als giraffen langere nekken krijgen. En dan is de overlevingskans van die giraffen groter. -Het is niet zo dat, volgens Darwin, giraffen langere nekken krijgen omdat je de blaadjes hoger hangt.
Voor de rest ben ik het eigenlijk wel met je eens: ook ik vind dat Bon een tikkie streng reageert op een goed voorstel.
Lamarckisme…
Ik denk dat het Lamarckisme weer in de mode komt. De hele negentiende eeuw komt immers weer in de mode.
Er blijkt biologisch veel meer doorgegeven te worden dan men lange tijd dacht, niet alleen sterke spieren, kromme ruggen, lichaamstaal, drugsverslaving, herinneringen, opgelopen trauma’s, viendelijkheid, intelligentie en criminaliteit, maar ook lange tenen en lange nekken.
Dat laatste omdat de blaadjes hoog hingen:-)
terug in de tijd
Het beste zouden de schoolexamens kunnen worden afgeschaft voor alle examenondedelen die ook op het centraal schriftelijk eindexamen worden getest. Daarmee nemen immers de vrijheid van de docent om naar eigen inzicht les te geven en daarmee zijn aanzien toe.
Wat betreft het afschaffen van schoolexamens: het is geen sprong in het duister. Totdat de Mammoetwet werd ingevoerd bestond er alleen maar een centraal eindexamen. Dat bevatte ook mondelinge onderdelen. Voor het Gymnasium Homeros en Livius, Natuurkunde, scheikunde en Biologie en een gedeelte van Nederlands. Voor alpha’s ook Stereometrie. Die mondelinge examens werden afgenomen door de eigen docent onder toezicht van of samen met een gecommitteerde
Seger Weehuizen
Op mijn gymnasium….
…deden ze een half jaar vóór het eindexamen, dat – zoals je weet – uit een mondeling en schriftelijk gedeelte bestond, een proefexamen.
Daarbij werd – ik meen in februari – het feitelijke eindexamen nagebootst.
In die vorm zou het schoolexamen ook kunnen dienen als een soort generale repetitie.
een proefexamen is uitstekend
Het houden van een proefexamen lijkt mij uitstekend. De kans dat iemand dan op het eindexamen in paniek raakt en daardoor slecht scoort neemt zo af. Ook is de kans dat de examinandus een kalmeringsmiddel neemt daardoor kleiner. Toen ik als leerling op school zat is een leerling daar om die reden niet geslaagd. Ik zie sowieso bij toetsen onder stress het gevaar dat een leerling ten onrechte zakt voor zijn eindexamen waarmee ik bedoel dat hij eigenlijk op grond van zijn kennis en inzicht had moeten slagen.
Seger Weehuizen
maar … maar …
Een beetje docent dóet dat toch al?
Oud-examenopgaven in je tentamens verwerken.
Gebruik maken van oude examenopgaven.
En tegenwoordig mogen bij geschiedenis de beide eindexamenonderwerpen ook weer in het SE getoetst worden. Wat is dus het laatste SE dat mijn eindexamenleerlingen voor de kiezen krijgen … juist!