In het Nederlands dagblad een aardig artikel over een onderzoek naar pro’s en contra’s van het gebruik van computers in het onderwijs.
Een citaat:
Kinderarts Schoorel (,,Ik ben net zomin tegen ICT als tegen elektrisch licht”) laat zich graag met argumenten overtuigen, maar zolang hij die niet in handen krijgt, blijft hij erbij dat zestien jaar voor leerlingen vroeg genoeg is om kennis te maken met de computer. ,,Het staat buiten kijf dat kinderen in de loop van hun onderwijscarrière thuis moeten raken in moderne media. Maar de vraag is in welke mate en wanneer. Ik ken geen onderzoek dat aantoont dat je een achterstand oploopt als je dat later introduceert. Wel heb ik cijfers dat kinderen die met veel moderne media opgroeien, een achterstand oplopen in hun ontwikkeling en in spraak/taalontwikkeling en intellectuele vorming. Als je communicatief een beetje kwetsbaar bent, is er het levensgrote risico dat kinderen zich terugtrekken achter het beeldscherm en de echte ontmoetingen kwijtraken. Sociale contacten worden niet bevorderd, niet in het gezin, niet in de buurt.”
Ach ja, je kunt dat blijven
Ach ja, je kunt dat blijven roepen, zoals Dap Hartmann in 2002 ook al deed ( klik ). Het blijven roependen in de woestijn 🙁
De grote vraag: WAAROM?
Ik ben het helemaal eens met die kinderarts. Helaas is het gevecht allang afgelopen, en de apparaatjesmensen hebben gewonnen.
Ergens in dat artikel wordt opgemerkt dat je bij introductie van computers gewoon de vraag WAAROM je er aan zou willen beginnen zou kunnen stellen. Die vraag wordt vrijwel nooit door de verantwoordelijken gesteld. Niet bij computers, niet bij verbouwingen, niet bij verhuizingen. Hoe belangrijker en ingrijpender de kwestie, des te zeldzamer is de vraag ‘WAAROM?’. Wél als er nieuw tekenpapier moet worden besteld, maar niet als twee scholen moeten fuseren. Dit is de tweede wet van Wijntuin.
Ik geloof dat iemand anders op dit forum ook al eens de parallel met de televisie heeft getrokken. Na de introductie van de TV in de maatschappij kwamen er al snel vele enthousiastelingen die de TV in het onderwijs wilden toepassen, ongetwijfeld met dezelfde argumenten die nu bij de PC worden ingezet. Daar hebben we TELEAC en/of de schooltelevisie aan te danken. Bestaat dat nog? Wordt er nog naar gekeken? Is het onderwijs daarmee revolutionair veranderd? Zijn de leerlingen sindsdien spectaculair beter gemotiveerd? Zijn dit retorische vragen? Ik dacht het wel.
School-tv
Ben het helemaal met je eens, maar even kort een zijstraat. Zelf neem ik regelmatig dingen van tv op, en soms selecteer ik daar wat uit om aan mijn leerlingen te laten zien; fragmenten die meer zeggen dan ik met woorden kan vertellen, of gewoon eens iets voor de afwisseling. Mijn vak, aardrijkskunde, leent zich ook goed voor het gebruik van tv-beelden, en ik leer ook steeds beter wat voor beelden ik in welke dosering het best kan gebruiken.
Maar het rare is dat school-tv midden op de dag wordt uitgezonden, en daar begrijp ik de bedoeling niet van. Normaalgesproken sta je les te geven, en zitten leerlingen ook op school, dus voor docenten en scholeren kan het niet bedoeld zijn. Je moet het dus opnemen op je video- of harddisc-recorder (enorm handig die hd-recorders trouwens). Elke week dat apparaat instellen, en maar hopen dat je dat niet vergeet. Dat gaat dus steeds mis. Soms hebben ze blokuitzendingen waarin alles herhaald wordt, maar als je daarop rekent en díe mist, heb je dus álles gemist. De boel op dvd kopen dan? Ja, dat kan ook, maar waarom zenden ze het dan überhaupt uit, en ook nog op een tijdstip dat ik er niet voor warm kan worden gemaakt?
Op de BBC doen ze dat handiger: daar zenden ze hele blokken van twee of vier uur achter elkaar ’s nachts uit, elk schooljaar opnieuw. Apparaat timen, en gaan met die banaan. Doen ze niet bij SchoolTV. Heb gevraagd waarom, maar dan krijg je een vaag antwoord: heeft met zendermanagement of zo te maken. Ik interpreteer dat dan maar als “De gaten moeten worden gevuld”, wat natuurlijk geen hindernis is om het niet ook nog eens bloksgewijs en op gezette tijden ’s nachts uit te zenden. Maar misschien heeft het met rechten en dus extra kosten te maken dat ze dat niet doen en is het ook daar gewoon een kwestie van geldgebrek; geen idee.
