Nog een onderwijsadviseur die niets heeft geleerd

Het volgende artikel is verschenen in de NRC van 25 november 2006.
___________________________________________________________
Dat eeuwige wachten

Emeritus hoogleraar orthopedagogiek en onderwijsadviseur Luc Stevens is een van de motoren achter het nieuwe leren. Hij vindt dat de vraag van de leerling centraal moet staan in het onderwijs.

Het nieuwe leren is een verzamelnaam voor vernieuwingen in het onderwijs. Wat is de kern?

“Uitgangspunt is de leerling en zijn behoefte om zich te ontwikkelen. Hij neemt de verantwoordelijkheid op zich voor z’n eigen leren. Merkt hij dat zoiets als wortel trekken moeizaam gaat, dan kan hij daar met de leraar een plan voor maken. Bijvoorbeeld er een extra dagdeel aan besteden, eventueel samen met andere leerlingen. In de praktijk betekent het: minder toetsen, maar wel portfolio’s waarin leerlingen vastleggen waar ze mee bezig zijn en wat nog beter kan. De leraar motiveert en ondersteunt.”

Bepalen leerlingen zelf hoe ze de schooldag doorkomen?

“Nee, kinderen moeten uitgedaagd worden. Samen met de leerkracht maken ze een weekplanning. Als een leerkracht een punt wil maken voor de groep dan roept-ie de groep bijeen en maakt-ie z’n punt. Maar die lessen van vijftig minuten moeten we echt achter ons laten. Je kunt geen Frans leren in wekelijks twee keer vijftig minuten Frans. Ga eens na hoe een kind thuis de moedertaal leert. Dat is een activiteit van het kind, dat leren, maar de omgeving is beschikbaar als bron en reageert zo dat het kind daar wat mee kan, en dat kind komt iedere keer een stap verder. Zo hoort het ook te gaan bij bijvoorbeeld het aanleren van breuken.”

Onderwijs op maat dus?

“Precies. Dat is meteen ook het grote verschil met traditioneel onderwijs. Daar bewegen leerlingen zich voort in een gestandaardiseerd systeem. Alles is voorgeprogrammeerd. Maar mensen groeien juist in keuzevrijheid. Het afdraaien van een methode werkt niet. Dan zit de helft van de groep te slapen. In een doorsnee school wordt ontzettend veel gewacht. De begaafdere kinderen moeten wachten op de minder begaafde kinderen en de kinderen die traag van begrip zijn moeten weer wachten tot de leraar tijd voor hen heeft.”

Zwakke leerlingen zouden beter af zijn met traditionele lessen.

“Dat is een groot misverstand. Ik heb m’n hele leven voor zwakke leerlingen gewerkt en ik heb ze alleen maar benadeeld gezien in het traditionele onderwijs. Ze krijgen instructie die ze niet kunnen volgen, ze worden ook nog eens vergeleken met kinderen die het veel beter kunnen.”

Er is geen hard bewijs dat kinderen met het nieuwe leren goede resultaten halen, zeggen critici.

“Nou, er is net zo min wetenschappelijk bewijs voor het omgekeerde. Alsof het zogenoemde oude onderwijs zo rendementvol is. Het hangt af van de doelstellingen die je kiest. Slash 21 (de school die in 2002 een vierjarig experiment met het nieuwe leren begon, red.) heeft zich nooit zo druk gemaakt over het eindexamen. Toen hun vmbo-leerlingen ervoor zaten, bleken ze op een aantal punten onvoldoende getraind. Meteen krantenartikelen natuurlijk. Maar als scholen hun eigen onderwijspraktijk ontwerpen, is vergelijkend rendementsonderzoek niet meer aan de orde. Eindexamen doen wordt een kwestie van tijdig trainen. Voor het overige is de schoolpraktijk aan de school.”

Roc-leerlingen zijn in opstand gekomen tegen het competentiegerichte leren, een vorm van nieuwe leren, op hun opleidingen. Hebben zij geen gelijk?

“Het is mijn stellige indruk dat ze niet in opstand komen tegen het competentiemodel, maar tegen de kwaliteit van het onderwijs. Wie heeft ooit gezegd dat het onderwijs wel zonder leraar kan of dat je je leerlingen wel minder aandacht kan geven als je hen zelfstandiger laat werken? Leraren, aan het werk zou ik zeggen! Uw leerlingen willen wat van u en wat zij willen is niet zo weinig.”

Twijfelt u zelf nooit?

“Wij zien leerlingen die gemotiveerd zijn, die hard werken. Een heleboel moet nog worden uitgevogeld, dat is zo, maar ik vind dat er weinig ruimte is voor een open discussie. We hebben een schoolsysteem waarin leerlingen zich stierlijk vervelen. In het voortgezet onderwijs valt dertig procent uit, er is veel schoolverzuim. Er is dus alles aan gelegen om de leerlingen mee onderwijs te laten maken. Om ze te enthousiasmeren. Wat hebben we nou te verliezen?”
___________________________________________________________
Typerend voor de onderwijsadviseurs: het is niet hun onderwijsmethode die faalt, het is de leraar die het helemaal verkeerd doet.

