Berenschot: risicoanalyse invoering CGO

2 mei 2007 Fritzi 50

Het rapport van Berenschot over de risico’s en mogelijkheden van invoering van competentiegericht leren in het MBO, is gepubliceerd. Hieronder de brief van staatssecretaris Van Bijsterveldt aan de Tweede Kamer en een link naar het rapport: De Kracht van het Herontwerp.

—————————————————————————-

“Onderwerp
Risicoanalyse herontwerp mbo van Berenschot

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
(…)

1 mei 2007 BVE/Stelsel/2007/16576

Hierbij stuur ik u het rapport ‘De kracht van het herontwerp’ van Berenschot. Dit onderzoek is
uitgevoerd in opdracht van OCW en LNV voor een bedrag van € 65.688,-. Aanleiding voor het
onderzoek is te bezien of er aanvullende maatregelen nodig zijn om de beloften van het
competentiegerichte onderwijs te kunnen waarmaken. Het rapport levert een onafhankelijke
inventarisatie en analyse van knelpunten en succesfactoren en sluit af met aanbevelingen voor
versterking van de verdere aanpak.

Alle betrokkenen kunnen het rapport benutten voor een succesvolle invoering van competentiegericht
beroepsonderwijs tijdens de experimenteerperiode, die ik heb verlengd tot 1 augustus 2010. Ik heb het
rapport dan ook toegestuurd naar alle actoren in het mbo, waaronder alle instellingen en alle
kenniscentra, met een oproep hieraan een bijdrage te leveren, in het bijzonder op de hun regarderende
knelpunten en aanbevelingen uit het rapport.

Ik zal u – zoals aangekondigd in mijn brief van 5 april 2007 over ‘Competentiegericht onderwijs en
examens in mbo’ (Kamerstuk 27451 nr. 68) – eind mei 2007 informeren over wat ik met de uitkomsten
en aanbevelingen van Berenschot zal doen.

De staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,
mede namens de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

Marja van Bijsterveldt-Vliegenthart”

bron

rapport De Kracht van het Herontwerp

50 Reacties

  1. Berenschot over herontwerp MBO
    Mijn reactie was iets te lang. Daarom op heb ik hem op deze plaats op mijn blog geplaatst.

    • Ons idee is wel goed, maar we leggen het niet goed genoeg uit
      Vroeger was het: de docenten kunnen het nog niet goed implementeren, nu moet de afdeling communicatie opgekrikt worden. Never nooit is het idee zelf wellicht minder geniaal dan gedacht.

      We gaan wel de goede kant op:
      In plaats van “docenten” als tegenstander trekt men nu ten strijde tegen “maatschappelijke onrust”. Dat laatste is vreselijk veel moeilijker omdat het veeeeel meer mensen betreft en omdat die mensen niet afhankelijk zijn van de goeroes. Docenten natuurlijk wel.

      Verder weten we wat ons te doen staat. Mooie en vooral luide ketelnuziek blijven maken.

      Vanmorgen Heertje in Goedemorgen Nederland op TV. Een pleidooi voor vakkennis van leraren. Prof Heertje was zeer in vorm. Snel. positief (we kunnen het werkelijk oplossen!), inspirerend en overtuigend. Overigens leek hij jonger geworden. Een goeie grime of een zonnige vakantie doet kennelijk veel.

      • Heertje ‘live’
        Voor wie Heertje ‘live’ wil zien: dinsdag 8 mei is hij om 20.00 uur ’s avonds te gast in Boekhandel Van Kooten in Veenendaal. Hij zal het daar hebben over zijn boek “Echte Economie” waarin – zoals mogelijk bekend – het onderwijs een niet onbelangrijke rol speelt. Hij heeft een voor BON illustere voorganger bij Van Kooten: op 24 april j.l. was Ad Verbrugge in deze boekhandel te gast.

      • Uitleggen
        Uitleggen is een goeie… Volgens de dogma’s van het constructivisme waarop het nieuwe leren is gebaseerd, heeft uitleggen geen zin want iedereen moet op constructivistische wijze zelf het wiel uitvinden en zelf zijn eigen kennis en inzichten opbouwen.

