De Volkskrant maakt melding van een voor mij volledig nieuw plan van Minister Hirsch Ballin. Het gaat dan niet om privéscholen, maar om de normaal bekostigde scholen.
Scholen, ziekenhuizen, woningcorporaties, gehandicapten-, verzorgings- en verpleeghuizen gaan meer op normale bedrijven lijken. Ze mogen ‘aandeelhouders’ hebben en onder voorwaarden winst uitkeren. Besturen en toezichthouders kunnen bij wanbeleid voor de Ondernemingskamer worden gedaagd.
Dit blijkt uit wetswijzigingen die minister van Justitie Hirsch Ballin (CDA) aan de Tweede Kamer voorstelt. Met de wijzigingen wordt de ‘maatschappelijke onderneming’ geïntroduceerd, een nieuwe juridische bedrijfsvorm.
Nu bestaan er enerzijds stichtingen en verenigingen die geen winst maken of aandeelhouders hebben, en anderzijds bv’s en nv’s die aandelen uitgeven, winst maken en dividend uitkeren.
Ik heb de details niet gezien en kan er ook nog niet over oordelen, maar het lijkt me een riskante ontwikkeling. Positief is dat bestuurders bij wanbeleid kunnen worden angepakt, maar ik vrees dat het dan eerder om financieel wanbeleid gaat dan om andere zaken en de meeste mega besturen zorgen wel voor een fikse financiele zekerheid (de ROC’s overigens niet).
Uitermate opmerkelijk is de timing. Het plan lijkt enorme gevolgen te kunnen hebben, het gaat tenslotte om de aansturing van het onderwijs, maar het wordt niet gepresenteerd na een uitgebreide en openbare discussie, maar als een nieuwe juridische variant. Nu is dit plan één, en de invoering daarvan binnen het onderwijs nog een paar stappen verder, ook het ministerie van OC&W moet hier nog over oordelen, maar het als het allemaal doorgaar zijn de implicaties enorm. Het lijkt me dat we dit goed in de gaten moeten houden.
Het thema moet “vrijheid van schoolkeuze met subsidie” zijn
Als ouder voel ik het als bijzonder onrechtvaardig dat ik, wanneer ik mijn kinderen naar een particuliere school stuur omdat ik de kwaliteit van het gesubsidieerde onderwijs te laag vind, helemaal zelf moet opdraaien voor de kosten verbonden aan het onderwijs door die particuliere school. Ik draag immers als belastingbetaler bij aan het vullen van de staatskas maar ik heb dan geen recht op subsidie daaruit zoals die voor vele andere kinderen wel verstrekt wordt. De bijdrage van de overheid aan het onderwijs zou voor elke leerling gebaseerd moeten zijn op zijn jaarlijkse schoolresultaten en niet op andere subsidievoorwaarden. Daarbij maakt het weinig uit of de school zelf gesubsidieerd wordt of dat voor leerlingen door het afgeven van door de staat verstrekte vouchers schoolgeld wordt betaald.
Voor het beoordelen van de invoering van de “maatschappelijke ondernemingen voor onderwijs” van Hirsch-Ballin is het voor mij van groot belang of ouders daardoor vaak de mogelijkheid zullen krijgen om hun kind schoolgeldvrij naar een door hen gewenst soort school te sturen. Ik denk echter dat Hirsch Ballin daar helemaal niet naartoe wil.
Seger Weehuizen
Voor zichzelf redden
Ik heb nog even naar mijn eerdere reactie gekeken. Die was in mijn rol van ouder die voor zijn kind zo goed mogelijk onderwijs zoekt. Wat mijzelf betreft wil BON precies het soort onderwijs laten aanbieden dat ik goed voor mijn (klein)kinderen vind. Om principiële en praktische reden (“ik wil kunnen kiezen en dan moeten de andere ouders dat ook kunnen” resp. “eendracht maakt macht”) hoeft niet alle onderwijs dat aangeboden wordt aan de beginselen van BON te voldoen. Als er maar overal “goed” (dwz BON’s) onderwijs gevolgd kan worden.
