Vandaag, 10 april in de Volkskrant.
Hoe denkt BON hier over?
============================================
AMSTERDAM – Op de Netwerkschool krijgen nieuwe leerlingen eerst een assessment, een beoordeling om vast te stellen wat ze kunnen en wat hun ‘potentie’ is. Daarna krijgen ze een contract voorgelegd, waarin staat wat voor diploma ze gaan halen en hoe ze zich moeten gedragen. Dat ze integer moeten zijn bijvoorbeeld, en dat ze positief moeten denken – dus in oplossingen en niet in problemen. Als ze zich niet aan hun contract houden, kan dat gevolgen hebben voor de schoolcarrière
Op de Netwerkschool zitten minder leraren dan op een gewone school. En toch wordt er meer les gegeven. De leraren doen namelijk niks anders dan lesgeven. Ze hoeven niet te surveilleren in de kantine en ze hoeven leerlingen niet te begeleiden.
Daar zijn dan weer anderen voor. Mentoren, tutoren, instructeurs, onderwijsassistenten, gastdocenten: een heel scala aan docenten en begeleiders loopt er rond. Ouderejaars onderwijzen de jonkies en krijgen daar ook nog geld voor, zodat ze hun tijd niet meer hoeven te verdoen met rot-baantjes bij de supermarkt.
Het idee begon met een column van Frank Kalshoven in de Volkskrant, anderhalf jaar geleden. ‘Het kan anders, het kan beter, het kan goedkoper’, schreef hij. Volgens hem moest de productiviteit in het onderwijs omhoog door de inzet van de techniek. ‘Speel voor de Kerst minstens tot level 24 voor Engels, zorg bij economie dat de cybercommissarissen het businessplan voor je virtuele onderneming hebben goedgekeurd, bouw voor wiskunde en techniek een virtueel zeilschip’, zo dagdroomde hij.
Acht onderwijsdeskundigen zagen wel brood in Kalshovens vergezicht, en zetten zich samen met hem aan de uitwerking ervan tot een compleet model.
Pieter Hettema, een van de acht, durft grote woorden te gebruiken: ‘Het maatschappelijk rendement van elke euro die in het onderwijs wordt gestoken, wordt verdubbeld.’
Hettema, tot 1 januari voorzitter van de organisatie van middelbare scholen: ‘Ik heb jarenlang de beloftes aangehoord van de politieke partijen dat ze meer geld in het onderwijs zullen steken, maar dat gebeurt gewoon niet. Nu weer. Ze beloven 1,2 miljard, maar je zult zien dat er niets van komt.’ Productiviteitsverhoging is de enige optie. Bovendien: het lerarentekort is onafwendbaar, dus zal efficiënter met leraren moeten worden omgesprongen.
De ontwikkelaars geloven in de voortreffelijkheden van hun model dat niet is gebaseerd op een didactische aanpak, zoals het nieuwe leren, maar op bedrijfseconomie. Zij denken dat de uitval met de helft kan worden verminderd. Zittenblijven wordt afgeschaft. De kosten kunnen minstens 15 procent omlaag.
De Netwerkschool blijft niet beperkt tot het papier van de bedenkers. In Almere staat er een in de startblokken. Jenneke Peek, een van de directeuren van de Almeerse middelbare school Het Baken, heeft al een pand gehuurd en gooit in september de deuren open, te beginnen voor ongeveer honderd mbo-leerlingen. In het eerste jaar worden ‘een paar elementen’ van de Netwerkschool gebruikt, maar in 2008 gaat Peek voluit.
Van haar geen grote woorden over verdubbeling van het maatschappelijk rendement, maar ze verwacht wel grote voordelen. Bijvoorbeeld van een flexibel personeelsbeleid, waarin met allerlei soorten contracten wordt gewerkt. En ze zou dolgraag de school 52 weken per jaar opengooien. ‘Dan moeten we eerst een moderne onderwijs-cao krijgen’. De vakanties van zestig dagen per jaar zijn een probleem, zegt ze.
