Het Vader Rijn College is eerder ter sprake gekomen. Onderstaand artikel komt uit de NRC van 23 maart 2007.
====================================================
Zonder sociale vaardigheden kan een leerling helemaal niets
Hij kwam om verhalen te horen. Verhalen over de jongeren die het grootste risico lopen te ontsporen: allochtoon, uit een achterstandswijk, op het vmbo. En over de manier waarop de school, het Vader Rijn College, probeert die leerlingen de maatschappij (weer) in te loodsen.
“Die verhalen kunnen wij gebruiken aan andere tafels. Aan de Haagse vergadertafels”, zegt René Paas, voorzitter van vakcentrale CNV. Nu zit hij aan de tafel in de werkkamer van directeur Bart Engbers, omringd door een aantal leraren. Paas bereidt zich voor op de participatietop, de bijeenkomst tussen werkgevers, werknemers en kabinet die naar verwachting eind april plaatsvindt. Met als doel te zorgen dat zoveel mogelijk mensen de weg vinden naar de arbeidsmarkt, ook de minst kansrijken. Hij wil van de school horen wat hij voor ze kan doen.
Het Vader Rijn College is naar eigen zeggen ‘de zwartste school van Nederland.’ Meer dan 90 procent van de 790 leerlingen is allochtoon, het merendeel Marokkaans en Turks. Het overgrote deel woont in wijken met een postcode die de school recht geeft op extra fondsen, de zogenoemde leerplus-arrangementen.
“Typisch voor onze leerlingen is de stapeling van problemen”, zegt Sjaak Luitjes, teamleider techniek. Hij somt op: een moeilijke thuissituatie met weinig geld, een cultuur waarin weinig gesproken wordt tussen ouders en kinderen, een taalachterstand en een diep wantrouwen jegens de samenleving die hen discrimineert. “De band met Nederland is zwak, maar ik mag ook niet zeggen dat ze Marokkaans zijn. Ik moet voorzichtig de gedachte aandragen dat ze ook Nederlands zijn.” De problemen zijn zo talrijk, dat het aanleren van sociale vaardigheden (‘competenties’) zoveel tijd kost, dat de overdracht van vakkennis er soms bij inschiet. “De kennis verleren ze, maar de vaardigheden blijven.”
De school heeft eigen ‘leerlijnen’ ontwikkeld voor competenties als ‘samenwerken’, ‘plannen’, ‘communiceren’. Voor al die onderwerpen krijgen leerlingen opdrachten die ze zelfstandig moeten uitvoeren en presenteren.
Dat gaat ten koste van de klassikale lessen. En van de kennis die het ministerie vereist voor een vmbo-eindexamen. “We doen liever niet mee aan het vmbo-eindexamen”, zegt Luitjes. Om leerlingen toch toegang te geven tot het vervolgonderwijs, halen veel van hen het als noodoplossing bedoelde aka-diploma (arbeidsmarkt-kwalificerend assistent). Daarmee kunnen ze naar het laagste mbo-niveau.
“En het werkt: we zien de leerlingen groeien”, zegt Luijtjes. “Niet allemaal, maar een groot deel krijgen we uit die negatieve spiraal dat ze niets voorstellen, dat ze er niet toe doen.” De school is naar eigen zeggen uniek in deze aanpak, maar dat levert ook problemen op, onder meer met de onderwijsinspectie. Zo telt het aka-diploma officieel niet mee bij het meten van de resultaten van de school. “Maar inmiddels, na drie jaar ellende, zijn ze op het ministerie anders gaan denken over de aka’s”, zegt directeur Engbers tegen CNV’er Paas.
Paas, die af en toe iets opschrijft, vraagt of samenvat, wil weten welke concrete maatregelen hij zou kunnen voorstellen. Het eerste dat Engbers noemt, is meer geld voor stagebegeleiding. Alle leerlingen van de bovenbouw moeten een aantal weken bij een bedrijf of instelling werken. “Wij hebben leerlingen die binnen één dag een puinhoop kunnen veroorzaken. Dan moet je meteen ingrijpen, anders ben je dat bedrijf kwijt.” Dat kost tijd en dus geld. Het kost ook tijd om de ervaringen tijdens de stage goed te bespreken, zodat ze er iets van leren. “Maar daar heeft Onderwijs geen geld voor. Het ministerie van Justitie wel, die ziet wel hoe belangrijk het is uitval te voorkomen.”
