Natuurlijk ben ik een grote fan van Aleid Truijens. Vandaag in de Volkskrant (9-9-08)was ze weer keigoed. Ik kan helaas geen link maken, maar ze was ongemeen fel, heerlijk om te lezen.
Reacties zijn gesloten.
Copyright & kopiëren; 2025|WordPress thema door MH Themes
De autonome school
is een historische fout
In de roos! (alweer)
Zij zegt precies wat ik wil zeggen.
Kan dat zo kort, duidelijk en scherp!
Geen woord teveel. De volle waarheid.
That’s it!
In plaats van een spiegel
Dit verhaal van Truijens zou Plasterk op zijn scheerspiegel moeten ophangen. Elke dag even kijken, en wat ziet hij dan: de waarheid, en niets dan de waarheid.
Mevrouw Truijens zegt het
Mevrouw Truijens zegt het heel duidelijk dat je twee tegenovergestelde kanten kunt opgaan om te bereiken dat in Nederland weer goed onderwijs gegeven wordt: je gaat terug naar de situatie van vroeger waarbij alles vanuit Den Haag geregeld werd of je maakt van het gesubsidieerd onderwijs een volkomen vrije markt. Dat laatste houdt in dat elke school die goed onderwijs voor een erkend schooltype verzorgt zonder meer recht op subidie moet krijgen. Als Plasterk geen keuze maakt of niet in staat is zijn keuze te verwezenlijken wordt het onderwijs niet beter en kunnen profiteurs hun zakken verder blijven vullen met het voor beter onderwijs bestemde geld.
Ik hoop dat het bestuur van BON deze boodschap aan Plasterk zal overbrengen.
Seger Weehuizen
Tweede optie onzinnig
de tweede optie van Malmaison lijkt mij onzinnig: een volkomen vrije markt impliceert ook: geen subsidie.
Aleid Truijens veegt hier dan ook terecht de vloer mee aan: onderwijs is te belangrijk om aan de grillen van de vrije markt over te laten, maar een half vrije markt zoals nu brengt het slechtste van twee werelden: De overheid betaalt wel, maar de controle van de overheid, ook op de manier waarop het geld wordt uitgegeven schiet tekort.
De kernpunten van BON (zie rechts in beeld)worden dan ook niet gediend door een vrije markt, want: wie garandeert dan dat:
– de docenten hoog opgeleid zijn
– het grootste deel van het budget naar het primaire proces gaat
– het management in dienst staat van het primaire proces (en niet andersom)
– de zeggenschap vooral bij de docenten ligt
Er worden
veel (kleine) basischolen opgericht die naar de wens van de ouders (moeders) veel aandacht besteden aan “creativiteit”. Een hoog schoolgeld en een gedreven team blijken onvoldoende om veel van deze scholen levensvatbaar te maken. Deze vrije marktexperimenten stemmen tot nadenken. Misschien dat creativiteit met boekhouden een grotere levensvatbaarheid oplevert dan creativiteit met kurk.
vrije markt en subsidies bijten elkaar niet
Gelukkig, JTS, is die onzinnigheid die jij waarneemt slechts schijn.
Een volledig vrije markt impliceert dat eventuele subsidie op een faire manier toegekend wordt. Fair houdt dan in dat de regels niet zo zijn dat starters op de”markt” benadeeld worden t.o.v. de langer aanwezige partijen of grotere partijen. Zoals de situatie nu is krijgen ouders die hun kinderen naar een particuliere school sturen ten onrechte niet het bedrag uitgekeerd dat de overheid aan hun kinderen kwijt zou zijn als ze wel openbaar onderwijs zouden volgen. Verder krijgen concessiehouders van busdiensten wel subsidie. Een vrije markt houdt dus niet in dat er geen subsidies gegeven worden.
Als ouders ontevreden zijn over het onderwijsaanbod kunnen ze zelf een school oprichten die aan de 4 door jou genoemde eisen voldoet. De overheid stelt aan de hand van de resultaten die de leerlingen op centrale schriftelijke examina vast of die school aan haar eis van deugdelijkheid voldoet en daarom recht heeft op subsidie. Voor de rest is de school voor haar een zwarte doos. Ze weet niet wat er in die doos plaats vindt en wil het ook niet weten.
