Zojuist op het nieuws: Halbe Zijlstra wil dat opleidingen in het hoger onderwijs zich gaan specialiseren en van elkaar gaan onderscheiden. Opleidingen krijgen dan het recht om studenten aan de poort te selecteren, vergelijkbaar met conservatoria en kunstopleidingen.
Reacties zijn gesloten.
Interessant, ofdat ik voorstander ben hangt af van de uitwerking
Ik ben benieuwd hoe de hogescholen en universiteiten deze selectie dan gaan uitvoeren. Gaan ze voor de bachelor in eerste instantie simplistisch selecteren op basis van de behaalde cijfers (niet zaligmakend), op basis van de gevolgde vakken of op basis van een toelatingsexamen?
Gaan masters de toestemming krijgen om enkel onder de hogeschoolgediplomeerden te selecteren? Dit omdat het niveau van de hogescholen sterk kan verschillen. Gaat bijvoorbeeld een ingenieursmaster van de TU (technische bedrijfskunde valt hier bijv. niet onder wat mij betreft) de eigen studenten standaard mogen toelaten terwijl zij de hogeschoolgediplomeerden selecteert?
Zo’n selectie zou positief kunnen werken voor ons onderwijs.
Voor de exacte bachelors zouden ze de ingangstoets wikunde voor de inschrijving al kunnen afnemen, wellicht zelfs een wat zwaardere variant. Dat is voor zowel de universiteit als voor de studenten beter en de exacte opleidingen zullen zeker niet minder studenten aantrekken, mogelijk zelfs wel meer omdat kandidaten die nu zo’n opleiding niet aandurven voldoende zelfvertrouwen
opdoen door te slagen voor zo’n toelatingsexamen wat enkel nagaat ofdat je basis in orde is en niet als doel heeft om bijv. de helft van de kandidaten over te houden (geen numerus fixus dus) en omdat toelatingsexamens de status van een opleiding verhogen.
De gamma-bachelors zouden zeer veel baat bij selectie hebben wanneer ze hier op een handige manier gebruik van maken. Dan kunnen ze vanaf het eerste jaar met een goede studentenpopulatie starten en direct de lat voldoende hoog leggen.
Voor de masters zouden de universiteiten veel onvoldoende opgeleide hogeschoolgediplomeerden kunnen mijden.
Vanzelfsprekend gaat de overheid dan niet haar doelstelling halen om 50% hogeropgeleiden af te leveren.
Blijkbaar is Zijlstra geen voorstander van die doelstelling?
HBO-propedeuse
De volkskrant schrijft dat als onderdeel van deze plannen leerlingen met een HBO-propedeuse niet meer automatisch recht hebben om in te stromen in een universiteit.
Ook niet
met een InHolland propedeuse?
We wachten af welk kabaal de HBO-raad nu gaat maken. Leven de dames eigenlijk nog?
Goede zaak!
Eerst en vooral zal ik ook hier maar even een link plaatsen naar het rapport van de Commissie Veerman op basis waarvan Zijlstra deze uitspraak doet (voor mensen die in de toekomst nog eens dit topic lezen): www.rijksoverheid.nl/bestanden/documenten-en-publicaties/rapporten/2010/04/13/advies-van-de-commissie-toekomstbestendig-hoger-onderwi/adv-cie-toekomstbestendig-ho.pdf
Ik hoop dat hetzelfde voor de universitaire masteropleidingen gaat gelden, dat HBO-bachelors eveneens niet meer automatisch tot die universitaire masteropleidingen moeten worden toegelaten.
Ik weet dat bepaalde (Engelstalige?) universitaire masters van psychologie in Nijmegen al niet meer toegankelijk zijn voor alle studenten die aan diezelfde universiteit zijn geslaagd voor de bachelor in psychologie, voor deze opleidingen wordt geselecteerd op de behaalde cijfers. Ik vraag me af hoe dit juridisch precies zit. Er is geen officiële numerus fixus maar toch worden niet alle studenten automatisch aangenomen voor die masters.
Doorstroommaster
Er is het begrip ‘doorstroommaster’. Vanuit iedere bachelor opleiding moet er een aansluitende masteropleiding (de ‘doorstroommaster’) zijn. Maar niet iedere masteropleiding hoeft een doorstroommaster te zijn.
toelatingsexamens voor betastudies?
Bart,
ik deel je optimisme niet over positieve uitwerkingen van en toelatingsexamen voor betastudies. Het grootste probleem waar deze tudies mee te maken hebben is niet een instroom van studenten met een te zwak (wiskunde)basisniveau maar dat er uberhaupt te weinig mensen met belangstelling voor deze opleidingen zijn – we trekken immers al alles uit de kast om de instroom te verhogen.
