Onderwijsraad: “kiezen voor kwalitatief sterke leraren”

De Onderwijsraad heeft vandaag het advies “Kiezen voor kwalitatief sterke leraren” uitgebracht (samenvatting/integrale tekst).

Trajectum, het online magazine van Hogeschool Utrecht meldt: “Lerarenopleidingen moeten hogere eisen stellen aan studenten en hen al aan de poort selecteren. Leraren die zich niet bijscholen, raken hun lesbevoegdheid kwijt. Dat zorgt voor beter onderwijs en maakt het lerarenberoep uiteindelijk aantrekkelijker.

De aanpak van het lerarentekort is niet erg succesvol, stelt De Onderwijsraad in een vandaag verschenen advies. Dankzij de economische crisis en de latere pensionering van docenten is het tekort even wat minder nijpend, maar het zal na 2015 weer snel oplopen.Het beleid is tot nog toe te veel gericht geweest op het werven van zoveel mogelijk leraren, stelt de raad. Daarbij zijn er te veel concessies gedaan aan de kwaliteit. Er staan steeds meer onbevoegde leraren voor de klas en het aandeel eerstegraadsleraren in het voortgezet onderwijs slinkt.”

BON is blij dat zijn pleidooi voor hoog opgeleide leraren steeds meer weerklank vindt (zie Deltaplan BON). Wel blijft het een punt van aandacht te garanderen dat de voorgestelde verplichte nascholing voldoende is toegesneden op de wensen van de leraar en niet gebruikt kan gaan worden om docenten te laten deelnemen aan trainingen en cursussen waar zij zelf nut of noodzaak niet van inzien. Juist dat heeft in het verleden de invoering van slecht doordachte onderwijsvernieuwingen al te zeer gefaciliteerd en heeft een hele kleilaag opgeleverd van onduidelijke trainingsbedrijven en onderwijsadviesbureaus. Nascholing is alleen zinvol als deze gaat over het vak waarin de leraar is opgeleid, net zoals dat in de gezondheidzorg is geregeld. Dat De Onderwijsraad scholing bij universitaire- en hbo-mastersopleidingen expliciet noemt, stemt hoopvol. Ook adviseert de Raad de bestuurders van scholen strategisch personeelsbeleid in te voeren. BON ziet evenwel de gevaren van het laten bepalen van strategisch personeelsbeleid door schoolbesturen omdat de ervaring leert dat dergelijk beleid te vaak gebruikt wordt om de gelden anders dan voor het primaire proces in te zetten. De onderwijssalarissen uit de lumpsum halen, zou een belangrijke stap in de goede richting zijn.

 

update 25 januari 2013 11u13 Aob steunt het voorstel van de onderwijsraad

uipdate 26 januari 2013 7u18: Reactie HBO-Raad

11 Reacties

  1. Natuurlijk, die na- en

    Natuurlijk, die na- en bijscholing is een belangrijk punt. 
    Er zijn verschillende categorieën:
    – De broodnodige opleiding van vmbo- en vooral mbo-docenten. Dat zal een kostbare zaak worden. En daarbij bestaat het gevaar dat de overbodige coaches zonder vakkennis met een makkelijk cursusje weer terug het onderwijs in worden gesluisd;
    – De schoolbrede cursussen die het management uitstort over de leraren op eens studiedag. In de regel onzinnig, tijdrovend en frustrerend. De lerares mbo die ik gisteren sprak, vertelde dat ze als parttimer steeds aanwezig moest zijn, maar kon zich niet een geslaagde cursus herinneren
    – De vernieuwende cursussen over ict-gebruik of over competentie-achtige activteiten. Die blijken maar al te vaak zinloos.
    – De vakinhoudelijke en vakdidactische cursussen. Die zijn wel zinvol, maar er zijn er veel te weinig. Bruikbare colleges moeten worden opgespoord en de docenten moet worden gevraagd die als na- of bijscholing aan te bieden.