Van de lesmethodes met de computer verwacht ze ook veel. En ook dat leerlingen minder lang hoeven te wachten. ‘Leerlingen moeten nu heel vaak wachten. Om bij een computer te komen, om een docent te spreken, om examen te kunnen doen. Dat is frustrerend. Reken maar dat dat veel uitval zal schelen.’ Van het werken met contracten verwacht ze weer niet zo veel: ‘Je kunt die kinderen toch niet van school sturen.’
Ook het Nova-college in Haarlem overweegt delen van het model in te voeren. Maar, zegt bestuursvoorzitter Bart Bongers, ‘Het is beter een groep van scholen te vormen om dit in te voeren. Dan kun je bijvoorbeeld beter onderhandelen met de vakbonden. En het ontwikkelen van software doe je ook niet in je eentje.’
Hij overweegt wel zelfstandig onderdelen van het model te gebruiken. ‘Ouderejaars of hbo-studenten kunnen jongerejaars les geven.’
Van Kalshovense constructies
Ik zou denken dat BON nog niets moet denken.
Wij, forumleden, kunnen wat speculeren.
Het artikel is namelijk veel te vaag. Wat staat er nu in? Ik kan me geen voorstelling maken van die school.
Er staan van die lelijke woorden als “assessment” en dan ben je op je hoede. Bovendien worden er allerlei contractarbeiders geworven. Die moeten er samen voor zorgen dat de school constant open is. Als ik dat lees vraag ik me af hoe zo’n groep ongeregeld een samenhangend programma kan opstellen en uitvoeren. Er wordt, en we weten dat Van Kalshoven daar heilig in gelooft, zeer intensief met computers gewerkt. De leerlingen worden dus gekoppeld aan de Grote Electronische Vuilnisbelt. Ook daar heb ik, zoals velen van ons, geen enkele positieve verwachting van. Dat levert ongestructureerd, onsamenhangend onderwijs op. En na een dag computeren houd je een rechthoekig, oppervlakkig denkraam over. Dat is pas zittenblijven, 24 uur voor zo’n apparaat. Dat het andere zittenblijven wordt afgeschaft, die utopie hebben we ook al vaak zien langskomen.
Ik zal de school met veel interesse gaan volgen. Maar ik geloof nooit dat zoiets groot kan worden. Net als de Iederwijs-scholen zal het aantal leerlingen na een
veelbelovend begin drastisch afnemen.
.
Voorlopig een punt erachter, tot ik meer weet.
Interessant zijn wel twee dingen
Interessant zijn wel twee dingen, Philippens:
1. het niet meer wachten op de overheid en het nemen van eigen initiatief (+)
2. en naar het zich nu laat aanzien: marktgericht denken (-)
Vraag aan ervaringsdeskundigen:
Vraagje aan de docenten onder de lezers: hoeveel valt er werkelijk te winnen door docenten weer gewoon les te laten geven, in plaats van allerlei non-core-activiteiten te laten doen? Als jullie alleen puur les zouden geven – met de standaardactiviteiten die daarbij horen, zoals nakijken – zou je dan veel tijd gewonnen hebben? Of is het maar marginaal?
Docentenwerk
Enkele opmerkingen uit de losse pols.
Ik ben docent, mentor, lid van veel commissies en lid van PR/Medezeggenschapsraad.
Ik zou niet alleen les willen geven. Weliswaar doe ik dat met veel wederzijds genoegen, maar door mijn andere activiteiten ken ik veel leerlingen goed, heb ik een goede band met ze, kan ik ze helpen, hoor ik nog eens wat, ook wat nuttig is voor de didactiek van mijn vak.
Door mijn andere kontakten kan ik vaak en intensief overleggen met collega’s, kan ik er bijvoorbeeld voor zorgen dat mijn programma geen andere doorkruist. Van de andere kant is er bij die collega’s ook veel waardering voor mijn vak.
