Taal voor automonteurs

14 februari 2009 jl blogs 17

Bron: *ROC geeft meer aandacht aan taal*

Kuny Bouman: “Wij willen dat leerlingen binnen hun vakgebied voldoende taalvaardig worden. Een automonteur moet bijvoorbeeld een gebruiksaanwijzing kunnen lezen en een rapport kunnen schrijven.”

Hier krijgen we dus te maken met maatwerk:
– Nederlands voor automonteurs
– Nederlands voor metselaars
– etc.

Bouman is werkzaam bij een ROC en wel als coördinator van het Expertisecentrum Taal.

Taaldocenten worden nu taalcoaches voor de vakdocenten. De vakdocent wordt verder begeleidt door het expertisecentrum, en mocht hij ondanks dat nog niet voldoende competent zijn dan volgt hij een taalcursus bij datzelfde expertisecentrum.

Het organiseren van taalonderwijs is een heel complex gebeuren. Taalbeleidsplannen, taalmonitoren, bekijk de diverse *powerpointpresentaties* maar eens. En netwerken die o.a. naar Graz en Florence leiden.
Bekijk de 30 vragen van de *Taalmonitor*.

En het *Stappenplan*:
Stap 1: “Inventariseer de talige handelingen binnen het beroep samen met je vakcollega’s op basis van je eigen kennis van de beroepspraktijk op het gebied van lezen , schrijven, luisteren, spreken, gesprekken voeren.”
Stap 3: “lees het rijtje kerntaken en werkprocessen door, maak een lijst van de talige competenties die daarin zitten zoals goed luisteren, helder uiteenzetten etc.”

Ook een ander ROC heeft een Taal Expertise Centrum. Bekijk hun powerpoint *Taal op Maat*.
We lezen:
“Taalontwikkeling in de context van het beroep”
“Door middel van het aanbieden van competentieontwikkelend taalonderwijs wordt de effectiviteit en de intensiteit van het taalleren vergroot “.
“Organiseer opleiding gecertificeerde taalassessoren”
“Stel taalwaakhond in”
“Betrek toeleverende scholen en het HBO bij taalproblematiek”
“Professionalisering taaldocenten: landelijke pilot i.s.m. Cinop”

De voordelen zijn er naar:
“Vanaf dag één vat op de taalontwikkeling bij studenten”
“Breder taalaanbod (tegen betaling)”
“Minimale formatieafdracht, maximaal rendement”
“Hoger diplomarendement”

Dit alles met subsidie uit ‘Aanvalsplan Laaggeletterdheid’.

17 Reacties

  1. Taal is niet te houden binnen beroepscontekst
    Het is een enorme flauwekul om te denken dat je taal kunt aanleren binnen de beroepscontekst. Taalvaardigheden zijn per definitie algemeen en altijd toepasbaar op meerdere levensgebieden. Da’s maar goed ook.

    Een rapportje schrijven is een rapportje schrijven, onafhankelijk van het onderwerp. Je moet leerlingen leren hoe een goede zin in elkaar zit, hoe je een werkwoord spelt, hoe je een verhaal opbouwt, hoe je alinea’s moet maken enz. enz. Dát is het meeste werk, want dat kunnen ze helaas nog niet, een VMBO-diploma ten spijt. Toepassing op het specifieke beroep maakt dit niet anders, hoogstens iets motiverender.

    Een tekst lezen én begrijpen is niet anders als je het over politiek of over werktuigbouw doet. Je moet begrijpend kunnen lezen, woordenschat hebben, conclusies kunnen trekken per zin, per alinea, per tekst.

    Zo kunnen we verder gaan. Taal is taal. Je leert het niet alleen voor je beroep, je leert het ook voor het zelfstandig leven. Je leest brieven van je huisbaas, de belasting, de school van je kinderen, de IB-groep etc. etc. Die moet je begrijpen en soms moet je er weerwoord tegen kunnen bieden.