    Ieder bureautje dat is ingeschreven in de Kamer van Koophandel mag straks haar onzincursusjes aanbieden. Het is van belang dat er sterretjes bij worden geplaatst en recensies worden geschreven.

  2. Holle vaten: professioneel(?)

    Holle vaten: professioneel(?), onderwijskundig(?) schoolleiderschap door managers die zelf geen leraar (meer) zijn? 

  3. Heel goed, dat voorbehoud m.b

    Heel goed, dat voorbehoud m.b.t. de nascholing. Ik kan begrijpen dat technische beroepen (en daar versta ik de artsenij ook onder) nascholing behoeven aangezien daar voortdurend vernieuwingen te melden zijn. Maar ik zou werkelijk niet weten wat voor baanbrekende vernieuwingen die vernieuwd vakmanschap verlangen, in het onderwijs aan te wijzen zijn. De kennis die de school moet aanbieden vernieuwt nauwelijks en als er andere gezichtspunten ontstaan is er geen cursus nodig maar volstaat het bestuderen van, en vooral werken met,  een nieuwe methode. Ik denk dat onderwijs bijna vanzelf conservatief is: we leren aan wat stand houdt en heeft gehouden. Talen, feiten, vaardigheden veranderen niet veel.

    Als een basisschoolleraar een bijscholingscursus Engels moet volgen, zou die cursus gericht moeten zijn op een betere  beheersing van de Engelse taal en dan vooral van de uitspraak van het Engels. Maar in plaats daarvan leerde men er al die leuke didactische grapjes die er mogelijk zijn. Om maar een voorbeeld te noemen. Bijscholingscursussen moeten inhoudelijk zijn, op kennis gericht.

     

  4. Helemaal mee eens Moby: ,mijn

    Helemaal mee eens Moby: ,mijn jaartallen en historische zaken zijn nauwelijks anders geworden. Je weet na 33 jaar echt wel hoe de paarden lopen. Als je gewoon het nieuws aardig bij blijft houden en regelmatig ja vakbladen leest is dat meer dan genoeg. De hele didactische vernielde rimram maakt jou niet beter!Leuke filmpjes op een (soms niet) werkend electronisch bord maakt jou geen betere leraar. En een docentenregister waar een nul een hele serie nascholingen opschrijft doet mij een beetje denken aan de Kulturkammer: jemag meedoen als je van iets erbuiten lid bent en je heel transparant aan de buitenwereld laat zien dat je bijbijft in je vak. Wat een waanzin: ruim 90% van al die studiedagen en cursusjes voegen helemaal niets toe aan mijn vakmanschap.

  5. Door de overheid (school)

    Door de overheid (school) georganiseerde nascholing is niet nodig. De vroegere MO-leraren hadden qua inhoud en didactiek een goede opleiding. Bijscholing deden ze vanuit hun eigen professionaliteit, gestuurd door de eindexamentermen.

  6. Het staat er wat vreemd, Hals

    Het staat er wat vreemd, Hals, "door de overheid georganiseerde nascholing". Je bedoelt "verplicht" want daar lijkt het op uit te draaien.
    Een probleem is dat er een boel onzinnascholing op de markt is, georganiseerd door allerlei bureautjes van "counselors", "innovators", "coaches", "trainers", "supervisors" die zich voornamelijk van de Engelse taal bedienen om hun koopwaar aan te bieden. Ze worden maar al te graag in de arm genomen door de bedrijfstechnisch na- of bijgeschoolde schoolmanagers die niet weten wat ze inhoudelijk zouden kunnen aanbieden en daarom naar deze armzalige lekker bekkende workshops, trainingen grijpen zodat ze kunnen volhouden dat onder hun leiding innoverende bewegingen worden gemaakt.

