Op hogescholen en universiteiten wordt veelal in het Engels lesgegeven. Schoolbesturen dwingen hun personeel daar meestal toe, al doen (gelukkig) veel docenten daar niet aan mee, omdat ze het niet willen of omdat ze het niet kunnen. Ook dit is een gevolg van de hieronder besproken Bolognaverklaring. Voor veel docenten is het steenkolen-Engels dat ze spreken onvoldoende om daarmee de subtiliteiten van hun vak over te brengen.
‘Niet erg,’ zegt taalkundige Joop van der Horst in zijn eerder besproken boek ‘Het einde van de standaardtaal’ uit 2008. ‘Politici en managers spreken ook geen perfect Engels.’
‘Wel erg,’ zegt de redactie onderwijs en de Nederlandse Taalunie vandaag in dagblad Trouw. ‘Immers, meer dan negentig procent van de studenten belandt gewoon achter een bureau in Rotterdam of Amersfoort en daar wordt helemaal geen Engels gesproken. Studenten leren het Engels op zo’n Engelstalige opleiding toch niet beheersen.’
Bovendien moet volgens de wet onderwijs in het Nederlands gegeven worden. Daar kan in speciale gevallen van worden afgeweken. Maar het lijkt erop dat die uitzondering steeds meer regel wordt.
In 2010 waren er (ik citeer Trouw) ongeveer 1300 Engelstalige opleidingen en cursussen in Nederland, een groei van acht procent met het jaar daarvoor. De Nederlandse Taalunie vermoedt dat de onderwijsinstellingen met dit aanbod extra buitenlandse studenten willen trekken. Daarvan lopen er zo’n 50.000 rond; de overgrote meerderheid (600.000) is nog gewoon Nederlands.
Sommige hogescholen verplichten zelfs om als er slechts één buitenlander in de groep aanwezig is de colleges in het Engels te geven.
‘Niet goed,’ zegt de Taalunie. ‘Zo leren studenten geen Engels en ook geen Nederlands.’
Reacties zijn gesloten.
Onderwijs in het Nederlands? JA!
Zelfs als docent Engels in het VO ben ik voorstander van het geven van onderwijs in het Nederlands. Behalve dus tijdens de lessen Engels.
Het belangrijkste is dat een kind leert wat het moet leren. Het is belangrijk dat geschiedenis door een bevoegde docent geschiedenis gegeven wordt en dat wiskunde door een bevoegde docent wiskunde gegeven wordt. Het heeft voor een vak zelf geen enkele toegevoegde waarde om dit in het Engels te onderwijzen.
Het is enkel van waarde dat alle vakken op niveau gegeven worden door bevoegde docenten.
Laten we in Nederland, zolang het niet van belang is Engels of welke taal dan ook te spreken, a.u.b. onze vakken in het Nederlands geven. Dat kost vaak al genoeg moeite.
Bovendien leren Nederlandse kinderen gemakkelijker een moderne “vreemde” taal als ze hun moedertaal heel goed beheersen.
Op vele hogescholen worden….
..ervaren docenten van de een op de andere dag verplicht hun vak in het Engels te geven. Dat levert voor velen grote problemen op, omdat zij weliswaar (wellicht al jaren of decennia) goede docenten zijn, maar de Engelse taal onvoldoende machtig zijn om moeilijke zaken van hun vak in die ‘vreemde’ taal te doceren.
Dat ondermijnt niet alleen de inhoudelijke kwaliteit van het vak, maar bovendien het zelfvertrouwen van de docent. Temeer daar jonge studenten het Engels tegenwoordig beter spreken dan hun docenten, vooral de oude rotten in het vak.
Die verplichting is er in het VO niet. Zelfs bij tweetalig onderwijs moet je eerst je papieren halen.
Het is bovendien frustrerend
Het is bovendien frustrerend omdat je woordspelingen, grappen, subtiele verhandelingen al vlug achterwege laat. De lessen worden monotoner.
Op een gastcollege dat ik gaf op het University College in Utrecht dat wel in het Engels moest omdat er veel buitenlandse studenten waren, kreeg ik een vraag die ik niet begreep. na nog twee keer gevraagd te hebben de vraag in andere bewoordingen te formuleren haakte ik af.
Na afloop vertelden Nederlandse leerlingen mij dat niemand die jongen begreep.
Dat was dan vast de
enige Engelsman in het gezelschap, dat is mijn probleem altijd;-). Ik val af en toe in op Amsterdam University College. Op de VU moesten alle docenten die ook in het Engels college geven een taaltoets doen. In de voordracht die daar onderdeel van was heb ik de examinatoren wat verteld over hoe in de TAL-boekjes over talig rekenonderwijs ook de Nederlandse taal verhaspeld wordt als ze het hebben over TALrijk onderwijs. Zo kwam het op tellers en tales, vertellen en getallen, en nog veel meer, zeer vermakelijk. Ik wist niet (meer) dat een geldautomaat ook wel teller heette. Even serieus, bij rekenen en wiskunde is het niet zo’n probleem, en als een leraar het Engelstalig onderwijs kan gebruiken om het niveau op te krikken en de middelmaat van C2 te ontstijgen, dan is nadeel een voordeel geworden.
