De knuppel ligt in het hoenderhok.

De knuppel ligt in het hoenderhok.

Zowel Harm Beertema als Jasper van Dijk hebben de knuppel in het HBO hoenderhok gegooid. De eerste met een pleidooi voor de invoering van centrale examens voor het HBO en de tweede met zijn voorstel om de gigantische HBO instellingen te laten defuseren en aangezien Jasper van Dijk weet dat bestuurderen pas reageren als een en ander omringd wordt met perverse financiële maatregelen wil Jasper defuseren stimuleren, of is het belonen, met een paar miljoen. Voor allebei de voorstellen is wat te zeggen. Dit vooral omdat beide voorstellen tot doel hebben om over een aantal jaartjes een kwalitatief sterk Hoger Beroepsonderwijs te verkrijgen dat waarschijnlijk minder duur zal zijn aan overheadkosten, minder bureaucratie kent, geen diplomafraude en nog zo een paar positieve dingetjes zoals meer invloed van de man of vrouw op de werkvloer, sanering van de ontplofte confettifabriek van opleidingen, en last but not least zeg maar dag met je handje tegen het Competentie Gericht Opleiden, alleen dat al is winst.

Maar, onze overheid heeft in de afgelopen vijftien jaar de bestuurder de vrije ruimte geboden om zijn gesubsidieerde ondernemingszin bot te vieren. Onder de vlag van onafhankelijkheid en autonomie hebben deze heren in een ongelooflijke snelheid zowat alles afgebroken wat er af te breken viel in het onderwijs. Was het vijftien jaar geleden nog met ‘iedereen gelijke kansen’ als argument en daarna het maken van de efficiëntieslag door een fusie, een tijdje later was het de ‘wereld verandert snel en wij moeten mee veranderen’. Het probleem daarbij was echter dat het merendeel van de bestuurderen geen enkel idee hadden wat onderwijs was en is. Daar zijn ze ook niet op geselecteerd. Netwerk, vrindjes, politieke achtergrond, bestuurderservaring en partijlidmaatschap waren belangrijker want wie een gemeente kon besturen of ooit iets in de tweede kamer had gedaan kon ook wel een bedrijf zoals een school besturen. Met als gevolg dat voor elk wissewasje een externe partij werd verzocht om het klusje zoals nog een fusietje, nog een reorganisatietje, opstellen van een andere organisatiematrix, schrijven van een examen en toetsreglement, opstellen RIE rapportage, interim managen, toezicht op veiligheid en nog duizend andere zaken meer. Kortom het geld mocht langs deuren en vensters worden weggegooid om het onbenul van de bestuurder te verbergen achter het onderwijsonbenul van de dure externe partij.

En nu komen we bij Jasper zijn voorstel. Zelf heb ik er een heel hard hoofd in en de enige reden is de Gordiaanse knoop. Er is in de afgelopen vijftien jaar een Gordiaanse knoop ontstaan van samenwerkingsverbandjes, convenantjes, afspraakjes al of niet geheim en al of niet vastgelegd, nog jarenlang lopende contracten met bovengenoemde partijen en nog enkele tientallen belanghebbenden, de stakeholders weet u nog, een gigantische onontwarbare Gordiaanse knoop houdt alles bij elkaar. Ook moet Jasper er rekening mee houden dat op de plaatsen waar enkele jaren geleden nog een rijzig schoolgebouw stond, nu op een zonnige zaterdag de buurtbarbeque wordt georganiseerd door het buurtcomité van de vinexwijk die in een mum van tijd verrees op deze oude kennisgrond. Dan kom je er niet met een paar miljoen. Dus onze goede vriend Jasper van Dijk heeft geen miljoenen nodig maar een antwoord op de vraag “hoe ontwarde Alexander de Grote de Gordiaanse knoop?” En het antwoord moet hij best niet zoeken bij het HBO waar de mare gaat dat Hitler een ex-bondscoach is van het Duitse nationale voetbalelftal.

Ook wat betreft het voorstel van Harm voorzie ik een aantal haken en ogen. Wat denkt Harm te gaan doen met het instituut dat één keer in de zes jaar langs komt om een praatje te maken en na het praatje een opleiding accrediteert ( lees: de overheidssubsidie garandeert), en daarmee bedoel ik het NVAO de Nederlands Vlaamse Accreditatie Organisatie die onder andere de accreditatie verleent op basis van de ‘toets en afsluiting paragraaf’ van de opleiding. Verder is het ook zo dat zowel het HBO als het MBO de toetsen en examens, assessments, competentieprofieleninhoud, asessorentrainingen en meer van dat soort onzin dat rechtstreeks verbonden is met het Competentie gericht opleiden, betrekt van externe partijen. Harm zal het wel weten maar ik raad de argeloze lezer aan om eens te kijken op de website van de stichting beroepspraktijkleren. Een instelling die opgezet is om de scholen te voorzien van al het bovenstaande en waar leerlingen tegenwoordig ook nog een vrijwillige bijdrage van een paar honderdjes per jaar voor moeten betalen. Al snel zal het duidelijk worden dat dezelfde Gordiaanse knoop ook hier een hele hoop uit de onderwijsruif meevretende instellingen, instellinkjes, instituten, adviseurs, betwetertjes, onderwijskundigen en andersoortige luchtfietsende vernielers met elkaar verbonden zijn. De tamelijk eenvoudige invoering van een centraal examen maakt al deze instituutjes en hun belanghebbende stakeholders op slag overbodig. Reken maar dat de messen nu al geslepen worden.

Dat deze warboel van instituutjes verdwijnt is niet te betreuren want ze zijn volstrekt overbodig in een normale onderwijswereld. Honderden jaren heeft het onderwijs gedaan zonder en op dit moment is er nog geen snipper van bewijs te vinden dat het onderwijs beter af is met deze vervlechting van subsidiegraaiers. Wie het inspectierapport 2009-2010 koppen snelt, zal al snel tot een andere conclusie moeten komen, namelijk dat de geleverde dure producten van de Gordiaanse knoop instellinkjes niet voldoen aan de kwaliteitseis.

Dus Harm, beste Jasper, goed dat jullie de knuppel in het hoenderhok hebben gegooid. Maar de knuppel is in deze niet efficiënt genoeg, als de sodemieter naar de smid, als die er nog is, en neem een plaatje mee van het krijgszwaard der ridders, hét middel bij uitstek voor het ontwarren van een Gordiaanse knoop.

J. Jeronimoon