    Toevallig krijgt mijn vrouw vandaag een papier binnen van haar instituut voor een studiedag "Festival of Tools". De Engelse termen spetteren er vanaf, dan weet je dus hoe laat het is. Workshop 1 "Duurzaam innoveren" te geven door een marketingadviseur, Workshop 2 "Verbindende of Geweldloze Communicatie" te geven door de oprichter van Ai-opener (Engelse woordspeling, funny!) en Workshop 3 "Hoe wervend kan ik onze school aanprijzen!" door een coach/trainer gespecialiseerd in communicatieve trainingen. (trainde ook bij de Nederlandse Politieacademie en het Ministerie van Justitie). Ze moet een van de drie kiezen. Welke zou jij kiezen, mr Neck?

    Er worden dus kapitalen verspild aan dit ergerniswekkend gedoe. Het wordt dus hoog tijd, om als die verplichting er is, tenminste naar zinvolle inhoudelijke cursussen te zoeken, zodat die in managementtechnieken doorkneedde Bovenbazen niet kunnen zeggen dat ze niks anders hadden kunnen vinden. 
    Ik heb ieder jaar inhoudelijke cursussen gevolgd op universiteiten, ook op zijgebieden van mijn vak, die mijn eruditie verscherpt hebben. Zo weet ik ondertussen zoveel over de Islamitische culturen dat ik daar verstandige dingen over kan zeggen.

  7. Ik kan me voorstellen dat de

    Ik kan me voorstellen dat de Onderwijsraad een DEEL van de zittende leraren wil bijscholen. Veel van de jongere leraren hebben te gemakkelijk lesbevoegdheid gekregen. Maar de toekomstige leraar moet net als de vroegere leraar in de leervakken waarin hij les mag geven zo goed geschoold zijn dat hij veranderingen in het vak en het schoolcurriculum gemakkelijk op eigen kracht kan bijbenen. Het sturen van een leraar die daar niet om gevraagd heeft naar een bijscholingsursus moet door hem als shaming and blaming ervaren worden. Weer hoge eisen aan iemand stellen voordat hem zijn onderwijsbevoegdheid verleend wordt is wel een goed idee. Daarmee kan de beroepsstandaard beslist weer op het oude hoge niveau gebracht worden. Als er ten minste voldoende mensen worden gevonden die een zware beroepsopleiding willen volgen en het ook nog kunnen. Om dat te bereiken zullen de schoolbesturen moeten ophouden met het betuttelen van de docenten en moeten lerarensalarissen weer kunnen concurreren met die van even hoog opgeleide niet-leraren. Bachelor en Master zijn vlaggen die ladingen van heel verschillende waarde kunnen dekken en de waarde van een kweekschoolexamen  (voor onderwijzers) of een MO-opleiding (niet-universitaire opleiding voor HBS- en Gymnasium-leraren) zouden onder die namen tot de waardevolste gerekend moeten worden.

    Ik zie niet in waarom een registratie in een publiekrechterlijk register voorwaarde zou moeten voor het behouden van lesbevoegdheid. Voor artsen snap ik het. De medische kennis neemt razend snel toe en daar moet een arts gebruik van maken. Maar een leraar natuurkunde hoeft niet op de hoogte te zijn van een snaarmodel voor unificatie van alle krachtsoorten want daar komt hij in zijn lessen toch niet (serieus) aan toe. En een leraar Frans hoeft ook niet de nieuwste ontwikkelingen in het Argot bij te houden.

    Overigens kan induction program beter vertaald worden in opgangbrengprogramma of binnenvoeringsprogramma dan begeleidingsprogramma.

  8. Iets dat men “lesbevoegdheid”

    Iets dat men “lesbevoegdheid” noemt,  her- en bij-scholing, vaste aanstelling (tenure), bekwaamheid van een leraar en prestaties van een school zijn op een ingewikkelde manier met elkaar verbonden en het is niet verstandig om ze als los van elkaar te behandelen .