Ook blijkt de emeritus hoogleraar niet op de hoogte van onderzoek dat wel degelijk aantoont dat ‘het oude leren’ beter is dan ‘het nieuwe leren’ (zie project follow through, hier te vinden op deze site). Hij lijkt ook helemaal niet geinteresseerd te zijn in wetenschappelijk onderzoek naar de effectiviteit van verschillende vormen van onderwijs.

Verder is de slotzin “wat hebben we nou te verliezen?” echt schandelijk. Deze meneer experimenteert met kinderen (en doet dat ook nog op een niet-wetenschappelijk manier). Deze kinderen hebben hun toekomst te verliezen meneer Stevens!

34 Reacties

  1. dat eeuwige wachten
    Leuk, meneer Stevens, zo’n ideale leerling die uit zichzelf zijn zwakke punten wil bijspijkeren. De werkelijkheid is dat de meeste kinderen, vooral pubers, het wel best vinden en lekker iets gaan doen wat ze al kunnen en leuk vinden. O, ik snap het, dat is mijn fout ik moet ze motiveren en stimuleren, het is mijn schuld als het fout gaat!!!
    Mijn ervaring is dat de leerlingen van mij de truukjes willen leren en die dan zo snel mogelijk willen toepassen. Vervolgens leer ik ze weer iets nieuws. Gewoon, gezellig met zijn allen. En als er nog problemen zijn of als iemand het nog niet begrijpt, dan help ik toch even? Wat is daar nu verkeerd aan.
    Het meest frustrerende vind ik dat bijna iedereen ervan doordrongen lijkt te zijn dat al dat vrije, projectmatig, zelfontdekkende, vakoverstijgende leren geen heilzame weg is, en de jeugd geen recht doet, behalve de schoolleiders zelf die meestal niet voor de klas staan. Ze blijven maar doorlopen op een weg die m.i. al doodlopend is gebleken.
    O ja, wat ik vragen wou, meneer Stevens, staat u zelf ook voor de klas?

    • Op de website van de
      Op de website van de universiteit Utrecht is het volgende te vinden.
      ____________________________________________________
      Loopbaan Luc Stevens

      * 1974 wetenschappelijk medewerker bij de subfaculteit Pedagogische en Andragogische Wetenschappen
      * 1975 Promotie en wetenschappelijk hoofdmedewerker
      * 1981 Decaan van de subfaculteit Pedagogische en Andragogische Wetenschappen
      * 1984-89 Adviseur t.b.v. het Ministerie van Onderwijs
      * 2002 Emeritaat
      * 2003 Koninklijke Onderscheiding
      ____________________________________________________
      Zijn onderwijservaring beperkt zich schijnt het tot de indoctrinatieschool die subfaculteit Pedagogische en Andragogische Wetenschappen heet.

  2. Een situatie zoals de heer
    Een situatie zoals de heer Stevens schetst lijkt mij te zot voor woorden. Ik merk in de praktijk, ik ben docent geschiedenis en mentor van een eindexamenklas op een categoriaal gymnasium, dat vanuit leerlingen de behoefte, die de heer Stevens noemt, om over onduidelijkheden in de lesstof met de docent iets te gaan plannen niet bestaat.
    Vandaar dat mijn lessen tegen, de door onderwijskundigen zoals dhr. Stevens, opgelegde tendens voor 90% bestaat uit klassikale aantekeningen. Leerlingen vinden dit fijn zo blijkt. Leerlingen worden gedwongen om op te letten willen ze een voldoende scoren voor het proefwerk. Dan zijn ze pas gemotiveerd! Volle aantekeningenschriften, intelligente vragen die diep ingaan op de stof, heerlijk!
    Wat dhr. Stevens zegt klinkt misschien in de oren van een leek wel aardig maar het laat zich het beste vergelijken met het communisme: in theorie best symphatiek maar in praktijk verschrikkelijk.
    De dag dat dit systeem werkelijkheid wordt zie ik mij gedwongen mijn ontslag in te dienen…

    • Uw school is een uitzondering
      Beste drs. R. Balistreri,

      Zoals u waarschijnlijk wel weet is uw school als categoriaal gymnasium een uitzondering. Op heel veel scholen is de prietpraat van Stevens werkelijkheid geworden. Leerlingen leren daar dan ook niets meer (en komen hier soms tegen in opstand) en leraren dienen hun ontslag in (Marijke Verbrugge en Ralph Hanzen van BON zijn voorbeelden van zulke leraren).

  3. Pedagogische kletspraatjes
    Ik heb deze onzin ook gezien. Normaal reageer ik dan, maar hier stond bijna per woord al een onjuistheid. Dan ga je echt opzien tegen de klus om een ingezonden stukje te schrijven.

