Artikel in de Trouw van vandaag:
“Zowel op de basisschool als in het voortgezet onderwijs komt een doorlopende leerlijn met een aparte klas voor de allerslimsten.
Het komend schooljaar beginnen op circa twintig Nederlandse basisscholen speciale klassen voor hoogbegaafde leerlingen. In Zwijndrecht begint de eerste middelbare school, het Walburgcollege, met een aparte klas voor de allerslimsten. De scholen werken met het zogenoemde Leonardo-concept – vernoemd naar Leonardo da Vinci.
De eerste Leonardoschool begon een klein jaar geleden in Venlo. Initiatiefnemer Jan Hendrickx merkt dat zijn methode ’in het hele land gigantisch aanslaat’. „Bijna elke dag krijg ik telefoontjes van schooldirecteuren die interesse hebben en meer willen weten.”
Hoogbegaafde leerlingen –met een IQ van 130 of hoger– van verschillende leeftijden komen volgens het Leonardo-concept de gehele schooltijd in een aparte klas. Zij krijgen uitbreiding en verdieping van de reguliere lesstof aangeboden. Naast taal en rekenen zijn dat bijvoorbeeld extra lessen Spaans en Engels, informatica en ze leren hoe ze een onderneming moeten opzetten.
De aanpak verschilt van een zogenoemde plusklas of verrijkingsklas, die sommige basisscholen voor hun slimme leerlingen inrichten. Daar doen kinderen bijvoorbeeld eenmaal in de week een middag extra activiteiten. Hendrickx: „Dan gaat het meer om het opleuken van de reguliere stof. Maar hoogbegaafden hebben een heel andere manier van onderwijs nodig, gedurende de gehele schooltijd.”
Hij noemt een voorbeeld. Het metriek stelsel wordt in kleine porties geleerd op de basisschool. „Het is een systeem waarbij elke maat telkens tien keer zo groot of zo klein is als de volgende maat. Bij hoogbegaafde kinderen leg je dit in een uur uit. Zij leren dit dus niet vanuit kleine stapjes, maar juist vanuit het geheel.”
Deze kinderen zijn intellectueel veel ouder, stelt hij. „Vaak zijn ze zes tot acht jaar verder dan hun klasgenoten. Ze zitten dus in groep 5, maar zijn intellectueel toe aan het vwo.” Hun leeftijdgenoten begrijpen ze vaak niet, wat tot onderpresteren en schooluitval kan leiden.
Sinds een paar jaar bestaan er in het voortgezet onderwijs al zogenoemde begaafdheidsprofielscholen met extra aandacht voor hoogbegaafden. Met de aparte klas op het Walburgcollege is het Leonardoonderwijs voor het eerst een aparte, doorlopende leerlijn van basisschool tot en met voortgezet onderwijs”
Inzake Leonardo Inc.
Het lijkt mij geen slecht idee om leerlingen van vergelijkbare intelligentie bij elkaar te zetten.
En toch krijg ik bij berichten als deze altijd snel het idee dat het meer om een reclamestunt gaat dan om doordacht onderwijs.
Om te beginnen wordt niet genoemd waaruit de verdieping op het vwo zou moeten bestaan, en wie dat zou moeten doceren.
De dingen die wél genoemd worden, zijn bestemd voor het basisonderwijs. Drie van die dingen (Engels, informatica en ‘een onderneming opzetten’) klinken bepaald niet als veeleisende lesstof. Sommige van onze geslaagde ondernemers hadden alleen lagere school en zijn op de markt begonnen. Engels krijgen, dacht ik, alle basisschoolkinderen en ook daarvoor hoef je niet speciaal een hoog IQ te hebben. Wat ze met ‘informatica’ bedoelen weet ik niet, maar na een beroepsleven in de ICT weet ik dat je er beslist geen nerd voor hoeft te zijn.
Waar zit dan de uitdaging in?
Volgens mij is het ook niet toevallig dat dit weer precies drie van die Haarlemmerolie-oplossingen zijn die steeds weer opnieuw worden aangeboden. Meer Engels, meer computers, onderneming opzetten: het werkt overal voor. Joepie!
Laat die hoogbegaafden vooral ook maar weer eens gaan zinsontleden en een beetje rekenen met breuken. Gaat dat goed, dan zijn er nog genoeg stappen te zetten. Maar welke leerkracht kan ze daarbij helpen?
Eindelijk iets goeds in Venlo
Als in Venlo wonende grootvader van een in Duitsland wonend hoogbegaafd kleinkind was ik in de gelukkige omstandigheid ervoor te kunnen zorgen dat dat kleinkind nu als leerling van de Leonardoschool in Venlo ingeschreven staat. Voor mij telt zwaar dat mijn kleindochter omdat ze met andere hoogbegaafde kinderen in één klas zit op die school niet zo snel van haar klasgenoten geïsoleerd raakt, dat haar lerares weet en erkend dat zij hoogbegaafd is en dat zij op school bezig kan zijn op een niveau dat bij haar intelligentie past. Bij dat laatste sluit aan dat ik ook blij ben dat ze gevrijwaard wordt van versimpeling en het in kleine stapjes opdelen van de leerstof. Zoiets maakt het begrijpen voor een hoogbegaafd kind alleen maar moeilijker. De lesmethode van de Leonardo-school bevat elementen van het nieuwe leren maar juist bij hoogbegaafde kinderen is de kans dan toch nog groot dat dat goed gaat. Ze voelt zich duidelijk gelukkig op de Leonardo-school. Een beschrijving van haar leerproces en de resultaten ervan zou op dit moment a-typisch zijn omdat mijn kleindochter geen Nederlands sprak en pas vanaf 1 april in Venlo school gaat.Seger Weehuizen