Maar nu wil ik ook nog kijken naar wat Hirsch Ballin en zijn CDA beweegt. Andere schrijvers op de BON-site hebben er al eerder op gewezen dat de “oude” partijen de onderwijstrein weer op de rails willen krijgen door telkens te “verbeteren” wat een mislukte “verbetering” bleek te zijn. Men bouwt met deze methode geen organisch pronkgebouw zoals dat van de ING in de Bijlmer maar een lelijke dure en chaotische betonrotconstructie. Het MOO-scholen-idee van Hirsch Ballin lijken een voorbeeld van die werkwijze. Bij de uitvoering van de voorstellen van HB blijft bovendien het educatief-politieke bolwerk waarvan de oude partijen deel uitmaken met zijn lucratieve baantjes voor politici die een stap terug moeten doen in stand.
Seger Weehuizen
Kijk maar eens tussen de scholen onderling
Hoe moeilijk het is om te beoordelen of een leraar onbekwaam is of dat hij met gebrekkig grondatoffen moet werken blijkt uit een citaat van directeur Peerboom van de “Nieuwste School” in Tlilburg dat eerder door 9_11_1989 op deze website geplaatst is. “Echt tevreden zouden we natuurlijk pas zijn als we honderd procent geslaagden hadden. Maar je moet er ook rekening mee houden dat bijna de helft van onze leerlingen een Citoscore lager dan 530 had en op andere scholen niet tot het vmbo-t toegelaten zouden zijn. Wij zijn er dus kennelijk in geslaagd om leerlingen boven zichzelf uit te laten stijgen” Hier gaat het om een school die zich schoonpraat maar ik kan me goed voorstellen dat er vele van dit soort discussies zullen ontstaan op scholen waar de directie leraren gispen en geen salarisverhoging willen geven omdat zij te weinig gepresteerd zouden hebben.
Seger Weehuizen
Re: Nieuwe bedrijfsvorm
Het lijkt wel of het CDA er alles aan wil doen om de ideologie van het maatschappelijk middenveld (overheid op afstand) maar overeind te houden. Die ideologie is voor het CDA belangrijker dan de werkelijkheid in de klaslokalen. En het monster van de grootschaligheid, verreweg het grootste probleem, blíjft maar gespaard worden.
Aandeelhouder zijn in zo’n grote organisatie is alleen interessant voor mensen die van invloed uitoefenen hun werk kunnen maken. Voor ouders/docenten, huurders etc. blijft de boel niet te behappen en valt er niet aan te ontsnappen.
Het concept winst introduceren in een sector waar nog geen winst gemaakt kon worden; echt iets waar je nu vertrouwen mee wekt bij je burgers. Ben benieuwd of er bij de brandweer, de politie en het leger ook nog winst gemaakt zal mogen gaan worden. Bonussen voor goed presterende ministers?
Wel cowboys
in het onderwijs?
Reactie Kant
Agnes Kant (fractievoorzitter van de SP) geeft een reactie op het plan van Hirsch Ballin in de Volkskrant.
BON staat niet alleen
Na het lezen van het artikel van Agnes kant genaamd “Met de maatschappelijke onderneming versterkt het kabinet het markt-denken in de publieke sector. Dat heeft meer kapot gemaakt dan ons lief is” is mijn overtuiging toegenomen dat BON binnen een brede waaier van al aanwezige of nog op te richten organisaties van mensen die onder de commercialisering van de maatschappij geleden hebben krachtige bondgenoten kan vinden voor een strategische alliantie die voor iedere ouder BON-onderwijs voor zijn kinderen binnen zijn bereik brengt.
Seger Weehuizen
BON past in maatschappelijke discussie/trend
Je hebt gelijk Seger. BON past perfect in de maatschappelijke discussie, waarbij er een duidelijke trendverandering is opgetreden: weg van de commercialisering, de grootschaligheid en het ongebreideld kapitalisme. Ad Verbrugge heeft ook vanuit dat bredere perspectief het initiatief genomen om BON op te richten. Er was in zijn ogen veel meer aan de hand dan alleen de kwaliteit van het onderwijs.
