Plasterk bezuinigt ca 100 miljoen op universiteiten

Zojuist gelezen in NRC Handelsblad van 22/8/07:

“Universiteiten dachten dat Plasterk hen begreep

Het kabinet wil steviger en competitiever onderzoek aan de universiteiten. Maar door een ingewikkelde ‘truc’ moet het wel met 100 miljoen euro minder.
Door onze redacteur Derk Walters

Den Haag, 22 aug.

De eerste schermutselingen over de begrotingen van Prinsjesdag hebben de universitaire wereld bereikt.

De sfeer leek nog wel zo vredig. Met het huidige kabinet viel goed te praten, vond voorzitter Sijbolt Noorda van de universiteitenvereniging VSNU. Minister Plasterk (Onderwijs, PvdA) luisterde naar de wensen van de universiteiten en heeft kennis van zaken. Noorda was tot nu toe optimistisch over de kabinetsplannen voor wetenschappelijk onderzoek, dat steviger en competitiever moest worden.

Totdat het kabinet de financiële onderbouwing van de plannen afgelopen week ter informatie aanbood aan de VSNU. Er wordt niets verstevigd, zegt Noorda. „Alleen afgebroken. Er wordt voor 100 miljoen euro bezuinigd met ingang van 2008, en dat is onverteerbaar. Het kabinet slaat alle adviezen in de wind.”

Noorda doelt met name op het advies van de door het ministerie ingestelde Commissie Dynamisering. Deze adviesclub, onder leiding van natuurkundige Hans Chang, adviseerde vorig jaar een miljard extra in onderzoek te stoppen. Ook wijst Noorda op een analyse van het Nederlandse hoger onderwijs door de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (Oeso), waaruit blijkt dat in elk geval de rijkssubsidie voor universiteiten niet mag afnemen.

De pijn zit in het verschuiven van een post van 100 miljoen euro – de zogeheten ‘Dynamisering Smart Mix’ – van de rijkssubsidie voor universiteiten naar de middelen die universiteiten ontvangen van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Binnen de NWO-middelen, zegt Noorda, wordt dat geld gebruikt om het gat te dichten dat de aardgasbaten daar laten vallen. Tot nu toe was een deel van de aardgasbaten direct toegewezen aan de NWO-pot, die is bedoeld voor subsidiëring van toponderzoek. Die directe toewijzing, rond de 100 miljoen euro, valt nu weg.

Het resultaat is volgens de VSNU dat elke universiteit er met ingang van 2008 op achteruit gaat, van 1,8 miljoen euro (Universiteit van Tilburg) tot 13,3 miljoen euro (Universiteit Utrecht). Voor sommige universiteiten kan de bezuiniging nog hoger uitvallen. Universiteiten moeten zelf een euro inleggen naast iedere euro die ze van NWO ontvangen – de systematiek van het ‘matchen’. Die zelf in te leggen euro komt uit de rijkssubsidie. Een verlaging van de rijkssubsidie kan dus een even grote afname van de NWO-middelen tot gevolg hebben.

De Radboud Universiteit Nijmegen ontvangt bijvoorbeeld volgend jaar 9 miljoen euro minder rechtstreeks van het Rijk, zegt voorzitter Roelof de Wijkerslooth van het college van bestuur. Door de verplichte matching betaalt NWO ook 9 miljoen minder – een totale vermindering op het budget van 18 miljoen euro.

NWO houdt zich nog op de vlakte over de veronderstelde bezuiniging, zegt een woordvoerder. „Wij zijn tegen het verlagen van de rijkssubsidie, maar we wachten hoopvol op Prinsjesdag.” Het kan zijn, zegt De Wijkerslooth, dat op Prinsjesdag uit de begrotingen zal blijken dat het kabinet via een omweg alsnog in onderzoek investeert. „Maar daar heeft de Radboud Universiteit niets aan. Wij hebben een goed inzicht in wat we van het Rijk krijgen in 2008, en dit is waar we het mee moeten doen. Dit hakt er onmiddellijk in.”

De bijgaande grafiek, die ik hier niet kan weergeven, bevat de volgende gegevens:

Tilburg 1,8 miljoen
Maastricht 4 miljoen
Rotterdam 5,8 miljoen
Vrije Universiteit 6,8 miljoen
Eindhoven 8,7 miljoen
Leiden 9 mljoen
Nijmegen 9,1 miljoen
Groningen 9,2 miljoen
Twente 9,3 miljoen
UvA 9,6 miljoen
Delft 13,2 miljoen
Utrecht 13,3 miljoen
(bron VSNU)