Dat “toelatingsexamens de status van een [beta-]opleiding verhogen” is volgens mij wishful thinking. Deze zouden eerder nog mensen kunnen afschrikken die zo een opleiding in feite best hadden kunnen volgen. Bepalend voor de studiekeuze is -naast persoonlijke aanleg en belangstelling- vooral de beeldvorming over het vak en de sociale status van de bijbehorende beroepen. Hier doe je volgens mij niets aan door toelatingsexamens.
de behoefte aan beta’s
Mij is onduidelijk wat de werkelijke behoefte aan beta’s in Nederland is. Ook vraag ik me af of die behoefte niet gedekt kan worden door het binnenhalen van buitenlanders of het verplaatsen van Nederlandse research naar het buitenland.
Wellicht is er behoefte aan technici op mbo niveau, maar dat is een heel andere groep natuurlijk. Hoeveel afgestudeerd wiskundigen zijn er nodig als men vindt dat wiskunde in het onderwijs ook wel door 2egraders gegeven kan worden.
beta’s verdienen weinig omdat er weinig vraag naar is en omdat de functies die er wel zijn uitvoerende functies zijn. Die uitvoerenden mogen natuurlijk nooit meer verdienen dan hun bazen, veelal middelmanagers die zelf met moeite het mbo hebben doorlopen.
Ik ben me er bewust van dat
Ik ben me er bewust van dat een aantal exacte opleidingen (elektrotechniek bijvoorbeeld), en misschien ook de bij deze opleidingen behorende beroepen daarnaast nog een ander probleem hebben: een te lage sociale status. Toen ik net voor het behalen van mijn VWO-diploma ging kijken bij de studie elektrotechniek in Eindhoven schrok ik er eerlijk gezegd een beetje van dat veel studenten wat nerderig overkwamen (alle stereotypen zag ik: de bril, de bleke huid, de iele lichaampjes), ook was ik geïmponeerd doordat zij, dit was voordat iedereen internet had, al de basisprincipes van chips kenden terwijl ik nog nooit een computer van binnen had gezien.
Ik denk echter dat die lagere sociale status van die studies een secundair probleem is wat wordt veroorzaakt door de combinatie van een relatief zware studie en een relatief zwak VWO met contextwiskunde en wiskundearme natuurkunde. Veel leerlingen zijn op het VWO niet in aanraking gekomen met echte wiskunde en echte wetenschappen, hierdoor ontwikkelen ze niet de appreciatie voor deze vakgebieden en hebben ze een slechtere basis waardoor er meer studieuitval is.
Anderzijds moet ik zeggen dat ik niet echt de indruk heb dat briljantie in Nederland wordt gewaardeerd, in Vlaanderen had ik de indruk dat andere studenten het best wel ´cool` vonden wanneer je burgelijk ingenieur, fysica of wiskunde studeert, het zijn ook de ingenieurs die in het bedrijfsleven vaak de managementfuncties vervullen en niet alleen bij een R&D-bedrijf. In Nederland wordt je al snel uitgescholden voor nerd en moet je opdrachten slikken van mensen die een gammastudie hebben gevolgd, eventueel zelfs op HBO-niveau.
…
Ik denk dat hier zeker een
Ik denk dat hier zeker een kern van waarheid in zit. We zouden wat meer nationale trots moeten hebben en meer moeten investeren in het opzetten van R&D-centra en in bedrijven die bijv. satelieten of raketten bouwen en ontwerpen.
Bepaalde bètaberoepen betalen gelukkig nog best aardig (elektrotechniek levert bijvoorbeeld een redelijk salaris op) maar de arbeidsvoorwaarden moeten worden verbeterd door meer aan innovatie te doen (en dan niet zo’n beschamend innovatieplatformpje wat miljoenen kost en niets oplevert) en door in ieder geval geen averechtse maatregelen te nemen zoals die subsidies op buitenlandse werknemers.
