Middelmaat herkent geen klasse

Op haar zeventiende al afgestudeerd in informatica.
‘Als ik de basisschool en middelbare school niet versneld had kunnen doen, dan was het slecht met mij afgelopen. Voor een trein springen doe je niet als kind van tien, maar ik was misschien wel in een gesticht beland.’
Ze begon als twaalfjarige aan een studie informatica en wiskunde aan de universiteit van Amsterdam. Op haar zeventiende haalde ze haar master.
De leraren op de basisschool weigerden om haar intelligentie te laten testen.
‘Ze vonden het allemaal maar onzin, dat ik slimmer was.
Ik kreeg havo-vwo advies, vóór het maken van de Cito-toets. Toen zei mijn moeder: dit gaat niet langer. We gaan ervoor zorgen dat je getest wordt. Die test is gedaan en mijn IQ viel buiten het meetbare gebied.’
Ze doorliep de klassen twee tot en met zes van het vwo in één jaar zelfstudie.
Daarna deed ze op de universiteit aan alles mee, behalve drinken.
‘Op de universiteit gingen de gesprekken voor het eerst over dingen die ik interessant vond: computers en informatica. Daardoor had ik voor het eerst het gevoel dat ik met iemand op mijn eigen niveau kon praten.’
Ze hield het in de laatste klassen van de basisschool nauwelijks uit. De leraren weigerden in te zien hoe slim ze was. Als ze gepest werd, want dat gebeurde, en met een jongen vocht, stonden ze erbij en keken ernaar en zeiden:’Kijk eens hoe schattig, ze zijn verliefd.’
‘Als de kinderen in de klas iets grappig vonden, dan begreep ik het vaak niet. Wanneer de leraar een grapje voor volwassenen maakte, dan moest ik lachen, als enige.’

(NRC Weekend)

48 Reacties

  1. En nu?
    Interessant citaat. En nu: wat is de relevantie voor de discussie over Beter Onderwijs?

    • Als ik die relevantie voor
      Als ik die relevantie voor Hals mag invullen: Beter onderwijs is gebaat bij meer uitmuntende docenten op alle niveau’s, te beginnen bij het basisonderwijs. (Ook) daar zouden meer hoogbegaafde docenten moeten rondlopen om hoogbegaafdheid alleen al te kunnen onderkennen, en deze speciale groep kinderen te kunnen beschermen tegen de middelmaat onder kinderen en volwassenen.

      Misschien is een bezoldiging op basis van bewezen niveau een idee, in plaats van bezoldiging op basis van (het ‘niveau’ van de) functie? Laaggekwalificeerde docenten in het VO en HO minder belonen dan hooggekwalificeerde in het BO…

      • Meer uitmuntendheid
        Bram,

        Het is een mooie wens, maar dat gaat dus niet lukken. Uitmuntendheid is een zeldzame eigenschap, per definitie en ook in de concrete wereld. Niet alleen voor leerlingen (heb ik de vingers van één hand nodig om alle Nederlandse genieën van de klasse van deze 17-jarige afgestudeerde in de informatica, of zijn het er mogelijk twee? Of ben ik hiermee al veel te optimistisch?), maar ook voor leerkrachten is dit echt een schaarsteproblematiek. Ook ouders zullen bijna per definitie te laat zijn in het onderkennen van de situatie.

        Het is ook niet zo dat er een duidelijk uitmuntende groep leerlingen is: dan zou dat in de scores op de Cito-Eindtoets-Basisonderwisj zichtbaar worden als een groepje leerlingen met een perfecte of bijna perfecte score. En dat is niet zo: het is al bijzonder als er é´n leerling is, in Nederland, met alle vragen goed. (NB: ik zeg hier niet dat alle uitmuntende leerlingen hoog zullen scoren op de Cito-toets, maar sommigen zullen dat inderdaad doen)

        Een goede benadering zou kunnen zijn de bureaucratie in het onderwijs zó in te richten, dat deze bijzondere leerlingen noodzakelijk blijken. Ik geef een banaal voorbeeld: een degelijke lantaarnpaal moet onder allerlei bizarre omstandigheden gewoon overeind blijven. Behalve bij een ontmoeting met een auto op snelheid. Die lantaarnpaal is de onderwijsbureaucratie, de auto die niet spoort met de gewone weg, is die geniale leerling.
        Waar zijn de administratieve of andere bellen (de opmerkzame leerkracht) die gaan rinkelen bij echt bijzondere leerlingen?

        • Rinkelende bellen
          Niet alleen ‘de school’ of ‘het onderwijs’ heeft hier een taak. ‘De ouders’ spelen hier de hoofdrol. Zij kennen hun kind het beste en moeten alert zijn op signalen.
          Zeker ouders van hoogbegaafde kinderen zijn zelf ook niet achterlijk. Veel ouders zijn hoger geschoold dan onderwijzers en kijken dwars door de pedagogisch-didactische prietpraat van leraren heen. Het verlies aan respect voor leerkrachten is niet zonder reden.
          Hoe kun je overigens in één jaar een VWO-diploma halen? Wat zegt dat over het kennis- en vaardigheidsniveau van een VWO-opleiding?

