9 mei 2007
VREEMDE TALEN
Het is een groot mysterie waarom de Fransen zo slecht zijn in vreemde talen. Onvoldoende inspanning is niet de enige oorzaak. Men moet er ook begrip voor hebben dat het Engels en het Duits met hun zo verschillende syntax, klemtonen en uitspraak moeilijke talen zijn. Op de 7-jarige middelbare school moet de leerling in de laagste klas bepalen wat zijn hoofdtaal wordt. Twee jaar later kiest hij er een tweede taal bij. De algemene regel is : Hoofdtaal 7 jaar 3 uur per week, bijtaal 5 jaar 3 uur per week, behalve voor de knapsten van het wetenschappelijke eindexamen (Bac Scientifique) die moeten het de laatste 2 jaren met 2 uur per taal doen. De hoofdtaal is meestal Engels, maar het kan ook Duits, Italiaans of Spaans zijn. In de betere scholen kunnen de leerlingen 2 hoofdtalen kiezen. In de ‘classes préparatoires’ wordt die inspanning voortgezet. Het studiemateriaal is van hoog niveau, zij het opgeleukt met allerlei poespas en best ingewikkeld, maar vertaaloefeningen vanuit het Frans worden nauwelijks gegeven. Men zou zeggen dat een 18-jarige in staat moet zijn voor zijn pleizier een Duits of Engels boek te lezen, maar dat zit er echt niet in.
Families zijn er zich van bewust dat het Engels belangrijk is en geholpen door Engelse organisaties die in het Frans adverteren brengt de jeugd ‘en masse’ enkele vakantieweken in Engeland door, waar ze vaak onder elkaar blijven. De herinnering die zij daarvan overhouden zit minder in het hoofd dan in de maag na de kennismaking met glazige aardappels, doorgekookte groentes, onherkenbaar vlees en Engelse pudding, ze houden er een vooroordeel voor het leven van over. De ouders scheppen zich zo een alibi en de Engelse middle class heeft er een florerende cottage industry mee kunnen opbouwen. In het dagelijkse leven heeft men het Engels niet nodig. Het komt pas van pas in bij de grensoverschrijdende bisnis en bij de vele internationale contacten in de Hoofdstad en als het moet dan lukt het na enige tijd ook wel, zo hoog zijn de eisen niet. In de sociale sfeer kunnen ze een ‘how do you do’ er nog wel uit wringen en dan zijn ze al weg voordat het antwoord komt. Ik overdrijf nauwelijks. Men moet oppassen een Fransman voor zijn Engels te complimenteren. Dat geloven ze grif en dan laten ze bij het schrijven het woordenboek op de plank. Eén keer, op een vroege maandagmorgen werd op BBC4 een Fransman geïnterviewd. De radioman was perfide en de Fransman zat zo te stuntelen dat men er okselnat van werd. ’s Middags werd hij benoemd tot Eerste Minister (M. Raffarin). Kennelijk had hij vaak vleiers horen zeggen : Bravo, Monsieur, ik wist niet dat Uw Engels zo goed was…
Het Engels is niet alles zaligmakend op WO-niveau. De gediplomeerden van de beste commerciële ‘grandes écoles’ (HEC, ESSEC en de Ecole Supérieure de Commerce) staan in hun bench mark aan de top met de LSE, mijn eigen Rotterdam kan er niet aan tippen, terwijl ik uit ervaring weet dat hun Engels middelmatig is. Daar tegenover staat dat intelligent genoeg zijn om zich taalgewijs snel aan te passen.
Gezien van uit Frankrijk is de Nederlandse drammerigheid alles te verengelsen belachelijk, hier hebben ze nog eergevoel en zelf respect. In deze context moet men zich afvragen hoe het mogelijk is dat men zich in Nederland beklaagt dat er zo weinig Nederlandse studenten naar Frankrijk kunnen gaan vanwege het geringe aanbod van Engelstalige mastercursussen. Blijkbaar is in de ogen van het ons gidsland Frankrijk een dierentuin geworden, waar domme opzichters ons Lichtend Pad niet onderkennen. Waar is onze traditie gebleven? En onze intellectuele belangstelling? Waar zijn de opvolgers van de Heren Bolkenstein en Brinkhorst die goed Frans spreken?
De Hoop Scheffer…
…spreekt volgens mij ook goed Frans. Hij is ook een ex-diplomaat.
Met uw conclusie met ik het wel eens, maar uw redenering is niet logisch.
Omdat de Fransen beroerd Engels spreken zouden ze eergevoel en zelfrespect hebben? Volgens mij kan iemand die van taal houdt een groot zelfrespect hebben en een groot eergevoel, maar toch interesse in andermans taal hebben en zo’n taal goed leren. Sterker nog, ik heb het idee dat de mensen die hier in Nederland te pas en te onpas Engels willen kwekken, dat Engels helemaal niet zo goed beheersen, terwijl iemand met belangstelling voor zijn eigen taal meestal ook niet zo’n probleem met een andere taal heeft.