Inderdaad, veel managers zijn van mening dat zij altijd meer moeten verdienen dan iedereen die zogezegd onder hen staan. Dat is niet mijn filosofie, ik vind dat de hoogste manager naast de hoogste ´technicus` staat, zelfs al staat die hoogste manager in rang boven hem. Ik had daar laatst met mijn broer een discussie over die middelmanager is (paar honderd man onder zich), ook hij, die technische bedrijfskunde heeft gestudeerd maar meer had aangekunnen, was er stellig van overtuigd dat de manager meer moet verdienen dan iedereen die hiërarchisch gezien onder de manager staat. Erger nog, ik kon hem niet overtuigen van het nut om juist de ingenieurs door te laten groeien naar die managersfuncties, zoals in Vlaanderen veel gebeurt, en hij was zelfs dermate gedeformeerd door zijn opleiding en werkmilieu dat hij dacht dat een historicus die voor hem werkt ook een ingenieur is. Denk bij dat laatste aan die merkwaardige Americaanse trend om alle engineering te noemen. Hij is echt geen domme jongen, hij leerde zichzelf lezen nog voordat hij naar school ging en hij kreeg gymnasiumadvies. Ondanks dat hij als student veel te veel alcohol heeft gedronken en veel te veel heeft gerookt is hij altijd nog redelijk snugger. Maar ja, dat wereldje hè…
Status
Het kan natuurlijk toeval zijn (popularisering van het vak) maar juist in de jaren nadat in Vlaanderen een toelatingsexamen werd ingevoerd voor geneeskunde (1997, de eerste drie jaar waren nog experimenteel en toen slaagde nog een groot deel) steeg het aantal kandidaten sterk, zo sterk dat een paar jaar na de start van het nieuwe millennium het aantal geneeskundestudenten groter was dan voor de invoering van dat toelatingsexamen. Hier vindt je een referentie: www.ond.vlaanderen.be/toelatingsexamen/achtergrondinformatie.htm
Klik op het witboek en kijk naar tabel 10, helemaal in het begin van hoofdstuk 2 op bladzijde 115 (116 in je PDF-reader).
Houd er rekening mee dat niet iedereen die slaagt voor dat toelatingsexamen geneeskunde gaat studeren, sommigen doen om een andere reden mee met het toelatingsexamen.
Ook voor de studie burgelijk ingenieur werd een toelatingsexamen gebruikt, na de afschaffing steeg het aantal studenten slechts in geringe mater terwijl het slagingspercentage fors daalde (pittige wiskunde en fysica): www.sectorlink.be/agoria-vraagt-herinvoering-toelatingsproef-voor-burgerlijk-ingenieurs-201009272187
Met wat googelen zal je de exacte cijfers wel kunnen vinden maar dat laat ik aan de geïnteresseerde over, duidelijk is dat de trend identiek is aan wat je zag omtrent de invoering van het toelatingsexamen voor geneeskunde.
U zal wellicht weten dat de studie burgelijk ingenieur een gemeenschappelijke basis heeft voor alle ingenieursstudenten i.t.t. de Nederlandse ingenieursstudies die vanaf het begin specialiseren. Tot ongeveer 2004 kregen de studenten twee jaar lang alleen maar wiskunde en basiswetenschappen op wat kleine vakjes zoals technisch tekenen na, sindsdien (implementatie Bolognaverklaring) is er nog maar 1,5 jaar een gemeenschappelijke basis.
…
…
Vraag me niet ofdat het
…
Vraag me niet ofdat het hierdoor komt en/of door het toelatingsexamen maar het studentenmilieu van de studie burgelijk ingenieur is veel gevariëerder dan in Nederland, het percentage meisjes is ook veel groter (ofdat dat een voordeel of nadeel is laat ik buiten beschouwing). Voor de studie wiskunde ligt in Vlaanderen het percentage rond de 50%.
In de U.S.A. zie je dat juist de meest selectieve opleidingen het populairst zijn.
Selectiviteit geeft volgens mij status.
Hoe dan ook is het een voordeel voor studenten dat ze via een onschuldig toelatingsexamen kunnen testen ofdat ze uit het juiste hout gesneden zijn voor een studie. Dit risico is verwaarloosbaar: wat tijd en eventueel lage kosten (inschrijvingsgeld, reizen). Het risico van een jaar studie weggooien is veel groter en het wordt alleen maar groter naarmate het overheidsbeleid verder verrechtst.
Op zijn minst zouden de TU’s voor de ingenieursstudies in ieder geval die ingangstoets voor de inschrijving moeten afnemen, het is voor iedereen beter wanneer de student goed voorbereid start aan zijn studie, die studenten die slagen voor hun bachelor zullen zich eveneens wel voorbereiden op zo’n relatief simpel ingangstestje, nietwaar?
…
…
De sociale status van
…
De sociale status van het beroep moet verbeterd worden door deze beoefenaars beter te betalen en door juist deze briljante mensen te laten doorgroeien naar mangementfuncties.
Maar ja, de overheid verlaagde het salaris en hiet hieraan gepaarde status door subsidie te geven voor doorsnee- Indiërs en chinezen in plaats van te investeren in de eigen talentvolle tudenten en dat terwijl we zo’n mooi verleden hebben in de natuurkunde. Zelfs Einstein roemde een van onze natuurkundigen, ik hoef u vast niet te vertellen wie dat was. Wij zijn dat verleden niet waard, we moeten al helemaal niet meer opscheppen over dat verleden.
oneuropees gedrag
Dat een toelatingsexamen voor de harde β-studies mensen zou afschrikken die zo’n opleiding best hadden kunnen volgen. Ik vroeg mij na het propaedeutisch examen af of ik wel in staat zou zijn mijn studie Naruurkunde te voltooien. Ik besloot toen om te proberen eerst het meest bedreigende tentamen, Wiskunde V, af te leggen. Er waren een aantal studenten die hun kandidaats vrijwel binnengehaald hadden maar er als maar niet in slaagden om dat tentamen te halen. Toen mij dat bij de tweede poging lukte durfde ik verder te gaan met de studie. Zo’n toelatingsexamen zou dus ook best een duwtje in de rug kunnen zijn.