        • beloning naar kunnen, ongeacht functie
          Ha Ben,
          Ik realiseer me wel dat we nooit alle hoogbegaafden zullen kunnen beschermen tegen de terreur van de middelmaat. Het enige wat ik zou willen is, dat de kans dat hoogbegaafde kinderen in een isolement geraken en vereenzamen, wordt gereduceerd. Dat kan onder andere door meer hoogbegaafde schoolmeesters en -juffen aan te stellen. Die zullen daar op hun beurt enkel toe bereid zijn als zij niet worden ingeschaald naar het niveau van het type onderwijs dat ze geven, maar naar het niveau waarop zij zelf functioneren. Beloning naar kunnen, ongeacht de functie.

        • Selectie
          Sym,

          Over selectie, zie mijn website (googel wilbrink selectie): de beste informatie die er in Nederland is te vinden over selectie aan de poort, decentrale selectie. Geintje. Nee, de commissie-Veerman heeft die goudmijn aan informatie niet willen ontdekken.

          Let op: het klinkt stevig om te zeggen dat we beter moeten selecteren. Maar als dat mogelijk zou zijn, dan hebben we kennelijk collectief tot vandaag zitten slapen. Dat is niet erg waarschijnlijk (hoewel ik soms mijn twijfels heb).
          Kijk naar de pabo-problematiek: scherper selecteren werkt averechts, want het aantal aanmeldingen is om te beginnen al te laag.
          Dat is precies wat ook het College van Bestuur van de Universiteit Leiden — jaren lang fanatiek voorstander van gaan selecteren aan de poort — ontdekte: dan krijg je dus minder studenten binnen. Erger nog: omdat die selectie niet echt goed voorspellend is voor toekomstige studieresultaten (beroepsprestaties praten we maar even helemaal niet over) zullen er dus veel kandidaten worden afgewezen die hadden kunnen bijdragen aan de goede naam van Leiden als ze wél waren toegelaten.

          • Re: Selectie
            Ben, je spreekt ineens in de ‘wij- vorm’ (‘we kennelijk collectief tot vandaag zitten slapen’). Bij andere onderwerpen ben je niet zo in de ‘wij-vorm’. Hoe komt dat zo?

            Het was te verwachten dat het aantal aanmeldingen van MBO’ers zou dalen bij de PABO. Daarom (i.e. reken- en taalvaardigheden) is juist de selectie ingevoerd. Is dat een nadeel? Er is inmiddels een ‘academische’ lerarenopleiding primair onderwijs (bachelorniveau) opgericht. Inclusief onderwijskunde*… Loopt prima.
            Universiteit Utrecht heeft het initiatief tot een junior college* (bètawetenschappen – zie
            film na 3:50* – een verademing) en university college* genomen. Loopt prima.
            Leiden* (2006) liep niet. Na de propedeuse wel? Honours college*. Er is leven na de hel. Met Meike (mijn vorige post) is het goed gekomen.
            Als het algehele onderwijsniveau omhoog zou gaan, zouden deze initiatieven minder nodig zijn. Hierdoor ontstaat minder massaliteit in het hoger onderwijs (minder Mickey Mouse degrees*?) De EU-politiek* wil echter dat ‘we’ in ieder geval 40%, NL: 45%* (p.16) hoger opgeleiden in Nederland krijgen. Wat nu?

          • Q
            `Onderwijskunde voor het basisonderwijs, afgesloten met een universitaire bachelor en een lesbevoegdheid voor het basisonderwijs, aan de Universiteit van Utrecht “gaat prima”. Betekent dat dat wij hard op weg zijn naar een nieuwe generatie onderwijzers van universitair niveau? Of betekent “prima gaan” alleen maar dat er een klein aantal studenten ingeschreven is en dat die tevreden zijn over de opleiding en dat het de verwachting is dat ook de scholen tevreden ZULLEN zijn? Is er een prognose dat de afgestudeerden voor het grootste deel in het basisonderwijs gaan weken en BLIJVEN werken? Van dat alles zou ik meer willen weten.
            “Leiden” onderzocht met teleurstellend resultaat selectie voor niet-numerus-clausus-studies op grond van eindexamencijfers en de uitslag van een motivatietoets. Ik denk dat het daarmee nog niet uitgesloten is dat er andere, wel betrouwbare, wijzen van selecteren aan de poort zijn. Het positieve resultaat van een groot aantal matig betrouwbare toetsen zou al een betrouwbaardere prognose kunnen opleveren .
            Het eindexamen VWO is voor matige leerlingen gemakkelijker geworden. Dat zou bij voorbeeld net zo moeilijk gemaakt kunnen worden als het vroeger was. Die 40% hoger opgeleiden die op EG-niveau afgesproken is sluit ook leerlingen van het HBO in. En de Nederlandse overheid wil graag dat meer VWO-abituriënten verder gaan op het HBO. De fairste manier om dat te bereiken is om het VWO moeilijker te maken en te bevrijden van die malle “wiskunde” en andere praktijkgerichtheid en de kwaliteitseisen van universitaire studenten aan te passen aan betere VWO-abituriënten. Noem de goedgekeurde universiteiten net als in Californië UNX (universiteit van Nederland in ……. (voor X moet de naam van een stad worden ingevuld)) en leg een streefpercentage voor het aantal daar ingeschreven studenten vast. Al die maatregelen tesamen maken het gemakkelijker om de hoogste universiteiten voor de beste studenten te reserveren.
            Seger Weehuizen

