Selectie door de Universiteit Utrecht

Het onderstaande artikel stond in de NRC van 10 februari 2007 en werd eerder al op de site genoemd.
============================================
‘Bij ons is het echt niet tof als je de werkgroep niet hebt voorbereid”, zegt Rosa Venneman, tweedejaars rechtenstudent aan de Universiteit Utrecht. ‘Dat is tijdens gewone werkgroepen niet zo vanzelfsprekend.” Rosa volgt het honours-programma van rechtsgeleerdheid, het Utrecht Law College. Een intensieve bacheloropleiding voor ambitieuze, getalenteerde studenten. ‘Door de gezamenlijke activiteiten, de selectie en omdat we dezelfde interesses hebben, vormen Law College studenten een hechte groep.”

De Universiteit Utrecht (UU) wil het aanbod van deze speciale bachelor-programma’s uitbreiden. Met name voor de grotere opleidingen. Voor de honours-programma’s worden studenten geselecteerd op motivatie en resultaten. De universiteit wil bovendien het onderwijs vaker aanbieden in colleges, op z’n Engels uitgesproken, in kleinere groepen met een vast docententeam. Nu zit zeven procent van de UU-studenten in colleges, dat moet in 2009 tien procent zijn. De faculteiten krijgen geen extra budget voor de veranderingen.

excellent

Een voorbeeld van een honoursprogramma is het University College (ULC), een brede bacheloropleiding, niet gebonden aan één studie. Andere programma’s zijn bedoeld voor de meest gemotiveerde studenten binnen een specifieke opleiding, bij onder andere culturele antropologie en diergeneeskunde en sociale geografie lopen zulke trajecten al. Komend jaar worden Nederlands en geschiedenis aan dit lijstje toegevoegd.

‘Studenten mogen tegenwoordig weer excellent zijn in Nederland”, zegt bestuursvoorzitter Yvonne van Rooy. ‘Ze moeten iets te kiezen hebben, dus is het noodzakelijk dat er binnen opleidingen en tussen universiteiten verschillen ontstaan. Utrecht heeft een brede, grote universiteit en wil enerzijds voldoen aan de toenemende vraag naar hoogopgeleiden. Anderzijds willen we de beste studenten het beste onderwijs geven. De battle for brains vraagt om kleinschalig onderwijs.”

Volgens Van Rooy zal de aandacht voor de top het gewone onderwijs niet schaden. ‘Integendeel. We krijgen juist signalen dat het ULC ook de resultaten van reguliere rechtenstudenten bevordert. We maken met alle eerstejaars van de universiteit de afspraak: beide partijen gaan er alles aan doen om de studie te laten slagen. We mogen dus ook volledige inzet van de student verwachten. Er zullen altijd studenten beginnen aan een opleiding die niet geschikt is voor hen. Om die ook op de juiste plek te krijgen werken we steeds beter samen met de Hogeschool Utrecht.”

tweederangs

Irene van den Broek, voorzitter van studentenvakbond LSVb is voorstander van kleinschalig onderwijs. ‘Maar in deze opzet is er alleen maatwerk voor toppers. De andere groep studenten kan daarvan de dupe zijn. Je wekt de suggestie dat zij een tweederangs studie volgen. Bij een grote studie als rechten dreigen ze in de anonimiteit te verdwijnen. We vinden alles wat ingaat tegen de massaliteit van studies een goed initiatief, maar ik zou zeggen: schenk die extra aandacht ook aan de onderkant.”

Ook Hinke Stallen, derdejaars Sociologie en lid van de opleidingscommissie van die studie, is sceptisch. Zij meldde zich vorig jaar aan voor het honours-programma van Sociologie. Ze werd afgewezen op grond van haar cijfers. ‘Achteraf vind ik het niet erg. Je kunt je studie ook op andere manieren verdiepen, door extra vakken te volgen of in commissies te gaan. Volgens mij vindt de universiteit het vooral interessant om met die programma’s te kunnen laten zien dat er veel excellente studenten zijn, maar ik geloof niet dat het onderwijs er echt beter van wordt. Besteed die tijd en dat geld liever aan uitdagend onderwijs voor iedereen.”

Stallen merkt bij haar studie nog niets van een tweedeling tussen de honours-studenten en de reguliere studenten. ‘Ja, honours-studenten worden uitgenodigd voor seminars en extra bijeenkomsten, en zo’n aantekening op je diploma is natuurlijk een voordeel.”

De Universiteitsraad, het inspraakorgaan van studenten en medewerkers, staat positief tegenover de ambities van het bestuur. Voorzitter Matthias Jorissen is zelf verbonden aan de Faculteit Rechtsgeleerdheid en ziet vooral positieve gevolgen van het ULC. ‘De laatste jaren was er vooral aandacht voor de onderkant en dat wekte wrevel bij de betere studenten.”

niet scheiden

Maar er zijn ook kritische kanttekeningen te horen over de praktische invulling van de colleges. Zo wil de opleiding Psychologie de top juist niet van de rest te scheiden. Sinds dit jaar worden alle eerstejaars onderverdeeld in vijf colleges van honderd studenten met een hoofddocent en vast docententeam. Om op die manier een massale studie toch van kleinschaliger onderwijs te voorzien.

‘Wij denken dat het pedagogisch beter is geen muren te zetten tussen de gemotiveerde, slimste studenten en de reguliere student”, zegt Willem Koops, decaan van de faculteit Sociale Wetenschappen, waaronder ook Psychologie valt. ‘Die twee groepen kunnen van elkaar leren. Daarom kiezen we expliciet niet voor de opzet van het Law College waar alleen de top heen gaat. We kunnen en willen geen geld verschuiven van de gemiddelde student naar de honours-student. Wel proberen we die studenten uit te dagen met extra activiteiten buiten het curriculum.”

Bestuursvoorzitter Van Rooy benadrukt dat het Utrechtse streven om ‘universiteit van de colleges’ te zijn, zich niet uitsluitend op de top richt. ‘De faculteiten kiezen zelf hun invulling. De aanpak bij Psychologie is een experiment. Net zoals we in voorgaande jaren met de honours-programma´s geëxperimenteerd hebben. Als het slaagt kunnen we het uitbreiden naar andere studies.”
===========================================