Lekkende eindexamens
Het eindexamen is weliswaar voorzien van allerlei voorschriften en regels: geheimhouding, stilte in de examenzaal, verzegelde enveloppen, voldoende surveillanten enz. maar het is qua niveaubewaking zo lek als een mandje.
Ten eerste omdat de resultaten van het schoolonderzoek gemiddeld worden met die van het Centraal Schriftelijk Eindexamen en daarom hebben de meeste leerlingen na het schoolonderzoek al een kleine buffer aangelegd om een lager cijfer voor het CSE te kunnen compenseren. Niet zelden heeft de schoolleiding openlijk of in verhulde termen laten weten aan de docenten dat het voor de reputatie van de school en voor de werkgelegenheid gewenst is dat de school ook dit jaar goede resultaten boekt.
Gemiddeld zal dat zeker zo zijn want de resultaten van het CSE worden niet gemeten naar een vaste standaard maar worden aangepast aan het dat jaar bereikte niveau. Als het niveau van de prestaties verandert, worden de normen zodanig aangepast dat de cijfers door de jaren heen op nagenoeg hetzelfde peil blijven. En daardoor komen er ook elk jaar méér havo en VWO-examinandi.
Nu staat in de krant dat de tweede controle van het examenwerk voor het CSE tekort schiet: ‘Veel leraren die de antwoorden voor de tweede keer moeten nakijken, doen dat domweg niet, of voeren slechts een steekproef uit. Hierdoor kunnen eindcijfers te hoog uitvallen of worden ten onrechte diploma’s uitgereikt.’ Aldus een uitgebreid artikel in BN/DESTEM van 9 mei.
Er worden uiteraard allerlei excuses aangevoerd voor het niet of onvoldoende uitvoeren van de tweede correctie. Te veel werk, te lage onkostenvergoeding.
Een om commentaar gevraagde conrector van een gymnasium geeft een interessant inkijkje in de verhoudingen bij haar op school. Zij draagt haar collega’s op de tweede correctie helemaal na te laten en ongezien hun handtekening onder het werk te zetten.
Het CITO – het Centraal Instituut voor Toetsontwikkeling, vindt de gesignaleerde gang van zaken onaanvaardbaar. En het CITO heeft, hoe je ook denkt over de aangevoerde excuses, uiteraard gelijk en niet het hoofdbestuurslid van de AOb dat meent dat een steekproef voldoende is.
Niettemin, een en ander geeft wel te denken. Enkele essentiële aspecten van het eindexamen, namelijk niveaubewaking, uniformiteit en eerlijkheid zijn ernstig aangetast. De AOb zou moeten inzien dat daardoor niet alleen de waarde van het diploma wordt ondermijnd maar ook het aanzien van het leraarsberoep.
Als dat aanzien daalt is er ook geen reden betere salarissen te betalen, dan hoeven er geen eerstegraads leraren te zijn en is inspraak van leraren over hun eigen werk onnodig. De politici, de onderwijskundigen en de managers zullen er niet wakker van liggen.
Cornelis Verhage
Eindelijk
Goed dat dit nu eindelijk in de krant komt. De ondervraagde leraren lijken het normaal te zijn gaan vinden dat je als 2e corrector niet alles nakijkt. Dat geeft aan dat het al een tijd speelt.
Ik vind het abnormaal
dat je wordt opgezadeld met een intensieve klus onder hoge tijdsdruk die noch in werkelijk te besteden tijd noch in financieel opzicht wordt gecompenseerd. Dat lokt uit dat er wordt volstaan met een steekproef; zonodig wat longitudinaal en transversaal nakijkwerk en een controle op de cijfertellingen. Wie voor een dubbeltje op de eerste rang wil zitten kan geen voorstelling van een kwartje verwachten.