    Leuk dat Stevens het wachten in de klas tot probleem bestempelt. Ik was zelf ooit (toen ik nog een jonge en veelbelovende Stevin was) een pienter ventje in de klas, maar heb me er nooit aan geërgerd dat ik moest ‘wachten’. Ik geef nu zelf les aan pientere ventjes, en als die het onder mijn uitleg al snappen, dan gaan ze vaak al wat vooruit werken in hun boek. Ongetwijfeld zullen sommigen ook het wachten benutten door eventjes helemaal niets te doen. Dat gun ik ze van harte. Bij andere vakken moeten ze misschien weer op hun tenen lopen.

    Tenslotte denk ik dat dat o zo slechte wachten een opvoedkundige waarde heeft: het vereist enig sociaal gedrag, namelijk je mond moeten houden omdat een ander in de groep nu even de aandacht heeft.
    Als Stevens dat zo vreselijk vindt en daar een probaat middel voor heeft, dan weet hij vast ook wel iets voor de wachtkamer bij de dokter (geniaal: iedereen zijn eigen dokter!), de files (geniaal: iedereen zijn eigen snelweg!) en de supermarkt (geniaal: iedereen zijn eigen kassa!).

    Hoe wordt zo iemand hoogleraar?
    Hopelijk zijn er ook pedagogen die wèl verstandige taal uitslaan.

  4. Meneer Stevens’ onzin
    Los van het feit dat er wetenschappelijk bewijs genoeg is dat het normale leren beter is, is er ook bewijs dat een ieder kan zien. Kijk maar eens om je heen. Alles wat sinds Socrates bedacht, uitgevonden en ontdekt is, heeft te maken met het oude (normale) leren. Bewijs genoeg dunkt me. Zelfs die meneer Stevens is volgens het normale leren opgeleid. De enige reden waarom ik enigszins zou twijfelen aan het oude leren is het feit dat iemand die in die traditie is opgeleid zulke pertinente onzin kan verkondigen onder het mom van wetenschap. Ik zou erg graag met deze “sekteleider” de kenmerken van een sekte willen bespreken!

    • Dhr. Stevens stond mede aan
      Dhr. Stevens stond mede aan de wieg van het “iederwijs” onderwijs. We weten wat daarmee is gebeurd.

      • Reactie Luc Stevens op kritiek op iederwijs
        Bron www.jsw-online.nl/userdata/magazine_jsw/uitgaven/december%202004/89-4-luc%20stevens%20leerkrachten%20zijn%20professionele%20verleiders.pdf .

        Je ziet in de media dat er nogal wat reacties komen op bijvoorbeeld een schooltype als Iederwijs. Hebt u de artikelen in onder meer de Volkskrant gelezen? Daarin wordt tegengesproken dat de kinderen uit zichzelf zouden leren?

        Luc Stevens: ‘Ja, die schrijvers zijn op een of andere manier geraakt. En ik begrijp die geprikkelde reacties niet helemaal. Wat is daar nu eigenlijk aan de hand? De kinderen worden hartstikke serieus genomen. Er wordt alleen geen onderwijsomgeving aangeboden in de klassieke betekenis. Er wordt zelfs niet eens een voorbereide omgeving aangeboden. Er is een aantrekkelijke omgeving, geen geprogrammeerde omgeving, maar een rijke omgeving waarin een volwassene aanwezig is, nou dat is toch een omgeving waarin je kunt leren? Alleen als je twee jaar geen zin hebt om lezen te leren, dan krijg je die tijd.’ En dan enigszins fel reagerend: ‘Nou, wat is er dan helemaal aan de hand?’

        Dus die hebben het recht niet om zomaar in de plaats te gaan staan van het initiatief of van ouders die kiezen voor Iederwijs, waar zij zelf geen enkele ervaring hebben buiten het eigen systeem. Daar kun je niet met gezag spreken. Dat is mijn bezwaar.

        Andere opmerkingen van Luc Stevens in dit artikel:

        Aan het huidige systeem is alles verkeerd. Dus daar moeten we van af.

        Als je ziet hoe kinderen in groep 3 leren lezen, dat is onbegrijpelijk. Als in een kazerne.

        De trend dat niet het curriculum centraal moet staan maar de leerling, zal zich mede op grond van het inzicht dat het niet anders kan, voortzetten.

        Leren is per definitie een proces en daarmee is het merkwaardig dat de school alleen maar op de resultaten let en zo weinig op het proces.

    • niet allemaal onzin
      Beste PresleyBergen en alle andere lezers,

      nu laat ik mijn hart spreken, mijn onderwijs hart, mijn pedagogische hart. Ik heb het voorrecht gehad om op het Amstelveen college met de heer Stevens in contact te komen. Hij handelt vanuit een diepe wens om kinderen te helpen. Er zitten goede kernen van waarheid in zijn betogen, maar de lezer/luistereraar gebruike onderscheidingsvermogen (de Apostel Paulus schreef dat al). Helaas is er in onze tijd een probleem, een groot probleem. Onderwijsverniewers draven door, men ziet zijn eigen ideeën vaak als alles zalig makend. Wanneer we in het onderwijsverleden kijken dan zijn er vele vernieuwers geweest. Ik noem: Motessori, Dalton, Jenaplan, Vrijeschool-gedachte. Deze 4 waren alle 4 op een pedagogische gedachte gebaseerd, de ontwikkeling van het kind. DUS kind gericht. Ze zijn alle 4 klein begonnen, met 1 school, ze onderkenden ook alle 4 dat niet elk kind geschikt is voor hun school. Ik merkte dat toen ik in 2001 bijscholing Montessori-pedagogiek deed.

