Gisteren de opening door Roel van Duijn meegemaakt van de tentoonstelling de ‘Sixties’ in het Haags Gemeentemuseum.
Hoewel de filmbeelden en mode die er te zien waren een beter beeld van de jaren zestig gaven dan de beeldende kunst, toch een fantastische tentoonstelling (vergeet het krantje niet mee te nemen), een goed initiatief van Wim van Krimpen en een must voor Ad Verbrugge.
Waarom zeg ik dat? Vanwege zijn artikel in het nieuwe weekblad OPINIO (collectors-item) over ‘Wat er mis is in het onderwijs’. (in samenwerking met Bart Jan Spruyt).
Hij schetst daarin een beeld van de jaren zestig dat een andere interpretatie verdient met opmerkingen als ‘Ik neem het streven van ’68 serieus, al was de gedachte dat een betere wereld al was aangebroken naïef. Als ik de balans opmaak, moet ik vaststellen dat de negatieve krachten sterker zijn geweest dan de positieve krachten. De afbraak van vormen, de zuilen, de familiecultuur, buurten en verenigingen heeft een leegte geschapen. En daar is het helemaal misgegaan. De bevrijding van het individu heeft uiteindelijk nogal wat mensen opgeleverd die vooral bezig zijn met geld, macht, eten en drinken, de bevrediging van kleine behoeften en begeerten. Het hoge ideaal van ‘All you need is love’ van The Beatles is voor velen afgegleden tot het platte ‘Material Girl’ van Madonna’.
En de meest cruciale zin: ‘Vrijwel alle experimenten zijn in hun tegendeel verkeerd’.
Opvallend zijn de overeenkomsten met teksten van Pim Fortuijn in zijn ‘Verweesde samenleving’ en de situatie van nu.
Velen van ons hebben de jaren zestig aan den lijve meegemaakt.
We kunnen het in het bovengenoemd krantje van Van Krimpen nalezen in de uitspraken van Roel van Duijn, Marcel van Dam en Hans Wiegel, van wie de laatste twee waarschijnlijk meer op de tribune zullen hebben gezeten dan op het slagveld hebben verkeerd.
Ook ondergetekende heeft het aan den lijve meegemaakt. Mijn witte spijkerpak hing enige tijd geleden nog te pronken op een tentoonstelling in het textielmuseum in Tilburg.
De jaren zestig waren onvermijdelijk en de uitkomst van een totaal vastgelopen samenleving van de afgrijselijke en benepen jaren vijftig (lees ‘De avonden’ van Gerard Reve maar) met gezagsverhoudingen die nergens meer op gebaseerd waren in combinatie met een sluimerende samengebalde energie die als een vulkaan een uitweg zocht en vond in een nieuwe jeugdcultuur en tien prachtige jaren van tomeloze vrijheidsdrang, fantasie, veranderingsgezindheid en blijheid.
De oorlog in Vietnam, de moord op John F. Kennedy, de moord op Marten Luther King, de moord op Robert Kennedy, verzonnen onderzoeksrapporten, verhulde waarheden, de eerste stappen op de maan en een verbleekt gezag, dat lang haar voor jongens en lange broeken voor meisjes op scholen verbood, waren alles bij elkaar reden genoeg voor een nieuwe generatie baby-boomers om de strijd aan te binden met de gevestigde orde en anders tegen het leven aan te willen kijken. (lees het verhaal van Roel van Duijn maar).
Nee, die nieuwe generatie was niet de schuld van een verloren ideaal.
Het was evenals nu, na de revolte van Fortuyn, de gevestigde orde die er alles aan gedaan heeft de touwtjes weer in handen te krijgen en de zaak terug in het gareel te brengen.
De spetterende Pop-muziek werd vercommercialiseerd, het langharig werkschuw tuig moest terug in de schoolbanken én het grote geld ging de dienst uitmaken.
De algehele geestelijke bevrijding en alle andere verworvenheden van de jaren zestig werden binnen enkele jaren geleidelijk weer ingekapseld, maar het zou nooit meer zo worden als voorheen.
Dat inkapselen heeft destijds vele slachtoffers gemaakt, maar de meeste baby-boomers zijn noodgedwongen helaas keurige, brave en saaie burgers geworden, geen schim van wat ze ooit geweest waren of van plan waren te gaan doen.
De overheid zou zijn gezag nooit meer terugverdienen. Het gevoel van onbehagen en onderdrukte mogelijkheden is nadien gebleven en velen kijken met een groot gevoel van heimwee terug naar dat verloren paradijs.
Reacties zijn gesloten.