Het lijkt er zeer op dat een steeds groter deel van de Nederlandse burgers het met hem eens is. Des te ergerlijker is het dat noch de politiek, noch het “maatschappelijk middenveld” werkelijk en effectief zaken verandert. Sterker nog: men gaat met dubbele snelheid en kracht door met het vernielen van het onderwijs.
men mennen
“men”, dat zijn met nog bijna 2 jaar te gaan tot de volgende verkiezingen toch alleen maar de parlementariërs? Als de parleriërs iets echt niet willen en niet zo dom zijn dat ze zich voor de gek laten houden gebeurt wat ze niet willen niet en bovendien wat ze wel willen wel. In de winter van 2010/2011 horen wij, gewone Nederlanders, een paar maandjes tot de “men” Dan hebben we weer wat te vertellen. Dan moeten we laten zien dat wij niet gek zijn en wel door onze kans grijpen, dus voor een andere “men” in de kamer zorgen. Politiek neutraal blijven lijkt mij geen optie meer nadat gebleken is dat het CDA en de PvdA geen boodschap hebben aan wat wij en zij die door ons wakker gemaakt zijn hen vertellen. Hopelijk gaan de werkers en de cliënten zoals leraren en ouders bij BON zich in een BZN (Betere Zorg Nederland) verenigen en gaat de HBV (Huurders Belangen Vereniging) hervormingen eisen die er toe leiden dat de woningbouworganisaties meer goede goedkope woningen opleveren. Gedrieën kunnen we aan elke politieke partij vragen of die op onze resp. werkterreinen ophouden met grootschaligheid en vermarkting. Vervolgens stimuleren wij de kiezers om te stmmen op een partij die bevredigende antwoorden geeft en geloofwaardig is.
Seger WeehuizenSeger Weehuizen
Denktank
Als ik het goed begrepen heb wilde het bestuur van BON tot nog toe afstand houden van elke politieke partij. Het idee zou zijn dat je zo het draagvlak voor BON in de samenleving kunt maximaliseren. Doordat het CDA het CGO in het MBO heeft doorgezet en het zich duidelijk niet los wil maken van het educa-politieke complex is dat beleid m.i. niet meer te handhaven. Veel BON-leden sympathiseren bovendien met de SP omdat deze in haar opvattingen over onderwijs goed aansluit bij de BON-se opvattingen en in de kamer krachtig stelling neemt. En ze vinden BON belangrijk genoeg om op onze website mee te doen aan de discussie over onderwijs.
Volgens mij is het nu nodig dat BON haar sympathie voor bepaalde politieke partijen laat blijken op grond van het door hen gevoerde onderwijsbeleid en verder bondgenoten is de maatschappij zoekt met wier hulp het aantal BON-scholen enorm kan worden uitgebreid.
De meeste bestuursleden vervullen een full time job en moeten daarom kunnen steunen op actieve vertrouwelingen binnen de vereniging. Mogelijk zouden een aantal BON-leden er op aan kunnen dringen dat het bestuur een BON denktank opricht die mogelijke opties voor strategische allianties gaat zoeken en evalueren.
Seger Weehuizen
De SP heeft makkelijk praten
Voor een oppositiepartij is het altijd makkelijker. Toen bijvoorbeeld D’66 de vorige keer in de oppositie zat was het onderwijs, onderwijs, onderwijs. Kwamen ze in het kabinet: lieten ze Van der Hoeven op onderwijs zitten en werd het laatste beetje macht overgedragen aan de schoolbesturen.