          • ‘Gaat prima’
            = Loopt prima. Verder geen uitspraak over het kwaliteitsniveau. Wat de toekomstige uitstroom – op langere termijn – gaat doen is vanwege het jonge initiatief uiteraard onbekend. Wellicht zullen passend onderwijs (WSNS) en beloning een rol gaan spelen. In reactie op Ben dat PABO-selectie het negatieve resultaat heeft dat de instroom vermindert.

          • Door selectie minder mbo-ers naar pabo
            Sym schrijft:

            Het was te verwachten dat het aantal aanmeldingen van MBO’ers zou dalen bij de PABO. Daarom (i.e. reken- en taalvaardigheden) is juist de selectie ingevoerd. Is dat een nadeel?

            Het grappige in de laatste bekende gegevens is nu juist dat mbo-ers nu kiezen voor lerarenopleidingn waar die reken- en taaleisen NIET worden gesteld. Dat is bepaald een onbedoeld effect van de strengere selectie voor de pabo, maar het doet ernstig afbreuk aan het nut va die selectie. Immers: deze mbo-ers komen straks voor toch voor de klas, in het vo in plaats van het po nog wel.

            Het is de bedoeling dat er op lange termijn voldoende leerkrachten zijn die in het po willen werken. Als da doel onder druk komt te staan door scherpere selectie voor de pabo’s, dan gaat er ergens iets niet goed. Dan is die strengere selectie niet gepaard gegaan met opgevoerde werving, bijvoorbeeld. Aantrekkelijker maken van het beroep.

          • Voldoende leerkrachten
            Ben schrijft:

            Het is de bedoeling dat er op lange termijn voldoende leerkrachten zijn die in het po willen werken

            Niet alleen kwantitatief voldoende leerkrachten Ben (waar jij op lijkt te doelen), maar kwalitatief voldoende leerkrachten. Dat een leerling ooit op een MBO terecht is gekomen is vrijwel een garantie dat deze leerling nooit een kwalitatief voldoende leerkracht zal worden.

          • Korte reactie op twee bijdragen
            – Het is helaas NU al zo dat er erg veel docenten (én secretaresses) te slecht (of te lui) zijn in het schrijven én het lezen van teksten. Treurig!
            – Niet alle MBO-leerlingen zijn op het MBO gekomen wegens ‘gebrek aan’ het een of ander. Daar kunnen zeer diverse redenen voor zijn. Soms is er een positieve keuze gemaakt, soms is het intellect er niet uitgekomen wegens gedragsproblemen of gezinsproblemen. Er is een grote diversiteit aan redenen om die opleidingen te volgen en nergens is er een grotere diversiteit dan juist op het MBO.

          • Wat nu?
            Wat nu?
            Een herdefinitie van hoogopgeleid en voldoende differentiëren in het topsegement van onze onderwijspiramide, of eigenlijk beter gezegd onze onderwijsbipiramide.

            Laten we wel wezen, ons vroegere HBO-niveau deed zeker niet onder voor dat van de mindere universiteiten in bijv. de UK en de USA en ons MBO-niveau deed zeker niet onder voor hun junior college. Daar scheren ze opleidingen met sterk wisselende niveaus over één kam, de Nederlandse politici leken dat niet goed te hebben begrepen en stelden het absurde doel dat ´ook` hier dan minstens zoveel procent hoogopgeleid moet zijn.
            Gezien het feit dat wij naast het WO-niveau en het HBO-niveau ook nog 4 lagere niveaus van tertiair onderwijs hebben is het overambitieus om een hoogpercentage hoogopgeleiden na te streven zolang je hoogopgeleid definieert als HBO + WO (persoonlijk vind ik HBO-niveau allang niet meer hoogopgeleid, in de meeste gevallen).
            Het is veel realistischer om er naar te streven dat ongeveer 30% van de Nederlanders hoogopgeleid wordt (waarvan zo’n 10% WO-niveau), dat 50-60% van de Nederlanders minimaal MBO-4-niveau haalt en dat binnen het topsegment van de onderwijspiramide een aantal opleidingen zijn afgestemd op de slimste 10-50% van dat segment. Helaas zorgt het slechte VWO-onderwijs ervoor dat er eerst nog een hoop gerepareerd moet worden voordat er met het echte werk kan worden begonnen.

