Bij het competentiegericht onderwijs hoort ook het ontwikkelen van een Proeve van Bekwaamheid. Het is bijna onmogelijk om zo’n ding te maken en bovendien denkt iedereen weer dat dit niet mag en dat juist wel moet, maar niemand weet het echt. Er worden een paar eisen gesteld (betrokkenheid van het bedrijfsleven) maar hoe en wat je inhoudelijk moet en mag toetsen staat nergens. De inspectie schijnt heel veel af te keuren, maar niet te kunnen helpen met hoe het wél moet. Sommigen zeggen dat je geen kennis vooraf mag toetsen alvorens je iemand tot het examen toelaat, anderen zeggen dat het wel mag, maar dat het niet selecterend mag zijn. Het lijkt erop dat iedereen eigenlijk meteen die Proeve zou moeten kunnen doen, zonder voorwaarden vooraf of ernaast. Er worden uren aan besteed om het toch netjes in orde te krijgen, maar het lijkt op een veredeld raadspelletje.
Zijn er MBO’s of HBO’s waar het wél van een leien dakje gaat en waar de inspectie de Proeve gewoon heeft goedgekeurd? Zijn er beroepsrichtingen waar je die Proeves gewoon kunt inkopen of instellingen waar je je leerlingen die Proeve kunt laten doen?
Wij worden er helemaal gek van.
Ik geef les op een aantal
Ik geef les op een aantal HBO-opleidingen en ben betrokken bij afstudeerfasen. Als ik het goed begrijp gaat je vraag over hoe het ‘afstuderen’ geregeld en geborgd is.
De afstudeerder werkt altijd aan een opdracht van het bedrijfsleven. De opdracht wordt vooraf aan de examencommissie voorgelegd en verdedigd door de student. Bij goedkeuring van de opdracht kijkt de commissie naar de verantwoording van ‘werken aan en aantonen van competenties op het hoogste niveau.’
Een werknemer van het bedrijf begeleidt hem of haar. Een docent begeleidt op afstand en bewaakt het proces.
De beoordeling wordt gedaan door een tweede onafhankelijke hogeschooldocent. De bedrijfsbegeleider adviseert (!) bij de beoordeling. De hogeschoolbegeleider ook. Hier wordt behalen van competenties door de student verdedigd. (In de praktijk wordt het cijfer gezamenlijk bepaald natuurlijk)
Hoewel het niet in het examenreglement vermeld staat voor zover ik weet, stellen we wel vooraf eisen over gehaalde vakken (of competenties als je dat woord wilt horen). Dat is eerder om de student te beschermen tegen ‘nog 1 vakje moeten doen voor mijn diploma’.
Overigens raast de inspectie ook door de hogescholen heen, met dank aan Leers, en ga ik twijfelen of de wijze waarop wij het geregeld hebben correct is. Maar de opleidingen zijn afgelopen jaar met hoge ‘cijfers’ geaccrediteerd dus het moet wel vreemd zijn als de inspectie het anders wil hebben.
De praktijk ken ik wel
Wij doen dat ook: kennistoetsen die voldoende moeten zijn alvorens men aan de proeve mag beginnen. Volgens een flink deel van de mensen mag het niet, want dan zijn de toetsen summatief in plaats van formatief. Hoe je dan toch garanties kunt geven op kennisniveau? Kennelijk mag je alleen die kennis toetsen die toevallig net in de (ook al niet onverwachte) Proeve naar voren zou kunnen komen. ‘Waarom moet dit zus-en-zo? Hoeveel draagkracht is minimaal noodzakelijk voor dat-en-dat? Een degelijke kennisbasis, soms niet direct toepasbaar mag (misschien) niet.
Als je al niet wordt teruggefloten door het kenniscentrum, dan gebeurt het wel door het management, de inspectie, of zelfs door je eigen collega’s. Het kwalificatiedossier is wel het laatste document dat uitsluitsel geeft. Die dossiers moeten tien keer dikker!
proeve inkopen is niet altijd raadzaam
Ik weet van een situatie dat de proeve niet voldeed aan de eisen. de school blijft altijd verantwoordelijk en moet op alle aspecten nagaan of de proeve voldoet.
Het is nooit goed
Ons probleem is dat het nooit goed is, of het deugt niet. Nergens staat kort en duidelijk aan welke eisen een Proeve moet voldoen, behalve de malle competenties en werkprocessen.
– Moet al die C. en W. allemaal in de PvB voorkomen?
