Zoals met alles wat ‘gratis’ is: iemand zal moeten opdraaien voor de kosten van gratis schoolboeken. Vanaf volgend schooljaar neemt het Rijk die kosten over van ouders. Voor scholen maakt het niet uit wie de boeken betaalt, maar er komt voor hen wel een taak bij. Voortaan zijn zij verplicht om de aanschaf van schoolboeken Europees aan te besteden.
De VO-Raad, koepelorganisatie van het voortgezet onderwijs, waarschuwde een paar weken geleden dat de meeste scholen de procedure van Europese aanbesteding nooit af kunnen hebben vóór 1 augustus 2008, de datum waarop de schoolboeken gratis worden. De raad adviseert de scholen daarom de aanbesteding een jaartje uit te stellen. Komend jaar zouden de scholen de boeken nog één keer bij hun vertrouwde uitgevers kunnen betrekken. Intussen moeten ze de expertise opbouwen om in 2009 wél aan de Europese regels te voldoen.
Het leveren van de schoolboeken wordt officieel een opdracht namens de overheid. Scholen zijn een ‘aanbestedende dienst’, net als bijvoorbeeld academische ziekenhuizen, universiteiten en waterschappen. Dat betekent dat alle potentiële leveranciers van schoolboeken in de Wereldhandelsorganisatie een gelijke kans moeten hebben om de opdracht te krijgen. Doel van de Europese regels is de verdere totstandkoming van een interne markt binnen Europa, met vrije, eerlijke concurrentie. Ook zouden de boeken uiteindelijk goedkoper worden door de Europese aanbesteding.
Advocate Willemijn Ritsema van Eck van kantoor Houthoff Buruma, gespecialiseerd in aanbestedingsrecht, legt de procedure uit. Eerst moeten scholen publiceren welke opdracht ze willen uitgeven, met onder meer een melding op aanbestedingskalender.nl. Ze moeten een uiterste inschrijvingstermijn vaststellen en precies omschrijven wat ze willen en op basis waarvan ze een leverancier gaan kiezen. Ritsema van Eck: “Zo kun je bepalen dat je per definitie voor de laagste prijs gaat, of je stelt duidelijke criteria op voor de economisch meest voordelige aanbieding. Bij die tweede optie weegt ook kwaliteit mee.” Een school mag niet van tevoren de precieze lesmethode kiezen. Dat zou oneerlijk zijn tegenover potentiële leveranciers die niet precies die lesmethode, maar wel vergelijkbare boeken kunnen leveren.
Het inhoudelijke probleem van het aanbesteden, zegt Simon Does van managementadviesbureau Expanding Visions, is dat het veranderen van uitgever meestal ook een andere lesmethode betekent. Does: “Ik ben benieuwd hoe scholen en uitgeverijen hiermee omgaan.”
Ook aan het eind van de procedure moet tijd worden ingeruimd, voor het geval dat een verliezende leverancier – een andere Nederlandse uitgever bijvoorbeeld – het niet eens is met het verloop van de procedure. Die aanbieder kan bezwaar maken en zelfs een kort geding aanspannen, met het risico van een flinke vertraging.
De Nederlandse uitgeverijen van schoolboeken hoeven zich nog niet direct zorgen te maken over harde concurrentie van hun Europese branchegenoten. Ritsema van Eck acht het onwaarschijnlijk dat Poolse of Griekse leveranciers ineens een poging zullen wagen om de Nederlandse schoolboekenmarkt op te gaan. Daarvoor is de taalbarrière te groot. Buitenlandse leveranciers zijn vermoedelijk ook “niet bekend genoeg met de Nederlandse manier van lesgeven”.
De meeste scholen hebben niet de expertise in huis om de aanbesteding zelf te organiseren. Daarvoor kunnen ze zich wenden tot een advocatenkantoor of een gespecialiseerd aanbestedingsbureau. Ritsema van Eck noemt de regelgeving “gedetailleerd”, maar vindt het wel meevallen met de complexiteit. In “drie tot zes maanden” zou het moeten lukken om de boeken aan te besteden, zegt zij. “Het meest tijdrovend is dat scholen vooraf moeten besluiten aan welke criteria de boeken moeten voldoen, en
Volgens Does is de tijd die scholen hebben echter wel degelijk “krap”. Dat geldt misschien niet voor grote schoolbesturen met een centrale inkoopfunctie, zegt Does, maar des te meer voor de ‘kleintjes’. “Die hebben niet de organisatie en de professionaliteit in huis om alles vóór augustus te hebben geregeld.”