Sceptisch
De kwaliteit van een les valt en staat met de kwaliteit van de communicatie (naast natuurlijk een voldoende aan kennis, inzicht, motivatie enz.), zoveel lijkt mij duidelijk. Wanneer je een vreemde taal moet spreken dan kan dat nooit bevordelijk zijn voor de communicatie tenzij jij die taal toevallig vloeiend spreekt, wanneer jij in een vreemde taal moet luisteren dan kan dat nooit bevordelijk zijn voor de communicatie tenzij jij die taal toevallig zo goed beheerst dat je alles goed verstaat zonder dat je nog maar iets hoeft te vertalen en zonder dat het enige extra concentratie kost. Bij het echt goed beheersen van een vreemde taal vertaal je niet meer en let er maar eens op hoe snel je in een vreemde taal iets niet meer goed verstaat zogauw iemand zacht spreekt, met een accent spreekt, klanken inslikt of zogauw er ruis is, in vergelijking met je moedertaal).
Ik geloof er geen snars van dat de modale universitaire student en de modale universitaire docent in Nederland het Engels dermate goed beheersen. Een Engelstalig handboekje lezen lukt nog wel, een Engelstalig document opstellen lukt ook nog, vaak met de nodige fouten. Maar het spreken en luisteren…
Ik heb een voorliefde voor de Engelse taal, ik vind het een prachtige en rijke taal, ik vind het nog leuk klinken ook, na jarenlange intensieve oefening versta en lees ik Engels net zo soepel als dat ik Nederlands lees. Ondanks dit ben ik er om bovenstaande redenen een fel tegenstander van dat er in het Engels wordt lesgegeven bij een gewone Nederlandse universitaire opleiding. Voor zeer selectieve programma’s waarvoor internationaal de beste studenten worden geselecteerd zou het overwogen kunnen worden, onder de strikte voorwaarde dat zowel de studenten als de docenten (m.u.v. de Engelstaligen) extra scholing krijgen in die Engelse taal indien ze niet excellent presteren op een diagnostische toets.
Middelmaat?
C2 is het hoogste taalniveau.
Zeer specifieke teksten met vakjargon, abstracte begrippen, lange zinnen.
haperend Engels als didactiek
Alleen een native speaker zou les mogen geven in het Engels.
Die beheerst de vele nuances van de taal vele malen beter dan de Hollander.
Laat die Hollander eerst maar eens afdalen in de vele nuances van de Nederlandse Taal. Pas dan kan hij open staan voor de buitenlandse nuances.
Als stellen en spellen in het Nederlands al slecht beheerst wordt, hoe zou men kunnen verwachten dat mensen dit in het Engels beter zouden gaan doen?
In het maandblad KIJK van deze week kwam ik fraaie stel-uitglijder tegen (het artikel ging over nobelprijswinnaars die ontdekkingen hebben gedaan over ons immuunsysteem):
Na een inleidinkje over het lichaam dat voortdurend de strijd aanbindt tegen bacterien en schimmels:
“Hoe het immuunsysteem dat voor elkaar krijgt, is voor een groot deel te danken aan de drie winaaars van de Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde van dit jaar”.
Stellen en spellen gaan nooit helemaal vanzelf; ik merk het zelf ook. Je moet steeds kritisch je eigen teksten doornemen.
En dat na minstens vijftig jaar Nederlandse Taal.
Daarom is het al helemaal funest als men denkt dat je op de basisschool niet zo kritisch hoeft te zijn als het gaat om stellen en spellen. Dat men tevreden is geweest met een vaag ‘als we elkaar maar begrijpen’, waarna de taalvaardigheden drastisch kelderden.
En die generatie zou vervolgens stuntelend Engels moeten ontvangen en hanteren?
Wie houdt er nog van Nederlands?
Ik ben hogelijk verbaasd dat er niemand hier schrijft dat hij wil dat Nederlands in ons land als culturele en wetenschappelijke hoofdtaal behouden blijft, Alleen praktische redenen worden genoemd om niet in het Engels te onderwijzen. Heeft er nu niemand van BON een emotionele band met het Nederlands?
Seger Weehuizen
Ikke!
Natuurlijk hoort een zichzelf respecterend land (die bovendien hoge taaleisen stelt aan inkomende buitenlanders) ALLE onderwijs in het Nederlands aan te bieden. Vroeger was dat ook zo, ook bij universitaire opleidingen, al waren er hier en daar wel eens colleges, uitwisselingen of samenwerkingen met buitenlandse universiteiten. Toen speelde het Engels nog niet de baas, maar het kon ook in het Duits of het Frans plaats vinden.
Natuurlijk heb ik die band, maar er zijn hierboven al meer dan genoeg argumenten aangevoerd om het in het Nederlands te houden. Argumenten lijken niet te tellen; ook hier gaat het weer om mode en macht.
Ik ben ervan overtuigd dat de ontwikkeling naar Engelstalig onderwijs geen kwaliteitsverbetering heeft opgeleverd en wel veel duren buitenlandse studenten heeft aangetrokken. Ook tweetalig onderwijs levert geen kwaliteitsverbetering.
Sorry Hinke,
mag ik even schoolmeesteren?
Het gaat hier immers over hoge taaleisen.
1. Verreweg de meeste zichzelf respecterende landen zullen hun onderwijs niet in het Nederlands aanbieden, om voor de hand liggende redenen.
2. Volgens mij is het nog steeds “het land, dat”, of behoor jij tot de voorstanders van het afschaffen van “het”?
Tuurlijk
Tuurlijk mag je schoolmeesteren. Je hebt gelijk met beide punten. Soms gaat mijn temperament met mij op de loop. Het zal wel komen omdat iemand vroeg of er dan geen forumlid was die een band had met het Nederlands.
Er is overigens geen enkele voorstander (of tegenstander) van ‘het’. Er waren taalkundigen die beschreven dat er een ontwikkeling is naar het vervangen van ‘het’ door ‘de’. Dat klopt: helaas!