Niet leuk

Het is niet leuk om kritiek te hebben op het niveau van het onderwijs en daarmee dus ook op de onderwijsgevenden. Toen onlangs Paul van Dam op grond van de PPON – onderzoeken (PPON: Periodieke Peiling van het Onderwijsniveau) concludeerde dat het basisonderwijs op bijna alle vakgebieden veel minder presteert dan zou moeten, deed dat ongetwijfeld zeer.
Een bestuurslid van de AOb, Liesbeth Verheggen, kwam meteen in het geweer om de schade te beperken. Zij schreef: ‘Daar gaan we weer, dacht ik. Opnieuw een ‘deskundige’ die vertelt over de misstanden in het onderwijs. Laat het basisonderwijs eens met rust! Er gaat namelijk verschrikkelijk veel goed in het basisonderwijs.’
Het is natuurlijk prima als de Aob zijn leden een hart onder de riem wil steken maar de feiten worden er niet anders door. Eén van die feiten is dat er in het basisonderwijs, veelal tot verdriet van de oudere leerkrachten, steeds meer matig tot slecht opgeleide meisjes zijn gaan werken die niet hebben bijgedragen tot handhaving van het niveau, onder andere omdat hun opleiding daarvoor ontoereikend was, en is. De AOb heeft dat rustig laten gebeuren.
Maar er is meer. Liesbeth Wytzes ( in Elsevier van 5 mei 2007) meent dat Paul van Dam gelijk heeft als hij zegt het onderwijs lijdt aan de ‘terreur van de leukheid’ En ze voegt eraan toe: ‘Wie zelf wel eens mee geweest is met een van de vele excursies die worden georganiseerd op een basisschool – bijvoorbeeld museumles – weet dat het inderdaad soms leuk is, maar dat niemand er iets van leert. Vroeger had je een schoolreisje van een dag, en verder werd er in de bank gezeten. Dat schoolreisje was dan een beloning voor een jaar je best doen. Nu is het ene project nog niet afgerond of er begint alweer iets nieuws. Als ‘leuk’ het enige criterium is, hebben we straks te maken met generaties die niks weten en niks kunnen.’
Goed, Liesbeth Wytzes overdrijft, maar ze heeft wel een punt, ook als die kritiek gericht wordt op het voortgezet onderwijs. Hoe vaak wordt daar het ritme van de lessen niet onderbroken door vergaderingen, excursies, schoolreizen en schoolonderzoeken? Die vergaderingen worden vooral veroorzaakt door de schoolgrootte en de managers, de uitjes en de reizen hebben behalve een educatief aspect ook tot doel om de school te profileren, ‘keeping up with the Joneses’. Zo leren onze leerlingen overal in Europa naar friet vragen.
Het is daarom geen wonder dat er op de meeste scholen te veel lessen uitvallen, in zekere zin nog meer dan geregistreerd wordt, omdat de leerlingen voortdurend uit hun ritme worden gehaald. Misschien wordt het tijd dat scholen zich aan ouders anders gaan presenteren, bijvoorbeeld met de mededeling dat zij als prioriteit hebben: onderwijs, onderwijs, onderwijs.

Cornelis Verhage 11 05 07