    Het kost voor een docent wél een hele hoop extra werk als hij/zij voor elke groep apart een inventarisatie van taaltaken en daarbij passende lessen moet maken. Ik werk toevallig als taaldocent bij Techniek. Er is een taalmethode (Hoogspanning) die prima vaardigheden aanleert en deze toepast op Techniek. Iedere docent maakt daarnaast natuurlijk nog extra instructie, aanvullende oefeningen en aangepaste toetsen. De basis ligt er gelukkig!

    • Vakgericht rijbewijs
      Deze redenering kunnen rijscholen nu ook gaan hanteren. Iemand die in Hengelo werkt haalt nu zijn certificaat ‘Rijvaardigheid Hengelo’. Komt zo iemand in Almelo, dan gaat het mis: Hé! die kruising hebben we nog niet gehad! Stop!
      Dat protest komt trouwens ook wel eens van leerlingen: die ene som, die hebben we in de les nooit behandeld. Dat mag u niet vragen! Die ene alinea uit dat ene boek, dat hebben we in de les nooit gelezen, daar mag u niets over vragen.

      • het is geen toeval, maar expres zo
        De keuze voor dat “kantelen” van het onderwijs, niet meer vakgericht, maar productgericht of leerlinggericht of beroepsgericht of.. competentiegericht, impliceert simpelweg dat alle basisvaardigheden alleen lokaal worden aangeleerd, alleen gekoppeld aan een toepassing.
        Dan zijn er in theorie twee opties: óf die locale vaardigheid breidt zich min of meer vanzelf uit tot een bredere basis, en wordt daarmee abstracter (in onderwijsjargon transfer genoemd), óf de leerlingen zullen bij elke nieuwe situatie opnieuw gelocaliseerde vaardigheden moeten aanleren. En dan krijg je inderdaad Nederlands voor de timmerman, Nederlands voor de voetbalvader (de timmerman in een andere rol), Nederlands voor de werknemer (weer een andere rol), Nederlands voor de man die de boodschappen doet etc etc.

        Nu vereist uitbreiding naar een bredere basis dat de leerlingen in staat moeten zijn om dezelfde structuren te herkennen in verschillende contexten. Het vereist het vermogen tot abstraheren. Niet de geringste “competentie” zou ik zeggen.

        Andersom is veel en veel eenvoudiger. Geef de regels, ga oefenen en laat die regels in verschillende omgevingen toepassen. Daar is de intellectuele uitdaging niet abstraheren, maar concretiseren. Veel eenvoudiger, denk ik.
        Ook zijn er nu eenmaal minder basisvaardigheden, dan toepassingen van die basisvaardigheden, dus het aanleren van basisvaardigheden is ook nog in aantal relatief gemakkelijk.

        Ik begrijp dus helemaal niets van de redenering die de CGO-aanhangers er op nahouden. Werkelijk het enige argument dat niet op voorhand aantoonbare onzin is, is het argument van de motivatie. Ik heb daar zeer veel twijfels over: mij is van geen motivatievoordeel gebleken, maar zelfs als dat wel zo zou zijn, dan wordt de leerbaarheid, de eenvoud, dus opgeofferd aan de motivatie. Kun je raden hoelang de leerlingen gemotiveerd blijven als ze telkens heel erg leuk niks leren.

  3. De crisis te lijf
    Ik heb met genoegen naar foto’s van Kuny, Marianne (ons kent ons) en vele anderen zitten kijken. Je moet er toch niet aan denken wat er met de omzet van het Beatrixgebouw in Utrecht (voor de niet-ingewijden: onderdeel van het Jaarbeurs-complex) zou gebeuren als Kuny en haar vele soortgenoten zouden afvallen als klandizie. Zij zijn de motor van onze economie. Koopt Nederlandsche waar, dan steunen wij elkaar. Zouden er overigens al Poolse onderwijsadviseurs en procesbegeleiders zijn gesignaleerd?