Wat mij wel lijkt is dat we bezig zijn om ons Europese onderwijs te veramerikanisen. Een VWO-diploma gold reeds als een toelatingsexamen voor een deel van het universitaire spectrum. Binnen de EEG erkent men elkaars VWO-diploma’s. Nederland gaat nu in zijn eentje het Amerikaanse systeem volgen: een toelatingsexamen vanuit de universiteit. Misschien worden dat gemeenschappelijke examens van de universiteiten die voor dezelfde faculteit of studierichting gelijk zijn, en specifieke toelatingsexamen van de universiteitEN maar toch, voor een aantal studierichtingen wordt het VWO-diploma in feite overbodig al zal het wel gebruikt worden als toelatingsexamen tot de specifieke toelatingsexamen. Kunnen we niet beter stoppen met de profieleindexamens en ophouden met het erkennen van buitenlandse VWO-diploma’s? De specifieke toelatingsexamens hebben immers een betere voorspellende waarde en de VWO-eind-examens zijn te licht bevonden. Universitaire toelatingsexamina zouden bovendien een goede invloed op het lescurriculum kunnen uitoefenen. Het beste is natuurlijk om de VWO-eindexamens over te hevelen naar de universiteiten.
Seger Weehuizen
“Dat een toelatingsexamen
“Dat een toelatingsexamen voor de harde β-studies mensen zou afschrikken die zo’n opleiding best hadden kunnen volgen.
…
Zo’n toelatingsexamen zou dus ook best een duwtje in de rug kunnen zijn.”
Ik ben dus niet de enige die denkt dat zo’n toelatingsexamen, als het zwaar genoeg is (maar wel realistisch zwaar!), juist mensen het zelfvertrouwen kan geven dat ze die studie aankunnen.
Dat laat onverlet dat ook de status van het beroep verbeterd moet worden! Meer high tech en meer geld dus!
Inderdaad, ons onderwijs is aan het verAmericaniseren (met of zonder hoofdletter??). Ik vrees dat dit een onverstandige keuze is. Wij hebben niet het geld om een elite-universiteit op te richten, wij hadden wel een enorme troef die de U.S.A. en Engeland met hun topuniversiteiten niet hadden! Een troef die wij steeds meer verwaarlozen. Wij lieten in tegenstelling tot die landen weinig talent verloren gaan. Mensen die het talent hadden konden bij ons op een hoog niveau opgeleid worden en op het hoogste niveau onderzoek doen. In de U.S.A. vielen er t.g.v. de studiekosten en de immense selectiedruk, niet altijd op de meest relevante factoren, talenten buiten de boot.
Wij hadden een hele brede toplaag die een goede voedingsbodem vormde voor die paar unieke talenten en dit voor een fractie van het geld wat ze in met name de U.S.A. besteedden. Dan hadden die toptalenten misschien voor veel disciplines wat minder goede faciliteiten (minder assistenten, minder van de nieuwste en duurste apparatuur, …), ze kwamen wel bovendrijven en ze konden uiteindelijk uitstekend onderzoek verrichten, desnoods alsnog in het buitenland. Onze eerste astronaut, Lodewijk van den Berg, is hiervan een voorbeeld.
Dat het VWO-diploma allang niet meer volstaat als bewijs van geschiktheid blijkt toch uit het feit dat ongeveer 25% van de autochtone leerlingen het VWO volgt terwijl een beetje een universitaire studie is afgestemd op minder dan de 10% slimste leerlingen?
Ter illustratie van mijn
Ter illustratie van mijn eerste alinea, ik heb mensen horen waarschuwen voor een studie als elektrotechniek met de opmerking dat zij goede VWO’ers kenden die de studie toch niet aan bleken te kunnen.
Buitenlandse ´VWO`-diploma’s (niet elk land heeft zo’n diploma) volstaan niet om automatisch aangenomen te worden voor een bachelorstudie in Nederland. Ik weet bijv. van de TUDelft dat die officieel een gemiddelde van een 8 op 10 eist om toegelaten te worden, ik vermoed dat dit in de praktijk afhangt van het land maar dat is speculatie van mij.