  2. Wat ik al verwachtte
    vóór ik de bijlagen gelezen had, werd na lezing bevestigd: men heeft een bedroevend klein aantal mensen gesproken en van de geïnterviewden hoort ook nog eens een groot deel tot de incrowd, zoals Mark ook al aangaf. Ik dacht dat Berenschot een naam te verliezen had … Wat de rol van communicatie betreft: deze excercitie zie je heel vaak bij overheidsinstellingen. Als het enthousiasme voor beleid tegenvalt moet de afdeling communicatie bijsturen, terwijl men in een eerdere fase communicatieadviezen heeft genegeerd en als het dan na toevoeging van communicatiemiddelen alsnog tegenvalt, is de communicatieadviseur kop van Jut. Ik ben benieuwd hoe Plasterk op dit rapport gaat reageren. Wel aardig dat weer eens bevestigd wordt dat CGO duurder is. Klassikaal onderwijs: nu nog goedkoper!

    • een fluitje van een cent en het davert
      VRAAGTEKENS
      Als je de bespreking van “de Volkskrant” op 4 mei over het rapport “de Kracht van het Herontwerp” leest merk je dat er niet meer verdwijnende vraagtekens ontstaan. Allereerst zijn volgens het rapport bestuurders, leraren, ouders en leerlingen vóór het nieuwe competentie-gerichte leren. Dat bestuurders vóór zijn is een open deur, van leraren is bekend dat ze zich in een afhankelijke positie bevinden, heel veel ouders van MBO-leerlingen hebben weinig onderwijskundig benul en de leerlingen kunnen alleen maar oordelen over de wijze waarop het uitgevoerd wordt. De krant en vermoedelijk dus ook het rapport, vermelden niet wat het bedrijfsleven er van vindt. Dat het bedrijfsleven op zichzelf wil dat de aansluiting op de beroepspraktijk verbetert is natuurlijk ook een open deur maar nergens blijkt dat het bedrijfsleven HNCGL zaligmakend vindt. De eerder genoemde categorieën zijn weliswaar vóór maar toch adviseert Berenschot om de voordelen van competentiegericht leren beter aan leerlingen, ouders, docenten en bedrijfsleven over te brengen. Maar als de 3 eerstgenoemden vóór competentiegericht leren zijn hoeven zij helemaal niet overtuigd te worden. Zij twijfelen alleen aan de competentie van de managers om het CGL tot uitvoering te brengen. De oplossing is nu duidelijk: ontsla de directeuren en hogere managers die niet eens in staat zijn om in te zien dat hun eigen competenties onvoldoende zijn en vervang hen door de bekwaamsten van de voorstanders. Het kan dan niet anders of het CGL wordt een daverend succes.

      • Als iedereen al vóór HNL is, waarom dan beter uitgeleggen??
        Scherp gezien Seger.
        In Nederland zijn er slechts een beperkt aantal standaardoplossingen voor welk wereldprobleem dan ook.
        1 Een commissie instellen.
        2 Beter uitleggen
        3 Samen thee drinken

        • Re Beter uitleggen
          Sinds de regering en de scholen per decreet de domme leerling hebben afgeschaft, ben ik steeds beter gaan uitleggen.
          Ik ben nu bezig om uit te leggen dat de aardstraal ieder jaar met 10 % afneemt. Mijn leerlingen zijn nog niet helemaal overtuigd, maar ik ga het steeds beter uitleggen. De inspectie heeft er geen probleem mee. Die hoef je niets meer uit te leggen.

  3. Bureau Genadeschot
    Het wordt hoog tijd dat bureau Genadeschot de taken overneemt van bureau Berenschot.
    De docenten worden betiteld als ‘uitvoerders’ (bevoegdheid niet meer nodig) en de leerlingen niet als ‘deelnemers’, maar nu als ‘doelgroepen’. Hoort u het, mevrouw Douma? Deelnemers zijn uit, doelgroepen zijn in. Wanneer mensen zich opzettelijk zo mistig uitdrukken zijn er oneerbare bedoelingen in het spel.
    Lastige opdracht: hoe brengen we een ondeugdelijk plan in de praktijk met onwillige docenten en leerlingen, wantrouwende ouders en een niet gemuilkorfde pers. Misschien maar eens rondkijken in Noord Korea om te zien hoe ze het daar aanpakken.