Seger Weehuizen
Vrije? markt
Vrije markt 1:
Geen subsidie. Dat maakt onderwijs voor de meeste ouders onbetaalbaar. Dat willen we niet.
Vrije markt 2:
Wel subsidie. Ouders kunnen hun eigen scholen oprichten. Zo fungeert het onderwijs in Nederland al zo’n 100 jaar. Dit is een oneigenlijke vrije markt, waarin (hoe het zo gekomen is, daar hebben we het hier niet over) alle macht uiteindelijk terechtgekomen is bij besturen van steeds groter wordende instellingen.
De overheid betaalt, maar overheid, ouders en docenten hebben steeds minder te vertellen. Dat is juist wat we ook niet willen!
Conclusie: bij onderwijs past geen vrije markt. In ieder geval niet bij algemeen, algemeen vormend, voor iedereen verplicht onderwijs. Over specifieke, vakgerichte cursussen (na- en bijscholing) gaat het hier niet.
Hebben we al 100 jaar
Inderdaad ‘vrije markt 2’ hebben we al 100 jaar en volgens de grondwet hebben we nog steeds ‘vrije markt 2’. Maar de laatste decennia heeft de overheid dit om zeep geholpen: het oprichten van een school is feitelijk onmogelijk gemaakt. Juist daarom kan scenario ‘vrije markt 2’ best wel eens een goede optie zijn.
Plasterk op de T-sprong (T-kruising)
De kern van mijn betoog is dat als het voor gemotiveerde ouders en leraren weer doenlijk wordt om een school op te richten dat weer zal gebeuren en dat er uitstekende scholen zullen ontstaan. De bestuurders, directeuren en managers van de grote scholenorganisaties raken dan vanzelf hun macht en rijkdom kwijt. Dat lukt niet als we de vroegere toestand willen herstellen en ik moet er niet aan denken wat er dan aan afkoopsommen en werkeloosheidsuitkeringen zou moeten worden betaald, zeker als je de veranderingen snel wil doorvoeren.
Het oprichten van nieuwe gesubsidieerde scholen moet zo gemakkelijk mogelijk worden gemaakt. Wat zou er eenvoudiger zijn dan om van de oprichters van scholen alleen maar te eisen dat zij onweerlegbaar aantonen dat zij aan bepaalde resultaatseisen voldoen? De grote scholenorganisaties weten dat en vrezen dat en bedenken van alles om daar onderuit te komen.
Seger Weehuizen
Hardop dromen
Dag Segher, ik durf je optimisme te delen en deel zeker je wens dat het ouders en leraren moet vrijstaan om zelf een school op te richten. Je hebt een vrije markt, of je hebt hem niet – naar geen schadelijke tussenweg.
De liberale overheid hoort zich niet te bemoeien met de grondslag van de school, of dat nou een geloof in traditionele waarden is of een geloof in de God van Marja van Bijsterveldt of de Jahweh van Job Cohen, Rudolf Steiner of Maria Montessori, het Nietsisme van Wouter Bos of het Ietsisme van Ronald Plasterk. Een staat die zich gescheiden weet van enige kerk moet alle scholen langs dezelfde meetlat leggen, en scholen honoreren die het goed genoeg doen.
Stel je een hv-school voor met louter goede vakdocenten, geworven met schaal LD, die excelleren in hun vak en dat bijhouden door structurele contacten met de universiteit, met een schoolleiding die louter en alleen uitblinkt in een nuttige ondersteuning van deze vakdocenten qua rooster en qua noodzakelijke afstemming, en waarbij het geld niet naar strijkstokken gaat maar naar het onderwijs zelf.