Ook ik hoop dat die toelatingsexamens als effect hebben dat de VWO-scholen de lat hoger leggen, bijvoorbeeld door weer abstracte wiskunde te geven en door bij kinematica ook met niet-constante versnellingen te rekenen.
determinatietentamina
Een andere mogelijkheid is om studenten in spe voor een harde bèta-studie nog vóór zij zich als student inschrijven de mogelijkheid te bieden om een paar moeilijke tentamens uit het studietraject af te leggen. Als er goed op gelet wordt dat die tentamens voorspellende waarde hebben kunnen zij dienen als toelatingsexamen. Maar dan moeten er wel heldere syllabi en goede oefenopgaven verstrekt worden waarmee scholieren zich kunnen voorbereiden.
Seger Weehuizen
Te hoog gegrepen
Te hoog gegrepen.
Studenten hebben nu al moeite met algebra. Calculus is een stap hoger, analyse is een stap hoger dan calculus en complexe analyse combineert dat nog eens met complexe getallen.
De meeste ingenieursstudenten krijgen dit vak niet eens meer, helaas. In Nederland krijgen de meeste ingenieursstudenten niet eens meer gewone analyse.
Ik ben al tevreden als we weer zuivere wiskunde en fysica krijgen op het VWO, toelatingsexamens zouden dit kunnen faciliteren.
Herinnering
Wiskunde V; complexe analyse in Delft; was inderdaad de adelstest voor de ingenieursopleiding. Drie pogingen was zo ongeveer het gemiddelde voor dat vak, en er waren studenten die er hun studie voor moesten opgeven. Jammer genoeg haalde ik het bij de eerste poging terwijl de (werk-)colleges pas halverwege waren. Dank zij de voortreffelijke dictaten van Schaum. Maar al kende ik het kunstje; begrepen heb ik het vak pas veel later.
Einde gymnasium ?
Niet het vwo-examen maar de toelatingstest wordt het doel.
Dus veel bijles enz. (?)
Einde VWO
Hoezo?
Het VWO kan de
Hoezo?
Het VWO kan de leerlingen voorbereiden op die toelatingsexamens en juist daardoor beter onderwijs aanbieden. Wanneer bij die toelatingsexamens voor exacte studies bijv. wiskunde en fysica wordt ondervraagd dan zullen de VWO’s gestimuleerd worden om juist die exacte wiskunde en fysica aan te bieden, in ieder geval aan dat deel van de leerlingen wat het meest exacte profiel volgt, de uitgevers zullen hun boekjes hieraan aanpassen. Geen versuikderd contextwiskunde en wiskunderarme fysica meer om de niet-bèta’s ook maar een beetje wiskunde en fysica te leren (ofdat het daarin slaagt laat ik buiten beschouwing). Prima toch?
Voorlopig is dit artikel van
Voorlopig is dit artikel van Henk van Berkel, universitair hoofddocent aan de vakgroep onderwijsontwikkeling en onderwijsonderzoek van de Universiteit Maastricht en hoofdredacteur van “Examens, tijdschrift voor de toetspraktijk” voor iedereen gratis in te zien (100% legaal en zonder truucjes): digitaleeditie.nrc.nl/digitaleeditie/NH/2011/1/20110210___/1_09/index.html
Als iets bij zo’n intakegesprek te faken is, is het wel motivatie
De volgende redenering in dit artikel deed mijn wenkbrauwen fronsen:
“Wat als daartegenover hogere inkomsten staan? Dan zou de investering zichzelf toch terugverdienen? De kost gaat dan immers voor de baat uit. Ook dat zijn naïeve gedachten.
Waar praten we over? We hebben het over een selectiesituatie waar-
in opnieuw selecteren binnen een al sterk geselecteerde groep – scholieren met een havo- of vwo-diploma.
Ik zal het niet te technisch maken, maar selectiedeskundigen weten dat je buitengewoon veel selectiefouten maakt als de leerlingengroep waarbinnen je selecteert, weinig onderlinge verschillen vertoont. Dat wil zeggen dat je veel verkeerde studenten binnenlaat en dat je veel geschikte mensen buiten de poort laat staan.
VWO’ers en havisten een selecte groep?? Decennia geleden nog ja! Tien jaar geleden ook nog redelijk maar anno 2011?
beteronderwijsnederland.net/node/7396
Op deze (valse?) aanname baseert een Nederlandse selectiedeskundige dus dat selectie in ons onderwijs weinig zin zou hebben?
Selecte groep?
@Bart
Hallo, ik ben nieuw op dit forum, en ik denk dat ik het vraagstuk selecteren-of-niet in een iets breder kader kan plaatsen dan alleen dat van de hoogleraar die denkt als ervaringsdeskundige wel te weten hoe je moet selecteren (vooral hoogleraren geneeskunde in Rotterdam, Leiden en Groningen, al dan niet oud lid van de Onderwijsraad, hebben daar fantastische ideeën over, rondgetoeterd in de media).
