Op 18 oktober heeft de Stichting Nederlands de LOF-prijs der Nederlandse Taal uitgereikt aan Ad Verbrugge en Annette de Groot. Zij hebben de LOF-prijs gekregen voor hun inzet om de positie van het Nederlands in het Nederlandse onderwijs te beschermen. Anette Roeters, voorzitter van de Raad Nederlandse Taal en Letteren van de Taalunie, introduceerde de term ‘hernederlandsing’: het Nederlands moet weer meer aandacht krijgen in het Nederlandse onderwijs. Het verleden heeft laten zien dat aandacht voor het Nederlands geen belemmering is voor internationale samenwerking. (Zie ook het verslag in ScienceGuide.)
In de LOF-rede benadrukte Jan Verleysen de relatie tussen een goede taalbeheersing en het onderhouden van de eigen cultuur: als de eigen taal stevig verankerd is in de maatschappij, zal ook de eigen cultuur een sterke positie behouden. Ad Verbrugge sloot in zijn dankwoord aan bij deze woorden. Hij benadrukte nog eens dat al vanaf de oudheid de belangrijkste functie van onderwijs het overdragen van cultuur is. Een goede beheersing van de eigen taal is daarbij onmisbaar. Iemand die de taal meester is, kan een waardige functie vervullen in de maatschappij en bijdragen aan de verspreiding van de cultuur.
Deze opvatting van de Stichting Nederlands en BON kan op veel steun rekenen: onlangs nog bleek uit onderzoek van het SCP dat Nederlanders het Nederlands als belangrijkste bindend element in de samenleving beschouwen.
Ad Verbrugge sprak ook zijn bezorgdheid uit over de misère in het onderwijs: het lerarentekort en het gebrek aan aandacht voor leerlingen en studenten zijn funest voor het niveau van het onderwijs. BON waarschuwt er al jarenlang voor. Universiteiten zouden zich vanuit maatschappelijk oogpunt moeten inzetten om kennis en vorming te bevorderen. Internationalisering is belangrijk, maar moet gepaard gaan met gedegen kennis van de eigen taal en het eigen verleden. Juist wie zijn moedertaal tot in de finesses beheerst, zal veel gemakkelijker andere talen kunnen leren, zo blijkt uit onderzoek.
De prijs bestaat uit een fraai vormgegeven bordspel: het Terug-Naar-Af-spel of Back-to-Basic-spel. Precies zoals bij het ganzenbordspel verplaatsen de spelers hun pionnen over het spelbord. In de verschillende vakjes staan Engelse leenwoorden die de spelers moeten vervangen door Nederlandse synoniemen. Scheidsrechters Annette de Groot en Ad Verbrugge moeten de voorgestelde synoniemen beoordelen. Het spel, gemaakt door Stichting Nieuwe Gracht Producties, is een waardige beloning voor de inzet om aandacht te vragen voor de versterking van het Nederlands in het onderwijs.
De uitreiking werd op sfeervolle wijze omlijst door het speciaal voor deze gelegenheid geformeerde trio Marjolein Koning (hobo), Saskia van der Wel (sopraan en violoncello) en clavecinist Vaughan Schlepp. Zij presenteerden een tekst van Vondel en brachten composities van o.a. de Nederlandse componist Willem de Fesch ten gehore.
Van harte! We moeten nog van ver komen, om dat Nederlands van ons op te schonen. Om van een streven naar stijl of elegantie maar niet te spreken. Want, nog afgezien van wat er in het onderwijs gebeurt en niet gebeurt, beluister voor de lol eens de alledaagse voorbeelden die onze nieuwslezers ons voorhouden aan verstaanbaarheid. Woorden, hele zinsneden die bij notoire sloddervossen (ik ken er wel een paar) die probleem- en achteloos mompelend ingeslikt worden. Of check in Nederlandse films de verstaanbaarheid van de acteurs eens, ook zij zijn modellen voor onze omgang met de taal. Je kan ook snel spreken en toch verstaanbaar zijn (beluister Matthijs van Nieuwkerk maar). Zolang er geen protest te horen is over deze publiekelijk geaccepteerde wantoestanden, zolang hebben pedagogen nog een lange weg te gaan.