Zouden er voldoende ouders zijn die hun kinderen durven toevertrouwen aan een dergelijke degelijke school?
regelvrij m.b.t.” Den Haag”
Dag Couzijn,
Een zinvolle reactie wordt bemoeilijkt doordat ik geen zekerheid heb over wat je met een hv-school bedoelt. Bij het vaststellen van wat een gepast salaris is moet in elk geval gekeken worden naar wat iemand met diezelfde opleiding buiten het onderwijs zou verdienen. Soms ook naar wat iemand zou verdienen met een even zware opleiding. Een persoon die klassieke talen gestudeerd heeft, bij voorbeeld, verkeert niet in een ideale situatie voor een goed salaris buiten het onderwijs en als je daarop het salaris van een leraar klassieke talen zou baseren blijft het tekort aan leraren klassieke talen onoplosbaar. Ik denk dat je aan een leraar VMBO lagere eisen kunt stellen m.b.t. zijn vakkennis dan aan een leraar bovenbouw VWO en dat het daarom voor de overheid niet noodzakelijk of wenselijk is hem volgens schaal LD te betalen. Dan willen immers vervolgens alle ambtenaren dat ook.
Als je scholen die heel goede resultaten bereiken een extra financiële injectie wilt geven moet je wel goed letten op de ingangseisen die de school stelt. Zelfstandige Gymnasia, bij voorbeeld, zijn goede presteerders onder de VWO-opleidingen maar ze stellen meestal ook zware toegangseisen.
Dat de Zelfstandige Gymnasia vaak leerlingen moeten afwijzen is een aanwijzing dat er meestal wel voldoende ouders zijn die hun kind aan een degelijke school waar hoge eisen worden gesteld willen toevertrouwen. Zeker is het niet want het gaat bij die Gymnasia vaak om hoogopgeleide ouders.
Als, zoals het volgens mij zou moeten zijn, een school niet overspoeld wordt met richtlijnen en rapportage-verplichtingen (van)uit Den Haag kan haar directie gaan uitblinken in nuttige ondersteuning van de docenten
Seger Weehuizen
HV school
is HAVO/VWO school.
aleid
Deze column is geweldig en sluit naadloos aan bij het artikel van Agnes Kant – op dezelfde pagina in de Volkskrant – over marktwerking in de publieke sector.
Markt
Hier: ondermijnt publieke taak
…..hoed met een slappe rand.
Aleid Truijens:’Plasterk moet een werkelijk historisch besluit nemen.’
In vroeger tijden werd een man gekarakteriseerd naar het soort hoed dat hij droeg.
Plasterk draagt een hoed met een slappe rand.
Het stichten van nieuwe scholen
In “de Volkskrant” van 12 september schrijft Misha van Denderen in ”Met nieuwe scholen gaat het hele onderwijs erop vooruit” het volgende:
“In 1994 werd er een wet in Zweden aangenomen die het stichten van een nieuwe school eenvoudiger maakt. Sindsdien kunnen nieuwe partijen gemakkelijk tot de onderwijsmarkt toetreden. Als het bestaande onderwijsaanbod ergens niet goed in is en verbetering uitblijft kan er prompt een nieuwe school worden opgericht. In veel gevallen blijkt de dreiging van toetreding al voldonde voor bestaande scholen om de kwaliteit te verbeteren en te luisteren naar belanghebbenden. Het resultaat van het beleid is een onderwijsklimaat dat vernieuwing en innovatie “van onderop”sterk stimuleert.
In Nederland is het echter door een recente wijziging van de Wet Voortgezet Onderwijs voor nieuwe partijen moeilijk geworden een school te stichten…… Ze (de staatssecretaris) wil geen nieuwe scholen. Ook niet als die een succesvol schoolconcept introduceren. Dat is spijtig voor de geïnteresseerde leerlingen, ouders en docenten. maar bij schoolbestuurdere kan de kurk van de Champagne. Over concurrentie hoeven zijzich voorlopig geen zorgen te maken. Die houdt de staatssecretaris buiten de deur”.
Seger Weehuizen
Zonder commentaar
Op het Onoverwinnelijkheidscollege in Lelystad -een particuliere middelbare school met acht leerlingen- staat meditatie centraal.
“Door meditatie boren kinderen een bron van kennis in zichzelf aan en zijn ze beter in staat die kennis te onthouden en te verwerken” zegt directeur Hein Brik.
“Het grootste verschil is dat de kennis van binnen en niet van buiten komt”, zegt Brik.
“De kinderen zijn minder gestrest en gebruiken meer van hun hersencapaciteit”
Kosten voor dit meditatieve onderwijs: 15.000 euro per jaar voor één kind.
Bron: de Stentor; pagina 5; donderdag 11 september 2008.