            Bottomline: we hebben in theorie zes niveaus van tertiair onderwijs, in de praktijk verschilt het niveau in ieder geval binnen het WO ook nog eens sterk van opleiding tot opleiding. We moeten de moeilijkheidsgraad goed spreiden over die niveaus en naarmate het niveau verder van het modale niveau (MBO-3 en MBO-4 zouden dat moeten zijn) is verwijderd moet het verschil met het niveau daaronder groter zijn en voor elk niveau moet dus het verschil met het niveau daarboven groter zijn dan het verschil met het niveau daaronder.

          • Meike
            Sym,

            Ik weet niet waarom je het casus van de driemaal uitgelote briljante leerling Meike erbij haalt (haar vader zocht de pers, de Erasmus Universiteit bruskeerde de wet, MP en minister intimideerden de commissie Drenth, en ja hoor: de machtigingswet voor numerus-fixusstudies werd gewijzigd). Zij was inderdaad een briljante leerling. Vind je dat briljant zijn ook bijzondere trekkingsrechten op schaarse maatschappelijke posities en goederen moet geven?

            Laat ik het loskoppelen van de meritocratie-kwestie. Waar denk je dat echt briljante studenten de belangrijkste bijdragen aan de samenleving kunnen leveren: in de geneeskunde, of in de wis- en natuurkunde? Om het maar even tot twee heldere alternatieven te beperken, de ene een numerus-fixusstudie, de andere met een tekort aan instromende studenten.

          • Re: Meike
            Ben, ik vat voorgaande opmerking niet. Hiervoor had je het over de auto op snelheid* en de lantaarnpaal. Het kost mij moeite jouw professionele en privépet uit elkaar te houden. Wat is het verschil?
            Het aantoonbaar uitzonderlijk getalenteerde kind wilde geneeskunde studeren. ‘Life sciences’ is een topsector* in Nederland. Inmiddels een publicatie in The New England Journal of Medicine. Als gepromoveerd radioloog van internationaal niveau ondersteunt zij Nederlands toponderzoek. Zij heeft de ‘schaarse maatschappelijke positie’ met haar talent gecreëerd. Niet boven het maaiveld komen, Meike (en vader) – de sociale gedachte. Iedereen gelijke kansen.
            Als we het onmiskenbare talent negeren, kan de zesjeskoning een groeibriljantje worden. De motivatie met studiezin iets van je leven te maken verdwijnt. Ben, is het ’the sixties’, jaloezie of ’trollen’? Mij valt op dat je voor de ‘sociaal zwakkere’ (abstract of concreet) vaak wel een recht op uitzondering wenst. Bias*? Hoe staat het met ander onderzoek naar selectiemethoden? Wie zijn jouw concullega’s?

          • signaleren
            Sym,

            Het onderwerp: uitzonderlijk talent vroeg signaleren.

            Dat heeft niets met de numerus-fixuswetgeving te maken.

            Voorzover ik mij bewust ben, heb ik in deze draad geen privé-meningen gegeven.

            Ik krijg die laatste wel in de schoenen geschoven, dat werp ik ver van mij.

            Wat bedoel je met ‘ander onderzoek naar selectiemethoden’ ? Selectie is ongeveer zo oud als de culturele wereld. In het klassieke Athene werd er voor bepaalde functies geloot. Enzovoort.

          • Talent
            Ben, hoe zie jij iemand met summa cum laude-resultaten aan de middelbare school? Hoe ga je met zo iemand om bij loting? ‘Een wonderkind* of een total loss’. Erken dat sommige mensen veel studietalent hebben en om die reden aan de universiteit behoren te studeren (in haar geval: niet na drie uitlotingen). Wat heeft het voor zin hierover door te moraliseren? Natuurlijk heeft dit met numerus fixus wetgeving te maken. We leven niet in een dictatuur. Voorrang voor de meest begaafden: ‘geluk, geboorte, en milieu’*? – nagenoeg identieke begrippen. Wegen de eigenschappen wilskracht, motivatie, en doorzettingsvermogen vanwege ’te vaag’ en ’te common sense’ (niet gemeten/meetbaar door sociologen en psychologen) niet mee? Wordt hiernaast het gedisciplineerd werken voor hoge cijfers niet beloond? Ouderwets? Elitair? Leg dan het verschil uit met voetballers.
            Akkoord, het is jouw professionele mening. Ik neem aan dat naast jou, Drenth, Hofstee, Mellenbergh e.a. internationale onderzoekers actief zijn. Niet iedereen vindt toch hetzelfde?

          • wat wil ‘het land’?
            Ik weet niet wat ‘het land’ wil.
            Wel weet ik dat een briljant studente heel graag medicijnen wilde studeren.
            Dat ‘het land’ meer natuurkundigen wil is in zo’n geval volkomen oninteressant.
            Zowel de briljante studente als de medische wetenschap zijn enorm gebaat bij die wil van die briljante studente. Win-win.
            Het is werkelijk absurd dat die studente door het stomme lot wordt verhinderd haar ambities waat te maken terwijl minder begaafden wel het goede lot kunnen trekken. Waanzin.
            De mening van ‘het land’ interesseert mij niet. Ik zie vooral hoe twee partijen begunstigd worden. Als we altijd zo kijken, is dit gunstig voor ‘het land’. De zegen voor ‘het land’ wordt een verrassend bijproduct.
            ‘Het land’ kijkt er zelf van op.

