Aysel Erbudak is sinds 2006 bestuursvoorzitter en mede-eigenaar van het Slotervaartziekenhuis in Amsterdam. Ze kwam in 1979 naar Nederland als dochter van een gastarbeider.
Het volgende uit het artikel “Als kind las ik alleen verboden boeken” in de NRC van vandaag, geschreven door Renee Postma is voor BON relevant:
„Mijn geheim zit hem in Semco -stijl, van de Brazilaanse zakenman Ricardo Semler. Ik was begin twintig toen ik het las. Het boek beschrijft een organisatiemodel waarbij het personeel zelf verantwoordelijk is en besluiten neemt, tot de salarissen toe. Semler creëert een organisatie waaruit bijna de hele managementlaag is verdwenen. Hij laat mensen met argumenten komen en als ze goed zijn zegt hij: „Okay dat gaan we doen”. Dat doe ik ook in het Slotervaartziekenhuis, dat voor mijn komst jaarlijks tien miljoen verlies leed, 25 jaar lang. Ik ben echt geïnspireerd door Semler. Ik kan een mening hebben over schoonmaken, maar de schoonmaker heeft er meer verstand van dan ik. Ik kan een mening hebben over verpleging, maar ik vind het leuk om me te laten inspireren door de verpleging zelf. In plaats van veel managers in te zetten, gebruik ik de kennis van de eigen organisatie om voor mezelf een route te bepalen. En dat scheelt ons gewoon miljoenen in kosten. ….. Ik werk graag met mensen die geen angst hebben voor vrijheid, die in hun functie de uiterste randen opzoeken en bereid zijn om over de schutting te kijken. Vaak gaat leiding geven over mensen indelen in hokjes en denken in functies. Dat is geestdodend en toont weinig respect voor de creativiteit van mensen. Niets voor mij.”
Reacties zijn gesloten.
Ze is al eerder in beeld gweest…
…o.a. bij Pauw & Witteman en krijgt overal goede recensies.
Zo zijn er meer, zoals iemand van de Thomas-huizen en en iemand in de thuiszorg. die het goede voorbeeld geven door het heft in eigen handen te nemen en het managerdom af te zweren. Ze oogsten allen veel succes.
Echter, de overheid en de betrokken ministers en staatssecretarissen, ze slapen rustig voort.
Dat pleit toch weer voor minder overheidsinmenging, de overheid blijkt keer op keer incompetent, en meer macht voor de werknemer, dat is in het onderwijs…. de docent!
En hoe krijg je meer macht voor de docent?
Overheidsingrijpen!
Ik denk dat het veel ingewikkelder is dan een keuze tussen markt/privaat en overheid.
Als je bijvoorbeeld zou kiezen voor een model waar docenten gewoon op declaratiebasis overeenkomstig opleiding en ervaring betaald worden en waar de overheid strenge examennormen hanteert, dan is er weinig overheidsingrijpen, maar lijkt het me aanzienlijk beter dan de huidige situatie waarbij er ook weinig overheidsingrijpen is.
Ook lijkt de overheid vooral een besturingsmodel op basis van financiele prikkels te hanteren en dat is ook verre van ideaal.
Kortom: waarop stuurt de overheid en hoe stuurt de overheid. Niet zozeer: meer of minder overheid.
Kleine rol voor financiele sturing is goed mogelijk
De overheid moet volgens mij sturen op goed meetbare school- of docenten-prestaties. Dat brengt met zich mee dat we weer terug moeten naar de oude doelstellingen en ouderwetse lesmethoden. Die waren gericht op het overdragen van (meetbare) vakkennis. Wat daarbij nieuw is en de vrijheid van de docent in zekere mate aantast is dat de overheid door de leerlingen meer te examineren controleert of de school of een docent de leerlingen voldoende bijbrengt. Er zijn tegenwoordig te veel onvoldoende opgeleide docenten om, net als vroeger, van tussntijdse examinering af te zien. De enige controle was vroeger op de middelbare scholen het centrale eindexamen.
Scholen minder geld geven als bij de controles een bepaalde norm niet gehaald wordt is een slecht sturingsmiddel want daardoor wordt het de scholen moeilijker gemaakt om weer op niveau te komen. Sluiting in het vooruitzicht stellen kan wel helpen. Scholen moeten ook geen extra geld krijgen als de gemeten resultaten goed zijn. Een school moet immers meer kunnen bieden dan examen- of toets-training. Ook is het een verkeerde prikkel als een school daardoor alleen goede leerlingen toelaat of druk op leerlingen gaat uitoefenen om voor lager niveau te kiezen.