Aegis van Nikè komt niet naar Lelystad
Het gaat mij om het oprichten van gesubsidieerde scholen waar cognitieve verworvenheden zwaar tellen. Ook al omdat andere verworvenheden moeilijk in een centraal (schriftelijk) examen te meten zijn.
Misha van Denderen geeft als voorbeeld van scholen die niet als gesubsidieerde scholen mochten worden opgericht “scholen die een soort van persoonlijk onderwijs geven dat anders alleen op dure particuliere scholen wordt aangeboden”.
Daar sta ik van te kijken: zulke scholen moeten met gewone subsidie niet te verwezenlijken zijn omdat daarvoor een dure docent-leerling getalsverhouding nodig is. Maar scholen die zich op de overdracht van kennis en inzicht richten moeten dat ook bij een ongunstige ratio presteren. Vroeger lukte het immers ook!
Seger Weehuizen
Cognitieve verworvenheden?
Ik vraag me serieus af of je het aan de ouders (de markt) kunt overlaten om te definieren wat ze onder “kennis” en “cognitieve verworvenheden” verstaan.
Zo las ik vandaag in de NRC een boze ingezonden brief van, notabene, een dra. die Vincent Icke de kast uitkeert omdat hij in een eerder stuk de astrologie heeft gekleineerd. De broek zakt me dan af. Kennelijk zijn er academische opleidingen, naast onderwijskunde, die tot dergelijke onkritische uitingen kunnen leiden.
Naam en Faam
Sommige ouders komen bij het zoeken van een geschikte school voor hun kind misschien niet verder dan: De kinderen die van die school afkomstig zijn doen het goed bij de vervolgopleidingen of op hun werk. Dat is meestal ook een goede manier om te selecteren.
Seger Weehuizen
Reactie Sjoerd Slager
In de Volkskrant van 15 september 2008 verscheen de volgende reactie van Sjoerd Slagter.
Schoolleiders zitten op de goede weg
Een ‘vleugellamme’ minister van Onderwijs en bestuurders die zich ‘een kriek lachen’. Als we Aleid Truijens moeten geloven, is het onderwijs overgeleverd aan boeven die zichzelf onbeschaamd verrijken, die kennisverwerving op hun scholen hebben afgeschaft en die ‘fluitend de ondernemer uithangen op kosten van de belastingbetaler’ (Forum, 9september). Als er niet zo veel verbetenheid en ingehouden woede in doorklonk, had ik erom kunnen lachen. Ik reageer omdat ik al die ondernemende schoolleiders met het aan hen toevertrouwde belastinggeld juist fantastische dingen zie doen. Voor hun leerlingen en voor hun medewerkers.
In haar column gaat Truijens uitgebreid in op het door de minister en de sociale partners ondertekende Convenant Leerkracht. Ze stelt dat dit convenant de schoolbesturen tot niets verplicht en ze betwijfelt of schoolleiders bereid zijn te investeren in scholing van docenten. En passant beschuldigt ze diezelfde schoolleiders ervan de ‘miljoenen van Plasterk in hun eigen zak te steken’. Dit zijn beschuldigingen en verdachtmakingen die alle perken te buiten gaan. En die bovendien iedere grond missen.
Daarom eerst maar wat feiten.
Weliswaar is er al maanden geleden een convenant ondertekend, maar de toegezegde gelden komen pas in 2009 binnen. Dan pas gaan alle docenten er financieel op vooruit. Zo leidt het inkorten van de carrièrelijn (sneller op je maximum) alleen al tot een loonstijging van zo’n 1.500 euro per jaar. Leraren die al op hun maximum zitten, krijgen er ruim 1.000 euro bij. De grootste loonstijging – gemiddeld 12,5 procent -realiseren docenten als ze naar een hogere schaal gaan. Als werkgevers hebben we afgesproken – en in een contract vastgelegd- dat al het extra geld naar de docenten gaat. Het is volstrekt uitgesloten dat er ook maar één cent in de zakken van schoolbestuurders verdwijnt.