      Deze houding zie ik niet bij de hedendaagse onderwijs vernieuwers, nee zij zeggen dit is HET, zo moet iedereen het doen. Vergetend dat elk mens als een individu is geschapen, met zijn/haar eigen tekorten en sterkten, maar je kunt ze niet in een hokje plaatsen. Het mooie van het nederlandse onderwijsbestel in de basis is, de vrijheid om je eigen school te beginnen. Maar doe dat dan wel met respect voor anders denkenden.

      DUS laten we ook de aanhangers ven HNL met respect benaderen.

      • Wat betekent dat dan, respect?
        Beste mijnheer Mac,

        Iemand heeft gelijk, of een beetje gelijk, of bijna helemaal ongelijk, of hij zwetst maar wat.
        Als mijn mening is dat iemand volstrekte dikdoenerige leuterkoek verkoopt, dan is dat gebaseerd op zijn uitingen, en niet op zijn goede bedoelingen.
        Wat moet ik met dat respect beginnen? Stevens toch een beetje gelijk geven? Maar dat heeft hij helemaal niet!
        Misschien is hij wel heel lief voor zijn gezin en zijn huisdieren, maar wat heb ik daarmee te maken?

      • respect
        De wijze waarop ik de aanhangers van het nieuwe leren bejegen ervaar ik gegeven de omstandigheden als bijzonder respectvol. Zelden zal ik het op de man spelen behalve wanneer de situatie daarom vraagt. Het is overigens buitengewoon lastig als BON steeds wordt weggezet als een achterlijke conservatieve kindonvriendelijke club (wat overigens ook op de man spelen is) zonder inhoudelijke argumenten om toch het vereiste niveau van discussie vast te houden, dat geef ik toe. Het is wel lastig om het niveau vast te houden als aanhangers van het NL niet in discussie willen op inhoud met als enige argument “de wereld verandert”. Het is lastig om netjes te blijven als je ziet dat nu zelfs leerlingen en studenten aangeven verwaarloosd te worden.
        Vrijheid van onderwijs is er op dit terrein overigens niet. Je kunt niet zomaar een eigen school beginnen en vrijheid van onderwijs betekent ook niet dat je onderwijsbreed heel Nederland, docenten en leerlingen een onderwijsdidactiek opdringt, een didactiek die in het buitenland bewezen een negatief effect heeft gesorteerd. Ook vind ik het een gotspe om onderwijstypen die zich al bewezen hebben ( Motessori, Dalton, Jenaplan, Vrijeschool-gedachte) te vergelijken met de waanzin die zich nu afspeelt. Bij al deze schooltypen is er altijd sprake geweest van vakmensen en inhoudelijk geschoolden en een goed onderbouwde en doordachte visie.
        Ik weiger overigens ook te geloven dat de heer Stevens niet vanuit een zuivere gedachte met onderwijs omgaat. Maar wanneer een emeritus hoogleraar uitspraken doet die op gespannen voet staan met de (wetenschappelijke) waarheid en die gemakkelijk te falcificeren zijn, kan ik moeilijk anders dan de heer Stevens daarop aanspreken en niemand anders. En als we toch religieus gaan worden; er was eens een timmermanszoon die zei: “laat de kinderen tot mij komen en laat hen die willen leren mijn leerling zijn”. Dit adagium geldt m.i. nog steeds.

      • Respect?
        Nog afgezien daarvan dat ik respect een mafiawoord vind moet ik bij de oproep van McNeacol denken aan het lied van Drs. P.: Jubelzang.
        Daarin zingt de niet aan breuk of bederf onderhevige kerstengel vanuit de conifeer waarin hij hangt de stervelingen die hem niet mogen als volgt toe:

        Met liefde en met mededogen
        Zie ik die vuile schoften aan.

        Zoiets dus.

      • wel allemaal onzin
        Goede bedoelingen zijn niet genoeg McNeacol. In het artikel uit JSW waar jl in zijn bijdrage een link naar geeft zegt Stevens het volgende:

        “Leren lezen is net zo normaal als bijvoorbeeld leren spreken of een taal leren. Het is in beginsel hetzelfde. Je bedient je alleen van een ander systeem. En dat geldt voor schrijven ook.”

        Dit is dus onzin. Spreken doen mensen al miljoenen jaren, lezen en schrijven pas enkele duizenden jaren. Er zijn volkeren die het schrift nooit ontdekt hebben. Blijkbaar is lezen en schrijven niet zo natuurlijk.

        Als Stevens zulke aantoonbare onzin debiteert en daar zijn ideeën over onderwijs aan ophangt dan is hij niet serieus te nemen.