Een ander probleem is dat school-tv net als de lesboeken steeds “flitsender” moet, maar daarmee juist steeds kinderachtiger en dus slechter bruikbaar wordt. Ik koester de oude opnames waar weinig pratende hoofden in voorkomen, veel te zien is (“show, don’t tell”), en alles rustig en ondersteund door mooie muziek in beeld is gebracht.
Teleblik
Waarom maak je geen gebruik van www.teleblik.nl/ dan?
Veel van de schoolTV uitzendingen zijn daar digitaal beschikbaar.
Ik merk zelf dat ik niet altijd dvd’s kan bestellen van uitzendingen die nog lopen (bv examenonderwerpen die nog een jaar meegaan).
Sowieso leent mijn vak (geschiedenis) zich daar ook voor. Hoe moet je “Vietnam” behandelen zonder aandacht aan de media te besteden?
Aan de andere kant heeft Maarten van Rossem ooit iets gezegd in de trant van: het zou voor iedere aanstaand historicus verboden moeten zijn ooit nog TV te kijken.
Maar aangezien objectiviteit een utopie is en elk individu dat bezig is met geschiedenis het begrip “standplaatsgebondenheid” aan zijn (of haar) kont heeft hangen, maak ik toch dankbaar gebruik van film en TV om mijn verhaal aan te vullen.
Waarom ik geen gebruik maak van Teleblik
Waarom ik geen gebruik maak van Teleblik? Ik weet dat op die website allemaal filmpjes staan, maar het is dus een website, met alle nadelen vandien:
1) je moet een lokaal met een computer hebben; een roosterwijziging kan alles op het laatste moment nog in het honderd doen lopen;
2) de computer en verbinding met de beamer moeten het doen;
3) je moet de computer eerst helemaal opstarten: in die tijd kun je niet met je leerlingen bezig zijn of pauzeren;
4) de Internetverbinding moet het doen;
5) de website moet het doen;
6) het bewuste filmpje moet gegarandeerd op die website, en op diezelfde, makkelijk vindbare plek op die website blijven staan.
Zojuist ook drie keer even de teleblik-website bezocht, en is het nou echt toeval dat m’n draadloze Internetverbinding eruitklapt juist als ik op een link op die website klik, terwijl dat anders bij geen enkele website gebeurt? Heb m’n PC moeten herstarten om het Internet weer op te kunnen. Ik bedoel maar. Het is vast mogelijk om die filmpjes te “capturen”, maar het bewerken van digitale beelden op mijn PC en ze op dvd zetten, is veel te omslachtig.
Anderen mogen hun tanden stukbijten op de kinderziekten van dit fenomeen, maar ik wil alles dus gewoon handzaam op dvd hebben, in een mapje in mijn tas. En dan nóg mag je hopen dat de afstandsbediening in het betreffende lokaal niet is zoekgeraakt, of dat de batterijen er niet uit gestolen zijn.
Dat “teruggekomen zijn van animaties” in een andere reactie, dat begrijp ik ergens ook. Of het nou de computer of TV in het onderwijs is: het is niet van jezelf, en er ontbreekt op dat moment iets. En dat iets is contact. En zonder contact, zonder menselijke interactie, werkt het niet. Als het wél werkte zonder contact, dan waren docenten allang overbodig geweest.
PS, ter info: Maarten van Rossem prees in een interview Nederland ooit, onder meer omdat er hier zoveel (ook informatieve) zenders voor relatief weinig geld op de kabel zitten. Maar ja, hij is zelf natuurlijk historicus, en geen “aanstaand” historicus.
Inzake school TV
Em70 en geschiedenisleraar maken gebruik van de TV in de klas. Maar u wilt graag wél zelf beslissen wanneer en hoe, en u wilt zelf de afweging WAAROM kunnen maken. De beslissing tot inzet van zo’n DVD of video blijft dus bij de docent.
Zelf ben ik aanvankelijk tamelijk enthousiast geweest over computeranimaties van natuurwetenschappelijke verschijnselen. De laatste tijd echter kom ik daar steeds meer van terug. Ten eerste omdat mijn vak er toch een is van ‘zitten, denken, luisteren, evt. zelf schetsen, en weer doordenken’. Ten tweede omdat de experimentele kant ervan in de realiteit veel leuker en nuttiger is dan in de virtuele wereld. En ten derde blijft het deels ook gewoon een kwestie van voorkeur. Maar mijn hoofdafweging is: wat voegt het toe?
Mijn bezwaar geldt natuurlijk niet de afweging die docenten maken (al zouden die dat verhaaltje van die kinderarts hierboven terdege moeten lezen), maar het schoolterrorisme dat voorschrijft dat iedereen de computer of de TV MOET gebruiken. Eigenlijk gewoon weer de bekende managementterreur waartegen deze vereniging zich zo terecht verzet.
Kritiek op school-TV
Met je kritiek op de schoolTV ben ik het eens. De TV-programma’s worden vooral beoordeeld op ‘leuk’ en ‘filmisch’ in plaats van op inhoudelijke kriteria. Toevallig heb ik ooit eens meegewerkt aan een NOT-serie en mij werd daar duidelijk dat het audio-visuele gedeelte bijna onafhankelijk zijn gang ging. In de handleiding moest dan het echte onderwijswerk maar gebeuren; opgehangen aan de TV-serie, dat dan weer wel.