    Een reden dat BON zo boven op los van de scholen verworven, vooral op leervakkennis berustende bevoegdheid, zit is het willen terugdringen van de macht van schoolbesturen en schooldirecties. Dat BON een einde aan die macht probeert te maken is niet los te zien  van verschil in inzicht over wat goed onderwijs is en het misbruik dat schoolbesturen van hun macht maken. Schoolbesturen willen gehoorzame leraren die zich inzetten om de door hen verkondigde missie op de door hen gewenste wijze uitvoeren. Zij willen ook de mogelijkheid hebben om in de ogen van BON povere onderwijsresultaten van hun scholen te verbergen. Bij scholengemeenschappen misbruiken zij de mogelijkheid van afstroming,  schoolonderzoeken gaven de mogelijkheid om leerlingen onverdiend aan een eindexamen te helpen en bij competentiegericht onderwijs is al bijna helemaal geen goede externe controle op niveau mogelijk. BON wil geen leraren die daaraan mee willen werken of gedwongen kunnen worden om zich daarvoor in te zetten. Daarom wil BON zelfbewuste leraren hebben die boven de leerstof staan en wil een school bestuur juist gefügige leerlingencoaches inzetten. Voor BON moeten leraren bevoegdheden hebben die voor alle scholen gelden waar schoolbesturen met hun vingers van af moeten blijven. Schoolbesturen willen het liefst eigen bevoegdheidsdiploma’s uitreiken die door andere scholen erkend worden. Door het behoud van elders (extern) verworven bevoegdheid te verbinden aan een bijscholingsverplichting  die geregisseerd wordt door de school waaraan de leraar verbonden is kunnen zij de eerste stap in die richting zetten.

    Het vervelende is dat het er uiteindelijk om moet gaan dat een leraar bekwaam is en dat is moeilijker vast te stellen dan of de leraar bevoegd is. Het is niet altijd wenselijk dat op een school een leraar die in de praktijk goed voldaan heeft en nog steeds goed voldoet plaats moet maken voor een bevoegde leraar waarvan men nog maar moet afwachten of hij de op grond van de behaalde bevoegdheid verwachte prestaties levert. Ik denk hierbij natuurlijk aan bekwaamheid zoals BON die ziet. Leraren zonder een van toepassing zijnd diploma moeten bij uitzondering een vaste aanstelling kunnen krijgen.

    Een lerarenregister dient niet het belang van goed onderwijs maar ik vind wel dat OUDERS het recht moeten hebben te weten over welke relevante diploma’s een docent op de school van hun kinderen beschikt.

  9. De meeste bijscholing die ik

    De meeste bijscholing die ik verplicht gevolgd heb ging erover hoe je competentiegericht je tanden moest poetsen en hoe je competentiegericht zus en hoe je competentiegericht zo moest doen. Het lijkt wel alsof je het rode boekje van Mao Tse Tung uit je hoofd moest leren, Amerika is een papieren tijger en zo. Het gaat dus niet om het PROCEDUREEL opleggen van bijscholing, maar om serieuze bijscholing, die bepaald moet worden door leraren zelf of door groepen van leraren.

  10. Toelichting op het advies in

    Toelichting op het advies in een filmpje: www.onderwijsraad.nl/publicaties/2013/kiezen-voor-kwalitatief-sterke-leraren/movies/toelichting-op-advies/item5014

    Ik vind het heel verstandig klinken, tegelijkertijd hebben we soortgelijke verstandige woorden ook in 2007 al in het rapport Rinnooy Kan gelezen. Daar is toen te weinig mee gedaan (en wat er is gedaan, door Plasterk, is niet lang daarna weer deels tenietgedaan door Van Bijsterveldt). We zullen zien of er ditmaal wel effectief beleid uit voortkomt.

  11. Beetje raar, steeds wordt

    Beetje raar, steeds wordt gebruld van overheidswege dat we de beste leraren en de beste resultaten hebben en nu opeens is het tóch niet voldoende. Ik ben bezorgd over het niveau van basisschoolleraren, maar heb niet zo'n slechte indruk van de (vakbevoegde!) leraren in het VO.

    Groot risico dat dit weer een actie is om Jet's vriendjes in het hoger onderwijs aan van die dure nascholingsklanten te helpen. Een master ken je met alles worden.

Reacties zijn gesloten.