Bifocaal
D66 had als foci staatshervorming en onderwijs. Als kleine partner in een regeringscoalitie moesten zij een keuze maken en kozen ze verkeerd : geen referenda én geen beter onderwijs. Als de SP met een regeringscoalitie met het CDA zou mogen meedoen zou zij waarschijnlijk met haar vingers van het onderwijs moeten afblijven. Maar ik verwacht niet dat de SP gauw met het CDA in een coalitie zal gaan zitten. En daar zitten we dan meteen bij de reden die BON heeft om niet meer politiek neutraal te blijven; Verbeteringen in het onderwijs zijn pas mogelijk als het CDA geen deel meer uitmaakt van een regeringscoalitie. Jouw verhaal over D66 lijkt die opvatting trouwens te rechtvaardigen. Zou BON eigenlijk veel met het CDA sympathiserende leden hebben die werkelijk geloven dat het CDA ooit zal bijdragen aan hervormingen die BON-onderwijs mogelijk maken? En in het verlengde daarvan: zijn er als gevolg van de onverenigbaarheid van CDA-onderwijspolitiek en de doelstellingen van BON eigenlijk wel veel BON-leden die sympathiseren met het CDA of er lid van zijn? Heeft BON veel goeds van zulke leden te verwachten? Ik denk dat in het licht van de tot op dit moment doorgevoerde onderwijspolitiek van het CDA een waarschuwing van BON in de trant van “een stem voor het CDA is een verloren stem voor BON” op zijn plaats is.
Seger Weehuizen
Prioriteit
Voor de SP zal onderwijs ook geen prioriteit hebben. Kant is meer van de gezondheidszorg. Dus ik ben bang dat als de SP in de regering komt ze een D66’je met onderwjs zullen doen.
Het CDA was een aantal jaar uit de regering: de paarse periode. Ook dat was geen goede periode voor het Nederlandse onderwijs. Het ligt dus niet alleen aan het CDA.
het CDA wil niet verbeteren
Het CDA lapt in de huidige legislatuurperiode de conclusies van de commissie Dijsselbloem aan zijn laars en drijft er zelfs de spot mee (“achteraf Dijsselbloem-proof maken”). Ik vind dat daarmee het CDA ook BON bespot. Marijnissen heeft zich nooit laatdunkend over Gymnasia en andere veeleisende scholen uitgelaten. Maar hoe groot zijn macht op de achtergrond is weet ik niet. De SP staat van alle partijen het verst van buitensporige beloningen. Van het betalen van hoge beloningen voor het voorkomen van goed onderwijs is al helemaal geen sprake. Ik denk ook dat de SP inziet dat onderwijs dat tot onderpresteren oproept onrechtvaardig is t.o.v. getalenteerde kinderen uit “laag” milieu en zich mede daarom sterk zal blijven inzetten voor een ander soort onderwijs. De SP en de PVV betreden beiden het strijdperk van het onderwijs met een onbevlekt blazoen. Seger Weehuizen
Politiek onafhankelijk enige werkbare keuze
Ik zou er erg op tegen zijn als BON zich zou uitspreken voor of tegen welke politieke partij dan ook. Het gaat BON alleen om onderwijs, niet om alle andere maatschappelijke problemen en overheidstaken waar de politiek iets van moet vinden. Zodra BON zou besluiten iets van een politieke partij te vinden, en daarmee ook van de standpunten over sociale aspecten, economie en weet ik wat niet meer, dan ben ik verdwenen, Daar gaat BON niet over. Dan maakt BON dezelfde fout als de vakbeweging die zich (bv) met ontwikkelingssamenwerking bemoeit. Niet doen dus.
Je kunt wellicht een standpunt hebben over het onderwijsbeleid van een partij, maar zelfs dat is tricky. In de praktijk is er bv bij de PvdA niet één onderwijsbeleid, maar wordt lokaal soms wat anders gedaan dan landelijk en, hoe kritisch ik ook op Plasterk ben, hij doet het beter dan zijn voorgangers. Wat moet het oordeel zijn over het onderwijsbeleid van de PvdA? Je kunt wel een oordeel hebben over de onderwijsparagraaf bij verkiezingen, maar wat daarvan terecht komt moet, denk ik, ook meegenomen worden en dan krijg je weer een diffuus beeld.
Je kunt geen sympathie uitspreken voor een partij op grond van haar onderwijsbeleid. Je kunt alleen sympathie uitspreken voor onderwijsbeleid.