Voorbeeldje: Als je laaggeschoolde leerlingen wilt duidelijk maken dat ze een zakelijk telefoongesprek goed moeten voorbereiden, kan dat het beste door ze te laten zien welke dingen er mis kunnen gaan als je dat niet doet. Heel geschikt voor de film dus. Kon niet, dat zou het tempo teveel vertragen……
Uit het onderzoek blijkt
Uit het onderzoek blijkt NIET dat computers goed zijn voor kinderen. Dat is iets anders dan hier wordt gesteld, namelijk dat computers niet goed zijn voor kinderen.
19e eeuwse werkomstandigheden
Ik ben ervan overtuigd dat onderwijs beter kan met een extra leermiddel als internet. Echter, internet is een techniek van de 21e eeuw. Zolang docenten moeten werken onder 19e eeuwse werkomstandigheden (bord + krijt, zie ook reactie “Waarom ik geen gebruik maak van Teleblik”, EM70), wordt niet geprofiteerd van de voordelen van internet.
Bord+krijt
Er is niks mis met bord+krijt. Het is 1 van de opties die een leraar moet hebben.
Sterker nog
‘kWou dat ik mijn bord+krijt weer terug had, in plaats van die afschuwelijke whiteboards, vastgenageld aan de muur (dus de onderste helft gebruik je nauwelijks) met viltstiften die altijd leeg zijn (bij een krijtje kon je tenminste nog zien dattie bijna op was 🙂 ) en wis-doekjes die altijd op zijn.
Ook ik denk dat een gewoon
Ook ik denk dat een gewoon schoolbord één van de belangrijkste middelen is voor een docent. Wel denk ik dat een computer met internet een belangrijke een goede aanvulling kan zijn, net als televisie. Natuurlijk mits goed gebruikt. Het kan veel helpen om zaken direct te visualiseren.
Goede aanvulling
Internet zie ik ook als een goede aanvulling op de bekende middelen zoals bord en fotokopie. Vandaag nog: met de derdejaars HBO-groepen gingen wij uitgebreid in op de ontwikkelingen rond Fortis. Dan zou het aardig zijn om ‘live’ de koersontwikkeling te kunnen volgen. Ik heb geen pc plus internet in mijn lokaal. Maar gelukkig zijn daar dan de studenten met hun internettelefoons die uitkomst bieden 🙂
ICT in de klas
De voors en tegens van schoolbord-en-krijt tegenover het digitale schoolbord zijn op dit forum al vaker aan de orde geweest.
In het artikel gaat het er niet om of een docent een computer mag gebruiken in de klas. Natuurlijk staan er op internet allerlei zinvolle illustraties, animaties, filmpjes en wat allemaal nog meer. Niemand zal er bezwaar tegen hebben als dergelijke hulpmiddelen – met mate – in de klas ingezet worden. Ook de heer Schoorel niet.
Het gaat erom of het goed is dat kinderen uren per dag achter de computer zitten. Of een school dat moet bevorderen of juist tegengaan. Of een school daar een eigen mening over mag hebben of dat iedereen achter de ict-goeroes aan moet hollen. Of het erg zou zijn als kinderen op de basisschool en in de onderbouw van het VO niet met computers zouden leren werken, of dat dat juist een zegen voor die leerlingen zou zijn. (Op dat “leren werken” met computers op de basisschool valt overigens heel veel af te dingen, is mijn ervaring.)
Het gaat er ook om, dat kinderen met levende wezens, mensen, moeten omgaan. Van hen leren zij hoe mensen op elkaar kunnen reageren. Door hun voorbeeld ontwikkelen kinderen zich als individu, met een eigen mening, eigen twijfel, een eigen smaak, een eigen karakter. Dat allemaal kan een computer niet bieden, hoe “interactief” die ook geprogrammeerd is.
Net als het nieuwe leren vertoont ook het enthousiasme voor ict-gebruik religieuze trekken. Voorstanders hebben geen argumenten nodig, want ze geloven. En een ware gelovige breng je met geen enkel argument aan het twijfelen.
Zinnige opmerking over te
Zinnige opmerking over te veel uren voor de computer. Ik gaf aan de universiteit colleges met behulp(!) van de computer. Ik hield van bijtijds beginnen. Mijn studenten niet, maar vonden toch dat ik voor de resultaten de beste tijd had gekozen. Want daarna moesten ze nog 3 uur begeleid boekhouden op de computer en vervolgens zelfstandig informatisering doen op de computer. Die arme studentjes kregen vierkante oogjes.
Tsja, ’s avonds natuurlijk ook nog met de computer beetje studeren en je virtuele sociale leven multi-taskend onderhouden.
Boeken en mensen… wel eens van gehoord? Schijnen vroeger ook iets met onderwijs te maken te hebben gehad…