Met een kwart van alle VO-lessen onbevoegd gegeven lijkt het streven van Sander Dekker inderdaad onhaalbaar. Je krijgt dat percentage niet binnen twee jaar op nul. Maar enige verbetering lijkt me zeker haalbaar, ook wanneer er geen groter aanbod van leraren komt. Want scholen zetten hun personeel momenteel niet altijd even efficient in.
Je ziet leraren in tekortvakken surveillances doen, zeilkampen organiseren, mentoraten doen, coordinatorstaken op zich nemen, de huiswerkklas begeleiden. Intussen komen hun vrijgevallen lessen op het bordje van een onbevoegde.
Zou een slimme en kostenbewuste schoolleider niet een veel hoger percentage bevoegd gegeven lessen kunnen realiseren door efficientere inzet van het beschikbare personeel? Natuurlijk, er is de 750 klokuren-bepaling in de CAO, dus je kunt een leraar in een tekortvak niet voor 100% van zijn aanstelling les laten geven en lesgebonden taken uitoefenen. Maar de situatie dat iemand echt minder lesgeeft dan zijn collega's, omdat hij andere taken heeft, dat is niet zo handig als het een tekortvakker betreft.
En, belangrijker, niet uit te leggen aan ouders, wier kind onbevoegd les krijgt omdat de beschikbare bevoegd docent voor andere dingen wordt ingezet.
Ben benieuwd hoeveel verschil alleen al een efficientere inzet van het beschikbare personeel zou kunnen maken.
Het zal een heel klein beetje
Het zal een heel klein beetje helpen. Vaak is er een goede reden om juist die collega de roosters te laten maken, het kamp te laten organiseren. Voor een gedeelte is het nu ook een kwestie van gewoonte. Al jaren ligt een taak bij iemand en dat wordt zo gelaten. Gemakzucht en zekerheid zijn dan de redenen. Aan die gemakzucht is in elk geval iets te doen.
Er zijn nu zoveel onbevoegden omdat het probleemloos kan en omdat het goedkoper is.
Wil je daar wat aan doen, dan moet je weer instellen dat de inspectie elk jaar ontheffing moet geven per individuele onbevoegde docent. Verder moet je er voor zorgen dat het goedkoper zijn minder belangrijk is. Kijk eens kritisch naar alle geldkostende zaken op scholen die niet tot de kerntaak van het onderwijs horen. Mogelijk is het ook noodzakelijk dat scholen meer geld krijgen om concurrerend te kunnen zijn op de arbeidsmarkt. Veel volledig bevoegden of die het zouden kunnen worden, kiezen nu voor een ander beroep en dat is goed te begrijpen als je naar de salarissen kijkt.
Klaas Wilms
Natuurlijk zullen er leraren
Natuurlijk zullen er leraren zijn die juist graag wat minder les geven en andere taken op zich nemen. Maar je kunt er op z’n minst met elkaar het gesprek over aangaan. Wie weet hoeveel verschil het al kan maken.
Dat klopt, heel wat bevoegden
Dat klopt, heel wat bevoegden werken in andere sectoren. Dat gaat niet voor 2017 veranderen. Scholen moeten dus roeien met de mensen die ze hebben. Naast efficiëntere inzet van de bevoegde leraren kan een school de onbevoegde collega’s ruim studieverlof geven zodat de bevoegdheid voor 2017 kan worden gehaald. Maar dat kost geld, net zoals het aantrekken van bevoegden die in andere sectoren werken geld kost. Beide maatregelen zijn tot nu toe dus maar beperkt genomen.
In deze discussie ligt het
In deze discussie ligt het accent wel erg op de honorering van de docent, die we betert met loon zouden kunnen aangven. De vrijheid van de docent bij het regisseren van het proces van het overdragen van kennis en inzicht waarvoor de leerlingen naar de klas gekomen zouden moeten zijn is sterk ingekrompen. Les geven is daarom lager gekwalificeerde arbeid geworden en soms slechts coaching. En de kennis en het inzicht die overgedragen worden eroderen.. De besturen hebben zo hun eigen positie en inkomen versterkt en ook een argument om leraren minder te betalen al wordt dat nooit expressis verbis door hen gesteld maar het is een imliciet resultaat van het bedingen van een hoog salaris voor zichzelf o.a. omdat ze menen zo geloofwaardig kunnen verkondigen dat zij wel voor hun positie gekwalificeerd zijn. Meer macht en inkomen is in een bedrijf normaal en de schoolbesturen willen scholen graag als normale bedrijven zien. Laag betaald worden gaat meestal samen met laag opgeleid zijn en werken op de werkvloer dus de beturen vinden laag opgeleide leraren best fijn. Als ze leraren gehoorzaam zijn krijgen ze van de school wel een soort bevoegdheid.
Welk persoon met mastersopleiding vindt het aantrekkelijk on zich te laten couillonneren en piepelen door een schoolbestuur en zich bovendien nog de naad uit het lijf te werken?
Leraren hebben macht en geld ingeleverd en om beide redenen zijn schoolbesturen zijn niet aantrekkelijk om daarj in knechtschap te gaan.
Inmiddels wordt duidelijk hoe
Inmiddels wordt duidelijk hoe Dekker aan die 100% bevoegd gegeven lessen wil komen: rek de definitie van bevoegd op. In het "dashboard sectorakkoord VO" is te lezen: "In de eerste figuur is zichtbaar dat in 2013 84,1% van de lessen bevoegd gegeven worden. Dit is inclusief lessen die gegeven worden door leraren die benoemd zijn op basis van, in de tijd beperkte, wettelijke uitzonderingen. Het gaat dan bijvoorbeeld om docenten die wel een vak bevoegdheid hebben, maar niet precies voor de les die zij geven. De figuur laat een stijging zien. In de tweede figuur is ook een vertaling gemaakt naar absolute aantallen leraren. Hieruit blijkt dat ruim 90% van de leraren benoembaar is. Slechts een klein gedeelte van de leraren voldoet niet aan de benoemingsvereisten. Het gaat dan bijvoorbeeld om leraren met de verkeerde vak bevoegdheid die niet of langer dan 4 jaar in opleiding zijn of personen die nooit een lerarenopleiding hebben afgerond en evenmin in opleiding zijn. Omdat deze indicator onlangs op verzoek van de VO-raad in 2014 is toegevoegd, is alleen een cijfer voor 2013 beschikbaar." "84% is bevoegd, dit is inclusief degenen die nog niet bevoegd zijn". Ja zo gaat het wel lukken met die 100%.