Een van de laatste taboes, ook op deze site, is het ’terug willen naar vroeger’. Ik heb het gevoel dat ons bestuur het niet echt een prettig idee vindt wanneer op deze openbaar toegankelijke site gepleit wordt voor een terugkeer naar vroeger; dat zou het imago van BON geen goed doen. We worden toch al teveel geassocieerd met verzuurde ouwe lullen die vinden dat vroeger alles beter was.
Toch maakt juist zo’n taboe een volledig open discussie onmogelijk.
Op mijn eigen school zijn regelmatig discussies met de schoolleiding over allerlei dingen die de onderwijsgevenden graag willen en die de schoolleiding afwijst met het argument dat die dingen organisatorisch of financieel onmogelijk zijn. Vervolgens ontstaan er eindeloze discussies over details waaruit zou moeten blijken dat onze wensen te moeilijk of te duur zouden zijn. Het aardige is nu, dat er bij ons in de buurt twee scholen zijn waar de zaken die wij willen al jarenlang realiteit zijn. Wij kunnen de discussie dan altijd beslechten met het argument ‘Jullie zeggen dat het niet kan of te moeilijk is; waarom kan het bij onze buren dan wel? Ga daar dan eens vragen hoe zij het doen!’. Daar valt natuurlijk weinig tegen in te brengen.
Wat opvalt aan de discussies met vernieuwers is dat zij, als ze niet meer onder hun fouten uit kunnen, steeds weer de kans krijgen om naar voren te vluchten. Wij geven ze die kans, omdat we in de discussie te bang zijn om rechtstreeks te eisen dat er wordt teruggekeerd naar de situatie van vóór de vernieuwingen. Dan staan wij immers niet open voor innovatief denken, en dat is het laatste waar we van beticht willen worden.
Ik pleit nu voor een discussietechniek als hierboven beschreven. Wanneer wordt geroepen dat we niet zonder al die administratieve en bureaucratische krachten kunnen, dat de organisatie van een school ’tegenwoordig’ veel gecompliceerder is dan vroeger, dan kunnen we zeggen:
‘Laten we een vergelijking maken met de scholen van vroeger. Hoeveel leerlingen hadden die? Van welk type? Hoeveel vakken en welke vakken leerden de leerlingen? Op welk niveau? Hoe lang waren de vakanties? Wat kregen de docenten betaald? Hoe waren de resultaten? Hoeveel administratief of niet-lesgevend personeel hadden zulke scholen?’
Wanneer dan bijvoorbeeld blijkt dat die scholen het op velerlei gebied met minder niet-onderwijzend personeel even goed of beter deden, dan moeten we zulke scholen als voorbeeld nemen en er wat van leren. Is dat terug naar vroeger? Vast wel, maar dat lijkt me veel verstandiger dan een wilde vlucht naar voren.
PS. Een ander onverslijtbaar taboe is de discussie over computergebruik op scholen. Meer computers is altijd goed. Daarover een andere keer.
Time is not on our side
Ach Bernard, je kent wellicht het gezegde “Wie jong is en niet progressief heeft geen hart, wie oud is en niet conservatief heeft geen verstand”. Er zijn varianten waar de woorden ‘links’ en ‘rechts’ in voorkomen, maar die vind ik minder treffend.
Als verstandig mens met de ogen open doe je ervaring op met talloze veranderingen – verbeteringen en verslechteringen – in de samenleving.
Het zijn de jongeren die deze ervaring missen en uit een verheffend optimisme weinig anders kunnen dan fantaseren over hoe het beter kan (progressief, innovatief). Onverwijtbaar naïef.
Het zijn de ouderen die op grond van hun ervaring inzien welke verandering feitelijk een verslechtering opleverde, en daarom in redelijkheid kunnen pleiten voor herstel van een oude situatie. Bovendien hebben zij alle reden tot scepsis m.b.t. concrete innovaties en abstracte visioenen over prachtig glorende toekomsten. Zelf zullen zij die in ieder geval niet meemaken (en naar zij aannemen anderen ook niet).
Daarnaast zijn er de beoogklepte ouderen, die om ideologische, psychologische of beroepsmatige redenen vasthouden aan de innovaties en visioenen. Whatever the cost.
Als in het onderwijs de beoogklepten aan de macht blijven, de naïeven om demografische redenen in proportie zullen toenemen, en verstandige ouderen versagen in het bieden van het nodige tegenwicht, kiepert de santekraam op godsgruwelijke wijze om.
Waarvan akte.
Niet alleen ouderen
Al hebben de ouderen het vaak zelf nog meegemaakt, het zijn niet alleen ouderen die het tegenwicht bieden. Onze eigen BT de Jong is niet zo oud, en ik dacht Mark 79 ook niet.
1989 noemt hieronder ook al het feit dat veel leerlingen bij hem aandringen op ‘ouderwets’ onderwijs. Die kan je moeilijk een ’terug-naar-vroeger’-mentaliteit aanwrijven.