Bart veronderstelt dat een willekeurige steekproef uit de groep geslaagde havisten en vwo-ers zich meldt aan de poort van de studie geneeskunde, of econometrie. In dat geval is er inderdaad heel wat te selecteren, maar zo zit de wereld niet in elkaar. Wie zich meldt voor de studie wiskunde, heeft daar wel enig beeld van, ook in relatie tot de eigen wiskundige prestaties. Met andere woorden: de kandidaten voor de studie wiskunde zijn al een zelf-geselecteerde groep, en er zit geen havist tussen. Het is gekkenwerk om in zo’n groep te willen gaan selecteren. Ook vanuit de samenleving gedacht: juist de zesjesklanten die wiskunde willen gaan studeren, kunnen de samenleving goud opleveren. Denk aan de ziekenhuismetafoor: hoe doet het ziekenhuis de selectie aan de poort: nemen ze alleen de patiënten die verkouden zijn, of doen ze ook de dwarslaesies? Die dwarslaesie goed behandelen levert pas kapitaal op. Die verkoudheid kan gewoon uitzieken.
Verkeerde aanname
Allereerst: welkom op het BONforum Karel.
Helaas proef ik uit je bijdrage een ‘de goede leerlingen komen er toch wel’ mentaliteit. Ook goede leerlingen hebben echter recht op goed onderwijs.
Welkom op het BON-forum!
Ik
Welkom op het BON-forum!
Ik heb in Vlaanderen gestudeerd, ik heb daar aan den lijve ondervonden dat het fenomeen zelfselectie bestaat. In het Vlaamse onderwijs is er een vrijwel drempelloze instroom naar het universitaire onderwijs, zelfs iemand die slechts BSO heeft gevolgd (een zesjarige VBO-opleiding) mag aan een universitaire studie starten. Maar ja, ouders moeten veel bijdragen aan de studiekosten en dientengevolge zie je dat bij de meeste studierichtingen ongeveer de helft of meer van de studenten een juiste vooropleiding heeft.
Het fenomeen zelfselectie bestaat, in ieder geval wanneer de consequenties van een verkeerde keuze voldoende groot zijn.
Zelfselectie is echter niet perfect, lang niet alle leerlingen (en hun ouders) schatten hun eigen capaciteiten juist in.
Het VWO-diploma garandeert allang niet meer voldoende capaciteiten om de zwaarste universitaire studies aan te kunnen, ik neem aan dat u dat met mij eens bent.
Tegelijkertijd krijgen universiteiten niet hun kosten vergoed wanneer een student niet een diploma krijgt, ziekelijk maar waar. Er is dus een enorme druk op universiteiten om de lat lager te leggen en zodoende het slagingspercentage te verhogen. Gelukkig blijken de kleinere exacte opleidingen tot nu toe nog redelijk aan die druk te kunnen weerstaan maar desalniettemin moet het onrecht gestopt worden dat die enerzijds Jan en alleman moeten toestaan en dan ook nog eens financiëel gestraft worden omdat zij niet iedereen aan een diploma helpen, dit terwijl deze opleidingen Nederland sterker kunnen maken en internationaal veel prestige kunnen geven.
…
…
Dat is mijn motivatie
…
Dat is mijn motivatie voor een toelatingsexamen, dit dient niet de zesjes tegen te houden, dit dient de zesjes te stimuleren om vanaf mei, en het liefst eerder, de juiste extra inspanning te leveren zodat ze op het vlak van wiskunde en fysica geen zesje meer zijn en zonder achterstand kunnen starten aan de studie. Zo’n toelatingsexamen zou wel onvoldoende geschikte HBO-gediplomeerden (het leeuwendeel) moeten tegenhouden. Veel van deze leerlingen zijn enkel tot daar geraakt omdat ze jarenlang weinig hebben hoeven te presteren, er is onvoldoende selectiedruk op hen uitgevoerd om een talentvolle populatie over te houden. Kijk bijvoorbeeld maar eens hoe er gesneden is in de wiskundebasis van deze opleidingen.