– Waar staat dat je geen kennisvoorwaarden mag stellen? (Weg met de toetsmatrijzen!)
– Er worden belachelijke administratieve eisen gesteld aan de afsluitende Proeve.
Iedereen snapt dat het bij niveau 1, 2 en 3 volstrekt onmogelijk is dat een leerling een opdracht bij het bedrijfsleven binnen haalt, deze omzet in een voorstel voor een Proeve, deze verdedigt bij de examencommissie en hem vervolgens uitvoert.
En overigens ben ik van mening dat docenten zijn opgeleid om onderwijs te geven, uitgevoerd richting objectieve eindtermen. Wij zijn niet opgeleid en veelal ook niet in staat om cryptogramman inzake examinering op te lossen.
Het docentschap op zich is al moeilijk zat (lessen plannen, orde houden, uitleg verzinnen, extra oefeningen maken, leerlingen begeleiden), waarom moet daar nog een compleet vak bijkomen?
Geld verdienen met een Proeve
Wij hebben onze Proeve klaar. Er is veel in geïnvesteerd qua tijd, schrijf- en praatwerk en het steeds weer opnieuw vergelijken met wat er in het kwalificatiedossier staat. Wij zijn tevreden.
Dan wordt er door het kenniscentrum voor onze technische beroepsrichtingen naar gevraagd. ‘O nee, dat komt nooit door de inspectie hoor!’ Als je dan vraagt wat er niet deugt krijg je de offerte: we willen jullie wel begeleiden en dat kost ongeveer 2 dagdelen a 600 euro per dagdeel. Dan zorgen wij dat het inspectieproof is. Vervolgens kunnen we jullie een onderhoudscontract aanbieden om jaarlijks de Proeve weer aan te passen op de steeds weer opnieuw verschijnende kwalificatiedossiers. Dat kunnen we ook doen voor een bepaald bedrag per jaar.
Ik ben echt razend over deze commerciële kermis. Nergens is te vinden aan welke eisen je moet voldoen, alleen de commerciële partijen schijnen dat te weten: Kenniscentra, Cinop, Cito enz. Zij beloven allemaal onze proeve inspectieproof te kunnen maken tegen betaling van……..
Wie heeft wel eens geprobeerd om zelf de inspectie rechtstreeks te benaderen met de vraag of de Proeve goed is? Wij willen ons bezig houden met onderwijs. Dat kost ons al meer dan genoeg energie. De afsluitende examens moeten we er in onze ‘vrije’ tijd maar weer bijdoen. Het is raden wanneer het goed is.
Dat doet me allemaal sterk denken aan
Tedje van Es die de tuin wel winterklaar wil maken
Wat ben ik blij dat ik
Wat ben ik blij dat ik gewoon op een havo-vwo school werk. Met landelijke eindexamens en duidelijke eisen.
Nooit heb ik lang hoeven dubben over wat ik mijn leerlingen moest leren en hoe dat in een “Proeve” geperst moest worden.
Bedenken hoe ik mijn lessen ging proberen te doen was al moeilijk genoeg.
Proeve van Bekwaamheid/ Assessment ??
Dag Hinke,
Van de HBO’s weet ik ’t niet maar ‘k heb nog geen MBO gezien of gehoord waar ’t van een leien dakje gaat.
Ik ben bezig thuis te geraken in de richtlijnen die er her en der door zowel school als kenniscentra verzonnen worden. Blij wordt je daar niet van.
’t grootste probleem dat ik nog steeds tegen kom is het direct of indirect vasthouden aan eindtermen en de vele varianten daarop.
Aan de kant van de bedrijven ziet het er beter uit. Vooral bij de HRM functionarissen die tenslotte die praktijkopleiders moet aansturen.
De mogelijkheden/beperkingen zijn sterk afhankelijk van je eigen mogelijkheden. (Ja, ik weet ’t klinkt als een dooddoener.)
Wat voor soort opleiding? BBL/BOL? Heb je de beschikking over een eigen en goed geoutilleerd praktijklokaal? Heb je te maken met samenwerkingsverbanden met andere scholen en/of bedrijven? Zijn dat detacheerders met een eigen praktijkschool? Of zijn het bedrijven/scholen met/of zonder eigen praktijkruimte.
Er zijn richtingen waar de PvB examens extern gedaan kunnen worden. o.a. de metaal en landbouwmachines (maar daar ken ik de details niet van).
Er is door te komen. Echter, dan is het wel zaak om grenzen te stellen.