=====================================================
Hadden we vroeger hier niet het speciaal onderwijs voor?
procesmanagers
Zo kijken procesmanagers tegen allochtonenscholen aan.
Eerst problematiseren ze alles: opeenstapeling van problemen, thuissituatie moeilijk (weinig geld), andere cultuur, taalachterstand, diep wantrouwen van de lln. tegen discriminerende samenleving.
De oplossing is moeilijk maar ligt voor de hand: kennis verleren ze, maar vaardigheden blijven, dus: eigen leerlijnen ontwikkelen voor competenties als samenwerken, plannen en communiceren.
Dat gaat ten koste van de klassikale lessen dus aan centrale examens doet men liever niet mee.
En ziet, het werkt: we zien de lln. groeien, we zijn uniek in onze aanpak, nu moet alleen de inspectie dat nog inzien en het waardeloze AKA-diploma opwaarderen. En er moet meer geld komen.
Omdat halfgeletterde lagen van de bevolking dezelfde onzin aanhangen en van mening zijn dat alle andere Nederlanders allochtonen discrimineren, komen deze procesmanagers onweersproken met hun onzin weg.
Ik durf te beweren dat deze lieden geen echte, gevoelde belangstelling voor allochtone jongeren hebben -respect! dat wel, zeggen ze- en meer van hun huisdier houden dan van hun medemens.
Willem Smit
hear hear!
Volslagen juiste analyse Willem.
Ik heb wel eens gedacht dat het bewuste pogingen zijn om die kinderen dom te houden. Hoe slechter hun gedrag, hoe minder ze weten, hoe meer ellende op de school, hoe meer subsidie, projectjes, vernieuwlingen je kunt uitvoeren.
Je moet er toch niet aan denken dat je die kinderen gewoon leert timmeren. Drie kwart van de school kan dan wel inpakken.
Opgeven, de gemakkelijke uitweg
Voor mij is dit capituleren of zoals Wim Sonneveld vroeger al stelde: als iets niet door de beugel kan dan maak je de beugel groter.
Het is steeds dezelfde houding die je tegenkomt. Het probleem, de zgn. allochtone leerling met zijn of haar achterstanden, vraagt feitelijk om meer om ze allemaal op hetzelfde niveau te krijgen, de allochtonen en autochtonen en wat krijgen ze, juist minder. Hoe, je past de eisen aan. Dit is voor mij een vorm van verwaarlozing. Hier wordt de tweedeling geformaliseerd.
Corgi
Rol van de inspectie
En weer zie je hoe de inspectie inmiddels gewoon ‘meebeweegt’. Waarom kan er niet gewoon lik-op-stukbeleid worden gevoerd? Wie niet luistert en niet werkt, moet van school af met een verplichte route langs de leerplichtambtenaar. Volgende school sluit spijkerhard contract met de ouders. Weer geziek? Dan een hoge geldboete. Al dat gepamper, daar wordt niemand beter van.
Dat je het durft: niet mee willen doen aan het eindexamen. En dan zouden die leerlingen zich niet bekocht voelen? Groeien? Terwijl je niet eens wordt opgeleid voor een echt diploma? Wie belazert hier die kinderen?
Wie belazert hier die kinderen?
Wie belazert hier die kinderen? Nogal krachtig uitgedrukt maar feitelijk juist Je geeft ze nu de illusie dat ze met zo’n diploma en straks een dito behandeling in het vervolgonderwijs, maatschappelijk meekunnen.
Corgi
En enkel voor het eigen gewin
Das nóg krachtiger uitgedrukt, maar het is wel waar, vrees ik.
Ik ben in het verleden regelmatig op VMBO scholen geweest en heb gezien wat er (niet overal, maar wel vaak) gebeurt. Pure kindermishandeling. Niks laten leren en wel verwachten dat ze op één of andere vreemde manier opgevoed worden. Scheelt enorm, dan hoef je geen vakmensen binnen te halen. Geen goeie timmerman, geen goeie docent Nederlands. Een kinderoppas is goed genoeg.
En daar zit je dan als puber met baje veel hormonen. Niks te doen onder begeleiding van de juf.
Van de nood een deugd maken
We zien deze zegswijze hier in de praktijk. Moeilijke leerlingen, die je hoofdzakelijk moet opvoeden. Weet je wat, we doen gewoon niet mee aan het examen en we gebruiken dat als reclame.
Als er iets is, dat het failliet van het VMBO aantoont, dan is het deze school wel.