Ik ben het met je eens dat het onderwijs de nobele taak op zich moet nemen om van een zesje een acht te maken, wanneer dat mogelijk is dan moet het onderwijs dit zeker nastreven. Wanneer het echter niet mogelijk is dan moet het onderwijs realistisch zijn en zeggen: “sorry, jij komt tekort voor deze opleiding, jij gaat dit niet aankunnen”. Je geeft een zesje de kans om alsnog een acht te worden door niet te selecteren op de behaalde cijfers maar te selecteren met een toelatingsexamen wat enkel als doel heeft om te toetsen ofdat jij de wiskunde- en fysica-basis hebt om succesvol die opleiding te kunnen volgen. Het moet wat mij betreft niet de intentie zijn om een ratrace te starten, daar zit niemand op te wachten. In een later stadium (master en PhD) kan je het niveau weer verder verhogen en uiteindelijk zullen de excellenten hopelijk wel hun weg vinden naar top-onderzoeksinstellingen, die in Nederland overigens veel te weinig geld krijgen van zowel de overheid als het bedrijfsleven.
principe en practijk
Ik denk dat je IN PRINCIPE alleen studenten tot een bepaalde studie moet toelaten als hun intelligentie voldoende is om de studie te voltooien op masterniveau (noodzakelijke voorwaarde). De studie moet niet elk volgende studiejaar moeilijker worden maar vaak zal het begrijpen van een vak in een hoger studiejaar niet mogelijk zijn als in de voorafgaande jaren daarvoor geen basis gelegd is. Je gaat een studie dus niet in het begin gemakkelijker maken omdat er ook studenten zijn die stoppen bij hun bachelors. Maak daar maar een aparte opleiding voor. Toelaatbaar tot een bepaalde studie moet dus betekenen dat je die studie helemaal aankunt en ook het startniveau bereikt hebt. IN DE PRAKTIJK is het om vele mogelijke redenen niet mogelijk om toelaatbaarheid nauwkeurig te bepalen.
Seger Weehuizen
Zeker maar dan is er nog
Zeker maar dan is er nog één probleem, wat is het masterniveau?
Dit kan van jaar tot jaar veranderen en het verschilt van land tot land en van universiteit tot universiteit. Hoe bepaal je hoe hoog de lat moet liggen? Moet de top-10% over die lat kunnen springen, de top-6%, de top-2,5%, de top-1%…?
Moet het afhangen van de studie?
Hoe ijken we dit en zorgen we ervoor dat we niet geleidelijk de lat steeds lager gaan leggen?
meso-scholè-katharsis
Nederland heeft greedy het Bachelor-Masterssysteem ingevoerd. Als ik het op afstand goed gevolgd heb waren de universiteiten zelf, dwz zij die zelf onderwijs gaven, helemaal niet zo enthousiast. Voor hen was het zoiets als de invoering van een brugklas plus verlengde brugklas HAVO-VWO op een Zelfstandig Gymnasium. Niveauverlagend. De bedoeling was dat bachelor regel en master uitzondering zou worden. Regering en universiteitsbesturen wilden meer akademisch opgeleiden zonder extra kosten te maken, vandaar dat die verkorte opleiding tot Bachelor. De lesgevenden met akademische (dwz universitaire) traditie wilden, zelfs als het om beroepsopleidingen ging zoals geneeskunde, een opleiding handhaven die gericht was op zelfstandige wetenschapsbeoefening. Voor een bachelorsopleiding zoals die de regering en de managers voor ogen stond kon en moest je andere en lagere eisen stellen dat voor een masters. Dat betekent dat een goede bachelorsopleiding geen optimale voorbereiding op een masters hoefde te zijn. De universiteiten zouden m.i. zich vanaf het begin op een mastersdiploma moeten richten en de bachelor als een elegante ontsnappingsroute moeten zien. Dat is moeilijk omdat een bachelor natuurlijk wel een afgeronde opleiding moet zijn.
Tussen de universiteiten en de hogescholen zou je universitaire colleges kunnen placeren die een afgeronde opleiding tot bachelor aanbieden. De belangstelling om zich daarvoor te laten inschrijven zou gering zijn maar de druk op de universiteiten om het niveau te verlagen zou daardoor afnemen.
xxx Hier heb ik beschreven waar de m.i. schoen wringt. Daarmee ben ik nog niet ingegaan op het door Bart aangedragen probleem van het vastleggen van het mastersniveau
Seger Weehuizen
Onze universiteiten kunnen
Onze universiteiten kunnen m.i. beter inderdaad er bij voorbaat van uitgaan dat de student ook de masterfase van de opleiding gaat volgen en ze zouden dientengevolge die masterfase volledig moeten afstemmen op de bachelorfase van dezelfde opleiding.
Op deze manier krijg je een mooier aansluitend geheel met minder overbodige tierelantijntjes dan wanneer je twee volledig gescheiden opleidingen opricht waarbij die bachelorfase ook nog eens volwaardig moet voorbereiden op de arbeidsmarkt.
Helaas trachten onze universiteiten, alleen maar omdat de overheid zeurt, nu al om twee gescheiden opleidingen aan te bieden die eigenlijk één geheel zouden moeten vormen terwijl de praktijk is dat werkgevers verwachten dat je een bacheloropleiding en masteropleiding volgt.