Ook voor het toetsen is het zaak om grenzen te stellen. De beoordeling tijdens een PvB beperken tot gedragingen zoals in de dossiers aangegeven (Deel C).
Vooraf toetsen? Mag altijd. Maar hou dat formatief.
Zou iets meer over je feitelijke situatie moeten weten om doelgericht een bijdrage te kunnen leveren.
Hans.
Raadsel
Beste Hans,
Bedankt voor je reactie. De plek waar de proeve gedaan moet worden is allerminst het probleem. Het probleem is dat wij kennelijk nooit zeker kunnen weten of we wel of niet aan de eisen voldoen. Dat pretendeert alleen de kleilaag te weten. Zij bieden aan om je (KASSA) door de inspectie te lozen. Nergens staat exact waar je Proeve op beoordeeld wordt. Raden dus!
Wij vinden het nu voorliggende prima en we denken aan alle eisen te voldoen. Als een ‘deskundige’ zegt dat dat helemaal niet zo is, dan word je onzeker. Durven we het aan om het oordeel van de inspectie af te wachten, of geven we een hoop geld uit aan onderwijskundige tutjes die alleen de kassa willen zien rinkelen. Het lijkt toch wel enigszins op chantage.
Vooraf toetsen kun je wel formatief noemen, maar als het (zoals bij ons) eigenlijk een voorwaarde is zonder welke je geen Proeve mag doen, dan heeft het toch een summatieve waarde en dán moet je weer het hele circus van toetsmatrijzen, validatie en andere kletskoek in.
En: wordt je onderwijs beter van deze bureaucratische flauwekul? Het antwoord laat zich raden: driewerf NEEN! Het is alleen maar doodzonde van onze tijd. Examens maken is vakwerk en geen normaal onderdeel van het docentenwerk. Het kost veel precisie en tijd en die hebben wij niet. De landelijke examens moeten gewoon terug komen.
Raadsel vervolg
Dag Hinke,
‘k kan niet anders zeggen… Je hebt gelijk.
Ik heb zo m’n eigen ideeën over CGO en hoe dit vorm te geven. (Ik laat me beïnvloeden door het HRM uit het bedrijfsleven).
Op zich wordt ik er iedere keer weer in bevestigd dat dit werkt c.q. kan werken.
Echter, ’t moet voldoen aan de eisen van de inspectie, en de eisen van de overkoepelende schoolorganisatie.
En dan loopt het spaak…..
De inspectie wil plotseling dat we op de oude 10000 (eindtermen) nummers ook gesprekjes gaan voeren (waarvoor weet niemand) en dat er in groepjes gewerkt wordt. (Doen we ook regelmatig als het zo uitkomt. Maar dan kijken ze niet). En theorie is schijnbaar niet meer relevant want er moet gereflecteerd worden….
CGO kan prima werken. Maar de onderwijsinspectie is daar absoluut nog niet aan toe. Al moet ik toegeven dat ik een keer heb gehoord dat ze een verkoper van onderwijsmethodes hebben terug gevloten?. Toevalstreffer?
En om het passend te maken in/binnen de kaders die gesteld worden…. ‘k ben er mee bezig en het lukt niet.
Laat ik het optimistisch benaderen.: Ik hoop (en ook een beetje verwacht) dat het me voor 1 januari 2011 gaat lukken. Al zal het wringen worden.
CGO dat werkt?
Ik heb geen verstand, anders dan als slachtoffer, van HRM, maar kan me indenken dat bepaalde vormen van cgo in het bedrijfsleven zouden kunnen werken. Ik denk dan aan trainingen on the job zoals dat heet en aan managementcursussen. Maar dat cgo in bepaalde situaties kan werken, zegt niets over de mogelijkheden daarvan in een compleet andere situatie.
Wat me ook verbaast is de kennelijke wens om die methode ingevoerd te krijgen, eerder vanuit een wensgedachte dan door ervaring. “Het moet toch kunnen werken”. Ik vind dergelijke experimenten met kinderen, met ALLE (mbo) kinderen kwalijk.
CGO
Ik kan me niet voorstellen dat in eender welke onderwijssituatie CGO een beter resultaat geeft dan lessen.
Leerlingen volgen onderwijs met het doel kennis op te doen en inzicht en vaardigheden te ontwikkelen. Hoe kan een medeleerling die ook nog niet die kennis heeft en dat inzicht en die vaardigheden heeft ontwikkeld zijn medeleerlingen hierbij helpen? Dat laat je toch beter aan een deskundige leraar over, lijkt mij.