        • verwarrinf??
          Beste Mark79,

          Ik wil u er respectvol op wijzen dat u twee dingen aan elkaar koppelt dat niet kan. We hoeven iemand niet serieus te nemen, omdat hij onzin verkoopt, daar mogen we hem met argumenten onzerzijds op wijzen. Overigens wie heeft de waarheid in pacht??? Niemand van ons ik ook niet en daarom neem ik mijzelf dan ook niet al te serieus. Maar dat terzijde, Respect dienen we naar een ieder te tonen, ook naar Luc en dan niet zo reageren als wsmitharmelen doet. We hebben een voorbeeld naar onze leerlingen en één van de eerste zaken waar wij als leraren op dienen te letten is respect voor de ander, ook al zijn we het niet met hem eens, of zijn we zelfs boos op hem.

          Dat is wat ik hier mis bij sommige postings.

          • redeneerfout
            Met respect, beste McNeacol, maar uw redenering is gebaseerd op een zinloos (betekenisloos) gebruik van het woord respect.
            U zegt: we moeten aan iedereen respect tonen, dus ook aan LS.
            Als dit werkelijk uw betekenis is van het woord respect, dan kunnen we het schrappen. Alles verdient respect, en als we anders beweren, dan treedt regel 1 in werking.
            In een zekere filosofische of religieuze zin kan dat een zinvolle bewering zijn, maar als elk getal even is, dan is het tamelijk zinloos om over even getallen te spreken.

            In deze specifieke context: hoe gedraagt iemand met veel invloed zich in onderwijsland, denk ik dat er gedragingen zijn die ons respect verdienen en gedragingen die niet ons respect verdienen. LS heeft dat respect bij mij in ieder geval nog niet verdiend.

            Uit het door Mark79 geplaatste artikel kan ik weinig respect opbrengen voor de gedragingen van LS. Hij is zowel respectloos naar leerlingen (“wat hebben we te verliezen” is werkelijk een gospe) als dat hij zoals altijd de leerkracht de schuld geeft van het mislukken van zijn zo duidelijk geweldige ideeën. Ook dat is respectloos naar de leraren.

            De kennelijk door u bedoelde opmerking van wsmitharmelen, is kennelijk een citaat uit een werk wat ik overigens niet ken. Een dramatisch weergegeven idee. Ik wil niet voor hem spreken, maar ik zie in dit citaat niet direct een scheldkannonade van wsmitharmelen zelf.

            Overigens ben ik met u van mening dat hoffelijkheid gewenst is, maar ook een zin als bijvoorbeeld:
            “Geachte hooggeleerde heer Stevens, ik wil u opmerkzaam maken op het werkelijk ongekende aantal blunders dat u in uw zogenaamd wetenschappelijk werk maakt. Kunt u mij ook aangeven waarom deze redeneer- en inschattingsfouten nog niet door uw confrères zijn opgemerkt, moet ik hieruit concluderen dat het wetenschappelijk niveau van uw onderzoeksgebied bedoevend is?”
            klinkt uitermate hoffelijk.

            Kortom: ik denk dat we niet overdreven voorzichtig behoeven te doen in onze discussies.

  5. exameneisen verdwijnen
    “Alsof het zogenoemde oude onderwijs zo rendementvol is. Het hangt af van de doelstellingen die je kiest. Slash 21 (de school die in 2002 een vierjarig experiment met het nieuwe leren begon, red.) heeft zich nooit zo druk gemaakt over het eindexamen. Toen hun vmbo-leerlingen ervoor zaten, bleken ze op een aantal punten onvoldoende getraind. Meteen krantenartikelen natuurlijk. Maar als scholen hun eigen onderwijspraktijk ontwerpen, is vergelijkend rendementsonderzoek niet meer aan de orde. Eindexamen doen wordt een kwestie van tijdig trainen. Voor het overige is de schoolpraktijk aan de school.”
    Wat hier nu gezegd wordt ontgaat mij enigzins. Ik interpreteer dit echter, als dat er variabele eindexamens gaan ontstaan.
    Centrale examens garanderen een(minimaal) niveau bij allen en tevens heb je dan ook inzicht in wat effectief is. De ene leerling bereikt dit sneller dan de andere en daarmee heeft de ene tijd over in de klas en de andere komt tijd te kort. Bij een juiste schoolkeuze zal het verschil tussen de snelste en langzaamste student overigens klein zijn. De snellere geef je extra uitdagingen zodat hij tienen kan scoren en de langzame bijles zodat deze zessen kan halen. In deze, door Stevens, gestelde opvatting worden groepsactiviteiten volstrekt ondenkbaar en geeft het de scholen alle ruimte om de doelstellingen naar beneden bij te stellen.
    Corgi