Interessante gedachte Bernard
Ik begijp je punt en inderdaad is er door het bestuur gewaarschuwd dat we niet als “vroeger was alles beter”-mensen over moeten komen.
Maar als ik het onderwijs van 30 jaar geleden vergelijk met dat van nu, dan was dat vroegertoch echt in alle aspecten beter.
Ik denk dat we daar ook niet al te krampachtig over moeten doen. Mijn insteek is dat ik ook van zo goed als alle studenten hoor dat ze het onderwijs graag meer zouden hebben zoals vroeger was. Ze formuleren het als: meer les en meer uitleg, maar dat is dan ook precies het grootste verschil tussen vroeger en nu. De studenten willen, als het het dus persé in die termen wilt formuleren, ook terug naar vroeger. Niet alleen op onderwijsgebied overigens. Het is een opmerkelijk cultureel verschijnsel. Als er al een generatiekloof is, dan willen de jongeren meer terug naar structuur dan hun ouders en leraren bereid zijn te geven.
Het vervelende met het stereotype “vroeger was alles beter” mens is dat die zeurderige persoon altijd liep te mopperen op “de jeugd van tegenwoordig”. Dat is echt vervelend en onterecht. Maar op ons onvolprezen forum hoor ik die geluiden nooit! Niemand hier klaagt over de jeugd of de leerlingen.
Het is dus wel degelijk verstandig om niet als een vroegerwasallesbetermens over te komen. Tegen een vroeger-was-het-onderwijs-beter-en-onze-jeugd-verdient-beter-mens lijkt me echter geen enkel bezwaar. Het is de essentie van onze vereniging.
geen generatiekloof
Wat hier op de website zich afspeelt is naar mijn idee alles behalve een generatiekloof achtig iets. Ik zie het als een heel duidelijk pleidooi voor kwaliteit wat hier geroepen wordt. De steun van onze jeugd zou wel eens veel groter kunnen zijn dan we verwachten, als klopt wat ik in mijn omgeving waarneem. Het niet vrij een mening kunnen ventileren, om niet in een klokkkenluiders situatie terecht te komen, is naar mijn gevoel het grootste kwaad waardoor we niet in onze eigen omgeving kunnen werken aan die kwaliteits waarborg. We leven niet in een land waar we vrij een dialoog kunnen aangaan zonder daarop afgerekend te worden door mensen die “boven” ons staan en daar angstig van worden. De plekken waar dat wel kan, zijn naar mijn idee schaars. Alleen dat al maakt dat we mogen vragen naar de situatie van vroeger, waarbij kwaliteit vanzelfsprekend was en vrijheid van meningsuiting werd gerespecteerd. Doordat de ouderen onder ons zich meer kunnen permitteren wat betreft het naar buiten treden, lijkt het helaas dat ouderen en vroeger sentimenten zijn. We weten toch wie onze achterban is? Een afspiegeling van de generatie onderwijsgevenden?
Laten we onze sterkten maar goed benutten: wij zijn met velen toch? En heel veel kwaliteiten zijn er te vinden op deze site………..
Als ik van mening ben dat
Als ik van mening ben dat veel onderwijs ‘vroeger’ inderdaad beter was, kan ik dat hier m.i. gewoon zeggen, want onder mijn reactie staat die keurige disclaimer van BON.
Mijn nostalgie is dus niet noodzakelijk die van BON, hoewel er raakvlakken zijn.
Als ik de 5 hoofdpunten van BON lees, zie ik niet vanzelf een pleidooi voor ouderwets onderwijs. Immers, ouderwets, wat is dat? Een oud-leerling van Kees Boeke zal hier iets anders invullen dan een oud-leerling van een ‘school met den bijbel’.
Waar het om gaat is dat leerkrachten niet worden gedwongen hun bekwaamheden in te leveren voor iets waar ze helemaal niet achter staan.
Vergelijk het met het leren beheersen van een muziekinstrument. De aan te leren vaardigheden hiervoor hebben zich duidelijk in de geschiedenis bewezen.
Gooit men deze overboord, wordt het veel lastiger vakbekwaam te worden.
Toch hebben die oude vaardigheden allerlei vernieuwingen niet in de weg gestaan.
Oude vaardigheden aanleren, betekent niet dat men niet meer open staat voor veranderingen en vernieuwingen.
Daar is bewijs voor: het degelijke na-oorlogse onderwijs heeft niet verhinderd dat er een gigantische technische ontwikkelingen zijn geweest, en het is niet vreemd te veronderstellen dat deze mede te danken zijn aan dat degelijke onderwijs.
Het is het totalitaire karakter van de opgelegde vernieuwingen, die op weerstand stuiten.
Als een leerkracht ziet dat iets niet werkt, waar hij een methode gevonden heeft die wel werkt, moet hij niet gedwongen worden zijn vakmanschap in te leveren voor iets onwerkbaars.
Daar wil ik nog aan toevoegen, dat de vernieuwing vooral aan de man gebracht wordt door grote aantallen gebakken lucht verkopers.
Als BON daar doorheen prikt, doet BON zeer nuttig werk.