Dat neemt niet weg dat het tegen de regels is als scholen hun boeken komend schooljaar nog automatisch bij hun vertrouwde leverancier bestellen. Concurrenten, ook Nederlandse, hebben het recht om daartegen bezwaar te maken. Dat zou kunnen leiden tot een verbod op automatische verlenging van het contract met de oude leverancier.
Er zijn uitzonderingen mogelijk, bijvoorbeeld als een rechter zou oordelen dat scholen echt te weinig tijd hebben gekregen voor de aanbestedingsprocedure. Dan moeten ze wel kunnen laten zien dat ze voldoende voorbereidingen hebben getroffen om de boeken in 2009 alsnog Europees aan te besteden. Hoe dan ook, zegt Ritsema van Eck, rekken scholen de regels “wel heel erg op” als ze komend schooljaar niet overgaan tot aanbesteding.
Feit is dat de komst van gratis schoolboeken al in de lucht hing sinds september 2006, toen de partijcongressen van CDA en PvdA er hun fiat aan gaven. Afgelopen Prinsjesdag werd bekrachtigd dat de boeken per 1 augustus 2008 gratis worden. Als scholen meteen met de aanbestedingsprocedure waren begonnen, waren ze niet in de problemen gekomen.
Voorzitter Sjoerd Slagter van de VO-Raad zei in zijn nieuwjaarstoespraak dat scholen zitten te wachten op concrete wetgeving. “Wij zullen niet meewerken aan een haastwet.” Het ministerie van Onderwijs stelt ondertussen dat de accountants van het departement geen oogje zullen toeknijpen. Deze maand worden scholen en de Tweede Kamer nader geïnformeerd over het invoeringstraject, zegt het ministerie.
(NRC/Handelsblad)
Amateurisme op zijn Nederlands
Wie is er amateuristischer? De scholen die de aanbesteding niet rond kunnen krijgen, of de regering?
De Telegraaf wordt in Nederland opgemaakt en in Spanje geprint.
De Telegraaf wordt in Nederland op gemaakt en in Barcelona geprint, dat is al geruime tijd zo.
Hoorde ik van de week op Radio 1 iemand uit het onderwijsveld roepen dat een Europese Aanbesteding flauwekul is, maar dat roepen ze meestal als ze klem komen te zitten of erger “geen verstand van zaken hebben”!!
Echter het is ook al jaren bekend dat verschillende Nederlandse banken worden gestuurd door IT Specialisten in India.
Dus hier een boek opmaken, in bijvoorbeeld Griekenland printen en verschepen naar Nederland kan erg veel geld opleveren, het moet dan wel om aantallen gaan natuurlijk.
Misverstand
Joao, mocht je dit denken: de Telegraaf wordt niet in Barcelona geprint en vervolgens naar Nederland gebracht. Wel worden de kranten voor de Spaanse lezers aldaar geprint. Zie bijvoorbeeld dagbladen.blogspot.com/2006/08/150000-kranten-per-dag-in-het.html.
Een manier om studieboeken gratis te maken is het opnemen van advertenties. Van de vakken die ik kan beoordelen zijn de uitgaven op studentensupport.nl/ inhoudelijk van zeer goede kwaliteit.
school boeken
goed fout :
in schoolboeken horen geen advertenties ; zelfs niet als ze inhoudelijk van zeer goede kwaliteit zouden kunnen zijn ;
gewoon fout ;
maarten
Wat is er fout?
Je hoort mij niet beweren dat advertenties de oplossing zijn. Ik ben wel benieuwd waarom je er zo mordicus tegen bent.
advertenties in schoolboeken
(quote) Marten Hoffmann op Di, 04/03/2008
Je hoort mij niet beweren dat advertenties de oplossing zijn. Ik ben wel benieuwd waarom je er zo mordicus tegen bent. (unquote)
gewoon, ik dacht dat de principes van reclame en die van school op alle fronten tegenstrijdig zijn ;
en : ik zou de leerlingen tenminste voor hun tijd op school een objectieve omgeving wensen, vrij van de druk van reclame (die altijd liegt) ;
dat geldt natuurlijk in afnemende mate naarmate de leerlingen naar zelfstandig oordelen toegroeien, en een vak gaan leren ;
maarten
Reclame zou liegen ?
Ik heb in het verleden zo’n 6 jaar in binnen- en buitenland advertenties verkocht voor vakbladen, bedrijven prijzen hun waar aan in dit soort “print” uitgaven.
