Encyclopedie

3 mei 2008 jeronimoon blogs 16

Encyclopedie

De hele dag zoemde er een grapje in mijn hoofd. Het grapje van de twee buurvrouwen.
Vraagt de ene buuv aan de andere: “en… hoe gaat het met jouw zoon?”
Antwoordt de andere buuv : “wel goed hoor, maar gisteren kwam hij thuis van school en vroeg of hij een encyclopedie kreeg.”
“O ja, en wat heb je gezegd”
“Zolang hij met de fiets naar school kan zal hij met de fiets gaan, waar haalt hij het vandaan, een encyclopedie, de snotneus.”

Hoe het grapje in mijn hoofd kwam? Door het artikel in de volkskrant, “het einde van parate kennis is nabij”. Voor wie het niet gelezen heeft, even in het kort. Een bedrijfje dat lesmateriaal ontwikkelt ten behoeve van het groenonderwijs heeft alle ontwikkelde cursusjes, papers, presentaties, lesboeken en andere kattebelletjes over de land en tuinbouw, gebundeld en op het internet gezet. Dat hoeven de jongens en meiskes van het groenonderwijs niet meer te leren of te kennen, immers alles staat op één site die á rato van dertig euro per jaar abbonementsgeld, gratis te bezoeken is. Ook de Nederlandse Land- en tuinbouwbedrijven en alles wat met groen en dier te maken heeft kunnen de meest ingewikkelde kwesties nu op deze site opzoeken. Parate kennis over dier en plant is niet meer nodig, wel de competentie “opzoeken op de site”. Voor wie deze competentie in de finesse beheerst bestaan er geen geheimen meer over het sexuele leven van het nijlpaard in de Nijldelta op een diepte van zes meter, of over de paringsdrift van de wollige bloedluis in de uitgelopen knop van de Pinus Nigra Italica die opgekweekt is als bonsaï-boompje.

Het zal je maar gebeuren, sta je bij Groenrijk aan de kassa, heb je net voor tientallen euro’s een professionele hogedrukspuit gekocht, vraag je of er ook reserve-spuitkopjes verkrijgbaar zijn en krijg je als antwoord: “ogenblikje zoek ik even voor u op.” Ik hoop dat u over de competentie “geduld hebben” beschikt.

Alles overziende moet ik concluderen dat we het onderwijs beter gewoon kunnen afschaffen, niet meer nodig en veel goedkoper. Iedereen leert in het basisonderwijs een beetje lezen, schrijven en de getallen van 0 tot 9, rekenen, daar heb je rekenmachientjes voor. Het voortgezet onderwijs bestaat voor iedereen uit de drie vakken, voortgezet lezen, voortgezet schrijven en competenties. Een cyclus van twee jaar lijkt me genoeg. Daarna gaat iedereen zijns weegs. De jongens en meisjes met de meeste competenties en uitmuntend in “opzoeken op het internet” kunnen zich zo op eigen houtje opwerken tot bijvoorbeeld chirurg, immers op de site “hoe te werk gaan bij een open-hart-operatie” staat uitzonderlijk goed beschreven, met veel plaatjes, wat te doen bij dit soort van operaties. Anderen brengen het tot rechter, advocaat, notaris en wie weet wel tot minister. Maar niet die van onderwijs, want die is ook niet meer nodig natuurlijk, net zoals het hele departement.

Alle gekheid op een stokje, ik ben van de oude garde, wij hadden op school leerboeken en hieruit haalde de leraar voor ons de belangrijke zaken voor en over ons vak. Die zaken moesten we leren, werden regelmatig getoetst en verwerden uiteindelijk tot wat nu “parate kennis” heet, maar eigenlijk vakkennis is. Alle andere kennis stond netjes in een boek, of in vele boeken, dat heette indertijd een encyclopedie en was te vinden in de bibliotheek. Daar ging je dan heen om iets op te zoeken dat niet in het gewone leerboek te vinden was, simpel.

De grote misvatting van deze tijd is, dat, laten we het de “socialisering van kennis” noemen, verward wordt met “bezitten van kennis” en dat het opzoeken van kennis verward wordt met “competent zijn vak kunnen uitoefenen”. De onderwijsvernieuwers hebben niet alleen het onderwijs vernield maar hebben ook een aantal sluwe bedrijfleidertjes het idee verstrekt dat domheid, luiheid, gemakzucht en leukerigheid tot een grandioos economisch succes gemaakt kan worden, met dank aan het World Wide Web.

