Back to the basics

Mag ik de lezer wijzen op een recent artikeltje op het blog 'Vrijspreker' (een blog voor en door mensen die het libertarisme aanhangen)?

Daarin heeft de schrijver een ontmoeting met zijn oude juf van de lagere school (inmiddels 70). Deze juffrouw vertelt hem over vroeger toen het leven op de basisschool nog overzichtelijk en effectief was en ladingen flauwekul nog niet het klaslokaal waren binnengeslopen. Er waren klassen van 40 leerlingen, en allerelei moderne kwalen bestonden kennelijk nog niet. Wel zaten er minder slimme kinderen in de klas, die soms bleven zitten. Als de zwakte echt dramatisch was, was er het speciaal onderwijs. Leerlingen kwamen van school met gedegen vaardigheden op de gebieden van schrijven, lezen, taal en rekenen.

De juf kwam om 8 uur op school en verliet het gebouw gelijk met de kinderen. Die werktijden en de vakanties waren een mooi voordeel van het werken in het onderwijs. Als er problemen te bespreken waren deed de juf dat tijdens de koffiepauze, in de gang of op andere terloopse momenten: precies wanneer zij er zelf behoefte aan had.

De opvoeding was voor de ouders.

Leerkrachten mochten zelfs reoken voor de klas (klopt: mijn oude schoolmeester stond kettingrokend voor de klas; toch ben ikzelf nooit gaan roken en had groot respect voor dit hoofd van de school).

Deze juffrouw (die een geweldige juffrouw was volgens de schrijver) is uiteindelijk gestopt met het werk voor de klas. Oorzaak: de volststrekt onnodige vernieuwzucht die toesloeg. Het lesgeven zelf werd haast een bijkomstigheid en het maken van beleid en het toenemend therapeutisch gehalte (inclusief talloze 'begeleiders en behandelingsplannen) maakten dat de oude vanzelfsprekendheden gingen verdwijnen terwijl de alternatieven vooral leeg bleken te zijn. Ze werd gek van die wekelijkse voorgangsnota's en vergaderingen, dat bijhouden van allerlei leerlingvolgsystemen en het inhoudsloze bijscholen.

Een rotzak kon vroeger gewoon even op de gang worden gezet, maar nu schijnt de rotzak met allerlei fluwelen handschoenen te moeten worden behandeld alsof hij/zij een zielige patient is. En ook daar weer: met een reeks aan begeleiders en behandelingsplannen, want al die begeleiders schijnen doodsbang te zijn voor trauma's die kunnen worden opgelopen.

Een erg herkenbaar verhaal dus, zeker ook voor mij. De nuchterheid van weleer heeft plaatsgemaakt voor een hypergebeuren waarbij iedereen bang is geworden voor het oplopen van allerlei mogelijke trauma's.

Althans, zo wordt die intensieve controle en begeleiding verdedigd.

Intussen is de inhoud van hetonderwijs natuurlijk gigantisch achteruit gehold en is juf of meester vooral bezig met protocollen, beleid en met ge-institutionaliseerd overleg (inclusief de administratie daarvan) met al die betrokken bemoeials.

Zelden werd er zoveel werk verzet met zo weinig inhoud (men draagt enorm veel water naar de zee): zo kan het vernieuwde onderwijs worden gekenschetst.