Reclame liegt niet, het zijn de makers er van die soms liegen, je gebruikt dus een “pars pro toto” en dat is niet zo vriendelijk.
Ik heb wat uitgaven bekeken via de link van Marten Hoffman en ik vond het niet zo storend die blokjes reclame.
Het blijft per slot van rekening de klant die uitmaakt wat hij wel of niet koopt.
Als je door reclame bovendien 50% goedkopere schoolboeken zou krijgen, dan denk ik dat geen enkele ouder daar problemen mee zal hebben.
Uiteraard kan je de reclame wel aan regels binden, dat hebben wij nu al voor bijvoorbeeld cigaretten en alcohol reclame en voor nog veel meer uitingen.
In dit geval zou de Reclame Code Commissie hier ook nog een rol in kunnen spelen, kijk maar eens over 10 jaar in de schoolboeken……………………
Geen advertenties in schoolboeken
neen en scholen horen ook geen geld in aandelen of obligaties te steken en ook geen studie-reizen naar Mekka te maken of zelf schoolbussen te kopen of nog sterker school-manager’s een bedrijfswagen te geven !!!
En toch gebeurt het ?
2 argumenten voor verbod reclame in schoolboeken
Ten eerste: De school mag niet mee- of tegen-werken aan de aankoop van produkten of de verspreiding van ideeën wanneer zij er niet van overtuigd is dat daarmee het belang van de leerling gediend is.
Ten tweede: reclame leidt af van de boodschap of de kennis die het leerboek moet overbrengen en dat is juist de bedoeling.
Wat de laatste reden betreft hoef je niet principieel te zijn. Als het boek erg goed en goedkoop is kan dat opwegen tegen de afleiding waarvoor de reclameboodschappen zorgen. Maar de eerste reden is een zwaarwegende principiële reden.
Seger Weehuizen
Onderzoek
Samen twee studiegenoten zijn wij een onderzoek begonnen naar de mogelijkheden en onmogelijkheden om reclame in schoolboeken op te nemen. Uit vooronderzoek is gebleken dat de uitgeverijen er niet om staan te springen en dat de reclame zowel de docent als leerling afleid. Maar de vraag is waarop deze mening is gebaseerd (dit is nog niet onderzocht). Het moge duidelijk zijn dat reclame van Coca Cola, Marlboro en McDonalds wel kunnen afleiden. Maar wat zou er mis zijn om reclame te maken voor www.wisweb.nl in wiskundeboeken of reclame voor musea in boeken voor CKV? Of technische bedrijven die duidelijk kunnen maken dat het interessant is om een bétaprofiel en opleiding te kiezen waardoor het tekort in deze markt positief kan worden beïnvloed (al is dit voorbeeld misschien iets té optimistisch). Het is naar mijn mening de moeite waard om te onderzoeken om welke manier er mogelijkheden zijn om reclame in schoolboeken te krijgen. Met als doel het onderwijs te verbeteren én de schoolboeken goedkoper te maken.
Welkom Mathi
Welkom op dit forum en dank voor je onderzoekswerk. Ik ben zeer benieuwd naar je conclusies en hoop dat je die hier ook wilt publiceren.
Persoonlijk denk ik dat dat met het afleiden wel meevalt. Reclame is letterlijk overal en zelf vind ik het soms wel vervelend op TV omdat het daar de uitzending onderbreekt, maar in kranten en tijdschriften ligt dat toch anders. Het grootste probleem lijkt me eerder dat de reclamegelden de inhoud kunnen gaan sturen. Ik denk dan niet eens in de eerste plaats aan bijvoorbeeld leesteksten over de Beierse bierfeesten als er reclame van een brouwerij in de studieboeken Duits staat, maar eerder aan de wens van een visueel zo aantrekkelijk mogelijk schoolboek, makkelijk verteerbaar, allemaal omdat de kinderen de reclames dan in een aardiger context zien. Argumenten: als we onze boeken niet glossy uitvoeren, dan lopen de reclame inkomsten terug, of andere wensen die te maken kunnen hebben met oneigenlijk marktaandeel. Dat boeken worden gekocht vanwege de goed betalende reclame in plaats van vanwege de inhoud. En dat die reclame dus automatisch stuurt.
reclame in schoolboeken
ref : onderzoek, ingediend door Mathi, 04/03/2008
reclame in schoolboeken = slecht idee !
