Vooruit en positief.

Het taboe dat vroeger alles beter was is aangevuld met het taboe van de ‘negatieve’ houding. Critici die lijnrecht tegenover het blinde vooruitgangsdenken staan worden verweten naar de jaren ’50 terug te willen en niet op een pósitieve manier te willen bijdragen aan de toekomst van het onderwijs. Ik vind dat een hele vervelende manier van doen. Ik ben juist heel positief,… over vroeger, … van na de jaren ’50/60. 

Als ik mij herinner was mijn leraar in groep 8 (dit was in 1991), tevens directeur van de basisschool, er één van de oude stempel. Hij zorgde er eigenhandig voor dat ik naar het havo/vwo VO kon, ondanks mijn slechte cito-resultaten. Een groot deel van mijn jeugd had ik in het buitenland doorgebracht en daar waren Willem van Oranje, -d en -dt’s en de bodemtypen van Nederland even afwezig als onbelangrijk. Op Amerikaanse scholen leerde ik vooral vissen ontleden, rekenen en veel sporten. Deze leraar waar ik dus halverwege het jaar bij in de klas kwam vond dat ik niet thuishoorde op de MAVO, dus gebeurde dat ook niet. ‘Omstandigheden van het geval’ noemen we dat ook wel. Ik kan me daarom ook zo slecht voorstellen dat ouders de resultaten van een cito toets zelden aanvechten terwijl de toets allesbepalend lijkt te worden. De druk op kleine kinderen is ook enorm. Terwijl, ik voelde mij gekend en begrepen door mijn leraar. Tegelijkertijd vond hij blijkbaar dat ik het aan mezelf verplicht was iets bij te leren. Hij gaf mij hele oude muffige bruingekafte boekjes mee over vaderlandse geschiedenis die ik braaf elke avond in bed las. Liefde en vrees voor de beste man wezen mij de weg.

Even terug naar de kritiek. Hoe manoeuvreert een criticus, zoals ik, zich langs de ‘believers’ van vooruitgang en verandering? Met een mooi verhaal van een groep 8 leraar? Iedereen heeft wel zo’n verhaal (hoop ik) en zulke leraren zijn er natuurlijk nog steeds! Maar onze bestuurders en politici willen daar juist niet aan! Die nostalgie, die vrijheid voor de klas, het vertrouwen in de leraar. Met name dat laatste is een ‘no go’. Vertrouwen, paradoxaal genoeg, moet in Nederland alsmaar verdiend worden. Met peer review en het ‘opengooien van de klaslokalen’. 

De minister heeft het niemandsland van de tegenstanders van vernieuwing wederom willen terugveroveren met een modern en positief geluid. Met nadruk op terugveroveren, want mede door de inspanningen van BON is veel gebakken lucht overgewaaid en vervangen door gezond verstand. Maar niet helemaal. De voorgenomen controle van leraren op elkaar is schandalig in het licht van de kwaliteitsproblemen die de overheid zelf heeft gecreëerd. En de vooruitgang in de vorm van de excellente leraar is natuurlijk een cosmetische ingreep. Al die andere docenten willen ook best excellent zijn. Via goede opleidingen met vakkennis, genoeg vrijheid en een vrolijk loonstrookje moet dat ook kunnen, maar ja dat kost geld en wijziging van koers. ‘Je moet met een leraar willen trouwen’, zei de minister. Ja met die excellente zeker! Daar was mijn groep 8 leraar mooi klaar mee geweest. Maar ik zal u zeggen, vroeger wilden alle meisjes wel met hem trouwen. De minister geeft het bijna schoorvoetend toe. Vroeger was dus toch alles stiekem een beetje beter.