Het schaamteloze beroep op de taakopvatting van een docent is van vroegere tijden.
steekproef is goed genoeg
Je pakt het hoogste CE-cijfer, het laagste CE-cijfer, het hoogste SE-cijfer, het laagste SE-cijfer, de leerling met het grootste verschil tussen CE en SE, en nog wat willekeurige examens. Die kijk je na. Als die in orde zijn, is de rest ook in orde. Soms had ik hier een puntje meer en daar een puntje minder gegeven – gemiddeld maakt het allemaal niet zo veel uit, het komt zelden voor dat het een heel punt scheelt op de cijferlijst bij het diploma. Pas als je bij de steekproef ziet dat je college er werkelijk andere normen op na houdt, onderneem je actie. Dat laatste heb ik nog nooit meegemaakt. Ik doe liever geen werk voor niets.
Steekproef
Misschien hangt het met het vak samen.
Maar ik heb in 25 jaar maar 1 keer meegemaakt dat het werk echt slecht was nagekeken.
Meestal volstaat een steekproef, en zo doe ik dat dan ook. Waarom zou ik uren tijd besteden aan werk dat mijn collega al serieus heeft gedaan?
Het hellende vlak
Zoals de schoolonderzoeken ervoor hebben gezorgd dat de centrale examens zijn gedevalueerd zo maakt ook hier de gelegenheid de dief. Als je weet dat de tweede correctie met de Franse slag wordt uitgevoerd ontstaat de verleiding om hier en daar met de punten te rommelen. In die 25 jaar heb je ongetwijfeld als goed docent zo hier en daar over je hart gestreken en een leerling (verdedigbaar) gematst. Als dan bovendien het management zich gaat bemoeien met de examenresultaten wordt de kat op het spek gebonden.
Centrale examens moeten een waarborg blijven voor de kwaliteit van de diploma’s.
In het MBO hebben we ervaren dat schooldiploma’s een onvoldoende garantie zijn.
Als de overheid hetzelfde standpunt huldigt dan zal ze over de brug moeten komen.
Afschaffen van de rol van de schoolonderzoekcijfers is één ding. Beloning in tijd en/of geld voor het uitvoeren van een kwalitatief goede tweede correctie is een ander ding.
Zolang niet aan die essentiële voorwaarden wordt voldaan blijft het dweilen met de kraan open.
Garantie
Matsen is misschien niet het goede woord, maar helemaal objectief is een beoordeling nooit.
Doorgaans hebben mijn vakcollega’s en ik hogere cijfers bij het centraal examen dan bij het schoolexamen, daar ligt dus wat mij betreft geen probleem.
Mijn schoolleiding bemoeit zich niet met de cijfergeving, maar dat komt misschien omdat mijn sectie te eigenwijs en te ervaren is.
Dat examens niet altijd een waarborg zijn voor succes in een vervolgopleiding ligt niet zozeer aan de docenten en hun correctie alswel aan de examens zelf. Die zijn namelijk te simpel.
Leerlingen halen soms voor hun CE wel twee punten meer dan voor hun schoolexamen. En dat is niet omdat ze ineens veel meer van scheikunde snappen, maar dat komt omdat ze met goed lezen (zeker op havo) een heleboel antwoorden in de opgave terug kunnen vinden. Daarnaast worden er veel punten gegeven voor erg simpele onderdelen, zodat je al gauw in de buurt van een voldoende zit. Met een beetje eigen kennis is het dan Bingo.
Dankzij de tweede fase zijn leerlingen veel minder met hun exacte vakken bezig, zowel qua tijd als qua diepgang en inzet. Zolang daar niets in verandert zullen de vervolgopleidingen terecht blijven klagen.
Van mij zou er overigens best een regeling mogen zijn waarbij het (gemiddelde) examencijfer niet meer dan bijvoorbeeld 0,5 punt boven het CE-cijfer mag liggen. Extreem compenseren kan dan niet meer.
Systeem vraagt om moeilijkheden
Ik erger mij hier al kapot aan zolang ik eindexamenenklassen les geef. Het systeem smeekt om fraude, en die vindt dan ook plaats. Wie had dat nou gedacht?
Er zijn verschillende, zeer eenvoudige oplossingen voor dit probleem.