  6. Stevens en Montessori
    Er zijn vanuit Montessori-land een aantal lieden die nogal dicht tegen Stevens een schurken en bij hem het idealisme van Maria M. menen te ontdekken of zelfs beweren dat Stevens ideeen al jaren Montessori- praktijk zijn. Ik meen dat men de theorie dan toch niet goed beheerst en theorie en praktijk niet goed kan onderscheiden.
    Montessori’s ideeen over het kind voor de puberteit zijn op scholen in Nederland en daarbuiten praktisch vertaald. Vervolgens heeft men dezelfde werkwijze doorgetrokken naar het middelbaar onderwijs, al voor dat Maria M. haar ideeen over de ontwikkeling van pubers/adolecenten op schrift stelde. Pas na de oprichting van scholen als het Amsterdams Montessori Lyceum en het Herman Jordan Lyceum heeft Maria M. haar Erdkinder-idee uitgewerkt. Wat Maria M. beweert over de basisschoolleerling, n.l. een natuurlijke neiging tot cognitief leren in een stimulerende voorbereide omgeving, ziet zij niet voor het oudere kind. Gezien de fysieke en psychische ontwikkeling van het oudere kind vindt zij dat deze veel praktisch en fysiek bezig moeten zijn en krijgt het cognitieve minder nadruk. Dit Erd-kinder-idee heeft nooit een praktische uitwerking gekregen. Enerzijds omdat er al Montessori-vervolgscholen volgens het basisonderwijs idee waren, anderzijds omdat deze nieuwe gedachten onwerkbaar (b)lijken met de ook toen al prestatiegerichte maatschappelijke werkelijkheid. De Montessori Lycea kozen juist wel voor het cognitieve onderwijs en zorgden ervoor dat zij al in de dertiger jaren van de vorige eeuw examenrechten kregen voor reguliere landelijke examens.
    Het idee dat een puber, mits op de juiste manier aangeboden, zich van zelf tot cognitief leren zal voelen aan getrokken vind ik noch in de theorie van Montessori noch in de Montessori-praktijk waar ook gewoon voor een diploma wordt gebuffeld.
    Ik zie vanuit de historische onderwijskunde dan ook geen verbinding tussen het Montessori onderwijs en de ideen van Stevens.

    • montessori onderwijs is uitermate gestructureerd.
      Ik heb jaren geleden intensief met montessorianen (NMV enzo) samen gewerkt. Mijn ervaring is dat er over elk didactisch model een intensieve en langdurige discussie werd gevoerd. Pas als het het fiat had gekregen van NMV en wellicht anderen, pas dan werd het als officieel Montessori materiaal erkend en gebruikt. Ook bij de “lesjes” werd nauwkeuriug aangegeven in welke bewoordingen deze door de leidster aan de kinderen moesten worden aangeboden.
      Die striktheid staat in enorm contrast met de stuurloosheid van Stevens cs.
      Montessori en Stevens hebben enkel het raakvlak dat beide ideeën het reguliere synchrone klassikale onderwijs verwerpen.
      Maria legt uit, Stevens zegt: zoek zelf (maar) uit. Een groete contrast is niet denkbaar

  7. Luc Stevens over BON en ‘conservatieve’ leraren
    Bron: hier.

    De felle toon van BON is ongepast, zegt emeritus hoogleraar orthopedagogiek Luc Stevens, voorstander van het nieuwe leren. „De kritiek komt vooral van de zijlijn. Ik vind opvoeding en onderwijs veel te ernstig om zo over te polariseren.” In het onderwijsdebat is „meer evenwicht en inhoud nodig”, aldus Stevens. De kritiek op het nieuwe leren doet volgens hem „geen recht aan de werkelijkheid” en het niveau van het debat wordt „minder en minder”.

    Leraren, zegt Stevens op zijn beurt, hebben de aansluiting gemist met wat er in de samenleving gebeurt. „Natuurlijk zijn ze ontevreden over het nieuwe leren, want die ontwikkeling gaat ten koste van hun centrale positie.” Maar het nieuwe leren is onafwendbaar, zegt Stevens. „Leerlingen vinden dat leraren te veel praten. Ze vervelen zich. We moeten helemaal af van het klassikale onderwijs, dat is volstrekt onvruchtbaar.” Momenteel werkt Stevens aan een onderzoek waarmee hij een cijfermatige onderbouwing denkt te kunnen geven van het succes van scholen waar het nieuwe leren al ver is doorgevoerd.

    Ook Luc Stevens erkent dat het invoeren van nieuwe leervormen op problemen stuit. Scholen zijn niet flexibel genoeg, zegt hij. „Deze vernieuwingen passen niet binnen een organisatie uit de negentiende eeuw, waar alle leerlingen hetzelfde rooster volgen. Het nieuwe leren heeft succes op scholen waar de organisatie is aangepast.”

    Stevens is even optimistisch, maar dan over de toekomst van het nieuwe leren. Scholen, zegt hij, zullen hun eigen koers varen en de discussie zal doven. „Een restauratie van het onderwijs, zoals BON wil, zal niet doorgaan. Die vereniging vindt vooral weerklank bij angstige en conservatieve mensen.”

    • Mijn leerlingen op mijn
      Mijn leerlingen op mijn nieuwe school : ze kan zo leuk vertellen.
      Ik ,na een les waar in ik veel historische verhalen had vertelt : “Volgende les praat ik niet weer vol, hoor”
      Leerlingen : “Jammer, dat vinden we juist leuk”.
      Wordt Stevens zo langzamerhand niet te oud met zijn zeventigerjaren ideeen over leerlingen….
      Laat hij nu eens met argumenten met keiharde bewijzen uit de praktijk komen, zoals het een wetenschapper betaamt!