Het waren de schoolbesturen zelf die een jaar geleden het initiatief namen tot oprichting van het NiMe (Nederlands Instituut voor Masters in Educatie). Het NiMe biedt topopleidingen voor zittende docenten. Schoolleiders realiseren zich als geen ander het belang van excellente docenten. Zij zijn het kloppend hart van iedere school, het visitekaartje naar buiten. Schoolbesturen koesteren deze docenten en houden hen graag ‘binnen boord’. Hoezo geen hoog kennisniveau, hoezo geen academici voor de klas?
De bewering van Truijens dat de miljoenen van Plasterk ten goede komen aan een salarisstijging voor bestuurders, is onbeschaamd en mist iedere grond. Terwijl de Tweede Kamer de publieke sector oproept een beloningscode op te stellen, hééft het voortgezet onderwijs (VO) al zo’n code. Een code voor de 10procent van de scholen die een bestuurscollege kennen. Schoolleiders die de overstap maken naar een College van Bestuur verliezen namelijk hun cao-rechten: pensioen, vakantiedagen, ontslagbescherming, enzovoort. Dit verlies aan inkomen kan oplopen tot zo’n 15 procent. De code houdt daar rekening mee. Verder schept de code duidelijkheid, dwingt tot openheid en voorkomt wildgroei. Iedereen die de publieke sector een warm hart toedraagt, zou het VO hiervoor moeten prijzen.
Dat Truijens een diep geworteld wantrouwen jegens schoolbesturen koestert, is duidelijk. Maar is dat gerechtvaardigd? Niet als je je baseert op de feiten. Uit een recente studie van het SCP – De school bestuurd – blijkt dat de recent verkregen autonomie bij scholen in goede handen is. De autonome school is volgens Truijens een ‘historische vergissing’. Het SCP oordeelt anders: anno 2008 luisteren scholen naar hun omgeving en maken zij werk van maatschappelijke vragen en problemen. En dat doen ze zonder hun kerntaak te verwaarlozen: leerlingen kennis en vaardigheden bijbrengen. Het SCP concludeert dat door de toegenomen autonomie de functie van zowel de bestuurder, de schoolleider als die van docent aantrekkelijker wordt.
Het onderwijs is op de goede weg, aldus het SCP. Maar het wantrouwen is hardnekkig en lijkt ongevoelig voor feiten. Ondanks onderzoeken die het tegendeel bewijzen, blijven politici en columnisten roepen dat er te veel overhead in het onderwijs is, dat grootschaligheid slecht is en dat bestuurders vanuit ivoren torens besturen. Dit wordt volgens het SCP door de feiten gelogenstraft. Schoolleiders vinden transparantie, kwaliteit en een goed imago veel belangrijker dan meer vestigingen of leerlingen. De politiek zou hen moeten steunen, niet tegenwerken. Het voortgezet onderwijs heeft een overheid nodig die scholen de ruimte geeft, diversiteit waardeert en accepteert dat een school in Amsterdam andere keuzes maakt dan een school in Heerlen.
Het gaat erom een balans te vinden tussen de eisen uit de samenleving en de onderwijstaak van scholen: leren lezen, schrijven en rekenen. Daarbij hebben we geen behoefte aan politieke bemoeizucht. Politici moeten gebruik maken van de expertise die in scholen voorhanden is. Een dialoog in plaats van de monoloog van de regelgeving. De VO-raad kiest voor de dialoog: met politici ouders, docenten en met leerlingen. En natuurlijk ook met Aleid Truijens. Graag nodig ik haar daartoe uit.
Als Sjoerd
hierop al reageert met zoveel verbetenheid, dan hou ik mijn hart vast voor eind november, dat wordt lachen.
?
Wat gebeurt er dan eind november?
Wat trekt Slagter zich aan?
Ondanks onderzoeken die het tegendeel bewijzen, blijven politici en columnisten roepen dat er te veel overhead in het onderwijs is, dat grootschaligheid slecht is en dat bestuurders vanuit ivoren torens besturen.
Slagter stelt wel enig belang in wat politici en columnisten roepen. Dat kan hem namelijk op termijn zijn leven lastig maken. De mening van docenten en ander voetvolk heeft hem nooit geïnteresseerd, die zijn toch machteloos. Maar schoolleiders realiseren zich als geen ander het belang van excellente docenten En als die docenten het niet met Sjoerd cum suis eens zijn? Dan zijn het gewoon geen excellente docenten, zo simpel is dat.