          • briljant, voorrang, extra voorrang
            @ Sym, Moby

            De briljante leerling trof het bizarre lot om drie keer achtereen uit te loten, terwijl zij toch in de hoogste lotingsklasse meedeed (beter dan acht gemiddeld op het eindexamen; zij had iets van 9,5 gemiddeld).

            De betreffende wet voor toelating tot numerus-fixus studies is destijds, in 1975, met unanieme steun van de Tweede Kamer aangenomen. Het was ook de Tweede Kamer op dat moment perfect duidelijk dat briljant studenten meestal zouden moeten loten (niet per definitie altijd: bij relatief veel beschikbare plaatsen kunnen zij rechtstreeks worden geplaatst onder de gewogen loting regeling). Hier en nu roepen dat het van de pot gerukt is om briljante studenten niet onmiddellijk die fel begeerde plaats te geven, verklaart niet alleen mij, maar de hele Tweede Kamer 1975 voor gek.
            Die gewogen loting was een compromis tussen twee overigens niet te verzoenen standpunten: integraal loten (links), en op eindexamencijfers selecteren (centrum-rechts), tot stand gekomen omdat de Kamer het belangrijk vond een regeling (een machtigingswet) te maken die brede maatschappelijke steun zou hebben. Een bijzondere randvoorwaarde bij dit geheel is dat de wet op het wetenschappelijk onderwijs regelde en regelt dat het eindexamen vwo toelating geeft tot het wetenschappelijk onderwijs. In die wet is geen onderscheid gemaakt naar meer of minder briljante leerlingen.

            Voor een overzicht van de maatschappelijke discussie: zie hier (een overzicht gemaakt in opdracht van de commissie-Drenth, 1997).

          • Tijden veranderen
            Tijden veranderen Ben. Het jaar 1975 was zo ongeveer het toppunt van de ‘iedereen gelijk’ ideologie. De slinger is inmiddels de andere kant op gegaan.

          • The times, . . . .
            Mark,

            Is dat zo? Voor Kok was dat het geval: hij schudde zijn ideologische veren af. Vogels kunnen dat beter niet doen. Had ik dat al geschreven? Hij was de vogel (samen met Ritzen, minsiter van onderwijs) die wilde dat de onafhankelijke commissie-Drenth met een hem welgevallig advies zou komen.

            Als er mogelijk iets is veranderd, sinds 1975, lijkt me dat niet vanzelfsprekend een keer ten goede te zijn . . . . .

            De PvdA is, waar het om selectie gaat, helemaal de weg kwijt geraakt. Samen met destijds de partij van Pim Fortuyn werd de deur naar selectie aan de poort van de universiteit open gezet (‘want de Hogere Hotelschool selecteert ook’). De huidige woordvoeder van de PvdA komt morgen in Leiden uitleggen dat de fractie tegen Halbe’s selectie aan de poort is.

            ‘Iedereen gelijk’ is grondwettelijk vastgelegd: want ‘gelijk voor de wet’. Is daar iets op te tegen? In andere opzichten is de ‘iedereen gelijk’ nooit een politiek standpunt van welke partij dan ook geweest. Waar haal je dat idee toch vandaan? Arbeiderszelfbestuur? Dat is op enkele plaatsen in het communistische Yoegoslavië een experiment geweest.

          • De Kamer gek verklaard….
            Ben zegt (1):’Hier en nu roepen dat het van de pot gerukt is om briljante studenten niet onmiddellijk die fel begeerde plaats te geven, verklaart niet alleen mij, maar de hele Tweede Kamer 1975 voor gek.’
            Niets mis mee om de Kamer af en toe voor gek te verklaren. De Kamer is regelmatig de weg kwijt (Mammoetwet, Kunduz, Europa) en ook toen.

            Ben zegt (2):’Iedereen gelijk’ is grondwettelijk vastgelegd: want ‘gelijk voor de wet’. Is daar iets op te tegen?’
            Ben weet heus wel dat we het hebben over het malafide gelijkheidsbeginsel van de PvdA.

            Ben zegt (3):’In andere opzichten is de ‘iedereen gelijk’ nooit een politiek standpunt van welke partij dan ook geweest.’
            Ben weet wel beter. Met dat gelijkheidsbeginsel heeft met name de PvdA het onderwijs naar de knoppen geholpen (Middenschool, basisvorming).

          • Ben zegt:’De huidige woordvoeder…
            …van de PvdA komt morgen in Leiden uitleggen dat de fractie tegen Halbe’s selectie aan de poort is.’ So what!