    • Ook het woord deelnemers
      komt erin voor, net als het nietbestaande werkwoord ‘doorvertalen’.

      • doorvertalen
        Een werkelijk prachtig woord natuurlijk. Kijk vroeger hadden we vertalen. Maar het zal duidelijk zijn dat dat toch echt niet meer kan. Zomaar statisch van de ene naar de andere taal. Met “doorvertalen” laat je de dynamiek zien van de moderne communicatie. Het is niet afgelopen als er iets vertaald wordt, nee hoor.. het gat door en door en door.
        En om dat te kunnen doen hebben we natuurlijk heel veel doorvertalers nodig. Twee vliegen in ée’n klap, dan kunnen al die werkloze afgestudeerde communicatiejongens en meisjes ook eens aan het werk.

        • Hebben vertalers nog werk?
          Ik hoorde laatst dat er minder en minder gebruik wordt gemaakt van de diensten van gewone vertalers. Er schijnt in die wereld weinig meer te verdienen te zijn. Weet iemand uit de talenhoek daar iets van?

          • Vertaal je dit even? Bedankt hoor!
            Begonnen voor mezelf te werken als vertaler. Jaaaaren geleden want het is eenzaam werk en de inkomsten zijn erg wisselend. In het onderwijs met grote regelmaat door leerlingen benaderd of ik ‘even een brief kon vertalen voor de camping van deze zomer’… Mijn ‘ja hoor, zeg maar tegen je ouders: zestig cent (Hfl.) per woord’ was meestal afdoende om het verzoek af te wimpelen. Ook in de privé sfeer wordt verwacht dat je wel even een documentje links en rechts vertaalt: je doet het graag, maar de studieschuld om dit kunstje te flikken is nog steeds niet afbetaald. Is dit reactie genoeg? Voor het ambacht van vertaler heb ik nog niet veel waardering ondervonden.
            Toch blijf ik erbij: het is interessant werk.

          • Een vriendin van mij
            die jaren vertaald heeft uit het Italiaans, heeft de pijp aan Maarten gegeven omdat de betaling zo achteruit is gegaan.

        • Positief en proactief insteken
          En je moet vooral ‘positief en proactief’ communiceren over het Herontwerp:

          “Cruciale succesfactor is voorts dat er een centraal geregisseerde communicatie over de voortgang van het proces plaatsvindt, die positief van toon is en proactief wordt ingestoken (in plaats van alleen reactief op negatieve incidenten en publiciteit).”

          Je moet dus niet alleen ‘doorvertalen’ maar ook ‘insteken’ …….

          • Ja, dat insteken
            is ook zo’n woord: komt volgens mij uit het Bargoens (politiek Den Haag).

          • insteken…
            “insteken, omslaan doohalen en af laten glijden”
            (dat ik me dat nog herinner verbaast me zeer)

    • berenschot rapport ?
      road sign in US national park (vertaald) :
      wees voorzichtig :
      beren op de weg !
      niet voederen !
      maarten sev

    • Waarom ik?
      Hoi Simon Stevin,
      Waarom spreek je mij hier zo nadrukkelijk aan?
      Wat is er overigens mis met het woord doelgroepen? Zolang het geen klanten zijn kan ik er wel mee leven.

      • @H. Douma / doelgroepen en deelnemers
        Ik had kort daarvoor een stukje over ‘studenten’ in het MBO gelezen en trok daaruit de conclusie dat u nogal hechtte aan de juiste terminologie.
        Wat is er mis is met het woord doelgroep? Niet zo erg veel, behalve dat het meer associaties wekt met reclamecampagnes dan met onderwijs. Ik ben zelf een beetje uitgekeken op de wereld van de reclame.