De schuld bij een decennium leggen
..brengt ons niet verder. Ik lees dit soort verhalen graag, ben zelf van ’53 en ken die tijd ook nog wel, maar wat levert het ons op om zoiets abstracts als tien jaren ergens de schuld van te geven?
Wat je zou kunnen doen is eens een paar mensen opsporen die toen schoolleider waren (zouden die nog leven?) en ze eens vragen hoe die scholen toen geleid werden.
Toetsweken? verslagen? lessentabel? examens? 2e correctie? discipline?
Zoiets zou ik graag eens onder ogen krijgen om eens te kunnen vergelijken.
sixties
Ik was geen schoolleider in die tijd, noch later. Toetsweken waren er. Wel waren de proefwerken pittiger en de te leren stof omvangrijker dan tegenwoordig het geval is. We hadden geen tijd om de hele vrije middag in de stad rond te hangen. Niet EEN verslag heb ik gemaakt.De lessentabel had weinig gaten, tussenuren waren er niet en als een docent ziek was gaf de rector les. Denk niet dat de school veel kleiner was dan de gemiddelde middelbare school van tegenwoordig. Het mondeling eindexamen (ik gaf een moderne vreemde taal) deed ik in gezelschap van een heuse professor; een man op leeftijd die duidelijk van dit uitstapje genoot. Hij werd in het sjiekste hotel van de stad ondergebracht. Taktische zet van de rector om de man mild te stemmen. Probleem voor mij was dat hij de speciaal voor het eindexamen uitdagend geklede vrouwelijke eindexamenkandidaten steevast naar mijn oordeel te gul wilde belonen. Discipline was er. Kwam de rector binnen, dan sprongen alle leerlingen rechtop. Heel normaal in de beginjaren 60, maar dat veranderde snel, net zoals de korte haardracht.Jongens en meisjes liepen in die tijd op gescheiden speelplaatsen hun rondjes. Waagde je het een keer om met de jonge dame van jouw keuze samen rond het schoolgebouw een rondje te maken, dan stond de rector je op te wachten bij de klas; als de verloving er eenmaal was moest ik maar een kaartje sturen, maar dat samen, let wel zonder enig contact, rond de school wandelen mocht niet meer voorkomen.
Sfeertekening uit leerlingperspectief
Bedankt voor uw reactie. Ik krijg echter het gevoel dat u in die tijd leerling was en geen docent. Of zie ik dat verkeerd? Was u toen gewoon een beginnende docent?
Zelf was ik in die tijd leerling, maar ik weet er nog maar weinig van.
Als kind heb je toch geen benul van wat zich er allemaal achter de schermen afspeelt.
Vandaar mijn interesse in de ervaringen van een docent, liefst een schoolleider of conrector uit die tijd.
Desondanks bedankt.
De babyboomers
Ik was er niet bij in de jaren 60.
Ik denk dat de ‘jongerenbeweging’ van toen gebruikt is door een aantal mensen (de door jou genoemde Van Dam en Wiegel lijken goede kandidaten) om de oude garde te wippen en zelf op het pluche plaats te nemen.
Hals met zijn witte spijkerpak is misbruikt.
De ‘Sixties’ waren anders
De ‘Sixties’ waren anders dan de meeste mensen, die er niet bijgeweest zijn, denken.
De verhalen daarover in de geschiedenisboeken kloppen niet.
Ook bij Ad Verbrugge meende ik een vertekend beeld te lezen.
En ook bij bovenstaande reacties merk ik dat.
Daarom heb ik dat stukje gepost, niet echt vanwege de schuldvraag, hoewel ik de meeste baby-boomers vrij wil pleiten, maar meer om het beeld van de ‘Sixties’ bij te stellen.
Wat was dat een leuke tijd en wat hing er een positieve energie in de lucht!
En dat tien jaar lang.
Ad en Johan
Ik (1953) deel het positieve beeld van Hals, maar citeer t.a.v. de omwentelingen in de jaren zestig met instemming onze andere grote filosoof: ‘Élk voordeel hep z’n nadeel’.
Onderwijsverloedering heeft ook te maken met statusverlies van docenten. Die status is ook in de jaren zestig en zeventig ondergraven. Soms was dat goed vanwege de alomtegenwoordige autoritaire naarlingen die soms al te makkelijk hun gang konden gaan, maar in z’n geheel is de beroepsgroep er mede door afgegleden.
John Lennon
Vergeet niet naar het filmpje te kijken aan het begin van de tentoonstelling.
Daar zie je de moord op Kennedy, maar dan in het groot, beelden die in één flits alle Warrenrapporten weerspreken en …..
daar zingt John Lennon ‘I wanna hold your hand’, een liedje met een inhoud van niks, maar met een machohouding en power!
Dat waren de ‘Sixties!