          • tot gek verklaren binnen de democratie
            Binnen de democratie kun je gemakkelijk de beslissing van een kamermeerderheid tot gek verklaren.
            Dat doe ik dus bij deze.
            Ik zweef namelijk niet boven het land, maar heb duidelijk een eigen positie, zelfs een minderheidspositie, tot de mijne verklaard.
            Gelukkig mag dit nog in een land dat het bijzonder onderwijs nog niet helemaal op de grote hoop (mestvaalt) heeft gegooid.

          • het algemene onderwijsniveau omhoog
            Sym,

            Ik ben het er gloeiend mee eens dat het algemene onderwijsniveau omhoog moet, dat leerkrachten eisen moeten stellen, dat studenten het liefst vijftig-urige werkweken maken in plaats van de huidige twintig-urige, enzovoort.

            Hoe krijgen we dat voor elkaar? Het is geen kwestie van geld, maar van cultuur — bij alle betrokken partijen en in het bijzonder ook bij werkgevers (vinden ze alles maar goed, tegenwoordig?). Het helpt om de mega-overhead in het onderwijs terug te dwingen tot redelijke cijfers. Universiteiten mogen iets kleiner, alle fancy-opleidingen eruit, te beginnen die welke opleiden voor misleiding (communicatie, PR).

          • “Universiteiten mogen iets
            “Universiteiten mogen iets kleiner, alle fancy-opleidingen eruit, te beginnen die welke opleiden voor misleiding (communicatie, PR).”

            Zolang de overheid 60% van de financiering laat afhangen van het aantal ingeschreven studenten hebben de universiteiten weinig keuze, ze zullen extra studenten moeten aantrekken en als je het niveau van de goede opleidingen nog wat wil bewaken dan zal je dus ook wat flutopleidingen moeten hebben, nietwaar?
            vorige.nrc.nl/binnenland/article2433720.ece/Student_moet_leren_opschieten
            En inderdaad, vervolgens zit de maatschappij opgescheept met veel te veel mensen die zelf niet veel kunnen maar wel anderen vertellen wat ze moeten doen.

          • Binnenhalen en diploma geven
            Het huidige stelsel stimuleert het binnenhalen van zoveel mogelijk studenten en ze allemaal een diploma geven. Goed onderwijs is irrelevant.

          • Een andere voor de hand liggende oplossing
            Bart, ik vind jouw redenering niet overtuigend. Als het aantal studenten gehalveerd wordt kan de universiteit (te simpel geredeneerd) ook met het halve aantal lesgevers en onderzoekers uit. Dit vanuit de gedachte dat op de universiteit onderzoek verricht wordt om studenten de kunst van het vorsen te leren en de leerstof up to date te houden en niet een doel op zichzelf is. Maar goed, als het aantal studenten gehalveerd wordt nemen de inkomsten van de universiteit met 30% af. 30% van het personeel moet daarom weg. De verhouding van het aantal studenten tot het aantal docenten verandert dan van 6 : A in 3 : 0,7A dus er komt 40 % meer onderwijzend personeel per student. Als je de studenten dan ook nog selecteren mag kan een universiteit zich beperken tot het op niveau houden van een goede opleiding.
            Natuurlijk kan men dat ook doen door flutopleidingen op te zetten. Onderstel dat je alleen een flutopleiding zou hebben en dat daarvoor de verhouding 6 : 0,5A voldoet. Als je door het aannemen van flutopleidingen het aantal studenten zou verdubbelen dan wordt de verhouding voor alle studenten 12 : 1,3A of 6 : 0,65A. Dan kun je voor de flutstudenten 6 : 0,5A nemen en wordt de verhouding voor de echte studenten 6 : 0,8A. Dan is je winst dus wel groter, namelijk 60%! De door jou voorgestelde strategie werkt bij deze getallenvoorbeelden dus beter. Nou begrijp ik waarom instellingen voor tertiair onderwijs als maar willen groeien en zich verbeteren door het invoeren van flutopleidingen. Slim die besturen! Overigens zijn bij de laatste berekening de echte studenten niet geselecteerd.
            Seger Weehuizen

          • Als je door het aannemen van
            Als je door het aannemen van flutopleidingen het aantal studenten zou verdubbelen dan wordt de verhouding voor alle studenten 12 : 1,3A of 6 : 0,65A. Dan kun je voor de flutstudenten 6 : 0,5A nemen en wordt de verhouding voor de echte studenten 6 : 0,8A. Dan is je winst dus wel groter, namelijk 60%! De door jou voorgestelde strategie werkt bij deze getallenvoorbeelden dus beter. Nou begrijp ik waarom instellingen voor tertiair onderwijs als maar willen groeien en zich verbeteren door het invoeren van flutopleidingen. Slim die besturen! Overigens zijn bij de laatste berekening de echte studenten niet geselecteerd.