Doe me een lol, als u een dezer dagen bij het groencentrum komt om de jaarlijkse plantjes in te slaan, vraag dan eens naar een Chamacyparis Lawsoniana Nootkatensis Pendula Glauca. Hebben ze iets om op te zoeken.

Sjeekspier

16 Reacties

    • Het moet wel
      de “glauca”zijn adios, je weet wel. groen met van die gele gloed er tussen door. Die heb ik in de lijst niet kunnen ontdekken. Trouwens, geen plaatje? Maar die drie seconden is wel snel, alleen weet de klant en de verkoper nog niet hoe hij er uit ziet, hoe snel hij groeit, of het een solitair boom is, of het in een bosje van drie mooier is, welke grondsoort het beste voor de boom is en of hij zijn blad of naalden verliest of niet.

      • Sorry, meneer…
        …ik ben net begonnen en met de zoekterm tussen “” krijg je *dit*.
        Weet u zeker dat die struik bestaat ? Mijn vader had het over een verhaal van zijn vriendje, die op een boerderij ging werken en bij de buren de “groupvaal” moest gaan halen, had z’n baas uitgeleend. Nou die is zo’n beetje het hele Hoge Land afgefietst. Wist iedereen dat *boer Koekoek* niet de slimste knecht had gekregen, laat staan waar Abraham de mosterd haalde.

        • Struik!!!!
          Dit is een belediging voor de meest elegante, sierlijke, mooie, fascinerende, groenblijvende boomheester die er op deze aardkloot te vinden is. Zie je wel, dat hele internet weet minder dan een goed opgeleidde hovenier.

    • Vraagt de klant
      Beste hovenier,

      Ik wil graag een wat aparte haag hebben tussen de tuin van de buren en die van mezelf. Iets met besjes of iets anders dat een beetje kleur geeft. Wel groenblijvend in de winter. Maar de buren hebben een klein jochie rondlopen, dus ik wil niks giftigs natuurlijk. Kun je me adviseren wat ik kan aanplanten?

      • u kan in dit geval
        best opteren voor de Eyonimus spreek uit (evonnimoes) neem dan wel de bi-color variteit ( groen en wit) Nadeel ,het is een trage groeier. Ook de Prunus laurocerasus ovalifolium kan in dit geval soelaas bieden, een snelle groeier, groen blijvend en makkelijk te vormen. Helaas niets aparts, alhoewel hij op dit ogenblik ,minder en minder als haag wordt aangeplant.
        Let op, niks opgezocht, gewoon parate kennis die ongeveer 30 jaar oud is ( mits een beetje bijhouden)

  2. En nu nog een beetje
    En nu nog een beetje gefundeerde kritiek want ik denk niet dat ze van dit cynische gemopper in het groenbedrijf wakker liggen (gaap).

    • De kritiek lijkt me uiterst gefundeerd
      Wel met een knipoog geschreven, maar het raakt wel degelijk het hart van het probleem dat ontstaat als je kennis gaat vervangen door google (of door het last minute lezen van een website).

      Een onderzoeker van een Nederlandse universiteit kwam op het geniale idee om docenten uit te rusten met wireless notebooks, dat zou ze helpen bij het beantwoorden van vragen van leerlingen. Vooral voor beginnende docenten zou het een enorme steun zijn. Echt waar: het was een serieus voorstel. In de mega subsidie doe al aan die instelling was verstrekt zou het simpelweg project 55 b worden.
      Iedereen die wel eens een klas van binnen heeft gezien weet dat het een zot idee is. Ik heb het destijds weten tegen te houden. Wat nutteloze projecten is nog tot daar aan toe, maar het moet niet te gek worden. Een analogon van deze situatie is hierboven beschreven.

      Een ander punt is dat kennis in een hoofd gecombineerd wordt. Google (of een website) levert just in time kennis. Een medewerker leert alleen iets als er uitdrukkelijk naar gevraagd wordt. Dat maakt elk werkelijk idee volslagen onmogelijk. Er is namelijk geen kennis dat je kunt gebruiken om op nieuwe ideeën te komen.

      Kortom: kennis in een hoofd is zinvol, kennis in een computer doet niks. Just in time kennis is anti onderwijs.