Wat de scholen betreft: Als ze het slecht doen komen de nieuwe leerlingen bij de concurrent terecht. Dat maakt de resultatenmeting en financiele sturing minder belangrijk. Voor de rechtszekerheid van de docent blijft het betrouwbaar meten van zijn lesresultaten wel noodzakelijk. Dat is niet van toepassing als een docent free lancer zou worden. Maar ook hier geldt: Als de docent duidelijk niet voldoet moet hij vervangen worden. Salarisvermindering kan hooguit een opschortend effect hebben.
Ik ben uitgegaan van een toestand waarin de scholen geen kartel kunnen vormen om de leerlingenpopulatie onder elkaar te verdelen. Daarvoor is het wenselijk dat het stichten van scholen een stuk gemakkelijker wordt.
Seger Weehuizen
Ouderoordeel te riskant. Leraar als zelfstandig ondernemer
Als je zou kunnen vertrouwen op het oordeelsvermogen van de ouders en de “markt” voor gesubsidieerde scholen zou helemaal vrij zijn (geen kartels en het oprichten van nieuwe scholen is zeer gemakkelijk) zou voor de kwaliteitscontrole volstaan kunnen worden met een centraal afsluitend examen en zouden financiele prikkels geheel overbodig worden. De scholen zouden dan gedwongen moeten worden om relevante informatie te geven. Slechte scholen zouden gewoon leeg lopen. Maar ouders kunnen van het landsbelang afwijkende criteria hebben voor een school dus daaraan kunnen we ons toch maar beter niet wagen.
De schoolbesturen zijn in de praktijk gelijk te stellen met de besturen van commerciële organisaties. Wanneer leraren op free Lance basis op scholen zouden werken, zouden zij een eenmansfirma besturen en zouden zij in dezelfde positie t.o.v. de schoolbesturen staan als de schoolbesturen t.o.v. COW. Een overheid die dat zou verordonneren zou daarmee een consequent beleid voeren. Maar dat systeem kan alleen maar werken als de overheid een strenge controle op de schoolbesturen zou uitoefenen met betrekking tot de onderwijsresultaten van hun scholen. Alleen dan heeft een schoolbestuur de juiste financiele prikkel bij onderhandelingen met zelfstandige leraren. Leraren die werken als zelfstandig ondernemer passen natuurlijk goed in de tegenwoordig nagestreefde flexibilisering van de arbeid. Maar ze moeten dan wel rechtstreeks met de scholen kunnen onderhandelen zodat er geen geld aan intercedenten moet worden afgedragen. Op dit moment staat de belastingwetgeving en de onzekerheid bij de toepassing ervan vrij ondernemerschap van de leraar in de weg.
Seger Weehuizen
Wie declareert waar?
Bij “betaling op declaratiebasis” dacht ik aan docenten die bij een schoolbestuur declareerden. Vandaar mijn uitwijding over free lancers. Wat betreft de invloed van onderwijsconsumenten (de ouders, leerlingen en studenten), op de voortreffelijkheid van het lesgeven: Die heeft volgens mijn vóór de Mammoetwet een grote maar weinig zichtbare rol gespeeld. Dat die rol weinig zichtbaar was komt omdat die rol zo goed vervuld werd. Je zag haar bij voorbeeld wel bij de overgang van leerlingen naar een eindexamenklas. Als de ene school iedere leerling toeliet die een kans of kansje had om te slagen en de andere school twijfelgevallen de voorafgaande klas lieten overdoen had de eerste school natuurlijk veel slechtere eindexamenresultaten dan de ander zonder dat je daaraan de conclusie kon verbinden dat de ene school beter was dan de ander. Daar zaten scholen nog wel eens mee in. Maar omdat het bij alle schooltypen telkens om hetzelfde schriftelijke of onder toezicht van een gecommitteerde staand mondeling examen ging en de scholen niet probeerden met mooie praatjes aan te werven werkte het systeem toch wel.
Seger Weehuizen
Een verboden Evangelium
Iemand die zegt dat managers schadelijk voor een organisatie zijn en veel geld kosten en aantoont dat een bedrijf dat onder haar leiding staat veel beter is gaan presteren sedert bijna de hele managementlaag uit dat bedrijf verdwenen is is natuurlijk een Allah-geschenk voor BON.
Mevrouw Erbudak las naar haar zeggen ”alleen verboden boeken” Voor de managerskaste is het boek van Semler als het evangelie van Judas Iscariot voor de hierarchie van de Kerk van Rome. een boek dat haar geloof, macht en inkomen bedreigt en daarom maar beter niet door buitenstaanders gelezen kan worden.
Laten we van mevrouw Aysel Erbudak een “vriendin van BON” maken!
Seger Weehuizen