1) verwissel de volgorde van 1e (eigen school) en 2e correctie (andere school)
2) Geef al het correctiewerk aan docenten van buiten de school; eis een ingevulde scorelijst en geef de scorelijst van de eerste corrector niet ter inzage aan de 2e corrector (domweg kopiëren kan dan niet). Bij ongerijmdheden moet een vakinspecteur als achtervanger fungeren.
3) Flankerend: bied een reële vergoeding voor docenten die beduidend meer leerlingen moeten nakijken dan er in hun eigen eindexamengroep zitten.
Honderd procent veilig krijg je het nooit, maar het systeem dat we nu kennen nodigt uit tot de wanprestatie die nu vaak wordt geleverd.
Vakinspecteur
Ik heb tot op heden alleen inspecteurs langs zien komen. Kondigen de vakinspecteurs zich als zodanig aan? Ik zou graag een vakinspecteur spreken.
Re:’Er zijn verschillende, zeer eenvoudige oplossingen…
…voor dit probleem.’
Natuurlijk zijn die er. Maar willen we dat wel? Willen we die problemen wel oplossen?
Deze halfslachtige manier van doen past toch perfect in deze halfslachtige maatschappij?
Het kabinet geeft toch ook niet het goede voorbeeld?
Schuift alle problemen toch ook op de lange baan om de coalitie maar in stand te houden?
Niemand geeft toch meer het goede voorbeeld? We leven toch in een graaicultuur waarin ieder doet wat hem het beste uitkomt?
Als de ‘hoge heren en dames’ weer het goede voorbeeld geven, als de werkers in de zorg en de leraren weer beter betaald worden, als we weer lastige leerlingen kunnen verwijderen, als…, als…, ja dan…..!
Kanttekening m.b.t. (2e) correctie
Nu er met n-normen en scorelijsten wordt gewerkt, lijkt het me een stuk lastiger te marchanderen. “Vroeger” ging je bij een leerling die met SE-CSE op 5.45 uit kwam nog eens met de stofkam door ’t examen heen. Of streek je als 2e corrector met de hand over het hart. Maar nu n-normen variëren van 0.2 tot 2.2 (havo economie vorig jaar!!) zit er weinig anders meer op dan naar eer en geweten na te kijken en de tabellen met de n-norm als zijnde de uitslag van de staatsloterij tegemoet te zien.
En dat is precies wat ik als 2e corrector bij mijn vakgenoten aantref (en ik hoop vice versa): in de 12 jaar dat ik nu louter examenklassen heb (geschiedenis, en ook nog een paar jaar maatschappijleer) heb ik nooit anders meegemaakt dan dat er naar eer en geweten is nagekeken. Op één keer na; maar toen was de betreffende docent ook “een beetje in de war” zoals zijn psychische gemoedstoestand destijds werd omschreven.
OK, en dan kom je soms op een enkel puntje verschil: juist bij mijn vak is dat aan de orde van de dag. Je krijgt een correctievoorschrift meegeleverd (nou ja, zelf uitprinten) met bij de meeste vragen “een voorbeeld van een goed antwoord is …” en dan een rijtje van 4 mogelijke antwoorden. Terwijl de leerlingen er nog 6 bij weten te verzinnen. Bekijk het forum van de VGN in de examentijd; hoe er wordt gediscussieerd over mogelijke antwoorden. Hoe multi-interpretabel examenopgaven soms blijken te zijn. En dan moet ik me druk gaan maken omdat er wellicht een leerling een puntje teveel of te weinig krijgt? (sowieso denk ik dan … als je op dat ene puntje voor mijn vak zou zakken, dan zak je echt niet op geschiedenis alléén).
En dan persoonlijk: met louter examenklassen krijg ik evenveel ter 2e correctie. Het is gewoon niet te doen om in ongeveer 3 weken tijd 2x 150 stuks eindexamenwerk na te kijken. Zelfs niet als je bent vrijgesteld van andere taken: 8 uur per werkdag volcontinue nakijken houdt niemand vol (als je je werk goed wilt doen tenminste).