Ik kan er niets aan doen, maar bij coach denk ik aan het Wilde Westen, lange ritten door de prairie, ‘s avonds de coaches in een cirkel, je weet maar nooit, we zagen een rookpluim in de verte. Ik denk aan True Grit, Django Unchained, Dances with Wolves, High Noon, Arendsoog, Witte Veder, Winnetou, bisons en pijl en boog. Ik denk aan voetbal, aan het intrappen van open deuren, aan Johan Cruyff en Guus Hiddink, aan nietszeggende, maar blijkbaar voor het welslagen van de wedstrijd onmisbare tips zoals: als je niet schiet, kun je niet scoren, speel nooit een uitwedstrijd en de bal is rond.
Het is vreemd gesteld met de menselijke geest. Zelfvertrouwen, doorzettingsvermogen en geloof in het welslagen van een onderneming zijn onmisbare voorwaarden voor een goede afloop. In de sport begint het met talent, maar zonder een juiste geesteshouding zouden wielrenners nooit aan de Tour de France beginnen. Ik denk dat studenten op lerarenopleidingen en de Pabo als wijze raad krijgen dat ze vertrouwen moeten hebben in hun leerlingen. Bemoedig altijd en ontmoedig nooit. Maar coaching gaat verder. Voor een kleine politicus een advies om wat hoger en dus op een kussentje te zitten bij een televisie uitzending. In de wereld van televisie en theater adviezen om met faalangst om te gaan, maar ook in het bedrijfsleven en het onderwijs worden er regelmatig coachingstrajecten in werking gesteld om tekortkomingen te overwinnen of wijzer te worden. Om je coach te noemen heb je geen opleiding nodig. Het schijnt dat de eertijds zo succesvolle Emiel Ratelband vroeger poffertjesbakker was en ook in de voetbalwereld is de meest belangrijke eigenschap om zelf gevoetbald te hebben en mensen te kunnen inspireren tot grote daden.
Kijk in de spiegel en wees ontevreden. Coaching gaat over het ontplooien van de onvermoede talenten. Wat wil je met je leven. Wat wil je bereiken in je beroep. Het belooft de kloof te overbruggen tussen wat je bent en zou kunnen zijn. Niks natuurlijke ontwikkeling. Op naar de zelfverlossing. Wie zou in the struggle for life niet iets groots willen bereiken en boven zichzelf willen uitstijgen en wie zou geen afstand willen nemen van een middelmatig bestaan. Toch valt er wel wat af te dingen op coaching. In een speciaal nummer omtrent hypes sprak ooit Le Nouvel Observateur over “de tirannie van het ideale zelf”. Wat te doen als het coachingstraject niets oplevert. Soms valt het ideale zelf maar al te snel samen met het teleurstellende momentele zelf. Niet elke uil is in staat om een valk te worden. Kort geleden kregen wij een folder met de tekst: “Ik wil persoonlijke aandacht. Daarom kies ik elektrokabel als energiecoach.” Onmiddellijk heb ik mijn eigen coach om raad gevraagd, want de beste coach is een wijze en verstandige partner. Dat werd bevestigd toen mijn vrouw zei: “Volgens mij komt de oud papier coach zaterdag langs”.