Regressie naar het midden

Professor Robbert Dijkgraaf is niet alleen een eminent geleerde en een uitstekende docent maar ook een voortreffelijk essayist en columnist.

In de NRC van 30 mei schrijft hij over het afweersysteem dat het menselijk lichaam op een buitengewone knappe manier verdedigt tegen aanvallen op onze gezondheid: ‘Door toeval en selectie produceert het immuunsysteem een bijna onbegrensd reservoir aan verdedigingswapens’. En wat doen wij ten behoeve van ons maatschappelijk afweersysteem ? Dijkraaf zegt hierover :’Omdat de toekomst grotendeels onvoorspelbaar is, zou ook onze samenleving een rijk gevuld kennisarsenaal moeten hebben vol ideeën, theorieën , instrumenten en technieken. Als ik mijn stokpaardje nog eens mag berijden: de meeste van die inzichten zullen  op het oog volstrekt nutteloos lijken. Tot de dag dat zich een nieuw gevaar aandient. Alleen door vooraf te investeren kunnen we ons wapenen tegen toekomstige bedreigingen.

Maar wat doen we om diversiteit te creëren? Weinig tot niets. Ik zie vooral een regressie naar de middelmaat met alle trends naar meer standaardisering, metrieken en rekenmodellen, en de neerbuigende houding naar verbeelding, vrijdenken en de kunsten’.

 

Ja, die regressie naar de middelmaat is ook in het onderwijs, op alle niveaus, al heel lang aan de gang. Toetsen en modellen, gelijke standaarden voor iedereen, dat kennen we maar al te goed in het onderwijs. Het mag niet te moeilijk zijn: niet te moeilijk om te doceren, niet te moeilijk om te leren ( memoriseren), niet te moeilijk om na te kijken ( te scoren), niet te moeilijk om bevorderd te worden  of te slagen.

Ik hoor nu al de geluiden dat men centrale examens  net zo goed helemaal kan afschaffen.

Ik schat dat 95% van de leerlingen in het middelbaar onderwijs op grote of zeer grote  scholen  zit. Door de schaalvergroting wordt eenvormig en middelmatig onderwijs de norm: een noodzakelijk kwaad.

Er is nog een klein aantal minder grote scholen waaronder gymnasia. Maar ook die zijn onderworpen aan de wetten van de standaardisatie en het outputmodel, waardoor begaafde en ijverige leerlingen veel minder krijgen aangeboden dan mogelijk zou zijn. Als gevangenen, geketend in een ‘lock- step’ , lopen ze hun rondjes. Zodoende weten ze niet beter.

 

J.C. Traas