  4. Berenschot
    Berenschot volgt dezelfde strategie als Keessie: uiteindelijk wil je toch wel je opdrachtgever tot vriend houden. Dus: wel wat kritiek uitoefenen, maar het concept omarmen. Berenschot gebruikt marktgerichte termen: doelgroepen, uitvoerders, dit laat zien dat men geen affiniteit met het onderwijs heeft, dan praat men gewoon over leerlingen en docenten. Alleen bestuurders kent het onderwijs – helaas – wel.
    Verder geen woord erover, dat de kritiek van de “doelgroepen” niet gaat over slechte communicatie, maar gewoon over slecht onderwijs.Wat heeft ontevredenheid over slechts 6 lesuren met slechte communicatie te maken?
    Het woord “uitvoerder” is wellicht toch niet zo slecht gekozen, omdat vele bestuurders in het CGO ook een bezuiniging zien: bevoegdheid niet meer nodig, toon aan dat je wat ervaring in het bedrijfsleven hebt, doe de eenjarige MBO-cursus, en je bent uitvoerder, ook wel coach genoemd. Wel eens eraan gedacht, waarom men het bedrijfsleven ruilt voor het onderwijs? Niet omdat men daar met een glanzende carriere bezig was! Verder heeft de verwarring tussen CGO en HNL ook NIETS met slechte communicatie te maken: vele bestuurders vinden HNL een prima instrument (lees bezuinining) om binnen het CGO toe te passen. Indien een adviesbureau wordt ingeschakeld om te helpen CGO te implementeren, zal men uitgaan van HNL. Tegenwoordig sneaky: ik hoorde van een opleiding waar men APS had ingeschakeld, en het woord HNL niet eenmaal is gevallen. Wel was men opeens bezig een heterogene groep van 80 leerlingen met 2 docenten te begeleiden.
    En wat zijn de concrete doelen? Het is niemand nog duidelijk hoe de exaninering er uit moet zien in het CGO. Er zijn bestuurders die een goed gevuld portfolio voldoende vinden.

  5. Deze passage (bladzijde 19)..
    ..vind ik positief:

    ‘In het onderwijs lijkt de veranderende rol van docent en instelling nog overwegend te worden opgevat (of tenminste vaak wordt ingevuld) in termen van extensivering van het contact met de deelnemer. Terwijl naar onze overtuiging CGO en het daarin vervatte leren leren zeker initieel juist aanzienlijk méér contact met en sturing van deelnemers noodzakelijk maakt; de rol van de docent verandert, maar de afstemming met de deelnemer over de richting en kwaliteit van het leerproces wordt naar onze mening idealiter gekenmerkt door een aanvankelijke intensivering van het contact.’

    Het sluit mijns inziens aan bij Presley Bergens betoog hier.

  6. Experimenteerperiode
    “Alle betrokkenen kunnen het rapport benutten voor een succesvolle invoering van competentiegericht
    beroepsonderwijs tijdens de experimenteerperiode, die ik heb verlengd tot 1 augustus 2010.”

    Een experimenteerperiode voor een hele sector van bij elkaar zo’n drie, vier jaar.

    Stel je zo’n lange en brede experimenteerperiode voor bij:
    – de invoering van de euro;
    – de invoering van het nieuwe zorgstelsel;
    – de invoering van rekeningrijden;
    – de invoering van de OV-chipkaart;
    – de invoering van een nieuwe spoorbeveiliging.

    “We laten de treinen gewoon doorrijden, maar terwijl we de oude beveiliging afbouwen, experimenteren we nog twee extra jaren met die nieuwe beveiliging, want daar hebben we meer tijd voor nodig. U vertrouwt het niet? Neemt u toch het door ons betaalde rapport van Berenschot mee in de trein!”

    Als je dan toch zo nodig iets moet vernieuwen, is het volgens mij heel simpel:
    Óf je experimenteert eerst ergens mee, maar dan op kleine schaal, óf je denkt iets van te voren heel goed uit, je bereidt alles tot in de puntjes voor en voert het in één klap sectorbreed in. Dat laatste doe je alleen als een experiment niet kan. Én als je eerst heel goed naar je felste critici hebt geluisterd.