Morgen, weliswaar op mijn bapodag maar na wat vrije dagen heb ik geen probleem om eigen tijd in te ruimen, heb ik een uitvoerig gesprek met zes leerlingen over een belangrijk knelpunt en vervolgens ga ik dat voor en met ze aanpakken.
Dus wat valt er te winnen met alleen lesgeven?
Ik denk dat ik jaren geleden, toen ik mijn vak intensief opbouwde, erg veel profiteerde van veel lessen geven. Het bracht me op ideeën hoe ik mijn vakinhoud en -didactiek in parallelklassen kon verbeteren.
Dus de vraag zou kunnen zijn: Welke activiteiten zijn nuttig in welke fase van je ontwikkeling als docent.
Gokje
‘Echt’ les-geven, waarbij alle leerlingen individueel aandacht krijgen, stopt met mijn competenties rondom de 20 leerlingen.
‘Echt’ les-volgen kunnen leerlingen voor mijn vakken slechts tussen acht en twee uur; daarna krijgen ze last van hun bio-ritme.
‘Goed’ lesgeven kan ik maximaal 6 lesuren per dag opbrengen. (Het dubbele van een Youp vh Hek voorstelling!).
Je kunt mij dus voor 120 les-leerling uren per dag inplannen. (Schaal LX).
Orde houden kan ik ook; mijn top ligt bij 5 klassen gelijktijdig.
@Mark
Er wordt geen tijd gewonnen, maar wel kwaliteit. Vergelijk het maar met de Einstein generatie die met 88 dingen tegelijk bezig kan zijn, maar uiteindelijk niets goed doet. Als docenten zich alleen konden concentreren op hun lesgeven en wat daarbij hoort, win je op kwaliteit. Te veel moeten voorbereiding en nakijken in de avonduren worden gedaan omdat overdag er wel een of ander klusje wacht. Je kan je gemoedelijk afvragen waarom er in de scholen een enorme kerstboom van bureaucratie is opgetuigd terwijl de taken van de docent alsmaar verder werden uitgebreid. De keuze is dus winnen aan tijd (inderdaad marginaal) of winnen aan kwaliteit. Misschien is er wel een lijn te trekken in de uitbreiding van taken van de docent en het achteruitboeren van de geleverde kwaliteit in de scholen?
de tijdwinst
wordt dan heel groot, ik schat dat ik 20% aan non-core business besteed, sommige activiteiten zijn echter ook nodig. Rapportvergaderingen e.d.
wel meer dan 20%
Uit de losse pols wat taken:
– invullen van determinatie lijstjes
– dyslexie lijstjes invullen
– uitnodigingen voor ouderavond schrijven
– alle interne post doornemen / beroordelen op relevantie
– leerling-volg-systeem bijwerken
– surveilleren
– mentortaken
– overig gerommel dat in het taakbeleid zit
Daarnaast geef ik soms ook nog wel eens les! 😉
Van Kalshoven’s leerproces
Altijd interessant, als mensen van buiten het onderwijs hun tanden erop stuk gaan bijten omdat ze denken het wel even beter te weten. Was Iederwijs ook niet mede het initiatief van Jolanda Eigenstein, van het veranderconsultancybedrijf Why Company?
Mijn voorspelling: vooral Van Kalshoven zelf gaat er veel van leren. Helaas naar ik vermoed over de rug van de leerlingen.
Dit wordt natuurlijk niks
Dit wordt natuurlijk niks nada, nakkes.
Ik heb eens met Kalshoven gewerkt en het is geen onaardige vent maar hiergaat hij zijn hand overspelen.
Ik voorspel dat dit initiatief vanzelf implodeert. Kalshoven gelooft, zoals veel economen dat alles meetbaar is.
Het onderwijs leert dat alles van waarde niet alleen weerroos maar ook vaak niet eenvoudig meetbaar is.
Dat samen met Hettema…..
Just wait and see.
Nee, zijn ze er nu nog niet achter
dat leerlingen docenten nodig hebben die in levende lijve aanwezig zijn? Slecht plan, ik zou mijn kind er niet naartoe sturen.