Directeur Eric van ’t Zelfde van de Hugo de Groot school in Rotterdam riep enkele weken geleden op tot een langdurige staking omdat hij voor het nieuwe jaar een aantal vacatures niet vervuld kreeg wegens de slechte arbeidsvoorwaarden en de bezuinigingen. Hij vond dat zijn school hiermee gestraft werd terwijl ze het juist zo goed deden. Nu zijn school een sponsorbedrag van drie ton van softwarebedrijf AFAS in ontvangst mag nemen en een aantal nieuwe computers, heerst er ineens een bijna euforische stemming. Alle problemen lijken even vergeten met deze sinterklaas, die zich opwerpt als hoeder van achterstandsscholen, niet uit eigenbelang maar als stimulans. Welke school zou dat niet willen? In de euforie wordt er even niet aan gedacht dat het probleem waarvoor Van ’t Zelfde een maandenlange staking wilde uitroepen, de moeilijk vervulbare vacatures vanwege de slechte arbeidsvoorwaarden, hiermee in het geheel niet wordt opgelost. Wat hebben leuke reisjes voor al dan niet excellente leerlingen naar Rome en de VS hiermee te maken? Bestaan die problemen nu ineens niet meer? De juichstemming klinkt nogal opportunistisch.
De principiële kritiek vanuit zijn eigen partij, de SP, wuift Van ’t Zelfde gemakkelijk weg als geklaag: “Laat de SP zorgen, dat er meer geld komt voor scholen in achterstandswijken, dan praten we verder”. Onterecht, en hij moet weten dat dit pure lariekoek is. De SP zou ook wel meer geld willen maar kan dat natuurlijk niet zo maar even in haar eentje bewerkstelligen. Hij zegt ook met andere scholen in de buurt in vergelijkbare situatie als de zijne geen medelijden te hebben “want je moet het wel voor jezelf regelen. Als schooldirecteur moet je ook ondernemer zijn”. Nu hebben andere scholen naar mijn weten niet om medelijden gevraagd. Het is de vraag of ze dit wel moeten willen. Niet vanwege de zak met geld op zich, want dat kun je zien als een moeilijk te weigeren aanbod voor een school in nood, maar om het erbij geleverde neo-liberale argumentatiemodel. Onderwijs als een permanente vorm van concurrentie met andere scholen met het oog op het verwerven van particuliere fondsen. Er zijn alleen maar winnaars en verliezers. De verliezers zoeken het maar uit. Ik denk niet dat de lijst van gemeten schoolprestaties van Dronkers hiervoor bedoeld is.
Jaap Dronkers ziet het met zijn analyse van de langere termijneffecten van sponsering een stuk beter. Deze effecten zijn te voorzien als je wat ruimer om je heen kijkt dan alleen Rotterdam-Zuid. Scholen komen steeds meer in een concurrentieverhouding tegenover elkaar te staan. De beste scholen worden die scholen, die het meeste particuliere geld weten te genereren. Scholen, die dat minder lukt krijgen te horen dat ze “maar beter voor zichzelf hadden moeten zorgen”. Het betere onderwijs concentreert zich, mede door het Mattheuseffect steeds meer bij een beperkt aantal scholen.
Dronkers zegt dat toenemende sponsering op de lange termijn onherroepelijk ten koste gaat van financiering door het Rijk. Dat lijkt me een realistische constatering ondanks het in april afgesloten convenant m.b.t. sponsering. Ondertekenaars zijn de scholenkoepels, het bedrijfsleven, educatieve uitgeverijen, het LAKS en het ministerie. Merkwaardigerwijze niet de vakbonden. Dit convenant moet een verantwoorde wijze van sponsering garanderen. Wat is verantwoord? Neem nu het volgende punt uit het convenant: “De continuïteit van het onderwijs mag niet in gevaar komen als sponsorbijdragen wegvallen. De overheid bekostigt de scholen (zoals salarissen, gebouwen)”. Was het probleem bij de school van Eric ’t Zelfde en de achtergrond van diens stakingsoproep niet, dat er volgens hem onvoldoende overheidsgeld voor het arbeidsvoorwaardenbeleid beschikbaar is en de continuïteit van het succes van zijn school daardoor in gevaar komt? Met deze sponsoring wordt nu de indruk gewekt dat hij enige vorm van compensatie biedt. In feite is nog niets opgelost maar is er wel een trend gezet.
Dit lijkt me een juiste
Dit lijkt me een juiste analyse. Het is de klassieke situatie dar er een systeem bestaat waarin het voor individuen wenselijk is zch op een bepaalde manier te gedragen, maar dat datzelfde gedrag voor de groep als geheel nadelig is. We kunnen Eric van 't Zelfde niets kwalijk nemen, zelfs complimenteren, maar dat betekent niet dat het sponsoren van scholen daarmee een goed idee zou zijn.
Ik sluit me aan. goede
Ik sluit me aan. goede analyse, Ben, waarin je de zaken helder analyseert en synthetiseert. Het zou goed zijn als de VO-Raad dit stuk overneemt en bekrachtigt. Meneer Rosenmöller, pak uw pen en schrijf uw commentaar.
Als Eric van ’t Zelfde zonder
Als Eric van 't Zelfde zonder de de enorme sponsering van AFAS er werkelijk er toe overgegaan zou zijn om tot een langdurige staking op te roepen en hij met die die oproep succes zou hebben gehad is dat voor BON een enorme pech bij haar pogingen het .onderwijs gezond en beter te maken. De grote donatie zou een slinkse streek van het vernieuwlersblok geweest kunnen zijn om van 't Zelfde van zijn plannen af te leiden want AFAS is als ICT-bedrijf een potentiële verdachte van lcollaboratie met de onderwijsvernieuwlersclub. Maar zo kan het niet zijn want goed onderwijs is voor de meeste andere directeuren en de schoolbestuurderen de grote sprong voorwaarts die gemaakt wordt bij de overgang naar passend" onderwijs en daarbij vervullen goede leraren in ouderwetse zin geen cruciale rol. Van 't zelfde zou alleen gestaan hebben tenzij de leraren van andere scholen zich zelf achter hem zouden plaatsen.