In mijn vorige blog gaf ik een schets van de MBO opleiding van mijn zoon op een groot ROC in het midden van het land. Bij toeval kreeg ik een voor het personeel bestemd blad binnen van een ander supergroot ROC in dezelfde regio. Het is een dikke glossy, getiteld ‘Tussen de neuzen’, waarschijnlijk bedoeld om alle neuzen dezelfde kant uit te krijgen. Een verbazend duur drukwerk met nog verbazender proza. Het gaat over ‘netwerkleren’.
Een paar citaten. Allereerst een artikel over het ‘netwerk Voortijdig schoolverlaten’. Ha dacht ik, belangrijk nieuws over dit onderwerp, mijn zoon was ook bijna voortijdig schoolverlater geweest als we niet een goede begeleider hadden gezocht. Aan de oprichtster van dit netwerk werd gevraagd hoe ze op de gedachte was gekomen om aan dit netwerk te beginnen: ‘Tja, hoe gaat dat. Je zit achter je bureau en je bedenkt wat’. En dan gaat het vervolgens twee bladzijden lang door over projectstructuren en hoe fout die wel niet zijn, en dat je elkaar moet bellen en mailen om een netwerk op te zetten.
Dan een ‘Schrijf het aan Mona’-achtig vragenrubriekje. ‘Beste …, Hoe krijg ik de leervragen van netwerkdeelnemers boven tafel?’ Antwoord: ‘Leervragen is een lastig begrip. Het werkt de indruk dat jij nog iets niet kunt en dat is niet leuk om te horen.’
Ik dacht dat je per definitie naar school ging om iets te leren dat je nog niet kunt….
Nog een fraaie. ‘Netwerkonderzoek in de lerarenkamer, hoe ziet dat er uit?’ Antwoord: ‘Dat is een mooie vraag, hoe ziet dat er uit? Het bijzondere van het onderzoek is namelijk dat we ter plekke echt iets hebben gemaakt. We begonnen ’s ochtends vroeg met een lege wand in de lerarenkamer. Gedurende de dag heeft de wand zich gevuld met netwerkzeshoeken en verbindingen daartussen’….. ‘De lerarenkamer was die dag even ons onderzoekshoofdkwartier. Van daaruit hebben we docenten en andere medewerkers opgezocht om hen te bevragen over hun netwerk’. Goh. Wat boeiend. Vandaar dat die jongen van mij zo vaak thuis zat computerspelletjes te doen……
Het bontst maakt ene Tjip de Jong het. Hij verhaalt de lezer uitgebreid over zijn middelmatige schoolloopbaan, en vertelt van zijn teleurstelling over het feit dat je vroeger pas een voldoende kon halen voor Duits en Frans als je woordjes en grammatica leerde. Vervolgens heeft hij het over de kenniseconomie:
‘Toen in de jaren negentig de aanwijzingen van een opkomende kenniseconomie zichtbaar begon te worden werd de roep om terug te keren naar het vroegere systeem van discipline, inhoud en terug naar de basis steeds harder. De generatie leerlingen die is opgegroeid met woordjes leren, inhoud kunnen reproduceren, belonen of afstraffen staat inmiddels aan het roer van multinationals en overheidsorganen. Zij roepen het hardst om oplossingen voor de problemen in het huidige onderwijs: Waar is de inhoud, ze weten niets meer, in mijn tijd was het wel anders. Deze manier van kijken staat haaks op kennisproductie en innovatie’….. even verder: ‘Dwang leidt in de praktijk tot schooluitval. Daarnaast weten we al langer dat we op deze manier geen innovatieve leeromgeving creeren, maar eerder een omgeving van afstand, wantrouwen, hierarchie, straffen en uitsluiting’.
Een verhelderend stuk. Vraag maar geen prestatie van je leerlingen, ze mochten eens weglopen en dan ben je je bestaansrecht kwijt. En je geld om leuke netwerkonderzoekjes te doen in de lerarenkamer. Laat ze voortmodderen in een ondraaglijk licht onderwijsprogramma, waar niets van ze gevraagd wordt. Laat ze hele dagen thuis zitten, verslaafd raken aan computergames. Confronteer ze vooral maar niet met het harde feit dat ze misschien iets niet kunnen. Laat ze vooral niet zien dat het leuk is om iets te kunnen, om iets te presteren wat ze daarvoor niet konden. Iets waarvoor je misschien wel eens zou moeten werken om het te bereiken.
En dan dat toontje. Allemaal ouwe zakken zijn het, een generatie van lang geleden, die alleen maar terug wil naar een griezelig verleden, vol dwang, straf en uitsluiting. Wat heb ik het kennelijk erg gehad, vroeger op school. Gedwongen om te leren… verschrikkelijk! Jammer voor meneer de Jong, ik kan me weinig van die verschrikkelijke dwang herinneren. Wel de voldoening, toen ik merkte dat dankzij het leren van Duitse woordjes en grammatica de Duitse bouwbeschrijving van mijn eerste modelvliegtuig kon lezen. Een soort voldoening die de Tjips in de lerarenkamers van de MBO’s duidelijk niet kennen.
Dankzij dit kijkje in de MBO keuken heb ik nu wel een idee waarom mijn zoon op het MBO meer leerde van zes maanden stage dan van drie jaar school. je kunt nog zulke goede leraren hebben, maar als ze bezig worden gehouden met dit soort onzin dan komt er inderdaad van lesgeven niet veel terecht.