Ik denk dat het zuiverder is om per onderwijsonderwerp te zeggen wat je er van vindt. Dan vermeng je het niet met andere zaken en ben je zo helder mogelijk. Ook blijven SP, PVV, PdvA en zelfs PvdD en CDA aanhangers welkom bij BON. Simpel op grond van onze visie over onderwijs.
Tenslotte: wat denk je er mee te bereiken als BON zich positief over PVV of SP uitspreekt? In welk opzicht zou dat ons versterken? Gaan dan SP-ers die niets met BON hebben plotseling met andere ogen naar ons kijken? Gaan CDA-ers die BON een goed hart toedragen zich dan tegen ons keren omdat de PVV ons onderwijsidee steunt?
klare wijn schenken
“Een stem voor het CDA is een stem tegen BON”. De tot nog toe gevoerde onderwijspolitiek van het CDA maakt van deze slogan een onweerlegbare stelling. Daarin mag BON best duidelijk zijn. Het gaat hier om een negatief stemadvies louter gebaseerd op de onderwijsstandpunten van een partij. Moeilijker wordt het voor BON als het aansluiting zoekt bij organisaties van gedupeerde werknemers en cliënten van andere maatschappelijke instellingen. Als deze protesteren tegen de vermarkting van die instellingen zou BON zich met zijn alliantiegenoten moeten opstellen tegen elke vermarkting van maatschappelijke instellingen. BON doet dan een politieke uitspraak die meer betreft dan slechts het onderwijs en dat zou voor (de eenheid van) BON nadelig kunnen uitpakken. Het verdwijnen van 9_11_1989 zou op zich al een ramp voor BON zijn.
Anders ligt het als BON een strategische alliantie zou smeden met bij voorbeeld de Vereniging van Bijzondere Scholen en/of het bestuur van een aantal onafhankelijke Gymnasia. Ook de autoschool in Driebergen en andere ongesubsidieerde onderwijsinstellingen zoals Lusac en Blankensteyn en instellingen voor schriftelijk onderwijs zoals het LOI zouden lid van zo’n alliantie kunnen zijn. Dan kunnen we strijden voor vrijheid van onderwijs op basis van subsidie bij het behalen van afgesproken eindresultaten. Dat zal overigens ook tegen het CDA gericht moeten zijn.
Seger Weehuizen
over allianties
Het is belangrijk om je bij allianties af te vragen wat je wint en wat je verliest. Ook gaat het bij allianties ALTIJD om macht en nooit om inhoud. Om er voor te pleiten dat 1 en 1 gelijk is aan 2, heb ik geen alliantie nodig, ik heb alleen een helder betoog en een medium nodig waardoor mijn betoog door anderen kan worden gehoord. Ik behoef niet de ANWB en de KNVB mee te krijgen om mijn standpunt over één plus één ingang te doen vinden.
Vind ik daarentegen dat Nederland uit de NAVO moet, of zich moet aansluiten als 52ste staat bij de USA, dan moet ik allianties sluiten en tot meerderheden komen. Maar bij die allianties is altijd meer dan alleen mijn doel betrokken, de andere partijen hebben maar voor een klein deel hetzelfde doel als ik.
Een voorbeeld dat wat dichterbij ligt. Stel ik bestuur en eenpitter, dan heb ik slechts een beperkte machtsbasis en zal regelmatig het onderspit moeten delven tegen machtiger besturen en politici. Een keuze kan dan zijn om me aan te sluiten bij de grotere besturen, want daardoor hebben we meer macht. Dat klopt inderdaad: maar dat gaat ten koste van wat ik inhoudelijk wil, want ik moet eerst binnen dat bestuur mijn punt maken en ik zal daar regelmatig een nederlaag leiden of eenm compromis moeten sluiten, ik ben tenslotte maar een klein onderdeel van dat bestuur.
Eigenlijk komt het er op neer dat hoe meer macht “we” krijgen, hoe verder datgene wat we bereiken af staat van mijn eigen wensen.