    • Arrogant
      Ben je dan arrogant of niet. Er wordt gigantisch geëxperimenteerd met onze jeugd. Ben je bijvoorbeeld in 2006 naar het mbo of hbo gegaan dan ben je 4 jaar lang onderdeel van een experiment waarvan de waarde berust op een idee. Daar heb je dan de rest van je leven last van. Vooraf heeft ook niemand vertelt dat je onderdeel werd van een experiment, keuzes werden je niet gegund.
      Erg bedankt namens deze groep.
      Corgi

  7. In “De Volkskrant” van 4 mei
    In “De Volkskrant” van 4 mei lees ik dat bestuurders, leraren, ouders en leerlingen het competentiegerichte leren in de eerste plaats onderschrijven als antwoord op de hoge schooluitval. Het lijkt er weer op dat voor de zoveelste maal “de goeden” onder de leerlingen moeten lijden onder “de slechten” Het gaat hier om een nooit verdwijnend facet van de onderwijsvernieuwing.

    • Braille voor ieder!
      Het gebruik van Braille voorkomt in grote mate de ongeletterdheid bij blinden en slechtzienden. Laten we dat voor iedereen invoeren.

    • De 2e Fase en het SH waren
      De 2e Fase en het SH waren ook een antwoord op de hoge schooluitval.
      Willem Smit

      • men kent maar één “oplossing”
        minder knnis, mder docen, mnr strr.
        Dan blijkt de uitval groter te worden en komt het werkelijk geniale idee om nóg minder kennis, docenten en structuur te geven.
        Alle onderwijshervormingen van de afgelopen 30 jaar zijn allemaal dezelfde richtng in geweest. En telkens bleek het resultaat averechts.

        Zitten de Chinesen er achter?

        • Terwijl de werkelijke oorzaak
          van schooluitval moet worden gezocht bij: de opvoeding?! De gedoogcultuur. Als je het mij vraagt.

          • oorzaak en oplossing
            Je zult wellicht gelijk hebben met de oorzaak die je noemt. Al weet ik dat zo net nog niet. Mijn (welopgevoede) broer deed 35 jaar geleden de LTS, maar ik had het nog moeten zien als hij in het tegenwoordige VMBO terecht zou zijn gekomen.
            Overigens: ikzelf deed in die tijd VWO, maar had het nog moeten zien als ze mij in domeinen hadden geplaatst.

            Als de opvoeding wel (een/de) oorzaak is, dan ligt die oorzaak buiten het onderwijs. Binnen het onderwijs moeten we daar zo goed mogelijk mee omgaan. En ik denk dat we dan heel erg veel te bieden hebben. Veel kunnen veranderen. Maar dan wel met die LTS en niet met het VMBO. Kijk naar de basisschool in Arnhem uit het Volkskrant artikel van een paar weken geleden

  8. De Volkskrant over Berenschot rapport herontwerp MBO
    Het Volkskrant artikel over het rapport dat boven al genoemd werd is hier te vinden.

    Dit kunnen we als aanleiding voor een ingezonden stuk gebruiken. Iemand interesse om dit te doen? Stuur een intern mailtje naar mij, dan kijken we of we iets in elkaar kunnen zetten.

  9. Het is vrij logisch dat
    Het is vrij logisch dat Berenschot voor E 65.688 geen ongewenste kritiek levert op het overheidsbeleid. Maar verder is het rapport toch vrij vernietigend. Niet logisch is enerzijds de conclusie dat de noodzaak van het herontwerp door alle bertrokken actoren wordt onderschreven maar dat men toch zo de nadruk legt op communicatie en draagvlakversterking vanwege de “negatieve beeldvorming”. Ik denk niet dat een “postbus 51”- achtige campagne veel uit zal halen. Klinkt meer als een zwaktebod. Helaas heeft BON geen E 65.688 veronderstel ik want ik vraag me wel eens af: waarom doet BON zelf geen onderzoek naar hoe in het veld gedacht wordt ? In samenwerking met een van onze onafhankelijke universiteiten ? Misschien wel een leuk onderwerp voor een leeronderzoek ?

  12. Interessante bijdrage
    Een interessant verslag + reactie op de website van het Platform Hoger Beroepsonderwijs: “Berenschot waarschuwt voor kwaliteit competentiegericht leren”. Lees verder…

Reacties zijn gesloten.