Het artikel “Een klamme deken van bestuurstoezicht” van Johan Schatberg (NRC-oeconomie-22 nov 2009) verdient op deze website meer aandacht dan slechts een kraal in een BLOGdraad te zijn. Hij is (met grote waarschijnlijkheid) zowel ouder als naammakend econoom. Iemand die gevraagd werd om onbezoldigd lid te worden van een schoolbestuur en zich aangesproken voelde op zijn burgerverantwoordelijkheid. Het ging om een bestuur van een éénpitter bij het middelbaar onderwijs “die niet is opgenomen in een grotere scholengemeenschap, …., die prima draait met een goede rector en conrector, een gemotiveerd docentencorps en leerlingen die zich betrokken voelen”. Een school met een beschrijving die haar in aanmerking zou laten komen voor een BONcertificaat” “Al 60 jaar draait deze school goed op basis van inzet en vrijwilligheid. Daar moet nu een extra toezichtlaag bovenop. Alsof de directie niet al genoeg te maken heeft met allerlei reportage-, verantwoordings-, vastleggings- en inrichtings-eisen. Schatberg kreeg bij de presentatie van deze nieuwe laag door een koepelorganisatie onder de titel “Goed onderwijs, goed bestuur” gedachten over de mogelijkheden van burgerlijke ongehoorzaamheid..
Imitatie van het kwaad dat mensen en organisaties als Enron. Lehman en Madoff in een wereld met erkende marktwerking hebben gebracht mag in de niet als markt erkende wereld van het onderwijs niet meer plaats vinden. Om adaequaat GOVERNANCE (bestuurstoezicht) uit te oefenen is aan de minister door een door de PO-raad, MO-raad, MBO-platform, VOS-ABB, PricewaterhouseCoopers en vanDoorneNV “TOOLKIT (gereedschapskist) Toezicht Onderwijs” voor toezichthouders aangeboden. Nieuwe arbeidsplaatsen met hoge salarissen. “Meer dan een maatregel die goed is voor het land, lijkt het wetsvoorstel een machiavellistische greep naar nog meer macht van het onderwijsmiddenveld, van de mensen die aan vergaderen en overleg een dagtaak en broodwinning hebben. Zie o.a. de samenstellers van de TOOLKIT, die met glimmende ogen hun aasje in de visvijver hebben gegooid en klaar staan met hun schepnet”.
Reacties zijn gesloten.
toolkit
Heeft iemand die toolkit gezien? Kan deze ergends op internet gevonden worden?
Toolkit
Natuurlijk is deze Toolkit te vinden bij de VO-raad.
“De Toolkit Toezicht Onderwijs bevat 47 checklists en vijf praktijkvoorbeelden voor intern toezichthouders en bestuurders/directieleden van instellingen voor primair, voortgezet en beroepsonderwijs. Zij bestrijken alle denkbare activiteiten waarmee met name de toezichthouders te maken kunnen krijgen.
U kunt de toolkit bestellen via het online bestelformulier
Kosten
Leden: 20 euro
Niet-leden: 35 euro
Lappen we met zijn allen 35 Euro? Dan weten we gelijk wat er in de gereedschapskist van de schoolbestuurderen zit.
Meer informatie over de Toolkit: HIER en HIER.
iemand?
Is er een lid die het heeft en dit even wil uitlenen?
toolkit
@ gems
Hij kan voor 35 euro besteld worden via de site van VOS ABB. De gulzigheid wordt dus consequent toegepast.
Controle door overheid
De overheid moet duidelijke kriteria, zowel inhoudelijk als financieel en organisatorisch, stellen. Hiermee kan een school beoordeeld worden. Die controle dient te geschieden door het bestuursniveau waar het geld vandaan komt: de overheid. De overheid is ook de enige waarop democratisch invloed kan worden uitgeoefend. De besturen en de zogenaamde Raden van Toezicht bestaan uit vriendjes van vriendjes: het old boys-network. In uitzonderingsgevallen worden daar wel betrokken buitenstaanders in aangesteld. Het is de overheid die hier de controle dient uit te voeren volgens duidelijk van tevoren vastgestelde parameters.
kleilagen
Het onderwijs is er een goed voorbeeld van, hoe toenemende bureaucratie steeds meer geld opslokt terwijl er vooral negatieve resultaten worden geboekt.