Ik las vandaag in de krant een citaat van Sean Clancy, directeur van een school in Rotterdam Zuid. ‘Het enige wat we doen is die kinderen heropvoeden, en dat onder het mom van wiskunde, Nederlands en Engels’. Leuk om te horen voor een potentiële docent in die vakken. Hoe aantrekkelijk kan je het nog maken?
Evengoed heeft die man inderdaad een probleem.
Hier komt een opmerking van een reactionaire witte man die ’terug wil naar vroeger’.
Wellicht kunnen we eens onderzoeken hoe men deze jeugd vroeger hanteerde. Waren er niet gewoon strenge meesters timmeren, lassen en metaalbewerken die werden gesteund door een strenge schooldirecteur die het recht had om al te zeer ontspoorde figuren van school te sturen?
En misschien is wiskunde en Engels meer wat voor kinderen die bewezen hebben dat ze meer dan vijf minuten achtereen rustig op een stoeltje kunnen blijven zitten. Omdat Nederlands zo broodnodig is, zal daar nog een list moeten worden verzonnen, die ik zo gauw ook niet weet.
Maar als je een klas hebt, S.Stevin,…
…waarvan 70% sociaal volledig de weg kwijt is, wat moet je dan?
En bij een hele school vol?
Want dát is de hedendaagse werkelijkheid op vmbo en mbo.
Lees maar de Volkskrant van vandaag op pagina 2 en 3.
Ik zal het niet posten, anders komt de moderator weer in de weer.
Re Hals, 70%
Als het zo erg is dat ook een strenge meester metaalbewerken er geen kant mee op kan, dan moet je toegeven dat je daar als school niet op toegerust bent. Je moet ook niet met een kano de oceaan over willen steken.
Kortom, je moet als school je grenzen kennen en stellen. De overheid zal de rest van het antwoord moeten verzinnen.
Maar ik vraag me toch af of die pre-VMBO aanpak al eens serieus geprobeerd is.
Het is..
..veel erger.
Uit het reguliere onderwijs halen
Deze mensen moeten uit het reguliere onderwijsproces gehaald worden en onder en speciaal regime geplaatst. Dit regime moet aparte regels en budgetten krijgen. Het doel is er normale leerlingen van te maken die in het normale proces mee kunnen.
Corgi
kostschool
Soms denk ik wel eens dat een tijdje ‘ouderwetse’ kostschool goed voor deze leerlingen zal zijn. Een kostschool die de leerlingen de kans van spijbelen ontneemt, de mogelijkheid tot ‘hangen’ en overlast veroorzaken, maar die deze leerlingen wél (huiswerk)discipline
kan opleggen.
Het aanpakken van lastpakken
zal moeten beginnen in het BO. Veel juffen en meesters heb ik daar zien wegkijken als kinderen zich op het schoolplein of tijdens schoolreisjes misdroegen. Ik heb ingevallen op een school waar kinderen het lef hadden om ‘joodje pesten’ te spelen: spelletje van kinderen van zekere religieuze komaf onderling, bij gebrek aan joodse medeleerlingen. Ik heb een brief op hoge poten naar de wethouder gestuurd en heb me zelf op een andere school laten stationeren, toen ik merkte dat de vaste leerkrachten en schoolleiding dit niet serieus oppakten. In de brief heb ik ook gemeld dat op de school van mijn zoon in de klas door twee kinderen stellige holocaust ontkennende verhalen werden opgehangen, al moet ik erbij zeggen dat het hier om tienjarigen ging. Maar ook dan moet je met ouders aan de tafel gaan zitten. Het heeft zich nadien niet meer voorgedaan; verband tussen beide onbekend.
Een ander punt blijft de rol van de inspectie. Een familielid van mij startte haar onderwijscarrière in het basisonderwijs, kort na de oorlog. Zij gaf les in het lokaal naast de voordeur. De directeur had haar opgedragen hem onmiddellijk te waarschuwen als zij zag dat de inspecteur op de stoep stond. Was dat het geval, dan liet zij een kind meteen naar de directeur gaan die langs alle klassen liep. Waarom? Als je niet op dat tijdstip bezig was met de vakken die voor dat moment stonden gepland, kreeg de directeur er enorm van langs van de inspecteur. Men was echt beducht voor deze reprimandes. Een klein deel van deze macht zou de inspectie wel eens naar zich toe mogen trekken. Ik wed dat het dan snel is afgelopen met dit gespeel.