      • “Pas op dat ze je niet op je praatstoel krijgen”
        Daar werd ik aan het begin al voor gewaarschuwd, want dan hebben ze weer geen huiswerk. Voor een keer is het leuk (laatste les voor de vakantie). Maar ik ben toch van het “stempel”: the more we teach the less they learn.

    • te veel gepraat
      Die Luc Stevens praat zelf te veel. Ik heb een keer op het Amstelveen college een bespreking van hem mogen meemaken in 2002. Wij kregen amper de gelegenheid om met vragen te komen, hij was continue aan het woord en nog slaapverwekkend ook.

      Mijn leerlingen horen mij graag praten en komen vaak met vragen vanuit andere vakken zo van de week een 2 vmbo klas. De leraar biologie had gezegd dat ze de vraag over het meedraaien van de Ozon laag en de reden van de gaten boven de polen maar aan mij moesten stellen. IPV practicum voorbereiden hebben we de gehele les over draaien van de aarde, dampkring, wind, orkaan en vliegen gesproken. En dan lees ik zo’n stuk van Stevens dat leerlingen vinden dat wij te veel praten. Ja ik ken inderdaad leraren die te veel praten, slaapverwekkend en Stevens is er één van.

      • tietsj az joe prietsj
        Je leert heel weinig van een (hoor)college, zegt men. Maar zelf hebben de HNL goeroes altijd saaie PP presentaties waar je bij in slaap valt.

        Objectieve kennis bestaat niet, maar wee je gebeente als je dat uitgangspunt toepast op de kennis die deze dames en heren zelf verkondigen, dan zijn het plotseling moderne wetenschappelijke inzichten.

        Je moet uigaan van de eerder verworven competenties van de leerlingen, maar hun drek wordt in tonnen en egaal uitgestrooid over het gehele onderwijs, zonder aanziens des persoons, van basisschool tot hoger onderwijs.

        De student stuurt zelf, maar als deze in zijn wijsheid stuurt naar degelijk onderwijs dan is die keuze plotseling onbespreekbaar.

        Is er eigenlijk wel een uitgangspunt waar ze zich zelf wél aan houden? Oh ja.. ééntje wel: vakkeniis is absoluut niet nodig, Dát hebben de dames en heren zelf inderdaad ook niet

        • nog één
          Lente ik heb nog een uitgangspunt van deze ortho-pedagogen, ik krijg het bijn mijn keyboard niet uit.
          Hoe vul ik zo snel mogelijk mijn zakken met de verkoop van onzin.

          Onze directie is in zee gegaan met meneer Teikler van het ortho-pedagogisch studie centrum. Hij onderwijst ‘Leren in veiligheid’ Leuk, maar hij moet het eerst eens op zichzelf toepassen.
          Ik heb een bijeenkomst met hem meegemaakt waarbij een collega Frans en ik een vraag hebben gesteld, wij wachten beiden nog steeds op antwoord, al bijna een half jaar, hoezo voel ik me dan als leerling veilig??

          Oh maar nu weet ik het probleem dank zij Lente. Vakkeinnis is absoluut niet nodig, dus hij kon onze intelligente vragen niet beantwoorden wegens gebrek aan vakkennis.

          Dank voor de opheldering Lente

        • Het is ten enenmale onwaar dat lange verhalen nutteloos zijn
          Bij ons in Utrecht houdt Philipse iedere maandag een lezing van ruim een uur- en de zaal zit vol! En deze hoogleraar structureert zijn colleges zo dat de logica van het verhaal je niet eens kan ontgaan. Geweldig. -Stel je voor dat je niet eens meer tegen leerlingen mag spreken? Dat je ze niet meer iets mag vertellen? Maar denk toch eens na, wat voor een belangrijk instrument wordt je dan ontnomen!

          Wat Stevens had moeten doen is uitzoeken HOE men een verhaal dient te vertellen. Waarom is het verhaal van Philipse zo gemakkelijk te volgen? Wat doet deze man met de stof? Is het de woordkeus? enz. Als het zo knap is wat Philipse doet, waarom wordt zijn kunst dan niet bestudeerd opdat anderen er hun voordeel mee kunnen doen? Maak een lijst van leraren die hun vak beheersen en bestudeer nauwgezet wat deze mensen doen: hoe praten ze, wat voor woorden gebruiken ze, hoe structureren ze hun stof, enz.- maar voor dat soort praktijk oefeningen is men bij onderwijskundigen aan het verkeede adres.

          Hoe heeft men getest dat lange verhalen vervliegen? Door naar feiten te vragen, direct na afloop (vermoed ik). Wat men vergeet is dat het ‘verhaal’ een geeigend middel is om een nieuw onderwerp in al zijn facetten bij de leerlingen te introduceren. Je hebt geen feiten onthouden, maar je hebt het belang van een bepaalde kwestie begrepen, en je weet waarom en hoe een en ander zich heeft afgespeeld. Een dergelijk kader is onmisbaar. Ontneem een leraar het verhaal, en je ontneemt hem de mogelijkheid om het ‘overzicht’ te kenschetsen. -Een dergelijk verhaal moet dan overigens wel goed verteld worden.