Een toezichtsorgaan wordt in een bureaucratie ook verantwoordelijk gehouden voor de organen op wie het toezicht houdt.
Dat kan twee gevolgen hebben:
-Het toezichtsorgaan voelt zich verantwoordelijk voor de resultaten van de ondergeschikten, en voert derhalve de repressie en de controle op.
– Het toezichtsorgaan verdoezelt allerlei falen om te voorkomen dat het verantwoording voor andermans falen moet afleggen. Waarna ‘de’ politiek gaat roepen om nog een toezichtsorgaan.
Beide ontwikkelingen zijn ongewenst.
Het werk in de klas verbetert er niet door, de leerkracht wordt onnodig belast met een papierwinkel, verliest arbeidsvreugde, en voelt zich, wanneer hij tot het uiterste wordt gecontroleerd en gedirigeerd, niet meer verantwoordelijk.
De enige ontsnapping uit die tredmolen, is wat BON voorstaat: geef het onderwijs weer terug aan de school!
Staat er in de wet wie de toezichthouders benoemt?
Als dat op dezelfde manier gaat als bij commissarisen van beursgenoteerde bedrijven (co-optatie), dan wordt dit echt desastreus. Als dat op een andere manier zal gaan, dan zou BON kunnen proberen van de nood een deugd te maken door te eisen dat zij voor iedere school toezichthouders mag benoemen (zonder last of ruggespraak en zonder zwijgplicht). Vakbonden (LIA) zouden dat ook kunnen doen. BON zou ook kunnen eisen dat de VO-raad geen inspraak mag hebben in de benoemingen. Dat zijn zelf de bestuurders die gecontroleerd moeten worden.
Groet,
Paul.
Te leen
Als secretaris van een bestuur van twee scholen heb ik het al weken in huis.
Lees Schabergs column: Hij beschrijft exact welke rampen het onderwijs, en ook de economie, gaan teisteren als deze doorgedraaide bureaucraten rechtstreeks of via slinkse wegen hun modellen gaan opleggen.
Citaat
Kun je ons deelgenoot maken van een paar van de 47 checklists?
Checklisten
Hoe moet je je dat voorstellen?
Een boek van 200 bladzijden vol met opsommingen. Alsof krankzinnig iemand bezig is geweest om alles op te schrijven in eindeloze opsommingen. Volkomen onleesbaar en als je dat doet: deprimerend. Pennelikkerstaal.
Ik noem het een en ander:
2.1. Checklist Keuze bestuursmodel:
(…) vrijwilligersmodelVooral vrijwillige bestuurders die een toezichthoudende rol vervullen en de functie bestuur overlaten aan een directie, zitten in een moeilijk parket.(…)
3.2. Checklist Profiel en samenstelling intern toezicht
(…) Specifieke kwaliteiten/competenties
Door kennis en ervaring in staat zijn zich een kritisch onafhankelijk oordeel te vormen en daadwerkelijk toegevoegde waarde te leveren met betrekking tot een of meer van de volgende disciplines of domeinen:
– Financieel-economische sturing en risicomanagement.
– Kwaliteit van het onderwijs, innovatie.
– Communicatie ,et betrekking tot rapportage en verantwoording.
– Functioneren, samenstelling en structuur van het bestuur (inclusief belopning) en van het management direct onder het bestuur.
– Juridische aspecten rond fusies en vormen van (commerciële) samenwerking.
– Ondernemerschap in de private en/of publieke sector
– Strategisch HR-beleid, sociaal beleid.
– Communicatie- en positioneringvraagstukken.
– Vastgoed- c.q. facilitair beleid.
Hier laat ik het even bij. Want het is allemaal weer even verschrikkelijk om te lezen, laat staan om over te schrijven.
@Philippens
zou je ons een inkijkje willen geven door wat te scannen en/of naar de redactie te mailen?