Dit leidt bijvoorbeeld tot inefficiëntie omdat er nu voor de bachelor vaak (of altijd?) een bachelorproef wordt georganiseerd, de student heeft hier weinig of niets aan want hij gaat voor zijn master toch nog een thesis moeten maken, in plaats daarvan kan de universiteit beter een of meerdere extra basisvakken geven. Voor een ingenieursopleiding zou zo’n bachelorproef bijvoorbeeld ten koste kunnen gaan van een vak als complexe analyse. Ik denk dat wij het erover eens zijn wat waardevoller is.
Er worden nu minoren georganiseerd. Op zich hoeft dat geen probleem te zijn maar helaas krijg je al snel perverse gevolgen zoals het ontbreken van een verbredende minor (de facto geen minor maar die keuze moet je ook kunnen maken, lijkt mij!) of de verplichting om een reeks lezingen van Libelle-niveau te volgen in plaats van een serieus wetenschappelijk vak te volgen: www.studiumgenerale-eindhoven.nl/sg/nl/ects/25/
Als dan ook nog eens een bachelorstage wordt ingevoerd dan hebben we onze opleidingen aardig gede-academiseerd.
Ervaringsdeskundige hoogleraren
De Groningse hoogleraar is Jan Borleffs, zie zijn oratie
persbericht, pdf van oratie
De Leidse hoogleraar is Jan Anthonie Bruijn, lid geweest van de Onderwijsraad. Voor zijn opvattingen zie Science Guide, en interview in Mare (3 december 2009). Dat gaat over Rotterdams onderzoek.
Een Rotterdamse hoogleraar met publiekelijke opvattingen over nut en noodzaak van selectie aan de poort kan ik niet noemen. Ik ben heel slecht in het onthouden van namen, ik heb de hoogleraar wel gesproken. Dat was een heel vriendelijke gesprek, natuurlijk, zo gaat dat altijd. Rotsvast overtuigd van de wenselijkheid van meer selectie.
Voor Rotterdamse opvattingen, naar aanleiding van een naïef onderzoek(wel een promotieonderzoek) over wat met wat samenhangt bij de toelating tot de studie geneeskunde, zie Trouw 2 november 2009.
Voorbeeld van een instelling die alleen ‘verkouden studenten’ toelaat, en het onderwijs aan die studenten verschrikkelijk heeft laten versloffen (nu gecorrigeerd met een heel kostbaar programma, initiatief van Derek Bok): Harvard University.
“Voorbeeld van een
“Voorbeeld van een instelling die alleen ‘verkouden studenten’ toelaat, en het onderwijs aan die studenten verschrikkelijk heeft laten versloffen (nu gecorrigeerd met een heel kostbaar programma, initiatief van Derek Bok): Harvard University.”
Harvard University heeft qua onderzoek echter heel veel succes. Ik hoorde laatst dat geen universiteit zoveel Nobelprijswinnaars in dienst heeft, ofdat het waar is weet ik niet maar het zal weinig schelen. De vraag is natuurlijk in welke mate dit te danken is aan een strenge selectie en in welke mate dit te danken is aan een groot budget: volgens publieke bronnen zo’n 27,4 miljard Dollar (21 000 studenten (die betalen samen veel minder dan 1 miljard)). TU/E moet het bijvoorbeeld doen met een schamele 287,4 miljoen Euro (7000 studenten) en TUDelft moet het doen met 369 mijloen Euro (15 000 studenten).
Dit om eventjes het financiële verschil te benadrukken. Dat het financiële verschil groot is weet iedereen maar wellicht verbaast het sommigen nog dat het verschil zo enorm groot is.
Ik ben er voorstander van dat Nederland ook eens wat meer investeert in toponderzoek maar wat mij betreft mag er een meer geleidelijke selectie plaatsvinden via bachelor, master, PhD en het vervolgonderzoek. Ik geloof dat met zo’n geleidelijke selectie beter de toppers komen bovendrijven, de toppers die uiteindelijk komen bovendrijven moeten echter wel al die tijd uitstekend onderwijs hebben gehad. De outputfinanciering stimuleert universiteiten om hun eisen aan te passen aan de zesjes waardoor de negens geremd worden in hun ontwikkeling. Daarom acht ik het noodzakelijk dat in ieder geval een minimum-niveau wordt gegarandeerd wat hoger ligt dan het VWO-niveau en wat betrekking heeft op pure wiskunde en pure fysica, niet die freudenthalwiskunde en wiskundearme natuurkunde.
Tegelijk moet de outputfinanciering worden afgeschaft, het financieringsmodel wat BON voorstelt in haar reactie op Zijlstra zijn plannen lijkt mij een goed alternatief.