Daar kon je op wachten

JCTraasv2.jpg

Daarmee doel ik op het bericht dat leerlingen van groep 8 van de basisschool vorig jaar gemiddeld een hoger schooladvies kregen dan de eindtoets van het Cito aangaf. En aangezien het advies van de school doorslaggevend is betekent dit een toename van het aantal havo- en vwo-leerlingen in het middelbaar onderwijs (De Volkskrant, 21 januari).

Ik heb nooit begrepen dat in 2015 het systeem dat de toelating tot het voortgezet onderwijs regelt, veranderd moest worden. Zo’n vijftig jaar lang had de ‘objectieve’ toets van het Cito gezorgd voor een gelijke maatstaf voor alle basisschoolleerlingen en bijgedragen tot een zekere handhaving van het basisschool – niveau door de jaren heen en plotseling werd dit redelijk betrouwbare instrument vervangen door het oordeel van de onderwijzer.

De onderwijssocioloog Dronkers noemt wat nu gebeurt ‘adviesinflatie’ en vreest dat kinderen van laaggeschoolde ouders de dupe zijn van het nieuwe systeem. De krant schrijft: ‘Een toets geeft een kind uit een zwak milieu dezelfde kansen als een kind uit een villawijk. Een leerkracht geeft de zoon van een advocaat misschien het voordeel van de twijfel, maar een meisje uit een achterstandswijk niet, aldus de critici.’

De veronderstelling over de leerkracht klinkt wel aardig, links en politiek correct, maar er is weinig of geen bewijs voor. Wel is aannemelijk dat in het nieuwe systeem  leerkrachten soms onder druk gezet zullen worden om een hoger advies te geven. Sommigen zullen, de ‘burn-out’ nabij, vrij gemakkelijk toegeven aan die druk. Misschien is de druk van de kant van laaggeschoolde ouders nog wel het sterkst. Zij menen soms dat een bepaald onderwijsniveau een soort consumptiegoed is: als je dat eenmaal hebt dan houdt je het ook en is je kostje gekocht. De ‘bevoorrechte’ ouders zullen denk ik eerder inzien dat er verschillen in begaafdheid zijn die zich ook bij de eigen kinderen voordoen. En dan kan het zijn dat kinderen van heel knappe ouders een stapje terug moeten doen.

Enfin, dat behoort bij de wijze waarop de erfelijkheid functioneert. Homerus schreef daar 2800 jaar geleden al over ( Odyssee, 2, r.  276-278).

Hoe dan ook, het gevolg van de door Dronkers gesignaleerde tendens is dat er in het middelbaar onderwijs weer een extra prikkel is om het niveau te verlagen: we willen immers dat er zoveel mogelijk leerlingen slagen!

J.C. Traas

4 Reacties

  1. Flink de inflatie aanwakkeren

    Flink de inflatie aanwakkeren en iedereen kan miljonair zijn. Want het is natuurlijk niet volgens het beginsel van de gelijke rechten dat sommigen miljonair kunnen zijn en anderen, vanwege milieu en zo, niet. Dat moet gelijk worden getrokken. Alzo inflateert ook het onderwijs. En ouders blij.  Hun lieve kind moet ook valk zijn, ondanks aanleg tot spreeuw. De middenmoot wil gymnasium, zover zijn we al.

  2. Naar ik ergens las is e.e.a.
    Naar ik ergens las is e.e.a. wel degelijk in het nadeel van kinderen van lagergeschoolde ouders. Onderzoek wijst uit dat zij bij gelijke prestaties op ‘objectieve’ toetsen een lager advies krijgen van de leerkracht.

  3. παῦροι γάρ τοι παῖδες ὁμοῖοι

    παῦροι γάρ τοι παῖδες ὁμοῖοι πατρὶ πέλονται, <nl>
    οἱ πλέονες κακίους, παῦροι δέ τε πατρὸς ἀρείους. <nl>
    γάρ = want <nl>
    παῦροι = weinige, hoort bij παῖδες = kinderen <nl>
    ὁμοῖοι = gelijk, hoort bij παῦροι παῖδες <nl>
    πατρὶ = aan de (hun) vader nl
    πέλοντα = (zij) worden <nl>
    τοι = wis en waarachtig <nl>
    οἱ πλέονες = de meesten, hoort bij κακίους = slechter <nl>
    ἀρείους = beter, hoort bij  παῦροι <nl>
    πατρὸς = dan de/(hun vader <nl>
    <nl>
    We zijn weer terug bij af. Vroeger bepaalde de onderwijzer van groep 6 of hij een leerling geschikt vond voor het VWO door te besluiten hem voor het VWO-toelatingsexamen op te leiden. Tegenwoordig beslist de juf van groep 8 of een leerling VWO-geschikt is. In feite waren we er vóór het afschaffen van de CITO-toets al op achteruit gegaan want het toelatingsexamen selecteerde gericht op wèl of nièt VWO en was daardoor in principe betrouwbaarder dan de CITO- toets die voor een heel skala van mogelijkheden moest selecteren. Bovendien startten de VWO-ers vroeger op een hoger ingangsniveau omdat ze voor het toelatingsexamen opgeleid waren.
  4. Jammer dat men in de tijd dat

    Jammer dat men in de tijd dat ht nog kon niet onderzocht heeft welk van beiden, de Citotoets of het judicium van de juffen de grootste voorspellende waarde heeft. Men had bij een aantal scholen de uitslag van de toets geheim kunnen houden zodat de juffen onbeìnvloed tot hun judicium zouden hebben kunnen komen. Maar het gaat er in onderwijsland niet meer om wie gelijk heeft maar wie gelijk krfjgt.

Reacties zijn gesloten.