zie mijn vorige berichten ;
beter idee :
non-profit uitgeverij starten, docenten schrijven hun eigen boeken, print on demand ; steeds actueel ; en minder duur ;
herhaalde oproep :
wie wil iets dergelijks ondersteunen of helpen op te zetten ?
maarten
Zelf oordelen
Maarten, zou je zo vriendelijk willen zijn om eens een blik te werpen op het materiaal van Studentsupport? Je mening is duidelijk, maar wellicht valt het je mee.
re : zelf oordelen – reclame, schoolboeken
beste marten,
ik heb vandaag enkele van die PDF boeken bekeken ; ik had zoiets al wel eens eerder gezien, in amerika, vond ze meestal horrible ;
moet ik nu zeggen dat het meevalt ? OK :
ja, deels ; nee, toch niet ;
– text OK ; opmaak OK ;
– storen de advertenties ? ja
{een enkel voorbeeld : HSBC ;
off topic – aandelen vandaag 5 % lager, wegens mortgage
crisis USA ;}
– typografisch – valt mee, maar reclame onderbreekt de text flow ;
– er is geen verband met het onderwerp ;
kernvraag :
– leren we om wetenschap/vakkennis/ onderzoek/ vaardigheid te
verwerven, of is dit de kortste weg naar money, career,
glamour, baan, zekerheid, huisje-boompje-beestje ?
het valt mij dus grondig tegen ;
waar lijkt het op ?
deze soort boeken staat (halverwege, nee, minder ver) op de route naar die mooie wervende nobilis/intermediair jaarboeken waarmee grote (en kleine) ondernemingen (en ministeries !) hun loonslaven trachten te recruteren (met veel succes, mag ik er bij zeggen) ;
conclusie :
nee dus ; nooit dus ; geen reclames in het leer-proces, tenminste niet totdat de adolescenten oordeelsvaardig zijn ; en nog het allerminst in schoolboeken voor jongere leerlingen ;
is er een alternatief ? ja :
waarom schrijven docenten/groep docenten niet zelf hun schoolboeken ; deden ze vroeger ook vaak !
boeken, die ze in associatie met een non-profit uitgeverij kunnen laten verschijnen ;
voordelen :
– boeken kunnen actueel worden gehouden, teksten kunnen elk
jaar herzien en verbeterd worden ;
– print-on-demand is een kosten-gunstig alternatief, ook voor
kleine oplagen ;
– pluriforme lesmethoden zijn mogelijk, naar keuze van elke
docent, uit meerdere boeken in hetzelfde vak ;
– en er komen veel meer mensen bij in actie, uitwisseling,
verrijking ;
nadeel :
– de uitgevers vinden het niet leuk ;
maarten
Bedankt …
… voor je commentaar.
Je schrijft: “… reclame onderbreekt de text flow”
Daar ben ik het mee eens, zolang je dit vergelijkt met een “echt” studieboek. Deze stijl heeft wel iets van een tijdschrift: grote tekstblokken met hier en daar advertenties. Over ’text flow’ gesproken: misschien zou je zelf ook iets meer in volledige zinnen kunnen schrijven? Dat verhoogt m.i. de leesbaarheid van je bijdragen.
Je schrijft: “… nee dus, nooit dus; geen reclames in het leer-proces, tenminste niet totdat de adolescenten oordeelsvaardig zijn”.
De boeken/syllabi op Studentsupport zijn uiteraard gericht op de laatste categorie, dat moge duidelijk zijn. Als het gaat om jongere kinderen kan ik wel met je meegaan. Anderzijds – en 1945 gaf dat ook al aan – worden kinderen al overal aan reclame blootgesteld. Dat kun je gebruiken als argument om lesmateriaal reclamevrij te houden, maar ook om te accepteren dat er advertenties in staan, want daar is ‘de jeugd’ toch al aan gewend. Het is maar net hoe je het bekijkt en als de boeken er goedkoop of zelfs gratis van worden én je kunt zelf de inhoud bepalen, waarom niet? Die laatste voorwaarde (zelf bepalen van de inhoud) is uiteraard een conditio sine qua non.
Je schrijft: “waarom schrijven docenten/groep docenten niet zelf hun schoolboeken ; deden ze vroeger ook vaak! boeken, die ze in associatie met een non-profit uitgeverij kunnen laten verschijnen ;”
En waarom geen gewone ‘profit-uitgeverij’ die deze eenvoudig uitgevoerde boeken ook voor een eenvoudige prijs drukt? Want ik heb de indruk dat de hoge prijs van huidige boeken enerzijds zit in de hoge ontwikkelingskosten (opmaak, fotomateriaal etc.) én in het buitengewoon dure drukwerk met glanzend papier etc. etc. Als die veronderstelling klopt kan een lesboek in C1000-stijl (“geen fratsen”) zeer aanzienlijk goedkoper zijn én kan de uitgever er een keurige winst aan overhouden. En díe uitgever vindt het dus wél leuk!