In groepjes samenwerken kan mogelijk goed werken wanneer de opdrachten voor die leden van de groepjes haalbaar zijn maar als die leerlingen deze opdrachten kunnen uitvoeren met die minimale begeleiding die ze met CGO krijgen dan hoeven ze blijkbaar niet meer zoveel te leren en laat iets leren nu net het doel zijn van het onderwijs.
Door werkgevers wordt je ingehuurd voor kennis, vaardigheden en inzicht waarover je al beschikt, in zo’n situatie kan je mensen goed laten samenwerken. In het onderwijs huur jij als leerling, als het ware, mensen in die jou die kennis, dat inzicht en die vaardigheden moeten bijbrengen.
Kortom, ik geloof er alleen al niet in wanneer ik het puur theoretisch beschouw.
Ik heb echter ook een beetje praktijkervaring met het werken in groepjes. Je moet erg veel geluk hebben wanneer:
– er niet veel tijd verloren gaat aan discussies en politiek
– er geen meelifters zijn
– de opdrachten uitvoerbaar en nuttig zijn
– je met dezelfde tijdsbesteding meer kennis en inzicht opdoet dan wanneer je klassikaal les zou krijgen. Ik laat de vaardigheden nu even buiten beschouwing aangezien hiervoor al practica zijn uitgevonden.
We hebben zeer lang mensen uitstekend opgeleid zonder hiervan gebruik te maken terwijl nu we hier wel gebruik van maken het opleidingsniveau niet al te hoog ligt. Bovendien lijkt heel dat CGO uit de koker van onderwijskundigen te komen, niet uit de koker van ervaren, goed geschoolde leraren.
Geen afgebakende termen
Beste mensen,
Zou hier niet gewoon sprake zijn van verschillende interpretaties van wat CGO is c.q. zou moeten zijn?
Mijn verzoek is de discussie over CGO op zichzelf in een nieuwe draad te behandelen. Hans daagt ons natuurlijk wel uit. School is toch heel iets anders dan personeelswerk (sorry HRM is geen Nederlands) volgens mij.
Onderwijs is in principe geen selectieprocedure zoals dat soms in het bedrijfsleven plaatsvindt. Daar wordt ook gekeken naar sociale en andere niet-schoolse vaardigheden. Dit soort karaktereigenschappen zijn door een school niet aan te leren, al kun je er wel aandacht aan schenken. Beoordelen van karaktereigenschappen kan en mag een school niet doen, want er moet een relatie zijn tussen het onderwijsprogramma en de (strict daarvan te scheiden) toetsing.
Dag Hinke,
Je hebt ’t goed
Dag Hinke,
Je hebt ’t goed gezien.
CGO kent vele smaken en meningen. Naar mijn idee is het niet interessant om te kijken naar CGO vanuit het onderwijs. Mijn blik is meer gericht op de inhoud van de dossiers en hoe die daar is gekomen. Dan kom ik niet uit in ’t onderwijs maar bij o.a. de psychometrie (SHL) en de schijnbaar onstilbare drang om mensen te managen en in dossiers te proppen!.
Waarom wordt er anders geld uitgegeven aan EVC trajecten??
Donquichot ging de strijd aan tegen deze molens?. Ik niet. Ik zie in dit alles ook wel kansen.
HRM staat voor Human Resource Management, en nee dat is geen Nederlands. PZ is geen alternatief. Het gaat hier namelijk niet om de belangen van het personeel maar om het managen van resources. Zeg maar, euries.
Gaat CGO dan om geld??? en niet om onderwijs???. Sorry, ja ’t gaat om geld, wat dacht je dan?
CGO-dossiers gaan bijna alleen over het beoordelen van een (aspirant-)werknemer op zijn functioneren in een economische situatie (beroep).
In principe wordt er niet gelet op de sociale en karakter eigenschappen. Maar deze heeft hij wel nodig om te functioneren?. Dus LL&B, Nederland, Rekenen e.d. zijn wel van belang.
Zo ook heeft hij kennis en vaardigheden nodig heeft om te kunnen functioneren. Dus vakkennis, materialenkennis, voorschriften e.d. zijn ook van belang.
Al met al lijkt het me wel wat als je kans ziet om die discussie in een nieuwe draad aan te slingeren. CGO stikt van de verwarring, meningen, opvattingen, belangen, mogelijkheden, uitzonderingen etc.