            Seger, dit was precies de strekking van mijn stelling!
            Je kan als universiteit twee keuzes maken:
            – flutopleidingen oprichten, in stand houden en vergroten en zodoende voldoende geld krijgen van de overheid
            – enkel serieuze opleidingen organiseren en failliet gaan

            Op de universiteiten wordt er al over gesproken dat faculteiten failliet gaan als er niet meer studenten binnen worden gehaald en wanneer deze studenten niet sneller slagen (wanneer veel studenten zakken dan is dat niet bevordeijk voor het aantal studenten).
            Mijn voorstel: laat bepaalde faculteiten voor de cash zorgen en andere faculteiten voor opleidingen van een hoog niveau.
            Beter voorstel: de financiering onafhankelijk maken van het aantal studenten en het percentage geslaagde studenten. Misschien is het moeilijk om te stellen wat het ideale financieringsmodel voor universiteiten is maar het lijkt mij duidelijk dat deze twee componenten geen goede componenten van zo’n financieringsmodel zijn. Wat dat betreft heeft de overheid het ene slechte financieringsmodel vervangen door het andere: minder pressie om studenten en leerlingen zo snel mogelijk aan een diploma te helpen maar meer druk om veel studenten en leerlignen aan te trekken. Hoog niveau & (veel studenten & hoog slagingspercentage) gaat helaas niet op.

  2. Talent wordt vaak niet herkend…
    Veel bovengemiddelde gymnasiasten hebben daar last van.
    De uitspraak ‘Daardoor had ik voor het eerst het gevoel dat ik met iemand op mijn eigen niveau kon praten’ is een veel voorkomend fenomeen.
    Dat zoiets ernstie gevolgen kan hebben blijkt uit ‘Voor een trein springen doe je niet als kind van tien, maar ik was misschien wel in een gesticht beland.’

    Ik herinner mij een casus uit mijn eigen studietijd, een bagatel, die ik allang vergeten was, maar waar mijn toenmalige hoogleraar bij een toevallige ontmoeting na twintig jaar op terugkwam. Het had hem nooit losgelaten en hij zei:’Ik moet bekennen, je had gelijk. Je was je tijd vooruit, maar ik heb het toen niet gezien.’
    Helaas zijn zulke bekentenissen zeldzaam. Wel aardig overigens, maar je schiet er niets mee op.

        • Laten we die andere VWO’ers
          Laten we die andere VWO’ers niet vergeten waarvan het topsegment zeker niet onderdoet voor de gymnasiasten. Immers, zolang je tot de 16% best scorende leerlingen behoort is het in veel regio’s louter een kwestie van geluk ofdat je wel of niet wordt aangenomen op het gymnasium.
          Bovendien is er ongetwijfeld niet een perfecte positieve correlatie tussen de uitslagen van de CITO-toets en de beste leerlingen (Ben?) en kiezen lang niet alle talenten voor het gymnasium terwijl er ook zwakkere leerlingen zijn die omwille van hun ouders op het gymnasium terechtkomen.

          Het gaat mij vooral om de meest talentvolle leerlingen die uitgedaagd willen worden en die m.i. het recht moeten krijgen om op hun niveau onderwijs te volgen, ofdat het nu gymnasiasten of andere VWO’ers zijn.
          Laat het atheneum alsjeblieft weer wat selectiever worden en laat er op een goede manier worden geselecteerd: niet enkel op basis van dat CITO-toetsje en het mogelijk sterk subjectieve advies van een matig opgeleide leraar (MBO+-niveau) maar ook op basis van latere prestaties. Zowel het atheneum als het gymnasium moeten selectief zijn en tegelijkertijd toegankelijk zijn voor de goed presterende havisten (5-HAVO naar 5-VWO). Het is aan die athena en gymnasia om zelf het niveau te bepalen, vanzelf zal dan wel een groter deel afvallen naarmate meer havisten de overstap wagen met als gevolg dat er een sterkere zelfselectie zal plaatsvinden onder die havisten. Voor dat fenomeen van zelfselectie verwijs ik naar het Vlaamse onderwijs waarin je met elk niveau van middelbaar onderwijs toegang hebt tot het hoger onderwijs en waarbij binnen het hoger onderwijs de niveaus sterk verschillen. Desalniettemin blijkt meer dan de helft van de eerstejaarsstudenten goed gekozen te hebben en blijken de meeste eerstejaarsstudenten de aanbevolgen vooropleiding te hebben.

          • perfecte correlatie
            Bart,

            De Cito Eindtoets Basisonderwijs functioneert vooral als een intelligentietest. Beperkt tot wat Robert Sternberg ‘analytische intelligentie’ noemt. Met uitsluiting van ‘praktische intelligentie’, ‘creatieve intelligentie’, en ‘wijsheid’.

            Uitmuntend talent is een gelukkige mix van deze vormen van intelligentie, samen met een gelukkige omgeving waarin iemand opgroeit, en nog zo wat toevallige factoren. Heis ongelooflijk armzalig om 12-jarigen te determineren op basis van de Cito Eindtoets Basisonderwijs. Gelukkig gebeurt dat ook niet, maar ook het advies van de directeur van de basisschool is vooral gebaseerd op wat de leerling in analytisch opzicht presteert. En dat is niet geheel ten onrechte, want ook het vervolgonderwijs benadrukt weer die analytische intellectuele kwaliteiten. Ten onrechte, en tot schade van alles en iedereen.