  4. Gaat dit nu over taalonderwijs…
    …of over Nederlanders en onze nieuwe Nederlanders die inderdaad een montagevoorschrift of gebruiksaanwijzing niet meer kunnen lezen?
    Als dat laatste zo is, vind ik het niet gek.

  5. “employability” is blijkbaar weer uit de mode.
    Wel grappig dat in dezelfde tijd dat kinderen “competenties” moeten leren, ze tegelijkertijd alleen maar dingen hoeven te leren over één vak/branche.

    Tijdens het hoogtepunt van de vorige crisis las je vaak, dat werknemers “employable” moesten zijn. Ze moesten vaardigheden hebben om in een heel andere branche aan de slag te kunnen als ze ontslagen zouden worden, want de wereld verandert heel snel. Dus als je als automonteur ontslagen werd en geen andere baan kon vinden, onder anderen omdat je alleen “autonederlands” sprak, dan was dat eigenlijk je eigen schuld. Maar nu is die employability kennelijk niet meer belangrijk.

    Groet,

    Paul.

    • Autonederlands bestáát niet
      Eigenlijk was de kern van mijn betoog dat dat helemaal niet kán: autonederlands of timmernederlands. Voor elke toepassing van een taalvaardigheid moet je basiskennis aanleren. Op het MBO blijkt dat die basiskennis niet is aangeleerd in basisonderwijs of VMBO, dus zijn we vaak bezig met het aanleren van basiskennis: spelling, zinsbouw, begrijpen en conclusies trekken, argumentaties opbouwen etc.

  6. Juffig
    Met alle respect voor mijn vrouwelijke collega’s komt e.e.a. nogal ‘juffig’ over, vooral als het om de opleiding tot automonteur gaat. Netjes doen wat de juf zegt en dan komt het goed… (Zelfs docenten worden, als ik het goed begrijp, van alle kanten ‘bejuft’. En vrouwen om je heen is plezierig voor de meeste mannen, maar juffen?;-))

    Die jongens willen en kunnen een hoop, en willen ook behoorlijk leren schrijven, spreken en spellen. Ze moeten alleen niet in een soort naaikransje met flauwekul-competenties worden lastiggevallen. Ik geef die jongens groot gelijk als ze daar niet voor warmlopen. Geef ze degelijk les, leer ze iets zinnigs en ze lopen met je weg!

    • Bram
      Bram wat bedoel je met e.e.a. (Ik weet dat het een en ander betekent, maar waarnaar verwijs je precies?) Wat is juffig, waarom is het juffig?

      Ik vrees overigens dat datgene wat jij juffig noemt, door zeer veel mannen (managers) is geïnitieerd en soms geloven ze er ook nog echt in.

        • jan juf
          deze ?
          http://www.maasgouw.nl/Maaskwekker/Maaskwekker%2020.htm
          of deze ? meer juffen >
          http://www.nldata.nl/triangel/cgi-oic/pagedb.exe/show?no=402
          juffen, vroeger >
          http://www.vondel.net/index.php?section=1&category=De%20school&page=68

          lijkt wel of het waar is, al die juffen > http://www.diedeldoorn-skod.nl/content/view/20/1/
          de juffen van nu zijn de kinderen van vroeger > www.bonbonboek.nl/content/index.php?zid=4896

          maarten

      • Hinke, met ‘juffig’ duid ik
        Hinke, met ‘juffig’ duid ik activiteiten aan die geen ander doel dienen dan zichzelf, in het bijzonder in een onderwijscontext. Er zijn ook juffige mannen, zoals je terecht opmerkt, maar juffigheid komt onder dames veel vaker voor.

  7. Welke taal?
    Als we de taal aanpassen aan het vakgebied moeten we alle streektalen en (allochtone) dialecten natuurlijk niet vergeten. De hurkpedagogiek eist immers dat we aansluiten bij de belevingswereld van de adolescent en discriminatie op taal is juridisch ongewenst.

Reacties zijn gesloten.