Kans op gratis schoolboeken kleiner

“Onderwijs en Financiën oneens over invoering”, meldt Trouw vandaag.

———————————————————————-

“Of leerlingen in het voortgezet onderwijs volgend schooljaar al gratis schoolboeken krijgen is zeer twijfelachtig.

De vorige minister van onderwijs, Maria van der Hoeven, sprak in december 2006 de verwachting uit dat bij een spoedige kabinetsformatie schoolboeken in augustus 2007 gratis zouden worden. De formatie is redelijk vlot verlopen, maar de kans is toch groot dat de wens van de CDA-politica geen realiteit wordt.

De schoolboeken vormen inmiddels onderdeel van onderhandelingen tussen Financiën en Onderwijs over een reeks van zaken die veel geld kosten. Minister van financiën, Wouter Bos, kampt met een toenemend financieringstekort. Volgens Van der Hoeven had het nieuwe kabinet begin april de knoop moeten doorhakken, anders zou de invoering met een jaar worden vertraagd.

Bos kan minister van onderwijs, Ronald Plasterk, er op wijzen dat in het regeerakkoord weliswaar is afgesproken dat er gratis schoolboeken komen, maar dat daar geen datum bij staat vermeld. Het gratis verstrekken van schoolboeken kost de overheid jaarlijks circa 220 miljoen euro, berekende Onderwijs vorig jaar.

Vakbonden vrezen dat dit plan ten koste zal gaan van hun pogingen om de salarissen van docenten te verbeteren. In het regeerakkoord trekt het nieuwe kabinet 3,5 miljard euro extra uit voor Onderwijs in vier jaar tijd, maar daar staat niet bij vermeld waaraan het geld wordt uitgegeven.

Uit kringen rond beide ministers valt ook op te maken dat er verschil van mening is hoe de gratis schoolboeken worden ingevoerd. Onderwijs heeft een voorkeur om dit in één keer te doen voor alle betrokken leerlingen in het voortgezet onderwijs. Financiën zou het fasegewijs willen doen, te beginnen bij brugklasleerlingen om daarna per jaar uit te breiden. Dit laatste kost aanzienlijk minder dan het eerste.

Ook het ministerie van sociale zaken bemoeit zich er mee. Uitkeringsgerechtigden en lage inkomens krijgen koopkrachtondersteuning om schoolboeken te kopen. Worden de schoolboeken gratis, dan heeft dit grote negatieve inkomenseffecten. Ook dit probleem moet een zachte landing krijgen.

Gratis schoolboeken scheelt ouders gemiddeld 308 euro per kind per jaar. De Tweede Kamer drong hier vorig jaar oktober sterk op aan en deze wens stond ook in menig verkiezingsprogramma. De principiële gedachte erachter is dat als de overheid bij wet leerplicht invoert, je niet van ouders financiële bijdragen mag vragen. Daarnaast waren er ouders die vanwege de hoge kosten geen boeken voor hun kinderen kochten. Lesgeld dat ouders van 16 en 17-jarigen moesten betalen werd al eerder afgeschaft.

Het verstrekken van gratis boeken zou via de scholen moeten gaan. Die zouden de boeken gaan kopen en ze vervolgens lenen aan de leerlingen. Tot nu toe keken scholen vooral naar de kwaliteit van boeken als de boekenlijst werd samengesteld, maar de overheid wil hen stimuleren ook naar de prijs te kijken, bijvoorbeeld door gezamenlijk in te kopen.

Dat vergt echter extra tijd en energie van scholen, die vaak al klagen over werkdruk en bureaucratie. Ze zullen het inkopen moeten organiseren en ook rondshoppen om de beste boeken tegen de scherpste prijs te kunnen inkopen. De vraag is of dat nog haalbaar is voor het nieuwe schooljaar begint.”

20 april 2007, bron