Ik pleit daarom tegen allianties. We hebben die ook niet nodig, want als BON besturen we helemaal niets, we hebben alleen een heldere mening en voldoende media om ons verhaal zijn werk te laten doen. Laten we geen alliantie met de SP sluiten, maar laten we ons er op richten dat de SP onze visie uitvoert, want: één en één is twee. De strategie moet daarom zijn dat het voor partijen van belang is om ons onderwijs beleid uit te voeren. Ik denk dat we daar langzamerhand in kunnen slagen, we hebben tenslotte de publieke opinie mee, maar ook de maatschappelijke trend tegen de schaalvergroting en het grootgraaien is op onze hand. Onze wijsheid zal invloed hebben. Niet voldoende wellicht en niet snel genoeg, er zal verwatering optreden, maar dat gaat ook zeker gebeuren als je allianties sluit, dan is verwateren onderdeel van het systeem. Door volslagen onafhankelijk te blijven zorgen we ervoor dat onze boodschap volslagen helder blijft. Dat is een enorm groot goed, want geen enkele politieke partij heeft een volslagen heldere onderwijsboodschap. Wij wel. Laten we dus inhoud niet opofferen voor macht en onze ziel niet aan welke duivel dan ook verkopen. Naïef? wellicht, maar het voelt lekkerder dan dat gealliantie. Het kost ook minder tijd.
clearing squadron
Macht is soms een noodzakelijk middel om een doel te bereiken. En verder, als je wilt bewijzen dat 1 + 1 gelijk is aan 2 zullen de meeste mensen vinden dat je iets duidelijks aan het onduidelijk maken bent. Een verhaal naar Frege zal beslist niet iedereen kunnen overtuigen.
Het eerste voorbeeld dat ik van een alliantie gaf was dat van BON en VBS. In deze alliantie moest BON als concessie inbrengen dat niet alle onderwijs verBONd zou worden. Wel zou er een bindende afspraak tussen de coalitiegenoten moeten komen volgens welke elk lid de vrijheid zou krijgen om het onderwijs naar eigen inzicht gestalte te geven. Als je middels een alliantie je tegenstander op de knieën krijgt en anders niet kun je bij je tegenstander juist grotere concessies eisen: echte wiskunde, terugkeer van de grammaticale basis bij het talenonderwijs en terugkeer van het vertalen. In dit voorbeeld levert de kracht van een alliantie BON meer op dan de kracht van haar argumentatie. Het zwakke punt in mijn pleidooi is natuurlijk de betrouwbaarheid van je bondgenoot. Maar het risico dat je alleen heel weinig bereikt is misschien nog wel groter. Bij jouw voorbeeld van een 1-pitter was er geen overwinningstijdstip en volgde een gedwongen cohabitation. De bedoeling van mijn coalitie/alliantie was om een toestand te creëren waarin elk zijn eigen weg zou kunnen gaan. De coalitie moest alleen maar alle wegen vrij van bommen en andere obstakels maken.
Seger Weehuizen
de handoek in de ring
President Johnson van de USA heeft laten uitzoeken wat de beste onderwijsmethode is om leerlingen veel te laten leren en begrijpen. De uitkomst beviel het onderwijsestablishment niet en zij trok zich niets van de resultaten van het onderzoek aan. In Nederland is het onderwijsestablishment nauw verbonden met het CDA en het CDA trekt zich niets aan van de bevindingen van de commissie Dijsselbloem. De rekenhervormers en 9_11_1989 hebben op grond van de kracht hunner argumenten een grote overwinning behaald. Ik verwacht niet dat zo iets zich snel zal herhalen en ik merk dat er jammer genoeg niet voldoende BON-leden te vinden zijn die mijn opvatting delen dat het onderwijs alleen maar grondig verbeterd kan worden als het CDA in 2011 gemarginaliseerd wordt (noodzakelijke voorwaarde). Ik stop daarom bij dezen mijn pennestrijd om aanhang en wens mijn medestrijders voor goed onderwijs een heel goede vakantie.
Seger Weehuizen