      Opmerkelijk is ook dat er wordt gedaan alsof “minder kennis” een voordeel zou zijn. Omdat er nu internet is, hoeven kinderen minder kennis te hebben en kunnen ze toch werken in dat tuincentrum.
      Ik zou graag het VOORDEEL van die mindere kennis willen weten. Dat je informatie nu sneller vindt dan 30 jaar geleden is evident, maar omdat dat zo is, is het nog geen voordeel om die informatie dan maar helemaal uit je hoofd weg te houden.
      En wat komt er voor in de plaats? Die groenjongen wist vroeger veel en kon ook de klant netjes te woord sn. Nu weet hij weinig (maar kan, wellicht, googelen), maar wat er voor relevante vaardigheden voor in de plaats zijn gekomen is me werkelijk raadsel. .

      Het vervelende is dat CGO nu wordt vergeleken met slecht onderwijs dat daarvoor op (V)MBO’s werd gegeven. Niet met goed onderwijs zoals dat op LTSsen werd gegeven.

    • het probleem van dat internet
      ls. dat je het niet overal kan meenemen.
      Geef mij maar een herbarium.
      In de brugklas leerden we de-ter-mi-ne-ren….
      dat was dus dezelfde competentie als waar Sjeekspier over schrijft.
      Op zoeken in een boek…dat was niet zo moeilijk.
      Maar wel al die bloemvormen, bloemonderdelen, bladvormen, tweeslachtigheid en nog zo het een en ander.

      B. Verkrooost vroeg om een argument. Komt ie:
      Mijn gezonde onderwijskundige verstand zegt, dat je om “gegevens” te kunnen opzoeken eerst een samenhangend begrippenkader nodig hebt en inzicht en oefening, om zoektermen te hebben en allerlei gegevens die je al zoekend aantreft te combineren tot zinvolle en bruikbare kennis, waarmee je kunt denken, problemen oplossen, genieten en iemand bent.

      Nog een argument? Een beetje klant heeft jou als groenwerker echt niet meer nodig! Die zoekt die informatie toch zelf op op internet. En als die wel echt onderwijs gehad heeft, heb je als groenwerker NIETS te bieden aan de klant met je specialisme opzoeken. Is dit een variant op: Is gehakt niet goed genoeg voor jullie, MBOertjes?

      Een derde argument? Wat wordt je werk saai en je leven zinloos. Je hebt werkelijk niets in je rugzakje om samenhang, schoonheid en wat er in de werkelijkheid gebeurt te zien. Een leeg bestaan. Of blijf je je hele leven verder met je mp-3 speler op je kop computerspelletjes spelen? Is dat alles dat er is? Wie wil er nu zo dom gehouden worden op school?

      Morgen vallen er me vast nog wel wat in….
      truste

  3. De tijden zijn veranderd…..
    Je kan spartelen wat je wil: ‘De jongens en meisjes met de meeste competenties en uitmuntend in “opzoeken op het internet” kunnen zich zo op eigen houtje opwerken tot bijvoorbeeld chirurg…’ of liever, laat iedereen maar dommelen in onwetendheid en de enkelen die dat ambiëren heerlijk studeren en voor zichzelf parate kennis opdoen.
    Dan zijn we weer terug bij zoals het altijd al geweest is.
    Misschien moet Jeronimoon er zich maar bij neerleggen dat studeren niet voor iedereen is weggelegd.

    • Kennis
      Ik heb op het Internet nog nergens kennis kunnen vinden, wel erg veel informatie. Zo gaf ik mijn studenten (groep van 32) de opdracht om een stukje van een half a4’tje over Willem II te schrijven vanwege het feit dat er een van hen zei dat iets weten niet meer relevant zou zijn. Ze vonden de opdracht buitengewoon simpel en in 2 minuten met knippen en plakken te doen. De volgende dag kreeg ik stukjes op sheet over voetbalvereniging Willem II (50%), over het cafeetje Willem II, over de sigarenfabriek Willem II, over de supportersclub Willem II, over stadhouder Willem II, over Koning Willem II (verschil = 150 jaar), over graaf Willem II uit 1227. Natuurlijk vonden deze studenten het een flauwe grap. Maar met een beetje kennis was minstens de vraag gesteld. Wat bedoel je met Willem II?
      Van een hooggeschoolde HNL-collega kreeg ik te horen dat ik wel erg flauw bezig was. Hij hoefde zelf ook niet te weten waar Roermond lag, als hij er maar wist te komen. Dat kon hij gemakkelijk opzoeken. Ik kon niets meer goed doen toen ik hem vroeg wanneer hij op zijn camping op de Veluwe via de radio een stormwaarschuwing voor Bretagne zou horen, of hij voor de zekerheid alles zou vastzetten. Parate globale topografische kennis is immers onnodig.