Kosten voor drukken
Ik heb enige ervaring met het drukken van proefschriften. Dit is een kleine oplage, een mooi boekje.
Het kostenplaatje zonder fratsen (zwart-wit) ziet er ruwweg als volgt uit in euros:
500+A+0.01AP
waarin A het aantal boekjes en P het aantal pagina’s per boekje. Dus er is een startbedrag van ruwweg 500 euro, ieder boekje kost een euro en iedere pagina in een boekje kost een cent.
Honderd boekjes van honderd paginas kost je dus ongeveer 700 euro. Vijfhonderd boekjes van honderd paginas kost ongeveer 1500 euro.
In de limiet waarin de startkosten verwaarloosbaar zijn kost een boekje ruwweg in euros: 1 euro plus het aantal bladzijden gedeeld door honderd.
nu de auteursrechten nog
Het wordt nu interessant om te weten wat uitgeverijen aan de auteurs van leerboeken betalen. Een goede regeling voor het betalen van schoolboeken zou zijn: De scholen betalen de auteurs van tekst die zij gebruiken voor het gebruik van hun geestelijk eigendom en die tekst mag verder vrij downgelaad en afgedrukt worden.
OPM: Bij verwaarloosbare startkosten is de prijs van een boek
1 + P/100 en niet (1 + P)/100 hoewel dat bij zeer dikke boeken natuurlijk niets meer uitmaakt. Je kunt ook zeggen: één EURO plus één cent per pagina
Seger Weehuizen
Mathi, reclame in schoolboeken
welkom ; het hangt er natuurlijk ook vanaf hoe oud de leerlingen zijn die een leerboek met reclame onder de neus krijgen ;
imo zijn reclame principes en educatie slecht met elkaar verenigbaar ; het streven naar goedkopere schoolboeken verdient lof, dat kan ook door een betere aanpak van het maken en uitgeven van schoolboeken (print-on-demand en zo) ;
a propos culturele reclame : ik zie liever een uiteenzetting van wat een museum (of theater, orkest, monument) heeft te bieden, dan een wervende text die naar reclame riekt – het begint goed, maar waar is het eind ?
vr. gr, maarten
maarten
Een krant is een dagblad een schoolboek is een jaarboek
dat is duidelijk, je gaat geen kranten printen in Spanje en die vervolgens verschepen naar Nederland, “da’s logisch” zou een bekende Nederlandse/Spaanse voetbalgoeroe dan zeggen.
Echter een schoolboek gaat een jaar mee, dus daar heb je wel even de tijd voor.
Kan je zelf thuis de opmaak doen, zijn je “overhead” kosten ook laag.
Zie ook
nl.wikipedia.org/wiki/Overhead_(bedrijfskunde)
En reclame kan ook, zo’n 20 jaar terug mocht er van het CDA geen reclame op de TV op zondag, waren de energiebedrijven en de NS nog niet geprivatiseerd en gingen scholen nog niet op studie-reis naar Mekka.
Had iemand toen verteld dat dit anno 2008 wel het geval was geweest, dan was deze persoon gelijk opgepakt door twee mannen in witte jassen en hadden wij deze persoon een tijdje niet meer publiekelijk gezien !!
En toch
zijn er nog steeds mensen die niet willen geloven dat sommige dingen vroeger echt beter waren!
Het gaat niet alleen….
….om het elders drukken van onze schoolboeken.
Ook om de inhoudelijke en didactische kant.
In zoverre zou het best kunnen gebeuren dat we over twee jaar een Spaanse methode voor wiskunde op onze schoolbanken hebben liggen en een Engels methode voor Engels of wellicht een Griekse methode voor Frans.
Is dat erg?
Hals schreef: “In zoverre zou het best kunnen gebeuren dat we over twee jaar een Spaanse methode voor wiskunde op onze schoolbanken hebben liggen en een Engels methode voor Engels of wellicht een Griekse methode voor Frans.” Wie weet zijn die niet-Nederlandse methodes wel beter. Als het Nederlands maar correct is, levert dit misschien wel een verbetering op!