            Daarom: wees terughoudend met dat selecteren op basis van schoolprestaties.

          • Op grond waarvan dan wel?
            Ben zegt:’Wees terughoudend met dat selecteren op basis van schoolprestaties’.

          • Meervoudige intelligentie
            Ben, wil jij de theorie van de meervoudige intelligentie in het onderwijs toepassen?

            Je onderkent ‘uitmuntend talent’ – ‘een gelukkige mix van deze vormen van intelligentie’ – als een lot uit de loterij en verbindt het met het ‘opgroeien in een gelukkige omgeving’ (definitie?). Via de uitzondering ‘uitmuntend talent’ kom je bij het gelijkheidsbeginsel terecht (‘ten onrechte, en tot schade van alles en iedereen’; ‘determinatie van 12-jarigen’). Dit geeft jou ruimte om de theorie van de meervoudige intelligentie te introduceren. Naast ‘analytische vaardigheden’ bestaan ‘praktische intelligentie’, ‘creatieve intelligentie’ en ‘wijsheid’. Wijs mij een kind van elf jaar aan dat ‘wijs’ is. Het onderwijs door goede docenten (resultaat in CITO toets) blijft onbesproken. Docenten bezitten veelal inzicht in de actuele mogelijkheden van een kind (schooladvies indien mogelijk). Heeft de school tot taak ‘alle intelligenties’ tot volle wasdom te brengen? Kijk naar ‘Idols’, en ik zie een bloeiende privécultuur.

            Nederland heeft (had) een pluriform onderwijsstelsel. De keuzevrijheid van ouders en hun kinderen staat (stond) voorop. Is dit onrechtvaardig? Voor de kinderen die jij noemt is er alternatief onderwijs. Musici, kunstenaars, loodgieters, ondernemers en sporters volgen eerst algemeen onderwijs. Tijd voor een nieuwe school?- aub niet weer een ’top down’ invoering in het reguliere onderwijs. Bied je aan als deskundige bij zo’n nieuwe school en rapporteer ons daar vervolgens over. Ik ben benieuwd. 😉

        • Vraagje
          Zowel leerlingen van het gymnasium als die van het atheneum zijn een VWO’er.
          Een leerling van het gymnasium wordt tevens een gymnasiast genoemd.
          Waarom bestaat er geen equivalent woord voor gymnasiast op het atheneum of wordt dat in ieder geval (nagenoeg) niet gebruikt?
          Ik heb het ontbreken van zo’n woord altijd vreemd gevonden.

          • Interessant voor Seger….maar ook voor anderen…
            Klik via gymnasium vooral even het gymnasium Haganum aan.
            Het Haganum, zoals ze de school noemen, is een kleine school (zonder loting) en een zg. Universumschool die zich van andere scholen onderscheidt doordat het extra aandacht geeft aan het bètaonderwijs.
            Wat er niet bijstaat is dat de school het grootste (en beste) schoolorkest heeft van Nederland. Bijna iedere leerling bespeelt een instrument en velen zitten in dat schoolorkest. De school levert verhoudingsgewijs veel musicaal talent af.
            Er wordt (in ieder geval tot een paar jaar geleden) lesgegeven op universitair niveau.
            Over Bildung gesproken, dat doen ze daar.

          • Om onderpresteren te voorkomen….(zonder loting)….
            Het Haganum is een categoriaal gymnasium, een kleine school zonder loting, met onderwijs op universitair niveau.
            Van de website:’In het begin van het jaar nemen wij bij onze eersteklassers een begaafdheidstest en een schoolvragenlijst af. De resultaten van beide tests worden geanalyseerd door de Radboud Universiteit Nijmegen. Doel van dit onderzoek is om zeer talentvolle leerlingen in een vroeg stadium op te sporen. Deze leerlingen kunnen een verrijkingsprogramma volgen om onderpresteren te voorkomen.’

            Lees verder voor getalenteerde leerlingen:

            Haganum wikipedia

            Haganum website

          • Sorry Mark…
            Het is niet mijn school.
            Maar wel een school die staat voor ‘uitstekend onderwijs Nederland’ en een voorbeeld van wat onderwijs kan zijn.

          • mooi voorbeeld weer Hals!
            Je weet steeds inspirerende praktijkvoorbeelden te vinden. Dat zijn geen luchtbellen uiteraard.
            Geweldig dat zo’n school zoveel doet aan muzikale vorming!

          • Atheneum – Lyceum
            Ik meen ergens in 1909 werd het Haagse Lyceum opgericht, met een gymnasiale opleiding. Het lyceum is de voorloper van het atheneum.

          • Een scholengemeenschap avant la lettre
            Het Lyceum was, naar ik me van vroeger herinner, in de 50-er jaren een scholengemeenschap van Gymnasium, HBS en later? MMS met een gemeenschappelijke brugklas zonder klassieke talen. Het was ook de eerste aanval op het Gymnasium.
            Seger Weehuizen

Reacties zijn gesloten.