      • Voetbalclubs als startpunt
        Je zou ze ook eens kunnen vragen waarom uitgerekend een Tilburgse voetbalclub Willem II (spreek uit twee) heet, ofwel waarom ze naar Willem II (spreek uit ‘de tweede’?) genoemd zijn. Waarom heet de Graafschap de Graafschap? Wie was Ajax? Wat was Sparta? Waarom heet Feijenoord Feijenoord? Wie was Heracles (en waar speelt die club)?
        Waarom heet Cambuur Cambuur?Je kunt de hele eredivisie gebruiken om geschiedenis en topografie aan op te hangen.
        Leuke strikvraag: wie was NAC?

  4. Feitenkennis
    Een poging!
    Er zijn enorm veel feiten. We hoeven ze lang niet allemaal te kennen. We zijn ook niet in staat om alle feiten te kennen. Flink veel feiten blijken na verloop van tijd niet meer te kloppen.
    Tot zover ben ik het eens met iedereen die het heeft over alles wat in allerlei bronnen te vinden is.
    Daarna begint het verschil. Hoef je dan geen enkel feit meer te leren?
    Feiten leren dient vier doelen.
    1. De kennis zit in je hoofd en is er elk gewenst moment weer uit te halen. Bovendien is het menselijk brein uitstekend in staat feiten met elkaar te combineren en te veralgemeniseren. Vragen die raakvlakken hebben met bekende feiten, kunnen snel opgezocht worden en/of bedacht worden.
    2. Feiten dienen als kapstok. Als ik de 2 meest voorkomende eikenbomen ken met allerlei eigenschappen, dan is het een koud kunstje om de derde eik erbij te leren (die ik eerst opgezocht heb). De kennis over de derde eik vindt gemakkelijk een plaats in mijn hersenen. De ruimte rond de kapstok is al klaargemaakt.
    3. Een opgave oplossen betekent veel feiten met elkaar combineren. Dan een goede werkwijze bedenken en de oplossing is er. Des te complexer de opgave, des te meer feiten moeten razendsnel door je hoofd gaan. Sommige mensen zijn in staat alleen eenvoudige problemen op te lossen. Anderen kunnen hele complexe opgaven oplossen. Om te kijken wie wat kan, zul je toch feiten moeten kennen. De een wat meer dan de ander. Het is een goed selectiemiddel. Het gaat bij dit punt niet zo erg om de feiten.
    4. Met behulp van feiten leer je allerlei werkwijzes, redeneringen, denkwijzes. Een redenering/werkwijze/denkwijze o.i.d. leren is al moeilijk genoeg. De onderliggende feiten kennen helpt dan enorm. Zonder de onderliggende feiten te kennen, lukt het niet denk ik.
    Natuurlijk wel alert blijven op de juistheid van de feiten. En blijven kijken hoeveel feiten per vak en per schooltype nodig zijn.
    Een poging!
    Klaas Wilms

    • Lezenswaardig
      Er is al veel bekend over de werking van het geheugen en het leren van feiten. Een voorbeeld:
      Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat ons brein, met name de cortex, vooral geïnteresseerd is in het leren van algemene regels, omdat ze niet zoveel opslagruimte kosten. Die algemene regels leren we bovendien niet door ze simpelweg in het hoofd te stampen, maar door ze uit voorbeelden te filteren. Wat we op school leren, en ook nog eens later toepassen in ons leven, zullen voornamelijk dergelijke regels zijn die we op basis van vele voorbeelden ons eigen hebben gemaakt.
      *Conclusie: het leren van losse feiten, die niet als voorbeelden kunnen dienen voor het aanleren van algemene regels, kan de school beter uit het curriculum schrappen.*       *Lees verder…*

      Overigens is *dit artikel* ook lezenswaardig: Ik verzet me tegen modieuze hypes en nieuwlichterij, maar evenzeer tegen uitspraken à la ‘vroeger was het beter’. Mijn beleid kan je vangen in drie woorden: voortdurend verstandig vernieuwen. Interview met Frank Vandenbroucke (onderwijsminister in 2006).

Reacties zijn gesloten.