          Overigens, met Stevens komt het vanzelf weer goed: ik zal a.s. zondag voor hem ook een kaarsje branden…

    • HNL als onderwijsstalinisme
      De kritiek van Stevens dat wij aan de zijlijn staan, is weer zo’n voorbeeld van op de man spelen, oftewel een drogreden gebruiken. Het verwijt dat we niet kunnen meekomen met de maatschappij vind ik onbegrijpelijk. Kijk eens hoeveel docenten kinderen hebben op de basisschool of in het middelbaar onderwijs. Zoveel ouderen lopen er echt niet meer rond: de meesten hebben nog van de VUT gebruik kunnen maken. Als Stevens daarmee HNL moet verdedigen?
      Ik ben er voor om duidelijk HNL op een school te hangen, zodat ouders en docenten die kunnen mijden. Maar we willen geen onderwijsstalinisme. HNL als experiment? OKé, maar ik leen mijn kind er niet voor. En dan op één school en grondig evalueren. En van de rest van de scholen blijven we voorlopig af.

  8. Luc Stevens: Pabo’s kunnen weg
    Luc Stevens in 2002:

    Het lerarentekort een probleem? Onzin vindt orthopedagoog Luc Stevens. Ik ben juist blij met het lerarentekort. Het is een uitgelezen kans om eindelijk het bestaande onderwijssysteem te doorbreken.
    ….
    En heb je voor zo’n intensieve begeleiding niet juist ontzettend veel goede leraren nodig terwijl die er niet zijn?
    Die zijn er wel, is Stevens stellige overtuiging. Maar dat zijn mensen die niet per se de pabo hebben doorlopen. Er is een groot aantal scholen waar als gevolg van het lerarentekort flink wat onbevoegden staan en dat gaat uitstekend. Dat zijn mensen die het leuk vinden om met kinderen te werken.

    Er zijn verschrikkelijk veel mensen die zonder diploma een prachtige bijdrage zouden kunnen geven aan het onderwijs.

    Bron: hier.

  9. Luc Stevens over kritiek
    Bron: hier

    Een jaar of twee inmiddels woedt de strijd rond wat heet ‘het nieuwe leren’ en niet weinigen vragen zich af wat ze er wijzer van geworden zijn. Sommigen vermoeden zelfs dat het helemaal niet om leren gaat, maar om een strijd om posities.

    Wat we in ieder geval kunnen zeggen is dat er een sterke polarisering heeft plaatsgevonden en wel onder regie van de geïnteresseerde journalistiek. Niet onder regie van betrokkenen, de leraren zelf, schoolleiders, ouders of hun vertegenwoordigers. Mogen sommigen van hen tot de initiatiefnemers gerekend worden, al gauw was het zo dat de discussianten omwille van de duidelijkheid voor de lezer gevraagd werd niet teveel te nuanceren en van de weeromstuit dat ook niet meer deden. Aan het laatste werd met de verscherping van argument en tegenargument eenvoudig ook niet meer gedacht. Het werd meer en meer dialectiek, het werd meer en meer een fysieke arena zonder enig kritisch correctief. Daarmee zitten we nu.

    Hoogachtend, Luc Stevens

    • Stevens en nuance
      Luc Stevens heb ik nog nooit op enige nuance kunnen betrappen. Hij kan er gewoon niet tegen dat hij nu tegengesproken wordt.

    • Stevens serieus nemen?
      Stevens heeft hier misschien wel gelijk als hij zegt dat er geen echte discussie plaatsvindt. Wanneer de standpunten kilometers uit elkaar liggen is dat ook moeilijk. Wat moet ik als fysicus bijvoorbeeld met iemand die beweert dat de wet van Archimedes ouderwets is, en dat een blok hout in water drijft omdat het heelal vacuüm is gezogen? Dat wordt geen echte discussie. De vraag is of we daar dan veel aan missen.

    • Sic; onderwijzers, docenten ..
      leerlingen en studenten vragen zich al langer af waar het eigenlijk ook weer om ging.

      • de luc stevensschool
        Zit ik gisteravond nietsvermoedend op een balkon van een flat op het Kanaleneiland in Utrecht een versnapering te drinken, kijk ik recht in de Luc Stevensschool! Als je geen tradities hebt moet je ze maken.
        Het logo bestond uit een opgestoken groene hand. Een poster meldde met reuzenletters: DE VREEDZAME SCHOOL. HNL is én voor het milieu, én voor de vrede. Wat zit BON toch te zeuren?
        Willem Smit

        • In Almere
          Stond indertijd toch ook een school waar de ‘middenschool’ voortreffelijk (b)leek te werken. Ik zie in gedachten de meters rapportage nog staan in de lerarenkamer. Van hetzelfde laken een pak?

Reacties zijn gesloten.